Wykłady o działalności polskiego wywiadu wojskowego w latach 1918-1945 płk dypl. Stefan Mayer wygłaszał dla byłych oficerów Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na początku lat siedemdziesiątych XX w. Ze względu na osobę wykładowcy stanowią one ciekawe źródło do dziejów służb specjalnych Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. Dotyczyły kwestii związanych z aktywnością polskiego wywiadu i kontrwywiadu. Ich autor omawiał ...
Dyktatura totalitarna i autokracja przedstawia podstawowe cechy państwa totalitarnego i omawia zagadnienie trwałości systemów totalitarnych oraz ich dalszej ewolucji. Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w 1956 roku. Szybko uznano ją za jeden z najważniejszych głosów w intelektualnej debacie dotyczącej zagadnienia totalitaryzmu. W 1963 roku praca została zaktualizowana i gruntownie przeredagowana. Ta druga edycja stała się podstawową niniejszego wydania, zawierającego p...
Lis zna się na wielu rzeczach, za to jeż na jednej, wielkiej rzeczy. Archiloch z Paros Johan Lewis Gaddis, wybitny amerykański historyk, znawca problematyki zimnej wojny, analizuje myśl i działania wielkich strategów, od perskiego króla Kserksesa przez Napoleona po Roosevelta, z perspektywy sentencji starogreckiego poety, zinterpretowanej przez brytyjskiego filozofa Isaiaha Berlina w słynnym eseju Jeż i lis. Esej o pojmowaniu historii u Tołstoja. Gaddis prowadzi czytel...
Starannie nakreślone biografie czołowych snajperów drugiej wojny światowej i opisy słynnych operacji snajperskich. Oto bohaterowie tej książki: Simo Häyhä, Ludmiła Pawliczenko, Bert Kemp, Wasilij Zajcew, Clifford Shore, Sepp Allerberger, Patrick Devin, Harry M. Furness, a także brytyjscy snajperzy z operacji Foxley i japońscy strzelcy wyborowi. Podziwiani przez niektórych jako doskonali wojownicy, potępiani przez innych jako bezwzględni zabójcy – snajperzy bojowi to więcej n...
Wacław Król - as myśliwski, dowódca dywizjonu 302 i pilot Cyrku Skalskiego, pod koniec wojny objął dowództwo III Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Nigdy nie publikowany, a odnaleziony po latach, tom znanego autora książek o tematyce lotniczej. * podsumowanie dokonań polskich myśliwców na wszystkich teatrach wojennych II wojny światowej; * opisy walk w wojnie obronnej 1939 roku, * walki pod niebem Francji w roku 1940, * Bitwa o Wielką Brytanię i służba polskich lotnikó...
Książka stanowi monografię Senatu Księstwa Warszawskiego (1807–1813/1815), ukazanego w szeroko pojmowanym kontekście epoki. Autor skupia się nie tylko na aspektach polityczno-prawnych, lecz traktuje je jako podstawę do narracji o społecznych funkcjach tej instytucji i jej znaczenia dla ówczesnego pojęcia elity. Specyficzna sytuacja Senatu, zachowującego ambiwalentny status staropolskiego zabytku i zarazem filaru napoleońskiego porządku, postrzegana jest jako punkt odniesienia...
Dlaczego grupa terrorystów splądrowała bezbronne zabytki z odległej przeszłości? Dlaczego zniszczyła miejsce wpisane przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa? Skąd tak wielka masakra, skąd męczarnie, tortury i dekapitacja? Uważałem, że moim obowiązkiem, obowiązkiem emerytowanego już profesora, ale i czysto ludzkim odruchem, będzie wyrażenie zdumienia z powodu tego niezrozumiałego szaleństwa. Z tych samych zresztą przyczyn chciałem naszkicować portret Palmyry pełnej splen...
Jej autor nie należy jednak do postaci znanych szerszej publiczności. Urodził się w 1886 roku i należał do pokolenia, które odegrało kluczową rolę w zmaganiach o niepodległość podczas I wojny światowej, a następnie w budowaniu zrębów II Rzeczypospolitej. Z wykształcenia był prawnikiem i ekonomistą, pracował m.in. jako profesor na Wolnej Wszechnicy Polskiej, a także jako urzędnik w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. Pragier należał również do ścisłej elity kierowniczej ...
Znaczenie drugiej połowy XVII w. dla dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, rola Stanisława Jabłonowskiego w życiu społeczno-politycznym kraju, a także waga jego dorobku wojskowego w omawianym okresie to zasadnicze powody skłaniające autora do wyboru podjętej problematyki badawczej. Konieczność ukazania jednostki w układzie dynamicznym (opis i ewolucja kariery) pozwoli nam nie tylko na odtworzenie określonych faktów, ale nadto na sprecyzowanie celów i metod działania Jabłono...
Kolejna część bestsellerowego cyklu „Opowieści niepoprawne politycznie”. Po Żydach, Sowietach i Niemcach przyszedł czas na Aliantów. II wojna światowa przedstawiana jest jak hollywoodzki western, starcie dobrych kowbojów ze złymi Indianami. Prawdziwa historia nie była jednak wcale czarno-biała. Zbrodnie wojenne popełniały nie tylko państwa Osi, ale również alianci zachodni. Straszliwe bombardowania dywanowe Hamburga, Drezna i innych niemieckich miast. Rozstrzeliwanie jeńców w...
