Książki historyczne

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
Promocja
okładka Gilotyna i Krzyż, Książka | Warren H. Carroll

Autor odsłania tytaniczną walkę pomiędzy siłami dobra i zła, która ze szczególną wyrazistością zaznaczyła się w Rewolucji Francuskiej pod rządami Terroru.

Promocja
okładka Zbaraż 1649, Książka | Kacper Śledziński

Atak nastąpił na całej linii. Szturmowano jednocześnie do wszystkich kwater. Na północno-wschod nim krańcu Rozrażewski wystąpił z własną dragonią przed nieukończony wał i ogniem muszkietów powstrzymywał atak Kozaków. Na odcinek kasztelana Firleja spadła nawała jeńców obojga płci z zawczasu przygotowanymi workami z ziemią. Za nimi szturmowali Kozacy, a wokół na zwinnych koniach krążyli Tatarzy, zasypując obrońców szarańczą strzał. W mig zasypano fosę i zaczęto szturmować wały....

Promocja
okładka Kolonizacja niemiecka i na prawie niemieckim w średniowiecznych Czechach i na Morawach w świetle historiografii, Książka | Dorota Leśniewska

Autorka przedstawia poglądy historiografii czesko- i niemieckojęzycznej z ziem czeskich od schyłku XVIII wieku po 1989 rok na kolonizację średniowiecznych Czech. Porusza więc zagadnienia: jak sytuacja polityczna, społeczna oraz kulturalna w Europie Środkowo-Wschodniej zaważyła na ocenie kolonizacji niemieckiej i na prawie niemieckim w historii Czech i Moraw, jaki wpływ miała narodowość poszczególnych uczonych na ich ocenę przeszłości, jak z biegiem lat zmieniały się opinie po...

Promocja
okładka Legion Condor Hiszpańska wojna Hitlera, Książka | Mariusz Skotnicki, Tomasz Nowakowski

Lipiec 1936 roku, w Hiszpanii wybucha okrutna wojna domowa. Hitler decyduje o udzieleniu pomocy gen. Franco i jego zwolennikom. W listopadzie Niemcy tworzą kilkutysięczną formację wojskową - Legion Condor. W latach 1936-1939 służyło w niej około 20 000 niemieckich żołnierzy, w tym piloci myśliwców, załogi bombowców, artylerzyści i instruktorzy wojskowi. W ogromnym stopniu przyczynili się do końcowego zwycięstwa sił nacjonalistycznych. W Hiszpanii wypróbowywano najnowszą wówcz...

Promocja
okładka Oddziały i akcje Kedywu Okręgu Warszawskiego poza Warszawą Dokumenty z lat 1943-1944, Książka | Hanna Rybicka

Tom Oddziały i akcje Kedywu Okręgu Warszawskiego poza Warszawą zamyka cykl edycji dokumentów pochodzących z archiwum komendanta Kedywu Okręgu AK Warszawa, Józefa Rybickiego. Dotychczas ukazało się dwanaście źródłowych pozycji opracowanych przez Hannę Rybicką. Historycy dziejów najnowszych i wszyscy, którzy interesują się historią Armii Krajowej otrzymali niezwykle cenną serię, która obnażając nasz stan niewiedzy o historii Kedywu, pokazuje, jak wielkie znaczenie dla badań nau...

Promocja
okładka Dąbie Prawobrzeże Wielkiego Szczecina, Książka | Alicja Biranowska-Kurtz, Michał Rembas

Do 1939 r. Dąbie było autonomicznym miastem, potem stało się prawobrzeżną dzielnicą Wielkiego Szczecina (z wyłączeniem lat 1946-1948). Ten fakt historyczny zaważył na konstrukcji książki Alicji Biranowskiej-Kurtz i Michała Rembasa, opisującej dzieje niezależnego miasta (część I) oraz okresu powojennego jednej z wielu dzielnic aglomeracji (część II). Wyłączone z rozważań ogólnych obiekty architektoniczne bądź wyższej użyteczności, otrzymały osobne noty w oddzielnej części mono...

