Biografie i wspomnienia książki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka Ja kontra bas, Książka | Jerzy Stuhr

    Jerzy Stuhr, wybitny aktor, który dał się poznać czytelnikom jako autor brawurowych opowieści o rodzinie, teatrze, filmie i świecie współczesnym, znów zaskakuje. Upływający czas, odbywane podróże, zawiązywane przyjaźnie, a wszystko w kontekście fenomenalnego monodramu Kontrabasista według Patricka Süskinda, którym Jerzy Stuhr zachwyca publiczność już od trzydziestu lat. — Na pewno nikt nie gra tego spektaklu dłużej ode mnie. Widziałem Kontrabasistę w wersjach niemieckich i w...

    Promocja
    okładka Syd Barrett i Pink Floyd. Mroczny świat, Książka | Julian Palacios

    Kiedy Syd Barrett założył Pink Floyd, był studentem akademii sztuk pięknych. Po sławę sięgnął jeszcze przed 20. urodzinami, gdy wraz z Rogerem Watersem, Nickiem Masonem i Rickiem Wrightem występował na scenie kultowego londyńskiego klubu UFO. Jego błyskotliwe teksty i tworzona pod wpływem narkotyków muzyka stały się stemplem rodzącego się ruchu psychodelicznego. Syd Barrett & Pink Floyd. Mroczny świat to efekt 10 lat pracy. Znajdziecie tutaj liczne wypowiedzi czołowych posta...

    Promocja
    okładka Winne strony. Opowieść o pasji, która odmienia życie, Książka | Marek Kondrat

    Kamery, światła jupiterów i czerwone dywany Marek Kondrat zamienia na równe rzędy winnych krzewów i mroczne piwnice. U szczytu kariery aktorskiej schodzi ze sceny i znika z kinowych ekranów. W połowie życia, krok za krokiem, odkrywa nowy świat, którego centrum stanowi vitis vinifera – winna latorośl. Przygoda zamienia się w pasję, a ta – w sposób na życie. Świat wina Marka Kondrata to podróże w bliskie i dalekie regiony, to nieustanne odkrywanie krajobrazów, ich barw, smaków ...

    Promocja
    okładka Ewa Drzyzga. Jak ja to robię
, Książka | Ewa Drzyzga, Beata Nowicka

    Udowodniła, że dzięki szczerej rozmowie da się zmienić myślenie ludzi. Odważyła się podejmować tematy, które w konserwatywnym kraju były objęte absolutnym tabu. Pozwoliła kobietom opowiadać o najważniejszych dla nich sprawach w czasie najlepszej oglądalności. Przy jej programach Polki dojrzewały do mówienia wprost o swoich problemach. Walczyła z dyskryminacją, nietolerancją, stereotypami. Jako dziennikarka wyznaje zasadę, że pewne historie muszą zostać opowiedziane. Opowieśc...

    Promocja
    okładka Aktorki. Portrety , Książka | Łukasz Maciejewski

    Niezapomniane spotkania z wielkimi gwiazdami sceny i ekranu. W rozmowach z Łukaszem Maciejewskim najwybitniejsze polskie aktorki zdradzają kulisy swojej kariery, dzielą się wspomnieniami, szczerze opowiadają o wzlotach i upadkach. Aktorki. Portrety to nie tylko szansa na przypomnienie najważniejszych rozdziałów historii polskiego teatru i kina, ale też możliwość odkrycia prawdziwego oblicza niezwykłych kobiet, które często okazują się o wiele bardziej intrygujące niż odgrywa...

    Promocja
    okładka Ja, Fronczewski, Książka | Piotr Fronczewski, Marcin Mastalerz

    Nie ma Polaka, którzy nie znałby tego pięknego głosu. Znaku rozpoznawczego najwszechstronniejszego polskiego aktora, wybitnego w każdym swoim wcieleniu: teatralnym, filmowym, telewizyjnym, kabaretowym. Niezapomniany Pan Kleks, zwariowany pan Piotruś i tragiczny Edyp. Szpicbródka, Franek Kimono i jeden z najlepszych Hamletów w historii polskiego teatru. Aktor wyczynowiec, który zagrał w swoim życiu kilkaset ról, w każdą wkładając całe swoje mistrzostwo. Aktor, który czytając k...

