Spis treści Wstęp Jerzy Maternicki, Obrazy dziejów jako przedmiot badań historiograficznych Andrzej Wierzbicki, Hipotezy powstania państwa polskiego drogą podboju „zewnątrzetnicznego” w historiografii polskiej od końca XVIII do połowy XIX wieku Obraz Rzeczypospolitej w romantycznej historiografii ukraińskiej XIX wieku Andrzej Stępnik, Ukraina i Ukraińcy w koncepcjach „przedmurza”. Preferencje polskich romantyków Unia lubelska we wschodniosłowiańskiej historiografii drugiej ...
Porucznik Stefan Kobos „Wrzos” to pomnikowa postać wśród niezłomnych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Jego działalność konspiracyjna od 1939 r. do chwili aresztowania w styczniu 1956 r. związana była z niewielką wsią Brzeziny na pograniczu powiatów tomaszowskiego i lubaczowskiego. Był jednym z najdłużej ukrywających się partyzantów podziemia niepodległościowego. Dla takich jak on działania wojenne nie zakończyły się wraz z kapitulacją III Rzeszy. Wejście na ziemie pol...
Przejmująca i szczera rozmowa z matką o synu Emilu. Emil Barchański jest najmłodszą ofiarą stanu wojennego. Gdy został zamordowany w czerwcu 1982 roku, był uczniem warszawskiego liceum, nie skończył jeszcze siedemnastu lat. Krystyna Barchańska-Wardęcka wspomina, jaki był jej syn, co go pasjonowało, o czym marzył i w jakich okolicznościach zaangażował się w walkę po stronie „Solidarności” w pierwszych miesiącach stanu wojennego. Szczegółowo opowiada o przeprowadzonej na wzór A...
Od czwartego wieku istniało wśród chrześcijan przekonanie nie tylko o przełomie, jaki dokonał się w świecie wraz z objawieniem się Jezusa Chrystusa, ale i o tym związanym z panowaniem cesarza Konstantyna Wielkiego. Pisano o „niezwykłej” czy „cudownej przemianie”, która zdarzyła się światu na mocy zrządzenia Bożego, a doprowadziła do ponie¬chania zarówno poprzedniej religii, jak i rodzimych tradycji. W przekonaniu chrześcijan doszło do niej na skutek sojuszu cesarza Konstantyn...
Około roku 1618 osiedlił się w Krośnie - szkocki imigrant pochodzący z Lanxeth - Robert Wojciech Portius. Cztery stulecia temu miasto nad Wisłokiem stało się jego drugą ojczyzną. Tu - korzystając z bliskiego sąsiedztwa Węgier - stworzył centrum imponującej faktorii kupieckiej, dzięki której Krosno zyskało status jednego z ważniejszych ośrodków handlu winem węgierskim w tej części Europy. On sam uzyskawszy od Zygmunta III Wazy przywilej serwitoriatu (potwierdzony przez kolejny...
Zabójca, fałszerz, szpieg – oto tajny agent SD Alfred Naujocks. Artysta terroru. Przełożeni opisywali go jako „desperado i łotra”, który podejmie się nawet najbardziej ryzykownego zadania bez mrugnięcia okiem. To on zorganizował akcję pozorowanego ataku na radiostację w Gliwicach w dniu 31 sierpnia 1939 r. Zdarzenie to posłużyło jako pretekst do inwazji Niemiec na Polskę. W późniejszym czasie brał udział w wielu podobnych akcjach. Z tego tytułu sam nazwał się po wojnie „niemi...
Monografia powstała na kanwie kolekcji nagrań relacji biograficznych sióstr zakonnych, realizowanych przez autorkę dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią. Relacje dają wgląd w życie codzienne sióstr ze zgromadzeń niehabitowych, w jego powszedniość i heroiczność w PRL. Książka przynosi wiele cennych informacji, których próżno szukać w oficjalnych dokumentach kościelnych czy państwowych: na temat trudów pracy apostolskiej, warunków życia zakonnego w obliczu opre...
„King Philip’s War”, „Metacomet’s War”, „Metacom’s War, „Metacom’s Rebellion” – to nazwy, jakimi w Stanach Zjednoczonych określa się wielki i krwawy konflikt pomiędzy białymi, anglosaskimi kolonistami a ludami tubylczymi, jaki miał miejsce w II połowie XVII wieku na obszarze tzw. Nowej Anglii. Wielkie powstanie plemion Nowej Anglii przeciwko anglosaskim kolonistom, ogromne straty, tak ludzkie jak i materialne, jakie przyniosła krwawa wojna oraz postać charyzmatycznego przywód...
