Książki o historii najnowszej

Rosja to kraj idei, a media odgrywają w nim wyjątkowo istotną rolę. W 1918 roku Iwan Pawłow, wielki rosyjski fizjolog znany ze swojej pracy nad odruchami warunkowymi, wygłosił wykład w zmagającym się z głodem Piotrogrodzie. Twierdził, że zadanie każdego umysłu polega na dokładnym zrozumieniu rzeczywistości. Ale w Rosji, jak zauważył, „interesują nas przede wszystkim słowa i nie zwracamy szczególnej uwagi na rzeczywistość”. To dlatego Rosją w XX wieku rządzili literaci (Lenin ...

Odczytanie tekstu napisanego pismem klinowym na babilońskiej tabliczce rozpoczyna przełomowe śledztwo w sprawie jednej z najsłynniejszych opowieści na świecie - historii o potopie. Od czasów wiktoriańskich wiedziano, że historia Noego, opisana w Księdze Rodzaju i stanowiąca główny motyw w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, wywodzi się ze znacznie starszej opowieści pochodzącej ze starożytnego Babilonu. Ale przez wieki prawda pozostawała nieznana. W 2009 r. Irving Finkel, ...

100-lecie odzyskania niepodległości przez państwo polskie staje się okazją do wspomnienia tych wyjątkowych chwil, dzięki którym odrodziła się Niepodległa Rzeczpospolita. W tym samym czasie odradzała się także Polska Marynarka Wojenna. Jej 100-lecie obchodzić będziemy w tym roku równie uroczyście, jak odzyskanie wolnego państwa. Polska swoje losy bowiem związała z Morzem Bałtyckim. Czasami słabiej, czasami mocniej, ale zawsze ku temu morzu dążyła. Nie zawsze potrafiła wykorzy...

Wobec ogromu zniszczeń, których doznała społeczność żydowska Lublina - tak w odległej przeszłości (zwłaszcza w okresie wojen połowy XVII wieku), jak i w czasie Holokaustu - cmentarz jako całość oraz poszczególne nagrobki, nawet zachowane w małej części, stanowią jedno z ważnych źródeł do dziejów tej społeczności. Inskrypcje nagrobkowe były jednymi z pierwszych źródeł, które rejestrowali i wykorzystywali w swych pracach lokalni historycy żydowscy od XIX wieku. Od tamtej pory z...

Lata 1918–2018 to burzliwy okres, nie tylko w dziejach Polski, lecz także całej Europy i świata. Rok 1918 przyniósł ogromne zmiany – koniec I wojny światowej, odzyskanie niepodległości i początek odbudowy państwa polskiego po 123 latach niewoli, a więc nowe nadzieje, oczekiwania i szanse. Rok ten zapoczątkował również trudny wiek XX, który obfitował na przemian w sukcesy i porażki, okresy pomyślności i wielkich tragedii: rozwój demokracji, wspaniałą koniunkturę gospodarczą i ...

„Spala mnie pragnienie jak najszybszego spisania tych wszystkich zdarzeń, których byłem świadkiem w latach wojny, zwłaszcza w ostatnim półroczu. Ogarnia mnie lęk na myśl, że niebezpieczeństwo, które mi zewsząd zagraża, przeszkodzi wykończeniu tej pracy. Nie po raz pierwszy, powodowany tymi pragnieniami, chwytam za pióro. Praca moja, jak dotychczas, to istne przędziwo Penelopy: nie zdążę wykończyć jakiegoś fragmentu, a już losy miotające mną niszczą rękopis. […] odczuwam potrz...

Clara Kramer urodziła się w 1927 r. w Żółkwi jako Klara Schwarz. Była pierwszym dzieckiem Salki z domu Reitzfeld (1904–1959) i Meira (Majera) Schwarza (1886– 1959); w 1928 r. na świat przyszła jej młodsza siostra, Mania. Rodzina mieszkała w mieście od zawsze. Dziadek ze strony matki Szymon Reitzfeld (zm. 1941) był wraz z mieszkającymi w sąsiedztwie rodzinami Patrontaschów i Mehlmanów właścicielem tłoczni oleju, zwanej potocznie olejarnią, którą zarządzał Meir Schwarz. Histori...