Promocja
okładka Katalog druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Tom 4: F-K, Książka |

Tom 4 Katalogu druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie obejmuje hasła od litery F do K. Zawiera wykaz druków, liczne indeksy i konkordancje, a także tablice i kolorowe ilustracje. Publikacja o fundamentalnym znaczeniu dla badaczy zabytków piśmiennictwa, pochodzących z XVI wieku, a także naukowców zainteresowanych dostępem do obszernych, usystematyzowanych i precyzyjnie opracowanych źródeł pisanych.

Promocja
okładka Jakie to ma znaczenie czy zrobili to z chciwości Zagłada domu Trynczerów, Książka | Tadeusz Markiel, Alina Skibińska

Książka poświęcona jest wojennym losom polskiej i żydowskiej społeczności wsi Gniewczyna w gminie Tryńcza, w powiecie przeworskim. Mieszkało tam od dawien dawna kilka rodzin żydowskich. Ich kontakty z chrześcijańskim otoczeniem zostały wystawione na próbę, gdy nadszedł rok 1942, początek akcji „Reinhardt” – wyniszczenia wszystkich Żydów w GG. Tadeusz Markiel był wówczas trzynastoletnim chłopcem i świadkiem tragicznych wydarzeń, które rozegrały się we wsi przy współudziale jej...

Promocja
okładka Bzura Rawka 1914-1915 Wielka Wojna na terenie powiatu sochaczewskiego, Książka | Paweł M. Rozdżestwieński, Jakub Wojewoda

Wielka Wojna na terenie powiatu sochaczewskiego.

Promocja
okładka Raszyn 1809, Książka | Romuald Romański

Książka prezentuje przebieg i okoliczności pierwszej od czasu upadku państwa bitwy, stoczonej przez polską armię pod polskim dowództwem. Przypomina, że bitwa raszyńska i późniejsza kampania 1809 r. należały do tych nielicznych w naszej historii, w której sukces militarny został należycie wykorzystany.

Promocja
okładka Dyktatura ciemniaków, Książka | Ziemowit Miedziński

Tragikomiczne jest to, że dygnitarze partyjni kończyli edukację na bardzo niskim szczeblu. Tak było z Bierutem, który dwukrotnie próbował bezskutecznie sforsować niepoddającą się przeszkodę w postaci 5. klasy szkoły podstawowej. Szef Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego S. Radkiewicz ukończył jedynie 3 takie klasy” (fragment książki).?

Promocja
okładka Niemiecki Katyń 1939, Książka | Ireneusz T. Lisiak

Zarówno na terenach zachodniej Polski, jak i na Kresach Wschodnich dokonano zbrodni na najbardziej patriotycznej i wiodącej części społeczeństwa. Różnica polegała na tym, że Niemcy dokonywali swoich zbrodni natychmiast po zajęciu tych terenów, a jeśli niektórych ludzi kierowali do obozów, to były to zawsze obozy przejściowe i po kilku lub najwyżej kilkunastu dniach więźniów mordowali.

Promocja
okładka Stan i perspektywy badań archeologicznych na Pomorzu, Książka |

Publikacja "Stan i perspektywy badań archeologicznych na Pomorzu. Materiały pomocnicze dla studentów archeologii z I Studenckiej Konferencji Naukowej, Gdańsk, 17 maja 2013 r." ma na celu zachęcenie studentów do podejmowania aktywności naukowej w formie słowa pisanego, prowadzącej następnie do polemiki i dyskusji w zakresie studiowanych przez nich dziedzin. Głównym celem tego naukowego wydarzenia była próba określenia i podsumowania stanu badań dotyczących wybranych zagadnień ...

Promocja
okładka Historia Polski 1914-1989, Książka | Ryszard Kaczmarek

Najnowsza synteza dziejów Polski od czasów I wojny światowej, kiedy naród walczył o odzyskanie niepodległości po latach zaborów, aż do przemian politycznych, gospodarczych i społecznych, zapoczątkowanych w 1989 roku. Autor - wieloletni wykładowca uniwersytecki - nie tylko opisuje dzieje polityczne, ale również przedstawia obraz społeczeństwa polskiego, jego kultury, nauki, sztuki, uwzględniając wyniki najnowszych badań, dotyczących przede wszystkim trudnych i niejednoznacznyc...