„Polska Walcząca – Historia Polskiego Państwa Podziemnego” to pierwsze w Polsce wydawnictwo przedstawiające, w sposób fachowy i kompletny, heroiczną walkę Polaków o niepodległość, poczynając od ostatnich strzałów kampanii wrześniowej, a kończąc na nierównym boju z oddziałami NKWD i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W naszej serii przedstawiamy wszystkie aspekty największej podziemnej armii świata, jaką była konspiracja polska, w jej wszystkich barwach i odcieniach. Zaprasz...
Psychologia zła zabiera czytelnika w trudną podróż, której celem jest zrozumienie zła w jego ekstremalnej postaci. Jeszcze przed zakończeniem drugiej wojny światowej psychiatrzy i psycholodzy podejmowali próby przybliżenia sposobu myślenia przywódców Trzeciej Rzeszy. Gdy bitewny kurz opadł i alianci przystąpili do osądzenia zbrodniarzy wojennych w międzynarodowym procesie w Norymberdze, psychiatra Douglas Kelley oraz psycholog Gustave Gilbert podjęli próbę zrozumienia sposobu...
Ułańskie lato - wydane po raz trzeci - to pasjonująca historia pułków, które wiosną roku 1920 weszły w skład jedynej wówczas Dywizji Jazdy i walczyły z Konną Armią Siemiona Budionnego aż do jej klęski pod Komarowem 31 sierpnia. Książka ta jest esejem, napisanym na szerokiej podstawie źródeł i opracowań, z wykorzystaniem licznych relacji i wspomnień. To cenny przyczynek do mało znanych dziejów formacji kawaleryjskich tworzonych na Wschodzie, przede wszystkim I. Pułku Ułanów Kr...
Teofil Szemberg (zm. 1638) żołnierz i dyplomata w służbie Rzplitej, dowódca artylerii pod Cecorą, wierny towarzysz Żółkiewskiego w odwrocie, uczestnik wyprawy chocimskiej. Jego Relacja prawdziwa, trzykroć wydana w 1921, wznawiana potem kilkakroć, to wartościowe i dokładne sprawozdanie z wyprawy na Wołoszczyznę, obfitujące w szczegóły, pisane pięknym staropolskim językiem z początku XVII w., lapidarnym, ale obrazowym, wolnym niemal zupełnie od nalotu łaciny. Do druku przygotow...
Książka przedstawia dyplomatyczne stosunki polsko-litewskie w okresie powstawania państwowości polskiej i litewskiej, przez pryzmat działalności Ministerstwa Spraw Zagranicznych Litwy. Autor w dużej mierze koncentruje się na procesie podejmowania decyzji i uwarunkowaniach zewnętrznych mających wpływ na politykę władz litewskich w stosunku do Polski. Wspólne dzieje i powiązania państwowe w przeszłości, zamiast służyć pomocą, okazały się przeszkodą nie do przebycia na drodze no...
Nazwy miejscowości ziemi lwowskiej stanowią świadectwo historycznego obrazu tego terenu z jego centralnym grodem Lwowem, tak ważnym w świadomości zarówno ukraińskiej, bo przez Rusinów założonym, jak i polskiej, bo stanowiącym dla Polaków ważne centrum kulturalno-polityczne Kresów południowo-wschodnich.
Tematem książki jest japońska ofensywa na Oceanie Indyjskim i w Zatoce Bengalskiej w pierwszej dekadzie kwietnia 1942 r. Zmagania te stanowią epizod początkowej fazy drugiej wojny światowej na Pacyfiku, podczas której Japończycy rozbili główne siły aliantów i opanowali olbrzymie obszary Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. Plan całkowitego zniszczenia Royal Navy na Dalekim Wschodzie i przerwania brytyjskich linii komunikacyjnych pomiędzy Indiami, Australią i Bliskim Wschodem...
