Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów ...
Duchowa stolica ziem polskich w ogniu walk Pasjonująca historia dramatycznej bitwy o wielonarodowy Lwów Pierwszego listopada 1918 roku we Lwowie wybucha powstanie zbrojne koordynowane przez tajny Ukraiński Komitet Wojskowy. Skierowane jest bezpośrednio przeciwko upadającym władzom austriacko-węgierskim, jednak nie mniej ważnym celem staje się udaremnienie zajęcia Lwowa przez polskie władze. W obronie polskich interesów występują samorzutnie pojedyncze grupy wojskowych oraz oc...
Najnowsza książka Adriana Jusupovicia jest istotnym uzupełnieniem niedawno wydanej edycji krytycznej Kroniki halicko-wołyńskiej (PAU–IH PAN) oraz jej polskiego tłumaczenia (AVALON). Jej przedmiotem jest analiza strategii chronologicznej i narracyjnej twórcy tego źródła. Autor książki wskazał na wyjątkowy charakter kroniki. Kronikarz bowiem zrezygnował z tradycyjnego układu rocznego, stosowanego w pisarstwie średniowiecznej Rusi. W jego miejsce pojawiły się cztery strategie ch...
Dla jednych dwieście lat rządów wywodzącej się z Litwy dynastii to złoty wiek, jakiego Polska nigdy już nie doświadczyła, dla innych stracona szansa, przekreślenie piastowskich wysiłków, po których pozostały popioły. Apologeci nie szczędzą pochwał dla umiejętności scalania różnych organizmów państwowych, tolerancji, rozkwitu sztuki. Krytycy skupiają się na przeniesieniu ciężaru polityki z Zachodu na Wschód, na nieumiejętności stworzenia spójnej koncepcji Europy Środkowej, odd...
Książę Konrad, syn Kazimierza Sprawiedliwego, wnuk Bolesława Krzywoustego, powszechnie znany z przydomkiem Mazowiecki, ma złą opinię w historiografii, jako książę, który sprowadził na polskie ziemie Zakon Krzyżacki. Źródła jednak, z zależności od miejsca ich powstania, dają dwa sprzeczne ze sobą obrazy Konrada I Mazowieckiego, jako wielkiego, sławnego, chrześcijańskiego władcy, albo księcia tyrana i okrutnika. Działalność Konrada Mazowieckiego bez wątpienia miała wpływ na los...
Gdańskie korespondencje Adama Czartkowskiego do „Kuriera Warszawskiego” z lat 1931–1939 to fascynująca lektura, w najlepszych momentach porywająca kronika Wolnego Miasta Gdańska zmierzającego do katastrofy. Autor, pracujący od 1928 roku w Polskim Gimnazjum Macierzy Szkolnej, okazuje się skrupulatnym obserwatorem wydarzeń wewnątrzgdańskich i okołogdańskich. Przez osiem lat nie tylko pisze o czystej faktografii wydarzeń w Wolnym Mieście, lecz także stara się je przybliżać i wyj...
Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak, jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia? „Pusty las” to opowieść autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie. ...
„Brawurowa jazda po prądach ideologicznych i mieliznach myśli dwudziestego wieku” - „Los Angeles Times” Rozważania o wieku XX to ostatnia książka wybitnego historyka Tony’ego Judta – zapis jego kilkumiesięcznych rozmów z Timothym Snyderem, znawcą dziejów Europy Środkowo-Wschodniej – którą można nazwać jego testamentem intelektualnym. Minione stulecie ożywa w niej jako wiek idei, okres, w którym myśli nielicznych decydowały o życiu milionów. Wychodząc od wspomnień osobistych, ...
Monografia dr Małgorzaty Ewy Kowalczyk, przedstawiająca zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, odbywane głównie przez przedstawicielki najbogatszych warstw ówczesnego społeczeństwa, jest pierwszym tego typu opracowaniem w Polsce. Zawiera ona bogatą problematykę, poczynając od powodów podejmowania podróży, poprzez ich przebieg, a na ich skutkach kulturowych kończąc. Zostały w niej wykorzystane informacje uzyskane dzięki szerokiej kwerendzie przeprowadzonej w wielu archi...