    Promocja
    okładka Dzieci dyktatorów, Książka | Jean-Christophe Brisard, Claude Quetel

    Jak wyglądało prywatne życie dzieci dyktatorów? Alina Castro musiała do swojego ojca mówić: Comandante, a jej brat Fidelito był trzykrotnie porywany przez własnych rodziców! Syn Mao Zedonga dostał od taty płaszcz jako prezent ślubny, a córka Stalina Swietłana była tak „zachwycona” swoją ojczyzną, że 13 lat po śmierci ojca uciekła na Zachód. Kim Dzong Un godnie zastąpił swego protoplastę, stając się najkrwawszym dyktatorem XXI wieku. Przeróżne osoby, miejsca, charaktery i ...

    Promocja
    okładka Stuhrmówka, czyli gen wewnętrznej wolności. Maciej Stuhr w rozmowie z Beatą Nowicką, Książka | Maciej Stuhr, Beata Nowicka

    Maciej Stuhr szczerze o rodzinie, przyjaźniach i początkach kariery. O ostrych zakrętach i genetycznych skłonnościach do tego, by wszystko robić po swojemu. O kulisach pracy na estradzie, w filmach i teatrze. O pułapkach popularności. O tym, ile Stuhra w Stuhrze. I dlaczego czasami chłopaki też płaczą. Wielu ludziom wydaje się, że go znają. Nic bardziej mylnego. Marianna Stuhr, siostra Maćka Jego ojciec chrzestny Jan Nowicki opowiadał mi, że był brzydkim dzieckiem. Z reakc...

    Promocja
    okładka Zawsze wzwyż, nigdy w dół, Książka | Paweł Dangel

    Paweł Dangel – reżyser teatralny i jeden z najlepszych polskich menedżerów – przedstawia Państwu środkowoeuropejską wersję american dream. Chłopak ze Starówki. Wychowany w rodzinie z tradycjami, recytował wiersze kard. Wyszyńskiemu i biegał po odbudowywanej stolicy. Jeździł konno z przyszłym prezydentem i malował na murach wywrotowe napisy. Zanim trafił na studia reżyserskie, pracował w teatrze jako maszynista. W moskiewskim akademiku, w komunałkach na Arbacie zgłębiał ludzką...

    Promocja
    okładka Tęczowe San Francisco. Wspomnienia o moim ojcu, Książka | Alysia Abbott

    Piękny portret burzliwych czasów oraz głębokiej, umykającej stereotypom miłości ojca i córki. San Francisco lat 70. i 80. XX wieku stało się sceną zmian, które odbiły się szerokim echem nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale także na świecie. Było mekką włóczęgów i ludzi szukających wolności, poligonem walki Harveya Milka, członka rady miasta otwarcie przyznającego się do homoseksualizmu, i jednym z głównych świadków epidemii AIDS, która zakończyła beztroskę tych czasów. A...

    Promocja
    okładka Maria Callas. Primadonna stulecia, Książka | Anne Edwards

    Książkę poleca: Krystyna Janda Zdradzona przez wszystkich, najbliższych i kochanych, okradana, poniżana, osamotniona i bezradna, ostatecznie opuszczona w chwili śmierci. Tak wielka samotność to pewnie przywilej największych, bezbronnych geniuszy. Świetna książka, wspaniale napisana bez niepotrzebnej emfazy. Była jedną z najbardziej pożądanych kobiet swoich czasów. Jej zachwycające arie operowe rzucały na kolana tłumy. Kochana i uwielbiana, prywatnie była inna niż na sceni...

    Promocja
    okładka Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego, Książka | Magdalena Grzebałkowska

    „Można powiedzieć o nim przeciwstawne rzeczy i wszystkie okażą się prawdą”. Wszyscy znamy księdza Jana Twardowskiego, ale niewiele o nim wiemy. Jaki był naprawdę? Autorka dotarła do nieznanych zapisków księdza Jana. Dzięki nim poznajemy człowieka pełnego sprzeczności. Dlaczego czuł się samotny? Skąd brała się u niego wielka potrzeba przyjaźni z kobietami? Czy wieloletnie kontakty z oficerem SB są rzeczywiście rysą na jego wizerunku? Ksiądz Paradoks to niezwykła historia czło...

