Książki historyczne

Przedstawiamy drugi tom wydawnictwa Polska pod okupacją 1939–1945. Na jego łamach publikujemy artykuły naukowe, materiały źródłowe, recenzje i omówienia publikacji naukowych oraz przegląd stanu badań, które są przygotowywane w ramach Centralnego Projektu Badawczego Ziemie polskie pod okupacją 1939–1945. Celem przedsięwzięcia jest krytyczna ocena dotychczasowego dorobku w badaniach nad dziejami Polski w latach 1939–1945 oraz poszerzenie istniejącego stanu wiedzy i wykorzystani...

Próba historycznej analizy dziejów Rosji mająca na celu rzucenie światła na teraźniejszość. Autor, brytyjski historyk, koncentruje się na pięciu tematach: jak nakazami cara, a potem partii komunistycznej można było zarządzać jedną szóstą powierzchni ziemi, w jaki sposób międzynarodowa pozycja Rosji oddziaływała na jej rozwój społeczno-polityczny, dlaczego właśnie w Rosji, najbardziej zacofanym z wielkich mocarstw, wybuchła najradykalniejsza socjalistyczna rewolucja, jak potęż...

„Łacińskie powiedzenie „człowiek człowiekowi wilkiem” przez długie stulecia zachowuje prawdziwość. Rozwojowi cywilizacji człowieka stale towarzyszyły tortury i egzekucje. Przemoc wobec drugiego człowieka, świadoma czy nie, jest zakorzeniona w naszej naturze tak głęboko, że nie potrafi my, a może i nie chcemy z niej zrezygnować. Świat grozy, w którym zło stawało się banalne, otworzył się dla człowieka z chwilą, gdy wyprodukowane przez niego dobra zaczęły kusić innych. Choć wsp...

Dokładny obraz jednostek lotnictwa wojskowego sił powietrznych z całego świata. Schematy organizacyjne, plany oraz listy baz lotniczych. Ponad 200 dokładnych barwnych ilustracji oraz szczegółowe dane techniczne każdego samolotu będącego na wyposażeniu sił powietrznych. Autorytatywny przewodnik po świecie współczesnych samolotów wojskowych niezbędny dla każdego modelarza oraz interesujących się lotnictwem po II wojnie światowej. Siły powietrzne świata to bogato ilustrowany pr...

Nowa publikacja Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie „Nie było czasu na strach...” to zapis wielogodzinnych rozmów Marzeny Kruk i Edyty Wnuk z Janiną Wasiłojć-Smoleńską, żołnierzem pierwszego oddziału partyzanckiego na Wileńszczyźnie, dowodzonego przez Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic”, a potem 5. Brygady Wileńskiej AK, dowodzonej przez mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”. Bohaterka opowiada o swoim dzieciństwie, walce w partyzantce, a także działalności w podzie...

Pierwszy tom „Bitwy o Atlantyk” zawiera opis pierwszej fazy wojny Amerykanów z hitlerowskimi Niemcami. Nazywany jest on okresem „raju dla U-bootów”. Nieliczne niemieckie okręty podwodne, które zaatakowały okolice wschodniego wybrzeża amerykańskiego, a potem rejon Zatoki Meksykańskiej i Karaiby, odniosły tam oszołamiające sukcesy. W tym czasie U-booty nie zatapiały mniejszych statków, nie strzelały nawet do dużych, ale pustych jednostek, ponieważ żal było im torped na takie ce...

Podstawowe źródło o niemieckich pojazdach wojskowych pt. Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej zawiera ponad 1200 wspaniałych fotografii, wiele wcześniej niepublikowanych. David Doyle, historyk specjalizujący się w pojazdach wojskowych, zebrał je w najbardziej wszechstronnej i wyczerpującej temat książce poświęconej niemieckim pojazdom wojskowym z okresu II wojny światowej. Dostęp do najlepszych i największych na świecie zbiorów dokumentów i zdjęć z okresu wojny pozw...

Opracowanie źródłowe z połowy lat sześćdziesiątych XX w. zawiera cenne memorandum Rohana Butlera (1917–1996), wieloletniego doradcy historycznego ministrów spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii. Przybliża ono ciekawe spojrzenie tego historyka, pracującego w Foreign Office w Londynie, na przynależność państwową Szczecina, rozpatrywaną przez pryzmat ustaleń międzynarodowych, dyskusji na różnych forach i opinii mężów stanu w czasie II wojny światowej i w pierwszych dekadach po j...

