Po raz pierwszy w historiografii autor w odrębnym opracowaniu przedstawia studenckie czasy Mikołaja Kopernika, przybliżając realia pobytu torunianina w Krakowie, Bolonii, Rzymie, Padwie i Ferrarze. Ze względu na skąpe informacje o samym Koperniku opisano środowisko, w którym przebywał, czyli miasta, uniwersytety, wspomniano o ludziach, z którymi się spotkał lub mógł spotkać, omówiono także książki, które w tym czasie nabył lub czytał. Dużo miejsca poświęcono przedstawieniu pr...
Fenomen archiwum roztrząsać można wielorako, najprościej jest analizować teksty uczone obserwatorów tego fenomenu. Autorzy natomiast tomu VII Toruńskich Konfrontacji Archiwalnych tym razem proponują drogę inną – wielokrotnego studium przypadków tworzenia i wykorzystywania archiwów. Ogólne cele powoływania i posługiwania się archiwami są znane. Są to potrzeby: prawno-administracyjne, informacyjno-polityczne, budowania pamięci i tożsamości, strzeżenia przywilejów i czystości gr...
„Czy średniowieczny duchowny mógł być jednocześnie mieszczaninem? Sprzeczność tego pytania jest tylko pozorna. Wynika ze stereotypowego przekonania o nieruchomej strukturze społeczeństwa średniowiecznego, sztywno podzielonego na ściśle odseparowane stany. Tymczasem problem ówczesnej przynależności społecznej nie jest wymysłem współczesnego historyka. Pytanie czy kapłan jest mieszczaninem zadawali już średniowieczni rajcy. Znalazło się ono w zestawie problemów prawno-ustrojowy...
Konstrukcje megalityczne niemal od zawsze budziły niezwykłe zainteresowanie, fascynację i podziw. Niewątpliwie należą do najbardziej spektakularnych źródeł archeol ogicznych w kontekście pradziejów nie tylko Polski, ale i całej Europy. To właśnie te monumentalne grobowce kamienne, określane w literaturze megalitami, są z pewnością jednym z najciekawszych fenomenów europejskiej prahistorii. Pod pojęciem megalitów kryje się wiele różnorodnych konstrukcji. Główne ich formy to gr...
Publikacja Widok zza bliska. Inne obrazy Zagłady prezentuje efekty swoistego śledztwa dotyczącego powojennych ?ludowych? obiektów artystycznych. Zasadnicze pytanie dotyczyło tego, co owa twórczość wie o Zagładzie, która wydarzała się i dopełniała właśnie tam: poza wielkimi miastami? Co zostało dostrzeżone, zobaczone, zapamiętane? W obliczu rozwijającej się coraz dynamiczniej dyskusji o roli polskiej prowincji w procesach ludobójczej przemocy autorzy projektu postanowili przyj...
Co sprawiało, że zwykli Niemcy stawali się gorliwymi zwolennikami Hitlera? Jak niewielka, ekstremistyczna partia NSDAP przekształciła się w masowy ruch polityczny? Dlaczego, mimo początkowych wyborczych porażek, zdołała zgromadzić ogromne społeczne poparcie? W jaki sposób miliony osób głęboko przyswoiły sobie poszczególne aspekty nazistowskiej ideologii? Czemu ogromna część Niemców zaakceptowała wywołanie krwawej wojny, masowy terror i niezliczone zbrodnie? Autor poszukuje od...
Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi ...
Celem prezentowanej pracy jest pogłębienie znajomości podstawowych faktów z końca pierwszego panowania króla Stanisława Leszczyńskiego, a także analiza jego osobowości i politycznych uwarunkowań jego działalności. Konstrukcja książki ma układ chronologiczno-rzeczowy. Dwa rozdziały, otwierający i zamykający, pokazują losy Stanisława Leszczyńskiego w latach 1706–1709, bezpośrednio przed przyjazdem do Malborka i po opuszczeniu miasta. Dają one stosunkowo szerokie tło polityczno...
