Literatura faktu

Prezentuję Państwu drugą część moich felietonów drukowanych na łamach „Dziennika Zachodniego” (pierwsza ukazała się w 2014 roku). Mam nadzieję, że wpisują się one w obchody 150-lecia nadania praw miejskich wsi Katowice, o której w 1855 roku Józef Lompa pisał: „W Katowicach jest węzeł, pośrodek górnośląskiego przemysłu. Miejsce to jeszcze nosi nazwę wsi, ale wchodząc wieczorem do zajezdnego domu Welta albo obradując u niego przy table d’hôte, mniema się być w największym wrocł...

Opowieść Łukasza Skibińskiego to próba zmierzenia się z wizerunkiem despotycznego ojca, który to obraz zaciążył na całym życiu głównego bohatera. Czytelnik poznaje jego losy, wędruje z nim od nadbużańskiej wsi za mury klasztorne, zagłębia się w metaforyczne sny i staje w konfrontacji z wiarą. Psychologiczne rozważania przeplatają się tu z oniryczną refleksją. Bohater zagłębia się w swoje wewnętrzne „ja”, by zrozumieć własne decyzje i wpływ ojca na ich podejmowanie.

W książce "Papież Polak" autor odsłania kulisy pracy reportera TVP podczas trzech pierwszych pielgrzymek papieskich do Polski. Zdradza sekrety realizacji swoich filmów dokumentujących życie i pontyfikat Jana Pawła II. Wspomina także rozmowy, które przeprowadził z papieżem, w tym tę najważniejszą na pokładzie samolotu PLL Lot na wysokości 10 tysięcy metrów. Ujawnia też, o czym generał Jaruzelski rozmawiał w cztery oczy z Ojcem Świętym podczas wizyty w Watykanie.

Powyższa publikacja składa się z artykułów poświęconych Henrykowi Sienkiewiczowi, publikowanych w latach 1994 – 2016 przez kresową dziennikarkę i pisarkę p. Alvidę Antoninę Bajor w Magazynie Wileńskim. Artykuły te ukazują silne związki pisarza z dziedzictwem Rzeczpospolitej Obojga Narodów, w szczególności z litewską Laudą, która stała się miejscem akcji Potopu, a bohaterowie literaccy wykreowani przez pisarza w powieści, opisani zostali w oparciu o konkretne postacie dobrze z...

Cel: opisać niewypowiedziane. „Nikt mi nie powiedział, że nowotwór jest jak trucizna i że nawet jeśli działa powoli, to bardzo sprawnie i systematycznie. Że krok po kroku, komórka po komórce zajmuje cały organizm, że niszczy… Niszczy tak, że człowiek zostaje już tylko samym cierpieniem”. Moja mama jest aniołem to pełen tęsknoty, skrajnych emocji, sugestywnych opisów oraz bolesnych i pięknych wspomnień pamiętnik córki cierpiącej po stracie ukochanej matki. Rozgoryczona w poc...

To nie jest książka o cynamonowych bułeczkach. Szwecja była przez lata niedoścignionym wzorem państwa dobrobytu. Mitem. Gdyby nie istniała, należałoby ją wymyślić. Nowoczesna i zsekularyzowana, kraj Astrid Lindgren i IKEI. W ostatnim czasie Skandynawię dopadły jednak te same problemy co resztę Europy. Wśród bohaterów rozmów i reportaży Tubylewicz znajduje się wielu zwykłych ludzi o niezwykłych doświadczeniach, m.in. policjant-Afgańczyk, który ma odwagę mówić o różnicach kultu...

Książka Między grupami. Przewodnik po relacjach z ludźmi. którzy się od nas różnią nieprzypadkowo została nazwana przewodnikiem. Zawiera bowiem wiele użytecznych informacji, które niczym drogowskazy pomagają sprawnie się poruszać w otaczającym nas świecie. Spotykamy w nim ludzi, którzy różnią się od nas pod względem płci, pochodzenia, kultury, języka, poglądów politycznych, tożsamości seksualnej i wielu, wielu innych rzeczy. Różnorodność może stanowić źródło dobrych, wzbogaca...

Autorka podąża tropem Mariana Pankowskiego piszącego historię Auschwitz postrzeganą jako „irracjonalne jasełka”, prywatną, nieoficjalną, obsceniczną, skupioną na cielesnym detalu, głodną zmysłowych doświadczeń, pamiętaną przez dźwięki, smaki, zapachy. Tytuł książki jest zaczerpnięty z dramatu Chrabąszcze. „Niech się pan nie wyteatrza!” – mówi Dziennikarz, reprezentujący oficjalną wersję pamięci zbiorowej, do pojawiającej się znikąd zjawy Andrzeja, emanacji przeszłości, wnoszą...

