Literatura faktu

Interesują mnie ludzie w ruchu: ci przemykający przez górnośląskie pogranicze albo przybysze z daleka, którzy w nie wrośli, albo tacy, którzy choć tu urodzeni, odfrunęli daleko. Wychowani w jednej kulturze, zafascynowani inną, zmieniający wiarę, kraj, język. Aktywni i ambitni, niemarnujący życia. Bohaterowie dynamiczni. Autor Cokoły przechodnie to zbiór biogramów mniej znanych Ślązaków i postaci związanych z tym regionem, żyjących tu i działających na przestrzeni XIX i XX wie...

W ciągu ponad sześćdziesięciu lat zawodowej aktywności Mistrz Historiografii, Profesor Jerzy Wyrozumski (1930-2018), opublikował 800 prac. Trzynastu wydań doczekał się bestsellerowy podręcznik historii polskiego średniowiecza. Trzykrotnie wznawiano znakomitą biografię Kazimierza Wielkiego, a dwukrotnie monumentalny pierwszy tom dziejów Krakowa. Obok tych sztandarowych tytułów Profesor opublikował też monografie poświęcone gospodarce solnej oraz rzemiosłu tkackiemu w Małopolsc...

Stalinizm - szczególnie ponury okres komunizmu - zakończył się w większości krajów Europy Wschodniej trzy lata po śmierci Józefa Stalina, wraz z reformami Chruszczowa po XX zjeździe KPZR. W jednym kraju - Albanii - przetrwał jednak aż do 1990 roku. Reżim, którym kierował albański dyktator Enver Hoxha, trwał jeszcze po jego śmierci w 1985 roku. Był to tak potworny terror, że w Albanii, odizolowanej od reszty świata jak dzisiejsza Korea Północna, nie pojawił się żaden słyszalny...

Wyobraźmy sobie, że zapiski Anne Frank nie kończą się po jej aresztowaniu, że pisze ona dalej, już w niemieckim obozie. To właśnie "Piękne dni mojej młodości" Any Novac - niezwykły dokument, pamiętnik piętnastoletniej Żydówki, więzionej w Auschwitz, Płaszowie i innych obozach, wstrząsający obraz świata, w którym zapisywanie wstrząsających wrażeń staje się dla autorki dowodem własnego istnienia. Dokument cudem sporządzony na skrawkach papieru za pomocą znalezionego kawałka ołó...

Święta Małgorzata Węgierska, żyjąca w XIII wieku królewna i mniszka dominikańska z klasztoru na Wyspie Zajęczej (dziś Wyspa Małgorzaty) na Dunaju, w dzisiejszym Budapeszcie, jest osobą niewątpliwie zasługującą w Polsce na bliższe poznanie jako młodsza siostra świętej Kingi i błogosławionej Jolenty – pobożnych małżonek piastowskich władców dzielnicowych. Małgorzata żyła zaledwie dwadzieścia osiem lat, z czego dwadzieścia pięć spędziła w klasztorze dominikanek, a jej postać na...

Książka wspomnieniowa Joanny Miłosz-Piekarskiej, autorki dwóch tomów poetyckich, to opowieść o młodości w czasach polskiego komunizmu, o australijskiej emigracji i tęsknocie za ojczyzną, a także o trudach i radościach losu zawieszonego między dwoma światami tak różnych krajów. Autorka dzieli się z czytelnikiem czułymi i barwnymi wspomnieniami rodzinnymi, dokonując między innymi studium relacji braci - swojego ojca Andrzeja oraz noblisty Czesława Miłosza. Ukazuje mniej dotąd z...

Książka, którą oddajemy w ręce czytelników, została wydana we współpracy z Narodowym Centrum Kultury Filmowej przy okazji wystawy Mariusza Wilczyńskiego Zabij to… w Zachęcie — Narodowej Galerii Sztuki. Nie jest jednak katalogiem wystawy ani opracowaniem krytycznym filmu — w ciągu ostatnich dwóch lat powstało o nim wiele tekstów w Polsce i za granicą. Zabij to i wyjedź z tego miasta dzięki swojej złożoności formalnej i konstrukcji czasoprzestrzennej pozwala odbiorcom podążać r...

Książka przedstawia historie najsławniejszych par artystów, odkrywając pasje, wyzwania i miłosne relacje skrywające się za największymi dziełami sztuki na świecie. Poprzez szeroki przekrój XX-wiecznych par: od Fridy Kahlo i Diego Rivery do Josepha Cornella i Yayoi Kusamy, od Josefa i Anni Albers do Gilberta & George’a, Kate Bryan śledzi początki miłosnych relacji, a czasem też ich dramatyczne rozpady, aby ujawnić, jak wielki może być wpływ miłości na proces twórczy. Opowiadaj...