XIX Powszechny Zjazd Historyków w Szczecinie w 2014 r., zorganizowany w setną rocznicę wybuchu I wojny światowej, stał się dogodną okazją, aby zwrócić uwagę badaczy na wymiar egzystencjalny dwóch konfliktów światowych. Problematyka ta stała się głównym tematem sesji „Jak Polacy przeżywali wojny światowe?”, której materialnym efektem stała się publikacja. Sesję, a w ślad za nią również tom studiów podzielono na dwie zasadnicze części, dotyczące I oraz II wojny światowej. Kata...

Ziemie ukrainne są pełne śladów polskości. Na Rusi Czerwonej, Wołyniu, Podolu, w województwie bełskim, na Bracławszczyźnie, Czernihowszczyźnie, w Kijowskiem – wszędzie Polacy bądź spolonizowani kniaziowie i szlachta ruska odcisnęli swe piętno w historii i kulturze. Pałace, zamki, miasta, miasteczka, kościoły, cerkwie – obecnie często w zupełnej ruinie – powstawały z inicjatywy „polskich panów”, a ziemie zagospodarowywane były dzięki przywilejom polskich królów. Książka przybl...

Monografia „W cieniu Dżesera. Badania polskich archeologów w Sakkarze” jest syntezą osiągnięć naukowych polsko-egipskiej misji archeologicznej prowadzonej od 1987 roku wykopaliska po zachodniej stronie piramidy, tzw. piramidy schodkowej, zbudowanej w początkach III dynastii (ok. 2650 rok p.n.e.) przez legendarnego architekta i imieniu Imhotep. Misją kieruje autor książki. Efektem dwudziestu dotychczasowych kampanii wykopaliskowych było odkrycie dwu cmentarzysk z epok odległyc...

Album Utracone miasto Warszawa wczoraj i dziś to wyjątkowe wydawnictwo, bo powstało z połączenia pasji dwóch osób zakochanych w starych zdjęciach stolicy. Z jednej strony, Rafał Bielski, kolekcjoner, posiadający jedną z największych kolekcji zdjęć, pocztówek i planów Warszawy, który wybrał ze swoich zbiorów najciekawsze widoki miasta, często dotąd niepublikowane. Z drugiej Jakub Jastrzębski, pasjonat historii Warszawy i jej ikonografii, który opatrzył je krótkim, acz szczegół...

Historia polsko-rosyjskich interakcji intelektualnych, sporów i wzajemnych inspiracji ideowych jest zagadnieniem mało znanym, a poza Polską bardzo często pomijanym. Na straży ignorancji stoi szeroko rozpowszechniony stereotyp sprowadzający opowieść o tych stosunkach do kampanii wojennych, rozbiorów, powstań, martyrologii.

Rozstrzelanie w 1940 roku polskich jeńców wojennych, oficerów i cywili, było najbardziej krwawą zbrodnią od zakończenia Wielkiego Terroru. Nikita Pietrow, rosyjski historyk i działacz na rzecz ochrony praw człowieka, nakreślił specjalnie dla polskiego czytelnika portret zbiorowy katyńskich oprawców. Począwszy od członków Biura Politycznego, których podpisy figurują pod notatką Berii z 5 marca, skończywszy na „personelu obsługującym maszynę śmierci”. Autor szuka prawidłowości...

Wrocław przełomu XIX i XX wieku, przez pewien czas trzecie co do wielkości zaludnienia miasto (po Berlinie i Hamburgu), tętnił życiem. Działało tu bractwo biesiadne o nietypowej nazwie „Tu Panuje Porządek”. W jego lokalu można było zamówić między innymi „kapelana polowego” i „Wielkiego Mogoła”... Spragnionych piwa zapraszała najdłużej działająca piwiarnia Europy – Piwnica Świdnicka, ale także inne lokale oferujące złocisty trunek, jak choćby Czarny Orzeł, Świński Ryj czy Czer...

Dom Radziwiłłów należał do najznakomitszych i najsilniejszych na Litwie. Jego początki sięgają cza­sów pogańskich i według podań familijnych i narodowych wypływa ze szczepu wielkich książąt litewskich, z dynastii Dowsprunga. Głową i przodkiem tego domu ma być Lizdejko, od lizda (po litewsku: gniazdo) tak nazwany, dlatego, że został znaleziony w orlim gnieździe. Podanie o tym jest następujące; w roku 1283 Dowmund, książę uciański i połocki, brat wielkiego księcia litewskiego N...

