Mocny kandydat do literackiej Nagrody Nobla w latach 30. XX wieku. Pisarz światowej rangi, którego pacyfistyczna powieść „Sól ziemi” czytana była w licznych przekładach, a przez Thomasa Manna nazwana została jednym z niewielu ówczesnych dzieł „mitycznych i epickich”. Dziś o wielkiej renomie, jaką cieszył się Józef Wittlin, wiedzą nieomal tylko specjaliści i bibliofile. Na życiu autora zaciążyło żydowskie pochodzenie – z Polski uciekał jednak nie przed Hitlerem, ale przed roda...
In his essay-manifesto of 1999, Zenon Fajfer defined liberature – a literary genre encompassing works whose authors intentionally design the shape of the book, so that it matches their textual message. Extending beyond the growing literary research on liberature, this book presents the theatrical contexts of the genre. Grounded in original archival research, it discusses the theatre practice of Zenon Fajfer and Katarzyna Bazarnik (Zenkasi), as well as the post-war British ava...
Szczepański-orientalista, był ostro świadom wielości kultur, miał dystans wobec wszelkich fanatyzmów, kwestionował modę na naśladowanie przez Zachód egzotycznych obrzędów. […] Paradoks, zaskoczenie, próby przezwyciężenia banału – to właściwości prozy krakowianina. Jan Błoński w znanej książce krytycznej „Odmarsz” zauważył, że epicką siłą „Polskiej jesieni” jest… siła pokory. Niepowtarzalność jednostki (nie tylko ludzkiej!) i humanitaryzm, wrażliwość na los ludzi i zwierząt, p...
Mocno czekoladowy tort Marcello, który na specjalne okazje pojawia się na polskich stołach, powstał jako hołd dla warszawskiej aktorki, Heleny Marcello, związanej z Teatrami Warszawskimi przez ponad czterdzieści lat – od 1879 do 1923 roku. Choć nie sposób dziś ustalić oryginalnej receptury tego odświętnego ciasta, w jego nazwie zachowało się uwielbienie, którym obdarzano artystkę, przetrwała fascynacja i entuzjazm, jakie budziła – ona sama i jej gra sceniczna. Tort Marcello t...
Stanisław Lem jako krytyk literacki… nigdy nienapisanych książek! Nowe wydanie jednego z najważniejszych dzieł publicystycznych wybitnego myśliciela i twórcy literatury science fiction Przeczytać książkę i napisać jej recenzję, nic trudnego. A co, gdyby stworzyć analizę książki, która nigdy nie powstała? Podjął się tego Stanisław Lem, dając kolejny dowód, jak nietypowymi drogami wędrowały jego myśli. Doskonała próżnia to zbiór mistrzowskich tekstów, w których krakowski pisa...
Aneta Gromanowska opiekuje się szkolnym kołem teatralnym, dla którego pisze własne scenariusze, lekkie, zabawne, z przymrużeniem oka, pokazujące ważne dla młodych ludzi sprawy, takie jak miłość, akceptacja czy relacje rodzinne. Bo szkolny teatr to nie tylko poważne akademie i konkursy recytatorskie, to także zabawa pozostawiająca na twarzy uśmiech i pobudzająca do refleksji. Inscenizacje, które powstaną na podstawie zgromadzonych w książce scenariuszy, na pewno ubarwią szkoln...
Ta niezwykła książka o cudownym świecie starych, opowiadanych przez wieki baśni i o głębokich prawdach ludzkich, jakie nam ów świat przekazuje, urzekła już niejednego czytelnika. Każdy, kto ją czyta, przekonuje się, jak głęboki jest jej osobisty oddźwięk, i nieraz do niej wraca. Bo emanuje urokiem baśniowych opowieści znanych nam z dzieciństwa, a zarazem wprowadza nas w coś zupełnie nowego, nieoczekiwanego. Książka Bettelheima to pełen konkretnych treści, czerpanych z różnych...
W swojej nowej książce Marcin Dymiter – nominowany w 2022 roku do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii esej za debiut „Notatki z terenu” – opowiada o ciszy i przestrzeniach zarówno fizycznych, jak i kulturowych, które jej służą. Przygląda się więc założeniom urbanistycznym i architektonicznym, kompozycjom muzycznym, tekstom i obrazom, dzięki którym możemy się wyrwać ze wszechogarniającego dźwiękowego przebodźcowania i pobyć w ciszy lub cieszyć się jej głęboką iluzją. Marc...