Polsko-niemieckie miejsca pamięci t. 1: Wspólne / Oddzielne red. Robert Traba, Hans Henning Hahn, współpr. Maciej Górny, Kornelia Kończal Tom 1 zamyka czterotomowe dzieło Polsko-niemieckie miejsca pamięci. Polaków i Niemców łączy wiele wspomnień, które jednak wpisują się w potrzeby różnych tożsamości obu społeczeństw. Zawarte w tej książce eseje o wspólnych i oddzielnych polsko-niemieckich miejscach pamięci oferują analityczny wgląd w kultury pamięci obu narodów, w to, co je ...
Od autora: W historii tej wojny starałem się w miarę posiadanego materiału podkreślić i dokładnie przedstawić pracę dowódców obu stron, a więc zamiary i ich wykonanie. Ponadto zaś, wobec faktu, że Poniatowski siłą rzeczy był zmuszony załatwiać także różne sprawy natury administracyjnej, więc i te, aby dać pełniejszy obraz jego zajęć, uznałem za konieczne omówić nieco szerzej, uwzględniając przy tym rolę, jaka odegrały wówczas władze cywilne - z królem na czele.
"Niniejsza praca analizuje sposób, w jaki Sowieci planowali i przeprowadzili cztery operacje ofensywne w okresie od grudnia 1942 do sierpnia 1943 roku. Pierwsze trzy z tych ofensyw, każda prowadzona siłami pojedynczego frontu pod nadzorem STAWKI (Naczelnego Dowództwa), odbyły się pod wpływem optymizmu po zwycięskim dla Sowietów okrążeniu wojsk niemieckich pod Stalingradem w listopadzie 1942 roku, podczas gdy Sowieci wciąż przyswajali sobie nauki wyniesione z owego zwycięstwa....
Nie tylko w dziejach Rzeczypospolitej trudno o przykład większego męstwa i poświęcenia niż obrona Lwowa w okresie 1918–1919. Kiedy Wielka Wojna dobiegła praktycznie końca, mieszkańcy tego pięknego miasta w dzień Wszystkich Świętych, 1 listopada 1918 r., wyszli rankiem na ulice. Nie mogli jednak udać się na groby swych bliskich. Po Lwowie krążyły bowiem uzbrojone i strzelające w różnych kierunkach oddziały Ukraińców, którzy korzystając z wojennej zawieruchy postanowili z zasko...
Pasjonujące wspomnienia człowieka, którego życie określają eksploracja i innowacja. "Ponad niebem" odtwarza niezapomniane przygody naszych czasów. Poczynając od dramatycznych, niezmiernie ryzykownych spacerów kosmicznych bohatera książki, amerykańskiego astronauty Scotta Parazynskiego, aż do zdobycia przezeń szczytu Mount Everest, kiedy to ocierał się o śmierć – jego organizm doznał uszkodzeń w następstwie przebywania w anormalnych warunkach przestrzeni kosmicznej – krok po k...
Od wybuchu wojny, przez całą okupację hitlerowską Kubalski prowadził dziennik, który jest nie tylko szczególnie cennym źródłem historycznym, lecz zarazem pasjonującym zapisem tego najbardziej tragicznego okresu współczesnej historii Polski. Autor dzienników w sposób rzeczowy i wnikliwy przedstwaia życie codzienne stolicy Generalnej Guberni, wzmagający sie terror okupanta oraz zmieniające się nastroje polskiego społeczeństwa. Dzienniki pisane na bieżąco, żywą, bogatą prozą, są...
Ostrów Tumski to wyjątkowe miejsce we Wrocławiu. Zabytkowe budynki oświetlone lampami gazowymi (przywróconymi do użytku dzięki autorowi tej książki) otoczone są atmosferą wspomnień i sekretów. Wojciech Chądzyński – dziennikarz, historyk i autor wielu książek o Wrocławiu – wypełnia tę przestrzeń swoimi legendami. Jego historie sięgają od czasów średniowiecza aż po XX wiek. Tłumaczy w nich, dlaczego most Tumski nazywany jest mostkiem Zakochanych, opowiada o pomocniku ogrodnika,...