„Postrach całego świata” – tak w XVI w. Europejczycy nazywali Imperium Osmańskie. Turcy seldżuccy [tak w oryginale, w rzeczywistości tu i dalej chodzi oczywiście o Turków osmańskich – przyp. tłum.], którzy pojawili się w Azji Mniejszej pod koniec XIII w., już półtora stulecia później podbili znaczną część Półwyspu Bałkańskiego i zajęli stolicę Cesarstwa Bizantyńskiego – Konstantynopol. I chociaż początkowo mało kto traktował ich poważnie, jako że walki prowadzone przez Seldżu...

Historia Karla i Ilse Kochów, pary nazistów, która rządziła obozem Buchenwald twardą ręką od 1937 do 1941 roku. Rządy terroru, które obejmowały bicie, tortury i zabijanie niewinnych więźniów, by ich wytatuowane skóry mogły zdobić abażury i inne osobiste przedmioty, zakończyły się egzekucją Karla, a dla Ilse najgłośniejszym procesem o zbrodnie wojenne XX wieku. W dziesiątki lat po tragediach nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów śmierci, ludzie wciąż zadają te same p...

W przedstawianiu działalności Chmielnickiego, oparty nie o teorie polityczne i sentymentalny romantyzm historyczny, lecz o fakty i tylko o fakty, doszedłem do zupełnie innego przekonania w poglądach moich na Kozaczyznę i jej walki niż większość moich poprzedników. Jeżeli o winach może być mowa, to winnymi byli Kozacy i ich przywódcy, pozbawieni wszelkiego zmysłu politycznego, a popychani w wir bezbrzeżnej swawoli, dzięki jedynie dzikości swoich uczuć, niepohamowanej rozlewnoś...

Wśród nieprzeliczonej rzeszy świętych, żaden nie posiadł tak wielkiej w dzisiejszych czasach sławy jak św. Franciszek. U niego to miłość Boża uwydatniła się w cnotach, najbardziej wzruszających serce teraźniejszego człowieka; tym bardziej mu imponują, im mniej sam jest skłonny je pełnić: w miłości bliźniego i ubóstwie. Chwała św. Franciszka trwała przez całe średniowiecze, podczas nowowierstwa w. XVI i oświecenia wolteriańskiego doznała zaciemnienia; dzisiejsze czasy dopiero...

Wśród nieprzeliczonej rzeszy świętych, żaden nie posiadł tak wielkiej w dzisiejszych czasach sławy jak św. Franciszek. U niego to miłość Boża uwydatniła się w cnotach, najbardziej wzruszających serce teraźniejszego człowieka; tym bardziej mu imponują, im mniej sam jest skłonny je pełnić: w miłości bliźniego i ubóstwie. Chwała św. Franciszka trwała przez całe średniowiecze, podczas nowowierstwa w. XVI i oświecenia wolteriańskiego doznała zaciemnienia; dzisiejsze czasy dopiero ...

Odbudowa Warszawy po zniszczeniach wojennych, bez względu na kontekst polityczny, w jakim się odbywała, stanowi niezaprzeczalne osiągnięcie polskiego społeczeństwa w XX wieku i stanowi fenomen na tle całej Europy. Po propagandowej wrzawie wokół odbudowy w okresie PRL-u nadszedł czas na spokojną analizę tego trudnego dla społeczeństwa procesu, który wywołał wieloletnią dyskusję i polemikę z mitami. Tym bardziej, że świadomość ogromu zniszczenia Warszawy, a także licznych kontr...

„ORP Krakowiak, ORP Kujawiak i ORP Ślązak…” to publikacja mająca za zadanie przedstawić służbę ORP Krakowiak, ORP Kujawiak i ORP Ślązak w II wojnie światowej, równocześnie opisując ich załogę i jej koleje życiowe oraz krótko scharakteryzować ten typ okrętów. Dla Polskiej Marynarki Wojennej były to jednostki nietypowe, gdyż jako jedyne należały do tzw. „niszczycieli eskortowych” (a dokładniej do typu „Hunt II”), których konstrukcja odbiegała od większych niszczycieli zarówno w...

Bogato ilustrowany album poświęcony dziejom społeczności pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku powstał na podstawie materiałów użyczonych z prywatnych archiwów oraz wyszukanych w stołecznych bibliotekach i muzeach podczas przygotowań do wystawy pod tym samym tytułem, zorganizowanej w Warszawie w 2010 r. Autorzy opowiadają o losach 26 rodów (m.in.: Libeltów, Palów, Schielów, Chuchów, Strausów, Wedlów, Werników, Wernerów i Weiglów) których przodkowie przybyli ni...