Promocja
okładka Bitwa, Książka | Rambaud Patric

Bitwa, napisana w stylu Szuańskiej ballady Waldemara Łysiaka, to opowieść o jednym z epizodów wojen napoleońskich - o bitwie pod Essling, która kończyła się w przeddzień Wagram, wielkiej victorii Napoleona. Kapitalny obraz psychologiczny postaci z kręgu Cesarza oraz wartka, wielowątkowa akcja powieści sprawia, że czyta się ją jednym tchem. Autor znakomicie oddaje realia epoki, ukazując całe okrucieństwo wojny, widzianej oczyma zarówno marszałków, jak i prostych żołnierz... To...

Promocja
okładka Rok 1920, Książka | Józef Piłsudski

"Rok 1920" Józefa Piłsudskiego to wykładnia myśli strategicznej Marszałka spisana bezpośrednio po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej. Wojny, w trakcie której osamotniona i zrujnowana Polska obroniła swoje istnienie przed bolszewicką nawałą i zatrzymała pochód rewolucji na zachód Europy. Książka wydana po raz pierwszy w 1924 roku ukazuje się w wolnej Polsce po raz pierwszy po drugiej wojnie światowej. Pomimo upływu czasu nie straciła na aktualności. Obecne wydanie poprzed...

Promocja
okładka Między Rusią a Polską Litwa Od Wielkiego Księstwa Litewskiego do Republiki Litewskiej, Książka |

Kolejny tom w serii „Druga Europa” przybliżający czytelnikowi tysiącletnie dzieje Litwy, prezentuje różne ich postrzeganie przez autorów tekstów - historyków polskich, litewskich i białoruskich. Analizując historię i współczesność Litwy, poruszają oni takie zagadnienia, jak np.: stosunki religijne w Wielkim Księstwie Litewskim w XIII wieku i początkach XIV stulecia, fenomen krajowości na Litwie historycznej w dobie nacjonalizmów, Polacy w oczach Litwinów w pierwszej połowie X...

Promocja
okładka Oszuści, zabójcy, kasiarze 
, Książka | Sławomir Koper

Kalibabka, Szpicbródka, Sergiusz Piasecki, Tata Tasiemka, Zdzisław Najmrodzki, Józef Łokietek, ojciec Damazy Macoch… Tym razem autor bestsellerów Sławomir Koper opisuje sylwetki najsłynniejszych polskich przestępców. Wkraczamy w mroczny świat gangsterskich porachunków i nieczystych interesów, śledzimy spektakularne skoki na banki i brawurowe ucieczki z więzienia. Oto owiane legendą i tajemnicą historie kryminalne, czasami krwawe i nie do końca wyjaśnione, ale niezwykle barw...

Promocja
okładka Ardeny 1944. Ostatnia szansa Hitlera., Książka | Antony Beevor

ANTONY BEEVOR – MISTRZ PISARSTWA HISTORYCZNEGO W NAJLEPSZEJ FORMIE PO STALINGRADZIE, BERLINIE I NORMANDII PRZEDSTAWIA WSTRZĄSAJĄCY OBRAZ OSTATNIEJ OFENSYWY HITLERA W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ 16 grudnia 1944 roku Hitler stawia wszystko na jedną kartę. Najnowocześniejsze niemieckie czołgi ruszają przez ośnieżone lasy i wąwozy Ardenów, zaskakując wojska sprzymierzone. Führer wierzy, że uda mu się wedrzeć między alianckie armie, dotrzeć do Antwerpii i doprowadzić do wycofania ...