My kontra oni. Prawica vs. lewica. Liberałowie przeciwko konserwatystom. Linie kolejnych podziałów wyznaczają rytm naszego życia. Coraz częściej okopujemy się na z góry przyjętych pozycjach, gotowi bronić ich za wszelką cenę. Przekonani przekonują tylko przekonanych, a ci, którzy wychodzą z propozycją dialogu, traktowani są w najlepszym razie jak pożyteczni idioci. Czy faktycznie jesteśmy skazani na polsko-polskie przepychanki? To zależy. Bo jeśli przyjrzymy się sobie bl...

Legendarny twórca Ferrari oczami syna Piera Miał dwie wielkie miłości: piękne kobiety i szybkie samochody. Tajemnice miłosnych podbojów zabrał do grobu. Ale stworzona przez niego marka spod znaku wierzgającego rumaka zachwyciła cały świat, sprawiając, że jej mocy, szybkości i elegancji nie mógł się oprzeć nawet Jan Paweł II. Poznaj niezwykły życiorys Enza Ferrariego, człowieka, który prowadził towarzyskie konwersacje z Benitem Mussolinim, ale uratował przed faszystami swojego...

Książką Régisa Debraya jest pierwszym systematyzującym opracowaniem wiedzy o mediologii, nowej powstającej na naszych oczach dziedzinie badań nad szeroko pojętymi przekaźnikami. W polu współczesnej humanistyki wyróżnia ją fakt, iż jest ona z gruntu inter-, albo lepiej: transdyscyplinarna – jest badaniem śladów kulturowych, pamięci zbiorowej od historii najstarszej po współczesność, od archeologii mediów po filozofię, od początków pisma po internet. Ukazuje symboliczne skutki ...

Książka jest pierwszą częścią z zamierzonego, chociaż niezrealizowanego do dzisiaj, cyklu „Opisać życie”. Autor w swoich wspomnieniach prowadzi czytelnika do czasów, gdy miał piętnaście lat. Opowiada o współżyciu wielokulturowej społeczności, o perypetiach w szkole, o wiejskiej codzienności. Często retrospektywnie odnosi się do historii własnego narodu, tej zaczerpniętej ze źródeł pisanych, ale też – kiedy chodzi o gniazdo przodków – z bogatych opowieści rodziców. And the Vi...

Piłka nożna jest najpopularniejszym sportem na świecie. To wyjątkowe wydanie z pewnością zadowoli każdego fana tej niezwykle widowiskowej dyscypliny. Prezentujemy tu postacie ponad stu wybitnych gwiazd oraz młodych, obiecujących talentów. Oprócz licznych fotografii i ciekawostek z życia piłkarzy, umieściliśmy również dane dotyczące m.in. wartości rynkowej poszczególnych zawodników. Przejrzysta szata graficzna sprawia, że książka jest atrakcyjna zarówno dla młodszych, jak i tr...

Autorski wybór felietonów Piotra Wierzbickiego z lat 1957-2022. Poeta, erudyta, znawca Chopina, Bacha, Czechowa i - jak pokazuje jego eseistyczna książka wydana dwa lata temu przez PIW - Mickiewicza, tym razem przypomina się jako felietonista. Nie są to jednak słynne teksty, którymi chłostał i chłoszcze polityków i społeczeństwo, "Domek Baby Jagi" pokazuje Wierzbickiego felietonistę, który podejmuje tematy o wiele cięższego kalibru niż polityka. Próżno szukać tu Wierzbickiego...

W sondażu przeprowadzonym niedawno w Stanach Zjednoczonych poproszono respondentów, by znaleźli słowo, które ich zdaniem najlepiej opisuje obecne czasy. Wśród ośmiu najczęściej wymienianych określeń znalazły się: „niepokojące”, „chaotyczne”, „wyczerpujące” i „nerwowe”. Jak to możliwe, że Amerykanie stracili wiarę w przyszłość? Co sprawiło, że w jednym z najbogatszych krajów świata nierówności społeczne są porównywalne do tych, z którymi mierzono się w XIX wieku? I dlaczego „a...

Jak doświadczenie Majdanu zmieniło Ukrainę i jej obywateli? Co to znaczy mieć porobione? I jak we Lwowie wynająć cudze życie i wprowadzić się do niego? Ukraina to kraj pełen kontrastów: powstały na micie kozactwa, lecz rozdarty między Wschodem a Zachodem. Tutaj tożsamość narodowa nie zawsze łączy się ze znajomością języka, a najszybszym testem na to, czy jesteś swój, pozostaje pytanie: czyj Krym? Ta książka to słodko-gorzka podróż po kraju, gdzie jednocześnie chodzi się do ...