Tadeusz Obremski (ur. 1900) przed wojną był współwłaścicielem doskonale znanej ówczesnym warszawiakom firmy obuwniczej H. Obremski i S-wie. Jego notatki z okresu okupacji, pisane podczas ukrywania się po tzw. aryjskiej stronie, to dokument szczególny, przekazany rodzinie po wojnie przez ukrywającego ich Polaka – autor, jego żona i córka zginęli w niewyjaśnionych okolicznościach w czerwcu 1944 r. Obremski opisuje doświadczenia swoje oraz całej rodziny w getcie i poza nim okie...

Książka wydana we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich Polin oraz Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Z posłowiem Piotra Osęki Wydarzenia, o których opowiadają moi bohaterowie, rozegrały się, gdy miałem dwa, trzy lata. Nie ominęły również mojego rodzinnego domu. Dzisiaj umiem nazwać emocje, które już na zawsze zostaną powiązane z liczbą sześćdziesiąt osiem. To poczucie odrzucenia, żal i samotność. Postanowiłem zrozumieć, dlaczego tak wielu Żydów ...

Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1564–1608 w języku ormiańsko-kipczackim w opracowaniu prof. Edwarda Tryjarskiego. Jest to tom obejmujący okres wcześniejszy w stosunku do wydanego w 2010 roku tomu dla lat 1625–1630. Publikacja z 2017 roku jest pierwszym tomem z serii Pomniki dziejowe Ormian polskich przygotowywanych pod kierunkiem prof. Krzysztofa Stopki w ramach Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich z dotacji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki...

Mottem książki są słowa Stefana Kisielewskiego mówiące, że "nic tak nie gorszy jak prawda". Autor książki Jak sanacja budowała socjalizm w nowej publikacji pochyla się na kilkudziesięcioma sprawami, które zebrane w całość są dość pokaźnym materiałem dowodowym pokazującym rządy sanacyjne od zupełnie nowej, nieznanej szerszej publiczności, strony!

Chaskiel (Jecheskiel, Haskiel, Henryk) Wilczyński należy do najmniej znanych współpracowników „Oneg Szabat?. Jego dorobek przedwojenny z dziedziny krytyki literackiej uległ zapomnieniu, a prace na temat historii Żydów polskich w pierwszej połowie XIX wieku, zamieszczone w niniejszym tomie, nie były nigdy publikowane. Wilczyński pokazał w nich, jak bardzo Żydom zależało na normalnym życiu w Polsce, bez wyrzekania się własnego języka, kultury i świadomości, i jak bardzo im to u...

Kronika Boernerowa to chronologicznie ujęta opowieść o wyjątkowym osiedlu Warszawy – od planów jego budowy, przez tragiczne wydarzenia II wojny światowej, czasy Polski Ludowej, aż po dzień dzisiejszy. Autorka od urodzenia mieszkająca na Boernerowie pasjonuje się jego historią i zgromadziła cenne materiały źródłowe dotyczące dziejów tego osiedla. Tekst został uzupełniony wieloma ciekawymi zdjęciami archiwalnymi.

Publikacja w sposób syntetyczny przedstawia losy internowanych działaczy solidarnościowych na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny, a także funkcjonowanie ośrodków odosobnienia. Zostały omówione zarówno przygotowania prawne i logistyczne do przeprowadzenia akcji internowań na wymienionym obszarze, jak i sam jej przebieg. Najwięcej miejsca poświęcono sprawom związanym bezpośrednio z sytuacją internowanych i funkcjonowaniem dolnośląskich oraz opolskich ośrodków internowania, a...

Czy w latach 1980–1981 władze NRD szykowały się do interwencji zbrojnej w Polsce, by powstrzymać rewolucję „Solidarności”? Dlaczego Erich Honecker bał się „polskiej choroby”? W jaki sposób wschodnioniemieckie resorty siłowe pomogły Wojciechowi Jaruzelskiemu w podjęciu decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego? Polski nie oddamy to błyskotliwa analiza polityki Niemieckiej Republiki Demokratycznej w czasie przełomowych wydarzeń w PRL – od strajków sierpniowych po 13 grudnia 1981 ...

Celem książki Marka Wierzbickiego jest ukazanie sylwetki Jana Prota (pierwotnie: Berlinerblau), działacza niepodległościowego, społecznego i gospodarczego, którego życie zamknęło się w trzech okresach: latach zmagań o niepodległość, czasach Drugiej Rzeczypospolitej oraz emigracji politycznej po 1939 r. Jan Prot jest postacią, która – pomimo licznych zasług i osiągnięć – nie doczekała się szerszego opracowania o charakterze biograficznym. Tymczasem, był jednym z najważniejszyc...