Książka Czas żupanów, czas czechmanów to efekt ponad 30-letnich prac autorki związanych m.in. z poznawaniem zagadnień kultury funeralnej czasów nowożytnych – badań archeologicznych prowadzonych w kościołach na terenie Polski, analiz materiału zabytkowego i jego konserwacji oraz rekonstrukcji. Konfrontacja źródeł archeologicznych, pozyskanych przede wszystkim z krypt i grobów pod posadzką kościołów, z dostępną ikonografią oraz wcześniejszą literaturą pozwoliła na szczegółowy o...
Edycja – Sławomir Sojak W serii „Z Antykwariatu Ekonomicznego” dotychczas ukazało się tłumaczenie Dialogus Scaccario Richarda fitz Nigela z 1178 roku (Richard fitz Nigel, Dialog o szachownicy, czyli o Urzędzie Skarbu w średniowiecznej Anglii,ed. S. Sojak, przeł. R. Toczko, G. Malicka, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2018). Kolejna publikacja to reprint książki Pawła Ciompy (1867–1913) zatytułowanej Drożyzna w Galicyi i nędza urzędnicza z 1913 roku. Autor tego dzieła był bank...
Rosja wczoraj i dziś. Studium historyczno-polityczne jest najważniejszym dziełem Włodzimierza Bączkowskiego (1905–2000), wybitnego sowietologa i twórcy polskiej myśli wschodniej. Książka ukazała się w lutym 1946 r. w Jerozolimie, gdy zaczynała się konfrontacja Związku Sowieckiego z Zachodem. Dokładnie w tym samym czasie George Kennan wysłał swój słynny „długi telegram”, który dał podstawę pod zimnowojenną strategię Stanów Zjednoczonych wobec Moskwy. Książka Bączkowskiego, po ...
Kolejny, trzeci tom serii poświęconej Dogonom wypełniony jest publikacjami etnologa-afrykanisty – Lucjana Buchalika. To jeden z tych nielicznych badaczy, który nie potrafi pisać o Afryce bez bliskiego, wielokrotnego kontaktu z jej mieszkańcami. Tę pasję przejawiał już jako student, organizując w niełatwych warunkach komunistycznego systemu, w roku 1984, wyprawę do Afryki. Chociaż wyprawa nie zakończyła się spektakularnym sukcesem (prawie wszyscy jej uczestnicy musieli wracać ...
W trzecim tomie "Kresowych rezydencji" przedstawiono ponad 150 miejscowości z zespołami rezydencjalnymi położonych na terenie przedwojennych województw poleskiego i białostockiego – w jego wschodniej części, która po II wojnie światowej pozostała za wschodnią granicą Polski, czyli na Grodzieńszczyźnie. Jest to zaledwie około 15 procent dawnych siedzib ziemiańskich, które znajdowały się na tym terenie do II wojny światowej, ale warto pamiętać, że jedynie w połowie opisanych da...
Niniejsza praca jest próbą przedstawienia trudnej i kontrowersyjnej historii nielegalnych migrantów na granicy polsko-sowieckiej w okresie między I a II wojną światową. Głównymi bohaterami tej pracy są przeciwnicy pograniczników – nielegalni migranci, którzy w latach dwudziestych XX w. przekraczali granicę do ZSRS (państwa gwarantującego wówczas rozwój kulturalny Ukraińców, Białorusinów i Żydów), a na początku lat trzydziestych uciekali do Polski przed bolszewickimi represjam...
Ród Zamoyskich herbu Jelita to jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych rodów w Polsce. Jego historia sięga XIV wieku. Członkowie przez wieki piastowali w Rzeczypospolitej stanowiska o wielkim znaczeniu. Ta długa i bogata historia sięga aż po XXI wiek. Herb Jelita należy do najbardziej rozpoznawalnych, nie tylko w polskiej heraldyce. Rodzinne majętności, tworzące Ordynację Zamojską, należały do największych i najlepiej zarządzanych. Przedstawiciele rodu znani byli z lo...