    Promocja
    okładka Skandale złotej ery Hollywood , Książka | Anne Helen Petersen

    Bezwzględna rywalizacja, romanse, depresje, narkotyki i tajemnicze zgony. Za legendą złotej ery Hollywood stoją dramaty największych gwiazd. Kochamy ich za niezapomniane role filmowe. Ale czy wiemy coś o ich prawdziwym życiu? Pola Negri – mistrzyni kontrolowanej plotki o samej sobie Rudolf Valentino – pierwszy metroseksualny obiekt uwielbienia Judy Garland – brzydkie kaczątko Hollywood uwięzione w roli wiecznego dziecka Jean Harlow – platynowa piękność, którą zabiła far...

    Promocja
    okładka Zachłanne na życie, Książka | Sławomir Koper

    Najciekawsze kobiety swojej epoki: Agnieszka Osiecka, Małgorzata Braunek, Kalina Jędrusik, Elżbieta Czyżewska w opisie najpoczytniejszego polskiego autora biografii. W Złotej kolekcji Sławomira Kopra czytelnik znajdzie nowe, nieznane szczegóły z życia bohaterek.

    Fascynująca lektura i dla fanów twórczości tego autora, i dla tych, którzy po raz pierwszy sięgną po jego książkę.

    Promocja
    okładka Ludzie Znaku, Książka |

    Odsłaniając przy okazji nieco z wydawniczej kuchni w peerelowskich realiach, książka prezentuje sylwetki osób tworzących Wydawnictwo Znak oraz związane z nim środowisko, kształtujących je pod względem ideowym, wspierających piórem i zaangażowaniem. Jacek Woźniakowski, Jerzy Turowicz, Stefan Wilkanowicz, Stefan Kisielewski, Zygmunt Kubiak, Hanna Malewska, Marek Skwarnicki, ks. Józef Tischner i wielu innych pojawiają się tu we wspomnieniach, rozmowach – i we własnych osobach. ...

    Promocja
    okładka Tak czy inaczej..., Książka | John Cleese

    Książka jest opowieścią o drodze Johna Cleese’a do momentu otrzymania tytułu dla najlepszego brytyjskiego komika XX wieku – od dzieciństwa, przez pierwsze kroki na scenie w czasie studiów, aż po zachłyśnięcie się sławą i wejście w skład grupy najbardziej absurdalnych i bezkompromisowych komików zwanych potocznie Pythonami. Nieprzewidywalna ścieżka kariery johna cleese’a usiana jest barwnymi anegdotami, opisana żywiołowym językiem, opatrzona zaskakującymi zdjęciami i tak zabaw...

    Promocja
    okładka Gołas, Książka | Agnieszka Gołas

    Wiesław Gołas - znakomity aktor filmowy, teatralny i kabaretowy. W rozmowie z córką opowiada o swojej pracy... W całej mojej karierze nie spotkałem podobnego aktora, tak dokładnie zrośniętego z naturą sceny – Gustaw Holoubek. Znany najlepiej z ekranu (Kapitan Sowa, Tomaszek w Czterech pancernych, Oficer UB w Zezowatym szczęściu, Ogniomistrz Kaleń, Stefan Waldek w Dzięciole, baron Krzeszowski w Lalce, kierowca w Drodze, Kazik Malinowski w Brunecie wieczorową porą), kochający...

    Promocja
    okładka Jaruzelski: Życie paradoksalne, Książka | Paweł Kowal, Mariusz Cieślik

    Jak to możliwe, że potomek zacnej ziemiańskiej rodziny stanął na czele Partii? Dlaczego wychowanek katolickiej szkoły zaangażował się w zwalczanie Kościoła? Czy osobiście odpowiada za ofiary Grudnia ‘70 i stanu wojennego? Czy naprawdę rozważałpopełnienie samobójstwa przed wprowadzeniem stanu wojennego? Jak wyglądało jego życie prywatne? Książka Pawła Kowala, znanego polityka i historyka, iMariusza Cieślika, cenionego publicysty, to próba odważnej, momentami zaskakującej inte...

