"Niniejszy artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza odnosi się do głównego tematu opracowania, czyli życia i działalności Jana Mertki. Opis losów powstańca poprzedza przedstawienie dziejów członków jego najbliższej rodziny. Najwięcej uwagi poświęca się Magdalenie i Józefowi Mertkom, rodzicom Jana. W tej części artykułu został uwzględniony również problem sporu o pierwszeństwo ofiary jaki toczy się wśród historyków. Jego podstawą jest różnica zdań na temat tego, kogo nale...
Bez wątpienia wspólna refleksja i porównawcze badania nad rzeczywistością historyczną w Polsce i Hiszpanii mogą mieć wielką wartość w kontekście dziejów obu krajów, które między innymi współtworzą dziś Unię Europejską. Z drugiej strony instytucjonalna współpraca pomiędzy Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, Instytutem Cervantesa, uniwersytetami hiszpańskimi oraz Radą Najwyższą Badań Naukowych otwiera bramy przyszłości dla intelektualnej i akademickiej współpracy hiszpańsko-pol...
Po krwawych walkach w lecie 1944 roku we Francji i bolesnym odwrocie spod Falaise, młodociani żołnierze dywizji pancernej SS "Hitlerjugend" przegrupowali się i na przełomie 1944/1945 roku brali udział w ostatniej ofensywie Hitlera na Zachodzie, gdzie ponieśli bardzo ciężkie straty. Po kolejnym odwrocie zostali przerzuceni na Węgry, aby wykonać z góry skazane na niepowodzenie zadanie zatrzymania ofensywy Armii Czerwonej. Ich zdziesiątkowana dywizja wycofała się do Austrii i 8 ...
„Słowacy. Stulecie dłuższe niż sto lat” to wybór esejów historycznych nieznanego w Polsce „filozofa słowackich dziejów” i „narodowego nihilisty” – Ľubomíra Liptáka (1930–2003). Autor opowiada o Słowacji jak o „wyspie”, która leży na szlaku ogromnych historycznych nurtów. Próbuje stworzyć syntetyczny obraz słowackiego doświadczenia oraz prześledzić kluczowe wątki dla historii i współczesności tego kraju. Przede wszystkim jednak, w sposób racjonalny i wyważony, opowiada o dylem...
Książka porusza bardzo trudne tematy, dotyczące nie tylko obozów pracy i obozów koncentracyjnych utworzonych przez hitlerowców, ale również próbę rozliczenia się z przeszłością, tematy zadośćuczynienia i odszkodowań dla tych, którzy przeżyli to piekło i miejsc pamięci, będących tak ważnym elementem historii. Okres II wojny światowej to czasy o których wszyscy w jakiś sposób pamiętamy. Jednak często są to tylko szczątkowe informacje. Tak naprawdę po tylu latach w wielu przypa...
"Niniejsze opracowanie opisuje historię powstania 68. Pułku Piechoty i jego stacjonowanie w garnizonie Września w czasie II RP. Zawiera także krótki opis działań bojowych 68. Pułku Piechoty w walkach o odzyskanie niepodległości w latach 1918-1920 i w obronie niepodległości Polski w 1939 roku. Żołnierze Wrzesińskiego Pułku wykazali się wielkim bohaterstwem i patriotyczną postawą w okresie ciężkich walk z hitlerowskim najeźdźcą. Garnizon w mieście w latach międzywojennych był...
SPIS TREŚCI Wprowadzenie. Omówienie problematyki badań I BAZY ŹRÓDŁOWEJ 7 Rozdział I. MIEJSKA GMINA SAMORZĄDOWA 19 1. Prawo i porządek sądowy w mieście 20 2. Organy samorządu komunalnego 32 3. Mechanizmy emancypacji politycznej 47 Rozdział II. TERYTORIUM MIASTA LOKACYJNEGO 63 1. Tereny należące do gminy miejskiej 64 2. Struktury organizacji kościelnej 75 3. Przestrzeń publiczna intra muros 85 Rozdział III. KOMUNALNE „PRZEDSIĘBIORSTWO” 95 1. Auton...
Spis treści: Wprowadzenie I Izolacjonizm II Wielka Wojna i amerykańska neutralność III Home front IV Konferencja wersalska i później Zakończenie Bibliografia „…Autor kreśli także obraz społeczeństwa amerykańskiego i jego reakcje na zachodzące w Europie wydarzenia. Wpływ na postawy Amerykanów miały omówiona przez Autora dzieła kultury – przede wszystkim literackie i filmowe – które obok gazet stały się podstawowym narzędziem (dez)informacji amerykański...