Biografistyka dotycząca PRL jest skoncentrowana na czołowych politykach – Bolesławie Bierucie, Władysławie Gomułce, Edwardzie Gierku czy Wojciechu Jaruzelskim. Brakuje biografii postaci z drugiego planu. Stąd, pisząc o Gomułce, należy dostrzegać nie tylko premiera Józefa Cyrankiewicza, lecz także Ignacego Logę-Sowińskiego (1914–1992), pseudonim „Ignac”, o którym traktuje prezentowana książka. Wywodził się on z Łodzi, gdzie związał się z KPP i za co trafił do więzienia. W lata...
Po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość, jednak Wielkopolska wciąż należała do Niemiec. Wielkopolanie stanęli do walki o wolność. Wśród nich był także Krzysztof Wartecki, który w czasie pierwszej wojny światowej studiował na Uniwesytecie Londyńskim, by uniknąć przymusowej służby wojskowej w armii cesarstwa niemieckiego. Jego nienawiść do Niemców w końcu znalazła ujście, lecz czy uda mu się dostrzec cienką granicę między walką o wolność od bezmyślnej zemsty?...
Publikacja ma ukazać powstanie wielkopolskie w jak najszerszej perspektywie, jego genezę lokując w wydarzeniach i procesach poprzedniego stulecia, a skutki w dziesięcioleciach po jego zwycięstwie. Obejmuje 15 tekstów przygotowanych przez badaczy zajmujących się tematyką zrywu wielkopolskiego oraz bogaty materiał ikonograficzny.
Głównym celem niniejszej publikacji jest uzupełnienie informacji o funkcjonowaniu niemieckiego obozu dla dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi, uporządkowanie danych i zaprezentowanie Czytelnikowi kolejnych materiałów na jego temat, ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu procesu obozowej nadzorczyni Eugenii Pol z pierwszej połowy lat siedemdziesiątych XX w. Zapraszam Czytelników do „zielonego autobusu”. Nie będzie to podróż łatwa ani przyjemna. Niemniej głęboko wierzę, że poz...
Polacy ewakuowani w 1942 r. ze Związku Sowieckiego do Iranu są pozbawieni niemal wszystkiego. Ratują jednak swoje życie i odzyskują utracone poczucie wolności. Obecność na Bliskim Wschodzie jest dla nich formą terapii po doświadczeniach granicznych na „nieludzkiej ziemi”. Wiąże się ona również z odkrywaniem nieznanego świata – jego ludzi, miejsc, przyrody. Książka opowiada przede wszystkim o emocjach i uczuciach związanych z tym zjawiskiem. Prowadzi w retrospektywną podróż do...
Egzekucje należały w okupowanej Warszawie do codzienności. Większość z nich Niemcy wykonywali w ukryciu. Jednakże w październiku 1943 roku na ulicach miasta rozpoczęła się seria masowych egzekucji publicznych, trwająca aż do lutego kolejnego roku. Dziesiątki ulic, w tym Aleje Ujazdowskie, Aleje Jerozolimskie i ulica Marszałkowska, stały się miejscem masowych zbrodni na bezbronnych ofiarach. Paweł Mrowiński nie tylko przypomina te wstrząsające przykłady niemieckiego terroru, ...
"Sprawa Ignacego Kaczmarka" to publikacja poświęcona jednej z wielu spraw karnych rozpoznawanych przez sądownictwo niemieckie podczas II wojny światowej. W czerwcu 1944 r. w Katowicach w sprawie tej doszło do skazania na karę śmierci gorącego patrioty polskiego, uznanego za winnego poważnego przestępstwa politycznego polegającego na rozkładowym oddziaływaniu na siły zbrojne.
Część I Waldemar Rezmer Działania wojenne nad dolną Wisłą w sierpniu 1920 r. Studium taktyczne i operacyjne Część II Zygmunt Bohusz-Szyszko Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r. Z atlasem Opracowanie i redakcja naukowa Waldemar Rezmer Walki nad dolną Wisłą stanowią ważny fragment bitwy warszawskiej stoczonej w połowie sierpnia 1920 r. Można je określić ze strony polskiej jako osłonę północnego skrzydła sił głównych walczących na froncie Dęblin–Warszawa–Modlin, a ze s...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