Książka składa się, poza wstępem i zakończeniem, z pięciu rozdziałów. Pierwszy z nich został poświęcony omówieniu okoliczności powstania ustawy z 1991 roku o uznaniu orzeczeń za nieważne a także o późniejszych zmianach w niej dokonywanych. W rozdziałach drugim i trzecim przedstawiono instytucję rehabilitacji osób represjonowanych przede wszystkim na podstawie orzecznictwa sądów apelacyjnych i Sądu Najwyższego. Prześledzono też sprawy związane z procedurami odszkodowawczymi. W...
"Jedna z najważniejszych prac z historii wojskowości. Oblicze bitwy to historia wojskowości pisana z perspektywy pola bitwy – bezpośrednie spojrzenie na doświadczenia żołnierzy w „punkcie maksymalnego zagrożenia”. Autor analizuje fizyczne uwarunkowania walk, emocje oraz postawy generowane przez bitwę, a także motywacje, które sprawiają, że żołnierze przeciwstawiają się nieprzyjacielowi i walczą, a nie uciekają. John Keegan skrupulatnie przygląda się trzem słynnym bitwom i pre...
Trudno o lepszy wybór tematu monografii w roku obchodów stulecia odzyskania niepodległości Polski. Profesor Wacław Tokarz był historykiem wojskowości, którego interesowała głównie walka narodu o odzyskanie własnego, niepodległego państwa. Jego ciekawe życie oraz doniosłe osiągnięcia naukowe zostały rzetelnie scharakteryzowane w książce Piotra Bilińskiego, którą warto polecić nie tylko fachowym badaczom przeszłości, ale także czytelnikowi zainteresowanemu dziejami Polski końca...
W grudniu 1950 r. władze partyjne i rządowe ogłosiły nowy etap rozwoju stolicy. W ciągu sześciu lat Warszawa miała wzbogacić się o podziemną kolej – środek transportu symbolicznie czyniący z dużego miasta metropolię. Projekt okazał się jednak spektakularną klęską. Olbrzymie pieniądze, masa pracy i rozbudzone nadzieje poszły w błoto. Zbudowany fragment trasy zalano wodą i przykryto milczeniem. Andrzej Zawistowski przeczytał tysiące dokumentów, by odtworzyć przebieg oraz przycz...
Po dwu pozycjach serii poświęconej historii Izraela, mających charakter wstępnego wprowadzenia, przystępujemy do właściwego ukazania historycznych początków Izraela. Na wstępie zakładamy, że nasze rozważania historyczne dotyczące Izraela, przeprowadzone być mają według zasad, jakie wypracowała historia, jako jedna z nauk humanistycznych. Mamy bowiem także powszechne zastosowanie terminu historia Izraela do szczególnej interpretacji dziejów, jaką zawiera Biblia. Pamiętając o s...
Historia Izraela jest projektem niezwykle szerokim, stąd w jego ramach mieszczą się różne ujęcia dziejów narodu wybranego. Opracowując różne fragmenty zagadnienie, musimy zdać sobie sprawę, że do całościowego jego opanowania pozostało jeszcze bardzo wiele. Liczne fragmenty zostały jednak zapisane i te warto przekazać, choć o pełnej całości nie ma co marzyć. W ramach tego kompletowania powstały już trzy części dotyczące początków Izraela. Materiał natomiast, który chcemy obe...
Biografia Zofii Franio. Lekarza warszawskich szpitali i przychodni dla ubogich. Oficera dywersji i sapera. Brała udział w najniebezpieczniejszych akcjach. Działaczka podziemia antykomunistycznego, więźniarka polityczna, uznana za najgroźniejszego wroga Polski Ludowej. Serdeczny wychowawca młodzieży.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