Żona jest nowym faktem społecznym. Oczywiście żona w dzisiejszym sensie, podobnie jak inne elementy prywatnego życia: rodzina, gospodarstwo domowe, dziecko, dzieciństwo. Jeszcze kilkaset lat temu ognisko domowe wyglądało zupełnie inaczej. Rodzina nuklearna, małżeństwo z miłości, a nie jako interes załatwiany przez rodziców ponad głowami przyszłych małżonków, intymność życia domowego z dzieckiem jako jego hołubionym centrum to dość nowe „wynalazki”. Francuscy badacze historii ...
Od połowy XV w. coraz popularniejszym określeniem kobiet pomagającym rodzącym był termin „akuszerka” pochodzący od francuskiego słowa accoucher—rodzić. To określenie, być może z uwagi na powszechne posługiwanie się w wieku XVIII językiem francuskim, upowszechniło się na ziemiach polskich. Nazewnictwo używane w innych językach nie weszło w ogóle do użycia. Akuszerkami nazywano jednak nie wszystkie osoby zajmujące się pomaganiem rodzącym. Było ono niejako zarezerwowane dla niew...
Prezentowana korespondencja posła saskiego w Warszawie Augusta Essena z ministrem spraw zagranicznych Saksonii Heinrichem Stutterheimem dowodzi, że król Stanisław August pełnił swój urząd tylko fikcyjnie, a władzę w istocie sprawował ambasador rosyjski i Katarzyna II. Rzeczpospolita, pozbawiona wojska i mająca wadliwą konstytucję, której wbrew woli państw zaborczych nie wolno było zmienić, pogrążała się coraz bardziej w niemocy, a król nadaremnie szukał oparcia w Katarzynie I...
„Myśl polska winna pracować nie w kierunku poszukiwania koalicji równoważącej kooperację rosyjsko-niemiecką, gdyż taka koalicja, jak widzieliśmy, byłaby niemożliwością. Polska myśl polityczna winna pracować ku powołaniu do życia kombinacji politycznej odciągającej Niemców od Sowietów, właściwie Niemców od Rosji”. Władysław Studnicki Publicystyka Studnickiego z dwudziestolecia międzywojennego dowodzi nie tylko jego determinacji w dążeniu do postawionego celu. Świadczy też o ...
Opinia polska musi nareszcie zdać sobie sprawę, że nie możemy w przyszłości liczyć na bagnety i karabiny maszynowe francuskie czy angielskie, a jedynie na swoje własne. Jedynie własna, samodzielna polityka może sprowadzić przedłużenie błogosławionego dla nas antagonizmu niemiecko-rosyjskiego. Jedynie własna polityka może nas uchronić od wiązania się z organizmami politycznymi, które w chwili niebezpieczeństwa nie przyjdą nam z pomocą. Adolf Bocheński Adolf Bocheński łączył ...
Po raz pierwszy zetknąłem się z relacją Julii Nikołajewnej Danzas o jej więziennej i łagrowej poniewierce pisząc o Kanale Białomorskim; jest ona jedną z bohaterek mojej książki – poświęciłem jej rozdział Dama o greckim profilu. Ponieważ z tamtego czasu zostały mi zrobione na własny użytek tłumaczenia fragmentów Czerwonej katorgi – uznałem, że wspomnienia te powinny być szerzej udostępnione. Przełożyłem zatem ich całość, korzystając z rosyjskiej wersji dzieła (jego oryginał zo...
Motywy, którymi kierowali się wracając do „lasu” lub dopiero teraz decydując się na dołączenie do leśnych oddziałów były różne. Tak samo różne jak ich pochodzenie, wiek i doświadczenie ostatniej wojny światowej. Połączył ich komunistyczny terror: sala sądowa, cela śmierci, strzał w tył głowy, bezimienny grób – Operacja „Lawina”. Likwidacja Zgrupowania „Bartka”, największego ugrupowania partyzanckiego na czele którego stał kpt. Henryk Flame ps. „Bartek”, przybrała rozmiary lud...
Na sierpień 2019 roku przypada 75. rocznica rzezi Woli – masowych mordów popełnionych na ludności cywilnej Warszawy w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego. Do dziś wiele towarzyszących im okoliczności nadal nie zostało wyjaśnionych, a zbrodnia pozostała nierozliczona. Czy wydarzenia na Woli miały wyjątkowy charakter na tle niemieckiej polityki okupacyjnej? Dlaczego sprawcy rzezi uniknęli napiętnowania i sprawiedliwej kary? Czy mordy dokonane na warszawskiej ludności nos...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