Promocja
okładka Strach.
Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. 
Historia moralnej zapaści 
, Książka | Jan Tomasz Gross

Książka, której angielskie wydanie wywołało burzę polemik i komentarzy! Jan Tomasz Gross znów dotyka bolesnej tematyki antysemityzmu. Odkrycia, których dokonał, pisząc o sprawie zamordowanych przez polskich sąsiadów Żydów z Jedwabnego, wstrząsnęły opinią publiczną i zmusiły nas do rewizji głęboko zakorzenionej wizji własnej historii. W Strachu... autor analizuje doświadczenia wracających do domów polskich Żydów i konfrontuje je z najnowszymi polskimi i światowymi badaniami na...

Promocja
okładka Zygmunt Korybutowicz. Litewski książę w husyckich Czechach (ok..1395 - wrzesień 1435), Książka | Grygiel Jerzy

Bohaterem niniejszej książki jest książę Zygmunt Korybutowicz, bratanek króla Władysława Jagiełły i namiestnik kandydata na tron czeski wielkiego księcia Witolda. Działalność polityczną i wojskową Zygmunt Korybutowicz rozpoczął na dworze swego stryja w Krakowie. Szczytem jego kariery politycznej był dwukrotny pobyt w husyckiej wówczas Pradze w latach 1422 i 1424 - 1427. Za pierwszym razem udał się tam w charakterze namiestnika wielkiego księcia Witolda. Po raz drugi przybył d...

Promocja
okładka Na dwa fronty. Brygada Świętokrzyska NSZ Przeciwko Niemcom, Sowietom i komunistom, Książka | Jaxa-Maderski Jerzy

Oddziałem komunistycznym, który dawał się we znaki mieszkańcom Borowa, był oddział kpr./por. GL Stefana Skrzypka ps. "Słowik". Gdy ostrzeżenia "Zęba" nie pomogły, [...]"Ząb" w obawie o bezpieczeństwo własne i swoich ludzi, zdecydował zlikwidować "Słowika" i jego grupę. 9 sierpnia 1943 r. "Ząb", po zatrzymaniu kilku ludzi "Słowika", szerzących propagandę komunistyczną w jego oddziale, podszedł pod miejsce postoju oddziału "Słowika", otoczył go, rozbroił i wykonał zbiorowy wyro...

Promocja
okładka Pamięć lat nazizmu w niemieckim filmie fabularnym lat 1946-1965, Książka | Konrad Klejsa

W jaki sposób niemieccy twórcy filmowi dwóch pierwszych dziesięcioleci po zakończeniu II wojny światowej opowiadali o niedawnej przeszłości? Które tematy z nią związane były szczególnie często podejmowane w filmach fabularnych, a jakie pozostały przemilczane? W jaki sposób bieżąca polityka oddziaływała na audiowizualne reprezentacje autentycznych wydarzeń oraz fikcjonalne narracje osadzone w realiach III Rzeszy? Na te pytania próbuje odpowiedzieć autor niniejszej książki. Zos...

Promocja
okładka Wierni przysiędze. Dramat żołnierzy Armii Andersa, Książka | Stypułkowski Jerzy

Wspomnienia Jerzego Stypułkowskiego nie doczekały się do tej pory krajowego wydania i są nieznane polskiemu czytelnikowi. To publikacja fundamentalna dla upowszechnienia tradycji walk o niepodległość Polski oraz dla zachowania pamięci ofiar wojny i okresu powojennego. Podpułkownik Jerzy Stypułkowski, żołnierz Kampanii Wrześnio­wej, więzień obozów jenieckich i łagrów sowieckich przeszedł cały szlak bojowy armii generała Andersa, by na koniec opisać tragiczny los polskich żoł...

Co znajdziesz w kategorii: Historia

O czym są ebooki historyczne?