Problematyka mieszkaniowa w każdym okresie funkcjonowania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej była swoistym barometrem gospodarczo-społecznej kondycji kraju. Poczynając od wielkiej odbudowy, poprzez eksperymenty małej stabilizacji, po etap betonowej prosperity, w zagadnieniach mieszkalnictwa skupiał się, jak w soczewce, obraz codziennych zmagań Polaków z urzędniczą machiną i jej nieoficjalnym zapleczem. Ponieważ drogi wyznaczane przez centralne organy prowadziły zwykle donikąd,...
W jaki sposób można po dwóch tysiącach lat uczcić pamięć Publiusza Owidiusza Nazona, jednego z największych poetów starożytności? Ten pełen wdzięku poeta per se przecież nadal żyje wśród nas, milionów czytelników, jako autor cudownych Metamorfoz, nieco frywolnej Sztuki kochania, czy pełnej rozpaczy, ale i godności poezji wygnańczej. Polscy filolodzy (nie tylko klasyczni) postanowili oddać hołd Owidiuszowi, analizując różne aspekty niepowtarzalnej i tak bogatej twórczości rzym...
W latach 1918-1939 następują kolejne reformy szkolnictwa wojskowego wprowadzające wiele szkół różnych typów organizowanych przez poszczególne rodzaje broni i służ w tym wyższe uczelnie wojskowe, szkoły oficerskie, centra szkolenia i szkoły podchorążych. Nie wszystkie szkoły posiadały odznaki pamiątkowe. Odznaki otrzymywali absolwenci, kadra, instruktorzy, oraz osoby i instytucje zasłużone dla danej szkoły. Słuchacze otrzymywali je po ukończeniu studiów. Zwykle uroczyste wręcz...
Stefan Zamecki jest autorem kolejnej w ciągu ostatnich lat książki, poświęconej analizom czasopiśmiennictwa naukowego. Pomijając jego autobiograficzną książkę „Życie wśród innych” trzy poprzednie były poświęcone Rocznikowi Kasy Mianowskiego „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój”. Tym razem uczony wziął pod uwagę „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, którego przez wiele lat był redaktorem naczelnym. […] uwagę swoją autor skoncentrował na: zagadnieniach ogólnych h...
W czasie I wojny światowej w enuncjacjach przywódców czechosłowackiego ruchu niepodległościowego zagadnienie Górnego Śląska pojawiało się sporadycznie. W 1917 r. Tomaš Masaryk uznając prawo przyszłej Polski do włączenia w obręb swych granic terenów Górnego Śląska zamieszkałych przez ludność polską, domagał się jednocześnie dla Czechosłowacji ziemi raciborskiej. Stanowisko to powtórzył we wrześniu 1918 r. w rozmowie z Romanem Dmowskim. W podobnym tonie wypowiedział się także o...
W tym numerze piszemy o fenomenie działkownictwa, na temat którego tekst Konrada Rokickiego otwiera numer. Jaka była idea przyświecająca twórcom ogródków działkowych? Jak to się stało że zaczęliśmy wyjeżdżać „na działki”? To są pytania, które stawia sobie okładkowy artykuł, i na które stara się wyczerpująco odpowiedzieć. Właściwa lektura na chłodny wieczór pełen tęsknoty do wiosennego słońca i relaksującej pracy w ogródku! Ale tym razem mamy także drugi temat numeru – polit...
Nazywano je oddziałami jednorazowego użytku, gdyż wyruszały do walki tam, skąd nie miały powrotu. Niewielki, kilkudziesięcioosobowe jednostki atakowały wielokrotnie liczniejszego wroga, na jego terenie, dobrze przygotowanego do obrony. Wydawało się to szaleństwem, a jednak duch bojowy, desperacja, dobre wyszkolenie, umiejętność wykorzystania efektu zaskoczenia sprawiały, że żołnierze, których można było nazwać straceńcami - zwyciężali.Historia XX wieku zna wiele takich akcji,...
Sztuka wojenna jest fundamentem działania sił zbrojnych. Zależnie od rodzaju wojsk i środowiska ich działania jest rozwijana poprzez prowadzone badania i nabywaną praktykę. Zasadniczym elementem sztuki wojennej jest sztuka operacyjna, stosowana i doskonalona przez lata. Jednym z jej rodzajów jest sztuka operacyjna marynarki wojennej (morska sztuka operacyjna). Stanowi ona element wykonawczy systemu, w którym założenia teoretyczne opisuje nauka wojenna, a połączona z doświadcz...
Niniejsza publikacja stanowi kontynuację edycji rachunków budowy zamku krakowskiego z okresu piastowania urzędu wielkorządcy przez Seweryna Bonera (1523–1549), którą zapoczątkowała Olga Łaszczyńska, wydając rachunki z roku 1535. W ramach tej samej serii „Źródeł do dziejów Wawelu”, opublikowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, ukazały się dotychczas także rachunki Bonera za lata 1526 oraz 1530–1532. W ramach serii „Folia Jagiellonica” jako kolejny tom ukaże się edycja tego sa...
„Studia Genealogiczne” poświęcone pamięci profesora Włodzimierza Dworzaczka, zainicjowane przez Tomasza Sławińskiego, Andrzeja Sikorskiego, Piotra Mysłakowskiego, Piotra A. Dmochowskiego i Tomasza Jaszczołta, zostały powołane do istnienia jako wydawnictwo publikujące wartościowe dysertacje, dłuższe niż klasyczne artykuły, a zbyt krótkie, by ukazywać się w formie osobnej książki. W kolejnych tomach formuła SG uległa rozszerzeniu, obejmując także komunikaty i edycje źródeł. „St...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.