Pierwsza część tak zwanej trylogii rosyjskiej Jacka Hugo-Badera, doceniona przez czytelników i znawców regionu. Jedna z najbardziej znanych książek o krajach byłego Związku Radzickiego. „Rajską doliną jest były Związek Radziecki wspominany przez bohaterów reportaży Jacka Hugo-Badera jako kraina mlekiem i miodem płynąca. Mleko było wprawdzie chudziutkie, a miód rzucano do sklepów tylko z okazji świąt państwowych. Nostalgia jednak pozostała i wyłazi wszystkimi szparami betono...

W kwietniu 1982 roku Wade Davis, antropolog z Harvardu, wsiada do nocnego pociągu do Bostonu i otwiera kopertę. Wyciąga z niej plik pieniędzy, bilet lotniczy na Haiti i wyblakłą fotografię przedstawiającą ubogiego rolnika. To Clairvius Narcisse, człowiek-zombie, uznany za zmarłego i pogrzebany w latach sześćdziesiątych, lecz na powrót żyjący w haitańskiej społeczności. Davis wyrusza na Haiti, by rozpocząć naukowe śledztwo, którego celem jest odkrycie toksyny zmieniającej czło...

Pierwsze polskie wydanie klasyki true crime! Przerażająca do szpiku kości i zaskakująco intymna legendarna już książka Ann Rule to opowieść kobiety, która zdaje sobie sprawę, że chłopak z dyżurki obok, jej przyjaciel, wrażliwy pracownik telefonu zaufania, to potwór w ludzkiej skórze. Każdej przewróconej stronie towarzyszy zimny dreszcz, bo czy tak naprawdę znamy naszych bliskich? Ted Bundy był jednym z najokrutniejszych amerykańskich seryjnych morderców, który przyznał się d...

„Wojny” to kolejna po „Murach” i „Rewolucjach” książka twórczego duetu Bogusia Janiszewskiego i Maxa Skorwidera. W prosty sposób opowiada o złożonych i ważnych zmianach w naszej historii i ich konsekwencjach. Jak pisze autor „Wojny to wynalazek bardzo ludzki. Zwierzęta nie są głupie, żeby bawić się w takie rzeczy. Im wystarczą zwykłe walki. (…) Wojny wymyślono głównie do dwóch rzeczy: po to, żeby coś komuś zabrać albo by ten ktoś zaczął inaczej myśleć i żyć.(…)Ale często jest...

WIELKA SZTUKA, GŁOŚNE ROMANSE I ŚWIAT BOHEMY Poznajcie biografię Peggy Guggenheim i jej niezwykłe życie uzależnione od sztuki. Jej ojciec zginął w katastrofie Titanica, a ona sama była jedną z uboższych krewnych w rodzinie milionerów. Mogła marzyć o zostaniu żoną bogatego biznesmena, tymczasem stała się jedną z najważniejszych postaci bohemy artystycznej XX wieku. Na pytanie, ilu miała mężów, odpowiadała: „Swoich czy cudzych?”. A tym ulubionym (i pierwszym) był niestroniąc...

Nie musisz być dla nich piękna, ale… …żyjemy w patriarchalnym społeczeństwie, które przedkłada atrakcyjność nad wszystko inne – bez wyjątku. A to oznacza, że… …życie jest łatwiejsze, gdy nosimy modne ciuchy, …życie jest łatwiejsze, gdy się golimy, …życie jest łatwiejsze, gdy malujemy rzęsy do pracy, …życie jest łatwiejsze, gdy czynimy widoczne „starania” o swój wygląd, …życie jest łatwiejsze, gdy odzwierciedlamy społeczną ideę piękna. Kropka. DOŚĆ! Florence Given, znan...

„Jedna z najistotniejszych książek dekady”. CNN Dzięki niej dokonał się jeden z największych przełomów w historii współczesnej nauki – choć ona sama nigdy się o tym nie dowiedziała. Nazywała się Henrietta Lacks, ale naukowcy znają ją jako HeLa. Większość swojego życia spędziła na plantacji tytoniu w stanie Wirginia. Mimo że zmarła w 1951 roku, stała się nieśmiertelna. Fragment jej guza dał początek pierwszej w historii linii komórkowej, która ma zdolność namnażania się poza...

Jan Brzechwa zapisał się w świadomości zbiorowej głównie jako poeta. Był on jednak nie tylko błyskotliwym literatem, ale także prawnikiem międzynarodowego formatu, cenionym specjalistą z zakresu prawa autorskiego w Polsce i na świecie, zwłaszcza jako aktywny działacz ZAiKS-u. Monografia jest pierwszym opracowaniem spuścizny Brzechwy jako prawnika. Przedstawia jego dorobek piśmienniczy w języku polskim, francuskim i włoskim oraz wpływ działalności Jana Brzechwy na treść i dok...