Każdy z nas miał w swoim życiu styczność z nauką historii i świetnie zdaje sobie sprawę, że najlepiej zapamiętuje się te opowieści o przeszłości, które są ciekawie opowiedziane i wciągają od pierwszych stron. Współczesnej literaturze historycznej daleko bowiem do nudnych podręczników, a sama historia jest przecież pełna fascynujących wydarzeń i osób! W wielu wypadkach głos zabierają świadkowie tych ważnych chwil, dzięki czemu możemy poznać ich relacje i przeżycia “z pierwszej ręki”. Stąd wśród tytułów dotyczących historii znajdziecie sporo biografii, pamiętników czy wspomnień, takich jak dwutomowy “Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow, “Lachert i Szanajca” Beaty Chomątowskiej czy “Nieopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” Jakuba Gałęziowskiego. Znaleźć można tu także wiele błyskotliwych podsumowań - jak “Krótka historia prawie wszystkiego” Billa Brysona lub “Zaginione królestwa” Normana Daviesa. Niektóre ebooki historyczne łączą się z reportażami i literaturą podróżniczą - jak chociażby “Cień jedwabnego szlaku” Colina Thurbona bądź “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbary Demick. Wszystkie dostępne są na Woblink w różnych formatach, w tym epub, mobi lub pdf. Znajdziecie tutaj liczne przykłady historiografii - działu piśmiennictwa obejmującego na przykład kroniki. Dobrym przykładem jest tutaj “Historiografia XX wieku” Georga G. Iggersa. Interesują Was militaria i historia wojskowości? “50 idei, które powinieneś znać. Historia wojskowości” to świetne wprowadzenie do tego tematu. 

Jakie książki historyczne warto przeczytać?

Przeszłość zawiera w sobie niezliczoną ilość ciekawych historii, niewyjaśnionych zagadek i nieznanych wcześniej tajemnic, które odkrywają przed nami kolejni autorzy i autorki. Jak wybrać najlepsze dla siebie książki? Podpowiadamy! Jeśli ciekawi Was, jak wyglądało codzienne funkcjonowanie ludzi w dawnych wiekach, polecamy sięgnąć po serię “ Życie w średniowieczu” Frances Gies i Josepha Gies. Składają się nań: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Znajdziecie je wszystkie na Woblink jako ebooki (epub, mobi, pdf). A może lubicie rozwiązywać zagadki kryminalne? Świetnie! Sięgnijcie po “Wszystkie trupy prowadzą do Rzymu. Kryminalne zagadki starożytnych” Emmy Soulthon. Całościową historię człowieka na Ziemi zawarł w swojej bardzo znanej książce “Sapiens. Od zwierząt do bogów” Yuval Noah Harari. Z kolei analizę dotyczącą przede wszystkim współczesnej sytuacji politycznej zawarł w swojej “Drodze do niewolności” Timothy Snyder. Interesują Was losy kobiet w różnych, kluczowych momentach historii Polski? Właśnie dla Was są ebooki autorstwa Anny Herbich, takie jak “Dziewczyny z Wołynia”, “Dziewczyny z Powstania”, “Dziewczyny z Solidarności” czy “Dziewczyny ocalałe”. Szukajcie ich na Woblink jako książek papierowych, audiobooków bądź ebooków (epub, mobi, pdf)!

Najpopularniejsze książki o historii Polski

Wiele popularnych ebooków historycznych opowiada o przeszłości naszego kraju. Jednym z najbardziej znanych światowych historyków zajmujących się tym tematem jest Norman Davies. Jego “Boże igrzysko. Historia Polski” stanowi obecnie w zasadzie już klasyczne opracowanie tego zagadnienia. Podobnie jest w wypadku jego “Powstania 44”, które zostało opublikowane w 60. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zostało umieszczone w szerokim kontekście okresu 1939-1956 i stanowi cenny wkład w debatę toczoną wokół tego zrywu. Z tym trudnym temat mierzy się także Magda Łucyan w swojej książce “Powstańcy. Ostatni świadkowie walczącej Warszawy”. O innych momentach z historii Polski opowiadają także między innymi Iwona Kienzler i jej “W oparach absyntu. Skandale Młodej Polski”, “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego, “Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL” Anny Dobrowolskiej, “Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” Piotra Lipińskiego czy “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej” Tomasza Grzywaczewskiego. Klasyczną już pozycją dotyczącą różnych epok w historii naszego kraju są książki Pawła Jasienicy. Jego “Polska Jagiellonów”, “Polska Piastów” czy “Myśli o dawnej Polsce”, a także wiele innych tytułów zajmujących się historią Polski znajdziecie na Woblink między innymi jako ebooki (epub, mobi, pdf)!