    Promocja
    okładka Antoine Cierplikowski. Król fryzjerów, fryzjer królów, Książka | Marta Orzeszyna

    "Zanim pani do mnie przyszła, była pani brzydka, nikt nawet nie chciał na panią spojrzeć, ja panią odmieniłem, proszę spojrzeć w lustro. Jeśli to się pani nie podoba, proszę wyjść i nie wracać!" Zawsze wracały. Chłopak z Sieradza wyjechał do Paryża z 5 frankami w kieszeni. Wkrótce czesał cały świat. Kreował wizerunki największych sław, jak Brigitte Bardot, Edith Piaf, Greta Garbo czy Pola Negri. Jego klientkami były królowe i księżniczki. Jednak to on wydawał im rozkazy. A ...

    Promocja
    okładka Tadeusz Mazowiecki. Biografia naszego premiera, Książka | Andrzej Brzeziecki

    Nie ominęło go żadne z kluczowych wydarzeń naszej najnowszej historii. Był świadkiem upadku II RP, tragedii II wojny światowej i narodzin nowego ładu w powojennej Polsce. Całe życie związany z polityką, zachował twarz i pozostał wierny wyznawanym zasadom tak w sejmie PRL, jak i po zmianach ustrojowych – w wolnym, demokratycznym kraju. O tę wolność zresztą walczył. Był kluczową postacią Solidarności i jednym z najważniejszych współpracowników Lecha Wałęsy. Jesienią 1990 rok...

    Promocja
    okładka Świat nie jest taki zły, Książka | Halina Kunicka, Drecka-Anderman Kamila

    Zaśpiewała setki niezapomnianych piosenek. Występowała na scenach, na których lśniły Edith Piaf i Marlena Dietrich. Przyjaźniła się z wielkimi twórcami polskiej piosenki. Została uwieczniona w wierszu Zbigniewa Herberta. Spotkała nadzwyczajną miłość. Halina Kunicka Niezwykle elegancka i piękna dama polskiej piosenki. A zarazem zwyczajna kobieta, borykająca się z troskami i niełatwymi wyborami, grająca role czasem trudne do pogodzenia: artystki, żony, matki. Świat nie jest t...

    Promocja
    okładka Czarny Anioł. O Ewie Demarczyk , Książka | Angelika Kuźniak, Ewelina Karpacz-Oboładze

    Fenomenalna. Perfekcyjna w każdym calu. Nieprzewidywalna. Dzięki komu rozbłysnął jej talent? Dlaczego zamilkła? Ewa Demarczyk z dnia na dzień stała się gwiazdą wielkiego formatu. W 1964 roku podbiła Paryż. Wróżono jej ogromną karierę. Miała najlepszych „tekściarzy” — Baczyńskiego, Tuwima, Dymnego. Dbała o każdy szczegół. Była wielkim odkryciem, wielkim spełnieniem i nagle zniknęła. Autorki odkrywają źródła jej wielkości , opowiadają też o tym, ile kosztowały artystkę pełne ...

    Promocja
    okładka Starsi Panowie Dwaj. Kompendium niewiedzy, Książka | Monika Wasowska, Grzegorz Wasowski

    Uwaga! /// Trzymasz w ręku klucz do świata Starszych Panów. Zawartość /// Pierwszy na świecie przegląd wszystkich dokonań twórców Kabaretu Starszych Panów ze szczególnym uwzględnieniem piosenek. Przestroga! /// Lektura zdradliwa, mogąca przyprawić o zawroty serca, mocniejsze bicie głowy i chorobliwe ataki zdrowego śmiechu. Przed użyciem skonsultuj się z drukarzem. Nigdzie indziej! /// Nie weźmiesz udziału w zabawie rytmicznej dla zdziecinniałych staruszków; nie dowiesz si...

    Promocja
    okładka Fotografomannia. Obrazki autobiograficzne, Książka | Wojciech Mann

    Motoryzacyjne marzenia, niebanalne stylizacje, brawurowe przygody, zakątki dalekie i bliskie – rodzinne albumy Wojciecha Manna kryją niezwykłe opowieści. Autor zabiera nas w niepowtarzalną podróż śladami swojej biografii. Wraz z nim bryczką zaprzężoną w owczarka podhalańskiego przemierzamy drogę od Tatr do Bałtyku, uczymy się „na sucho” pływać w Wiśle i odpowiednio zachowywać na londyńskim przyjęciu u wujka – profesora. Dowiadujemy się, jak prawidłowo zaszczepić krowę, gdzi...

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).