W polskiej kulturze filmowej Jackiewicz stanowił zjawisko barwne i wyraziste, przede wszystkim ze względu na bogactwo zainteresowań oraz śmiałość w łączeniu ich w oryginalną, choć niejednokrotnie dyskusyjną, myśl na temat współczesnej kultury. Przypomnienie jego poglądów, ponowny nad nimi namysł, pozwalają spojrzeć na tę niezwykle wszechstronną twórczość z dystansu, który zawarte w niej sądy, tezy i myśli poddaje refleksji, czasem rewizji czy wręcz negacji, jednak z pewnością...

Cała prawda o drużynie Adama Nawałki Pokolenie Błaszczykowskiego, Lewandowskiego i Piszczka już straciło dwa mundiale - w RPA w 2010 roku i w Brazylii w 2014. Nie zdołało również zapewnić sukcesu w finałach EURO 2012, choć byliśmy gospodarzami. W końcu finały EURO 2016 przyniosły radość kibicom Biało-Czerwonych, ale to turniej paradoksów - RL9 jechał do Francji, aby przyćmić gigantów światowej piłki, Cristiano Ronaldo i Messiego. Jednak "Lewy" wrócił do Polski w cieniu Pazdan...

Dlaczego lekarze nie widzą w tobie człowieka? Paweł Reszka, wybitny dziennikarz, autor świetnie przyjętej książki „Chciwość“, opowieści o tym jak nas naciągają banki, tym razem wszedł za kulisy szpitali. Zatrudnił się jako sanitariusz. To, co tam usłyszał i to, co zobaczył przeraziło nawet jego. Obojętność wobec cierpienia jest wszechogarniająca.

Media odgrywają w społeczeństwie ogromną rolę: wpływają na kształtowanie opinii publicznej i edukację obywateli, jako czwarta władza kontrolują poczynania klasy politycznej. Dlatego tak ważna pozostaje dyskusja na temat jakości pracy dziennikarzy, tak mediów publicznych, jak i komercyjnych. Klinika Dziennikarstwa stanowi forum, na którym wybitni polscy medioznawcy wspólnie pochylają się nad kondycją polskiego dziennikarstwa, spoglądają nań z obiektywnej, naukowej perspekt...

Tylko dlatego, że zamknęliśmy drogę do wewnętrznego świata wolności, świat zewnętrzny stał się bezwzględny w egzekwowaniu zapłaty. Niewolnictwem jest dalsze życie w sferze, w której istnieją rzeczy, ale ich znaczenie jest przesłonięte.
Życie w jednej tylko połowie świata jest złe, gdyż kończy się nagle, wyraźnie niespełnione, podaje nam swoją czarę, ale nie oferuje jej zawartości.

„«Pustka» synonimicznie bywa zastępowana szeregiem takich określeń, jak: nicość, próżnia, nieskończoność, pustkowie, nieobecność, niewidzialność, niewyrażalność… Czytelność i zrozumienie kategorii pustki w kulturze europejskiej zasadza się na pewnej grze interpretacyjnej, w której znaczenia pustki tłumaczy się, dopełnia i dopowiada w różnych tekstach kultury, pozostawiając jednak pewien wspólny bagaż wyobrażeń o niej. Tytułowe po-widoki pustki byłyby zatem wypadkową dialogu ...

Jan Radożycki (1911–2003), filolog klasyczny, tłumacz dzieł starożytnych (m.in. Józefa Flawiusza) i współczesnych, uhonorowany nagrodami Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich oraz Polskiego PEN Clubu. W niniejszych wspomnieniach opowiada o swoim życiu, które w dużej części przypadło na jeden z najbardziej tragicznych okresów w historii Polski. Swój udział w Kampanii Wrześniowej 1939 r. opłacił utratą oka, a uczestnictwo w ruchu oporu skazało go na wieloletnią tułaczkę i nieustając...

Najnowsza książka niemieckiego historyka idei Rüdigera Safranskiego (ur. 1945) traktuje o czasie w najróżniejszych postaciach. Safranski, badacz niemieckiego romantyzmu, a także współczesnej niemieckiej filozofii, od tej właśnie strony podchodzi do doświadczenia czasu, a matematyczno-fizyczna interpretacja temporalności nie gra tu głównej roli. Czas przeżywamy poza pomiarami za pomocą zegarów pewnej liniowej, jednokierunkowej wielkości. Jego żywe doświadczenie, opisywane w po...