Najlepsze ebooki o historii Europy i świata

Wiele ważnych tytułów z gatunku literatury historycznej skupia się na innej lub szerszej perspektywie niż dzieje Polski, na przykład na historii Europy. Jednym z najbardziej monumentalnych dzieł wspomnianego już Normana Daviesa jest jego trzytomowa “Europa. Rozprawa historyka z historią”, która od momentu publikacji pierwszego tomu w 1996 roku wywołuje liczne debaty. Niektóre książki  łączą w sobie cechy literatury historycznej i reportażu - tak dzieje się na przykład w wypadku wydanego nakładem Wydawnictwa Czarne tytułu “Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji” Ludwiki Włodek. O historii Stanów Zjednoczonych opowiada między innymi “Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary” Lawrence’a Wrighta czy “Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 roku do dziś” Howarda Zinna. Szeroką perspektywę proponuje także znany brytyjski historyk Eric Hobsbawm w książce “Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie”. Wiele dzieł literatury historycznej skupia się historii nowożytnej, zwłaszcza na okresie II wojny światowej, opowiadając o obozach zagłady - są to na chociażby “Płakaliśmy bez łez. Relacje byłych więźniów z żydowskiego Sonderkommando w Auschwitz” Gideona Griefa, “Noc” Eliego Wiesela czy “Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” Anny Reid. Niejedno wydarzenie, osoba lub perspektywa do dziś pozostawałyby w ukryciu gdyby nie dociekliwość licznych autorów i autorek pozycji historycznych - zapoznajcie się z ich dziełami z pomocą Woblinka!

Jakie książki o historii starożytności czy średniowiecza?

Literatura historyczna pełna jest pozycji, które zajmują się różnymi epokami - od starożytności po współczesność. Jeśli interesują Was najdawniejsze czasy, a przy tym chcecie dowiadywać się o nich jak najwięcej w lekkiej formie, sięgnijcie po “Jak przeżyć w starożytnym Rzymie” L. J. Trafford, “Jak przeżyć w starożytnej Grecji” Roberta Garlanda czy “Jak zmieścić całą starożytność w jednej windzie” Theodore’a Papakostasa. A może wolicie nieco bardziej naukowe opracowania? “Mity, rytuały i polityka Inków” Jana Szemińskiego i Mariusza Ziółkowskiego lub “Historia Korei” Joanny Rurarz są właśnie dla Was! Wiele z tych pozycji opiera się na wiedzy zdobytej dzięki archeologii i jej odkryciom. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w książce “Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma” Martina Kuckenburga z seriiRodowody cywilizacji”. Bardziej interesuje Was średniowiecze? “Przeżyj rok w średniowieczu” Tillmanna Bendikowskiego, “Długie średniowiecze” Jacquesa Le Goffa, “Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420” George’a Duby bądź “Jesień średniowiecza” Johana Huizingi czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki i ebooki (epub, mobi, pdf)! 

Najważniejsze książki historyczne w księgarni internetowej Woblink

Najsłynniejsi i zupełnie nieznani bohaterowie, największe i nigdy dotąd nie opowiedziane bitwy, szalone rewolucje i ciche, codzienne życie - to wszystko znajdziecie na kartach książek historycznych. Starożytność, średniowiecze, nowożytność - bez względu na to, która epoka interesuje Was bardziej, czeka na Was mnóstwo tytułów! Dzięki nim nie tylko lepiej poznacie przeszłość, ale także łatwiej będzie Wam zrozumieć teraźniejszość. Zarówno naukowe opracowania, jak i reportaże, biografie czy powieści historyczne - to wszystko czeka na Was na Woblink w postaci książek papierowych, audiobooków oraz ebooków (epub, mobi, pdf).