W czerwcu 1976 r. w Radomiu doszło do demonstracji, zakończonych starciami z MO i dramatycznymi walkami ulicznymi. Wszystko zaczęło się od ogłoszenia podwyżek cen żywności przez premiera Piotra Jaroszewicza 24 czerwca 1976 r. Na drugi dzień rozpoczęły się strajki w wielu zakładach przemysłowych na terenie całego kraju. W Radomiu strajk zaczął się w Zakładach Metalowych im. Waltera na wydziale P-6. Około ósmej rano robotnicy opuścili miejsca pracy, przez mniej więcej 40 minut ...
Przekazywany Czytelnikowi tom studiów to jeden z efektów trzyletniej pracy zespołu, który zajmował się listami „zwyczajnych obywateli” do władz jako źródłem do badań historii społecznej. Jego członkowie próbowali ustalić metodologiczne reguły wykorzystywania tych listów oraz dokonać analizy ich treści. Przedmiotem zainteresowania zespołu była korespondencja, która napływała do czterech wybranych instytucji państwowych: Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotni...
Zagadnienia opisane w książce posiadają walor aplikacyjny. W określonym stopniu powinny być brane pod uwagę w praktycznej działalności współczesnego Sztabu Generalnego WP i innych instytucji zajmujących się organizacją systemu obronnego Polski i planowaniem obronnym. Z recenzji gen. dyw. (rez.) dr Franciszka Puchały ...książka stanowi interesującą próbę analizy walk o Górny Śląsk we wrześniu 1939 roku. Z pewnością wzbogaci ona wiedzę na ten temat, w czym pomaga jej wartka na...
Postać i poglądy prezesa Kurtyki były przedstawiane w publikacjach wspomnieniowych . Wydany został również zbiór jego najważniejszych tekstów oraz wybór wywiadów, artykułów i oświadczeń . Nieznane szerzej pozostawały jego wystąpienia w Sejmie i Senacie RP. Ich lektura stanowi nie tylko istotne uzupełnienie wcześniejszych publikacji poświęconych Januszowi Kurtyce, potwierdza informacje w nich zawarte, ale też pozwala odczytać na nowo jego najważniejsze myśli, jasne poglądy, a...
"[...] We wszystkich zaprezentowanych publikacjach omawiana jest historia jednostki, historia żołnierzy i oficerów z głównym naciskiem na ich służbę w brygadzie. I poza nielicznymi wyjątkami [...] nie znajdziemy w nich informacji o przedwojennych dziejach oficerów brygady oraz ich losach po wojnie. A przecież to poszczególni jej oficerowie, ich losy i przeżycia kształtowały tę jednostkę. Dlatego też warto spróbować ukazać nie tylko historię tych oficerów z lat 1939-1945, al...
Teoria rytuałów interakcyjnych jest zagadnieniem kluczowym dla mikrosocjologii, z kolei mikrosocjologia stanowi punkt wyjścia dla wielu koncepcji o szerszym zasięgu. Interakcja twarzą-w-twarz, o małej skali, zachodząca tu-i-teraz, jest sceną oraz terenem działania aktorów społecznych. Jeżeli chcemy odnaleźć sprawczą podmiotowość (agency) życia społecznego, to znajduje się ona właśnie tutaj. W niej tkwi energia ruchu i zmiany, spoiwo solidarności oraz konserwatyzm zastoju. To ...
Książka ta bardzo dobrze wpisuje się w ciągle aktualny we współczesnej humanistyce nurt badań imagologicznych, sytuuje się w obszarze dociekań imagologii historycznej oraz blisko kulturoznawczej ksenologii, rozumianej zwykle jako teoria różnic kulturowych. W żmudnym procesie przedstawiania rosyjskiej rzeczywistości widzianej oczami Francuzów autorka uruchamia szereg asocjacji kulturowych, historycznych, socjologicznych, politycznych. Jest to książka inspirująca do dyskusji, w...
Jaka powinna być pamięć narodowa? Monumentalna, czy może krytyczna? Co znajdujemy się pod dyktaturą nieczułych, ponadnarodowych rynków, na które żadnego wpływu nie mają już niegdyś podjęte decyzje politycznych wspólnot? Czy jesteśmy na skraju wyczerpania zdolności do tworzenia ważnej i spójnej narracji tożsamości wspólnoty? Na książkę „Historia nie dla idiotów” składają się dwie części: eseje i wywiady. Pierwsza część poświęcona została rozmowom autora z fantastycznymi esei...