Zbeletryzowane wspomnienia Stefana Wasilewskiego Droga przez piekło obejmują losy jego rodziny w latach 1939-1942. Krótkie dzieciństwo autora we wsi Złotowo nad Szczarą, niedaleko Słonimia na Grodzieńszczyźnie, szybko minęło w towarzystwie dwóch braci i dwóch sióstr. Ojciec, żołnierz Wojska Polskiego i weteran wojny polsko-sowieckiej 1920 roku, nie wrócił do domu po zakończeniu kampanii wrześniowej 1939 roku (autor zobaczył go dopiero po powrocie do Polski w 1948 roku). Matka...

Konstancin – niewielka miejscowość pod Warszawą, malowniczo położona wśród rozlewisk rzeki Jeziorki – stał się po ostatniej wojnie siedzibą Domu Pracy Twórczej ZAiKS-u. Przyjeżdżali tu i przyjeżdżają nadal twórcy polskiej kultury: pisarze, poeci, malarze, kompozytorzy. W czasie moich wielokrotnych i długotrwałych pobytów w Konstancinie miałem możliwość poznać ich, a czasem i zaprzyjaźnić się z niektórymi. Byli wśród nich: Monika Żeromska, ­Tadeusz Różewicz, Anna Pogonowska, M...

W 1911 i 1912 roku Rudolf Steiner wygłosił w Neuchâtel (w Szwajcarii) trzy wykłady o Christianie Rosenkreutzu, które w niezwykły sposób przybliżają nam dzieło i misję tego wielkiego wtajemniczonego różokrzyżowca. Dla wszystkich, którzy pragną iść jego śladami, stanowią one źródło wiedzy i inspiracji. W tej książce poruszane są między innymi takie tematy jak: rozwój człowieka w dobie średniowiecza, szkoła dwunastu, wtajemniczenie i zadanie Christiana Rosenkreutza, prawo 100 la...

Przeznaczenie niniejszego opracowania jest dwojakie. Pierwszy rozdział – przypomnienie dziejów Lwowa, miasta pod wieloma względami niepowtarzalnego, które do dziś zachowało swój charakter architektoniczny i fizjograficzny – może być przejrzany przez każdego czytelnika. Drugi, poświęcony lwowskiemu piśmiennictwu, powinien okazać się pomocny tym, którzy zainteresowani byliby odnalezieniem opracowań dotyczących najrozmaitszych aspektów historii Miasta, jego losów i jego mieszk...

W książce spotykają się dwie perspektywy — autorów zachodnich, którzy „odkrywają” dla siebie turecką kinematografię oraz autorów tureckich, starających się opisać ją na nowo. Artykuły dotykają relacji społecznych (ze szczególnym uwzględnieniem figury kobiety, dziecka i ojca/męża), przemian religii i kultury pod wpływem industrializacji i westernizacji, opozycji prowincji i metropolii, obecności historii i polityki. Pokazują, w jaki sposób nowe kino tureckie reinterpretuje kla...

Książka jest pokłosiem drugiej konferencji z cyklu NOWE HISTORIE, którą Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zorganizował wspólnie z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej celem było podjęcie refleksji nad faktami w dyskursie historycznoteatralnym, a także w domenie samego teatru rozumianego jako sztuka i jako praktyka społeczna, bo tu właśnie pojęcie faktu wydaje się wyjątkowo złożone i otoczone dodatkowymi trudnościami.

Domosławski otwiera nam oczy i pokazuje brutalne zasady rządzące również naszym światem. W zapadłej wiosce w brazylijskim interiorze ginie para obrońców Amazonii. W dalekim miasteczku w Andach „nieznani sprawcy“ polują na księdza, który broni praw górali do ziemi i wody. Ktoś zabija towarzysza wspólnej sprawy. Pewien robotnik rolny zostaje prawnikiem. Domaga się odszkodowań dla mieszkańców miasteczek i wsi, którzy zaczęli zapadać na nieznane wcześniej choroby. Dostaje telefon...

Myśląc o animacji jako rozwijającym się elemencie kultury, ekonomii i technologii, musimy traktować ją przede wszystkim w kategoriach procesu komunikowania społecznego, na drugim miejscu stawiając wartości artystyczne. Animacja w ujęciu rynkowym, podobnie jak inne elementy kultury, była i jest produktem. A skoro tak, musi ona podlegać regułom gry rynkowej. Tak było w całym okresie jej rozwoju (ci co tego nie rozumieją, nie odnoszą sukcesów finansowych). Granica między filmem...