Jak długo przyjdzie nam jeszcze czekać na prawdziwą historię husytyzmu, która ukaże wszystkie straty poniesione przez ziemie czeskie w kontraście do wielkości osiągniętej w czasie panowania Karola IV? Pytanie to padło w czasie dyskusji po wykładzie otwartym i brzmiało prawie jak groźba. Quo usque tandem! Nawet ruch husycki nie jest już tym czym dawniej. W końcu przez cały czas uważano go za okres, kiedy – według słów Františka Palackiego – „Czechy znalazły się u szczytu swoje...

„Katalog druków XVI wieku z historycznej kolekcji Ossolineum” Redakcja Dorota Sidorowicz-Mulak Opracowanie: Agnieszka Franczyk-Cegła, Małgorzata Minkowska, Grażyna Rolak, Iryna Kachur Po drugiej wojnie światowej zbiory starych druków lwowskiego Ossolineum zostały rozdzielone między Zakład Narodowy im. Ossolińskich, działający we Wrocławiu, i Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Niniejszy katalog jest pierwszym opracowaniem ossolińskiej kolekcji d...

Biblioteka Publiczna utworzona w 1817 r. przy nowo założonym Królewskim Uniwersytecie Warszawskim miała kontynuować tradycje wywiezionej do Petersburga Biblioteki Publicznej Rzeczypospolitej, pełniąc funkcję narodowej skarbnicy wiedzy i kultury. Była też ważnym elementem planu rozwoju czytelnictwa w Królestwie Polskim, a wraz z Uniwersytetem – szerszej polityki edukacji społeczeństwa polskiego. Przemianowana później na Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie, jest dziś jedną z n...

CENIONA REPORTERSKA PARA O PRZEŁOMOWYM ROKU ’68 W POLSCE I NA ŚWIECIE Wielka reporterska opowieść o kluczowych wydarzeniach 1968 roku pary czołowych polskich reporterów, Ewy Winnickiej i Cezarego Łazarewicza. Dziesięć reporterskich historii opowiedzianych z perspektywy ludzi, na których życiu odcisnęły piętno wydarzenia ’68. Niekonwencjonalna opowieść idąca pod prąd stereotypowych narracji ukazana poprzez filtr oryginalnych ludzkich historii i zdarzeń z Polski i świata. Będzi...

To była zaiste mistrzowska gra – zacząć wojnę w bloku państw, które ją ostatecznie przegrają, a zakończyć wśród zwycięzców! Sam wielki przeciwnik Józefa Piłsudskiego, Roman Dmowski, przy-znawał Naczelnikowi, że to był genialny manewr. Drugim tyleż genialnym, co niespodziewanym roz-daniem w grze o Polskę było spacyfikowanie zaraz po zakończeniu wojny prorewolucyjnych, a nawet probolszewickich nastrojów przez przekazanie kierownictwa kraju w ręce… lewicy (rząd Moraczew-skiego)....

Droga Polaków do jedności po 123 latach zaborów nie wiodła jedynie przez pola bitew i miejsca spotkań dyplomatów. Warunkiem odzyskania suwerennego bytu państwowego była aktywność całego społeczeństwa. Tak w Warszawie, jak i w wielu innych polskich miastach, doskonale widać było przejmowanie inicjatywy w każdej dziedzinie i w każdym momencie, gdy słabła władza zaborców. Ku jedności. Listopad 1918 roku to pełna trudów, lecz fascynująca droga Polaków do niepodległości. Książka p...

Dzieje Europy Środkowej i Wschodniej to poniekąd historia polsko-rosyjskiej rywalizacji o rząd dusz nad mieszkańcami Litwy i Rusi – dzisiejszej Litwy, Białorusi i Ukrainy. Artykuły zgromadzone w niniejszym tomie pozwalają lepiej zrozumieć, jak kształtowały się dzisiejsze narody Europy Środkowej i Wschodniej, i dlaczego Polaków, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów i Rosjan wciąż dzieli konflikt pamięci historycznych.

Przejmujące wspomnienia dwunastu kobiet, które przeżyły piekło niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Książka jest efektem rozmów autorki z każdą z bohaterek. Leokadia Rowińska do obozu trafiła w trzecim miesiącu ciąży. Wspomina, jak okrutnie traktowane były kobiety oczekujące potomstwa. Ireneusz, bo takie imię nadała swojemu synkowi, stał się najmłodszą ofiarą Marszu Śmierci. Pochowała go w pudełku po makaronie. Zofia Wareluk urodziła się w Auschwitz. ...