Iris Murdoch, znana w Polsce głównie jako pisarka, była też wybitną przedstawicielką filozofii, przemawiającą głosem odrębnym na tle innych dwudziestowiecznych myślicieli. Prezentowany tom jest pierwszym w Polsce tak bogatym zbiorem jej esejów filozoficznych, dotyczących głównie etyki i metafizyki, a zwłaszcza ich związków z literaturą. Myśl Iris Murdoch - krytyczna synteza platonizmu z wątkami egzystencjalnymi - wyróżnia się racjonalnością, logiczną precyzją, celnością argum...
Kazimierz Marcinkiewicz jest do dziś według sondaży najbardziej popularnym premierem Prawa i Sprawiedliwości. Przed długie lata był obiektem ataków i zmasowanej krytyki.
Ataki zwykle ignorował, a do krytyki się nie odnosił.
Teraz, po raz pierwszy, rozlicza się ze swoją przeszłością, w ktorej polityczna fala wyniosła go na sam szczyt, a potem zaprowadziła na mieliznę. Marcinkiewicz rozlicza się i z PiS-em, i ze swoim życiem.
Marika wciąż pamięta świat, po którym bogowie żyli obok ludzi. Kiedyś była półboginią. Dziś, po latach włóczęgi, jest zwykłą policjantką w cichym miasteczku na wybrzeżu Maine. Idealne miejsce, w którym dni upływają spokojnie, ludzie (i nieludzie) są życzliwi, a sprawy kryminalne – banalne. Były dzielnicowy Gianni zawsze ma dla niej kawałek ciasta i dobrą radę. Jej partner Jordan wpatrzony jest w uroczą faeristkę, która bardzo stara się nie kraść ludziom imion. Wszyscy znają w...
Jest to wybór reprezentatywnych dla autora, zróżnicowanych tematycznie tekstów, skierowanych zarówno do młodzieży, jak i dorosłego odbiorcy. Kaczorowski sięga do rozmaitych tropów literacko-teatralnych od starożytnych, przez bajkowe, czy popkulturowe. Autor w przewrotny i błyskotliwy sposób krąży wokół dylematu, czy i jak „godnie przeżyć życie”. Do planowanego pierwotnie „pięcioksiągu” dodany został tekst pisany w pandemicznej rzeczywistości, nagrodzonyw Konkursie na Sztukę T...
Wywiad, niezależnie od awansu, który w ostatnich latach obserwujemy (choć nie mówię tu o wywiadach z podrzędnymi i efemerycznymi celebrytami, znanymi z tego, że są znani), nie był szczególnie cenionym gatunkiem dziennikarskim. Ale właśnie w naszej nowej rzeczywistości awansował - dzięki kilku, a może kilkunastu autorom, którzy dokonywali wielkiej pracy przygotowawczej: zapoznawali się dokładnie z biografiami interlokutorów, ich dorobkiem, miejscem w życiu społecznym niegdyś i...
Czy to jest przyjaźń, czy to już… Pomyślałem kiedyś, że tomy współredagowane przez kilku autorów rzadko są plonem ich wzajemnej miłości. Postanowiliśmy wraz z Alicją, z którą od wielu lat wędrujemy przez życie, to zmienić. Zakochani redaktorzy zaprosili zatem przyjaciół naszej przyjaciółki do współpracy. Nie chcieliśmy tworzyć kolejnego dzieła „ku pamięci”, bo Grażyna Stachówna jakoś nie planuje zostać pomnikiem. Monografia miłości jest w istocie monografią. Prawdziwą. Chcie...
Jak z dzisiejszej perspektywy czytać powracające obrazy katastrof czy oglądane z dystansu pozostałości po historycznych wydarzeniach? Czy antyczna umiejętność „czytania (z) popiołów” może być użyteczna w tej próbie archeologii współczesności? Od Hiroszimy i Czarnobyla, przez Bliski Wschód i Algierię, Auschwitz i Fukushimę, aż po zamach w Paryżu w 2015 roku i inne współczesne konflikty i kryzysy autor tworzy, z założenia niekompletną, planetarną kartografię destrukcji: przyglą...
„Przyjdą takie czasy, że ludzie będą szaleni i gdy zobaczą kogoś przy zdrowych zmysłach, powstaną przeciw niemu, mówiąc: Jesteś szalony, bo nie jesteś do nas podobny.” Św. Antoni Pustelnik Normalność, czyli życie toczące się według znanych praw i zwyczajów. Jaka normalność obowiązuje dzisiaj? Kto pozostał przy zdrowych zmysłach, a kto jest szaleńcem? Środowiska lewicowe piszą już od dłuższego czasu nową definicję normalności. To, co dotychczas obowiązywało, nagle zmieniło wy...