Wołyń zdradzony to najbardziej wstrząsająca książka autora Obłędu ’44 i Paktu Ribbentrop–Beck. W latach 1943–1945 na Wołyniu i w Galicji Wschodniej ukraińscy nacjonaliści wymordowali 100 tysięcy Polaków. Do zbrodni tej posłużyły im głównie prymitywne narzędzia rolnicze – siekiery, widły i cepy. Gdzie wtedy była Armia Krajowa? Gdzie było Polskie Państwo Podziemne? Dlaczego nic nie zrobiono, by ratować polską ludność cywilną? Dlaczego Wołyniacy konali w osamotnieniu? Piotr Zych...
Autorka oferuje nam dostęp do świata wyobrażeń, pieczołowicie odtwarzając ślady wielosetletniej tradycji radzenia sobie z odmiennością sąsiadów. Wartość książki polega z jednej strony na zapoznaniu czytelnika ze źródłami, których nie znają nawet zawodowi historycy, od kalendarzy i twórczości ludowej po przysłowia. (…) Drugi walor książki to stworzenie bazy porównawczej, przygotowanej w trakcie badania codzienności stosunków w Polsce zachodniej i centralnej, a przydatnej także...
Wznawiając w setną rocznicę utworzenia pułku Dzieje ułanów jazłowieckich, których pierwsze wydanie ukazało się trzydzieści lat temu, pragnęliśmy przede wszystkim ponownie złożyć hołd ułanom ówczesnego mjr. Konstantego Plisowskiego, którzy na dalekim Kubaniu, w jakże trudnych warunkach, podjęli starania o wolną Ojczyznę, następnie z bronią w ręku najpierw wywalczyli sobie imię ułanów jazłowieckich, a później skutecznie obronili upragnioną przez wszystkich i niedawno zdobytą ni...
W państwie rządzonym przez komunistów robotnicy mieli odgrywać szczególną rolę. Poprzez poparcie dla programu politycznego i aprobatę kolejnych inicjatyw rządzących, mieli legitymizować system władzy tworzony w Polsce w drugiej połowie lat czterdziestych XX w. Kontrolę i bezpośredni wpływ na rzesze zatrudnionych umożliwiła nacjonalizacja znacznej części zakładów przemysłowych, w wyniku której państwo stało się największym pracodawcą. Warto w tym kontekście spróbować odpowiedz...
Wspomnienia Andrzeja Kownackiego mogą zaciekawić każdego czytelnika, amatora literatury pamiętnikarskiej. Są one także materiałem do studium nad obyczajami, stosunkami społecznymi w Rosji Carskiej i w Polsce przedwojennej. W książce odmalowano wiele typów ludzkich. Mowa często o znanych osobistościach politycznych, kiedy jeszcze autor mógł je zaliczać do grona znajomych, kolegów lub przyjaciół (np. Beck, Rydz Śmigły). Wspomnienia te jednak są pozbawione atmosfery plotkarskiej...
Rozwój ukraińskiej myśli historycznej, zwłaszcza dotyczącej dziejów najnowszych, przez długi czas odbywał się w niesprzyjających warunkach – zafałszowano wiele faktów historycznych, które zostały zastąpione przez wymysły i mity, odpowiadające totalitarnemu reżimowi komunistycznemu. Długie panowanie komunizmu w wydaniu radzieckim skutecznie przeciwdziałało ludzkiemu dążeniu do wiedzy. Fakty historyczne zamieniano na narzędzia propagandy, co doprowadziło całe pokolenia Ukraińcó...
Pod koniec XIX wieku w samej tylko Warszawie pracowało prawie 40 tysięcy pokojówek, garderobianych i panien do wszystkiego. Młodych imigrantek ze wsi, samotnych w dużym mieście, bezbronnych. Ta książka jest opowieścią o nadużyciach, których na służących dopuszczali się właściwie wszyscy, którzy się z nimi stykali. Od Kościoła, zainteresowanego zbawieniem ich duszy, ale już nie sprawiedliwą karą dla molestujących panów domu, przez panie, które służbę ignorowały, poniżały i zwa...
Która arystokratka została agentką? Czy „Krwawą Lunę” dręczyły wyrzuty sumienia? Dlaczego Irena Gelblum zmieniła nazwisko? Co, oprócz zainicjowania w Polsce Uniwersytetów Trzeciego Wieku, zawdzięczamy Halinie Szwarc? Najnowsza książka z serii biografii historycznych wydawnictwa Lira przedstawia sylwetki dziesięciu Polek, którym przyszło igrać z własnym życiem i historią. Bohaterki? Zdrajczynie? A może ofiary czasów, w jakich przyszło im żyć? Jarosław Molenda, znany pisarz i ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