Muzułmanie od dawna żyją w krajach Europy Zachodniej. Przynależność do mniejszości religijnej, a najczęściej i etnicznej, stawia przed nimi dodatkowe wyzwanie w trudnym procesie łączenia wielu elementów w jedną spójną tożsamość. Jednocześnie specyfika islamu sprawia, że jawi się on jako bardzo istotny element porządkujący i wartościujący, zatem kluczowy dla samookreślenia wiernych. Czy wartości islamu i wartości zachodnie da się pogodzić? Czy muzułmanie są gorszymi obywatela...
Telefon komórkowy – kiedyś symbol statusu, dziś nieodłączny towarzysz każdego z nas. Mały komputerek ukryty w torebce czy kieszeni, bez którego trudno wyobrazić sobie codzienność. Pełny aplikacji porządkujących rzeczywistość – za ich pośrednictwem płacimy, bawimy się, pracujemy. Z nimi zasypiamy i z nimi się budzimy. Żyjemy w czasach trzech ekranów – telewizora, komputera i komórki, które konkurują ze sobą o naszą uwagę. Smartfony zmieniły sposób, w jaki konsumujemy i tworzym...
Ludzie często piszą na przykład, że takich jak ja powinno się zabić. Kiedyś próbowaliśmy docierać do osób, które pisały takie komentarze. Znajdowaliśmy ich dane w Internecie, osobiście dzwoniłem do tych ludzi. Po drugiej stronie słuchawki słyszałem przerażony głos, który mówił mi tylko: „Coś mi odbiło, nie wiem, co ja zrobiłem”. Jerzy Owsiak Młody, stary, mniej lub bardziej wykształcony. Z dużego miasta albo małej wsi. Nastolatek z pobliskiego podwórka, uśmiechnięta pani prze...
Czy któregoś dnia nasza cywilizacja upadnie, a miasta legną w gruzach? Wpływowy podcaster i komentator polityczny zaprasza w hardcorową podróż w przeszłość, aby dowiedzieć się, co naprawdę się wydarzyło, co mogło się wydarzyć i co nas czeka. Ponad trzy tysiące lat temu tajemnicza wojna zmiotła cywilizację epoki brązu z basenu Morza Śródziemnego. Upadały potężne imperia, a zarazy, klęski żywiołowe oraz głód dziesiątkowały ludność. Jaki będzie nasz koniec świata? Czy broń, k...
Niedawne wydarzenia na Białorusi spowodowały, że państwo to znalazło się w centrum uwagi całego świata. Obecnie jest źródłem niemałych kontrowersji i emocji, a także polem wielkich przemian politycznych i tarć w obrębie relacji społecznej, jaką jest władza. Zrozumienie wydarzeń rozgrywających się na Białorusi może pozwolić nam nie tylko pojąć politykę w ogóle, ale także naturę kryzysu demokracji mającego miejsce w wielu państwach Europy. Zbiór reportaży pod redakcją Arlety Bo...
Zbiór ten zawiera 40 wywiadów z wybitnymi i popularnymi aktorami polskich scen, filmu i telewizji, a także kilkoma reżyserami filmowymi i teatralnymi. Przeprowadzone zostały w roku 1997 oraz w latach 2001-2006 i autoryzowane ponownie tuż przed ich niniejszym wydaniem. Większość była drukowana na łamach prasy. Kilka wywiadów (np. z Małgorzatą Braunek, Barbarą Horawianką, Juliuszem Machulskim, nie było dotąd publikowanych. Ich bohaterami są niemal wyłącznie przedstawiciele star...
Kulturowa historia relacji niesłyszenia i techniki opowiadana jest zazwyczaj wedle utartych i wielokrotnie powtarzanych scenariuszy, w których klarownie rozpisano role wynalazców, producentów i konsumentów. W opowieściach tych osoby niesłyszące ? podobnie jak osoby z niepełnosprawnościami w ogóle – nieodmiennie zajmują pozycję konsumentów. Związki niesłyszenia i techniki są jednak bardziej złożone i niejednoznaczne, a zakwestionowanie patologiczności niesłyszenia i uznanie, ...
„Każdy ma prawo do obrony” – te słowa padają w tej książce najczęściej. Oskarżony, zanim zostanie skazany, jest uznawany za osobę niewinną. Dlatego adwokaci bronią gangsterów, morderców, osoby znienawidzone przez władzę. Byli na sali rozpraw, kiedy sądzono oskarżonych o zabójstwo gen. Marka Papały, Krzysztofa Olewnika, Iwony Cygan, Grzegorza Przemyka. Stali przy Leszku Czarneckim i austriackim biznesmenie – Geraldzie Birgfellnerze, Lwie Rywnie i Marku Falencie. Gwiazdy polski...
