Literatura faktu

181 krótkich form z pogranicza felietonu. O muzyce, literaturze, filmie, podróży, fotografii. O życiu. Zabawne i serio. Z nutą nostalgii a zarazem ciekawości świata, który przed nami. Marcin Kydryński publikował swoje teksty w internecie przez trzy i pół roku, nim zachęcony przez czytelników zdecydował się na wydanie obszernego ich wyboru w formie książki. „Cieszę się nadzieją, że niniejsze miniatury układają się w samodzielną opowieść, spójny świato-ogląd, kompletny autoport...

Fascynujący reportaż o organizacji, która zmieniła Bliski Wschód Ignorancja polskich służb i niewiedza o prawdzie dotyczącej Państwa Islamskiego doprowadziła do oskarżenia o ekstremizm Marokańczyka od lat mieszkającego w Polsce. „Terrorysta ISIS zatrzymany w Rybniku” – tak o Mouradzie ben Brachimie pisała prasa w 2016 roku. Czy słusznie? Ta książka to jednak coś więcej niż sądowa kronika jednego z najbardziej sensacyjnych procesów ostatnich lat – to relacja z najw...

Żyjącego w latach 1856–1939 Zygmunta Freuda bez wątpienia można uznać nie tylko za najbardziej znanego psychiatrę, ale wręcz za najbardziej rozpoznawalnego lekarza i uczonego na świecie. Większość współczesnych ludzi, nawet tych nieobeznanych z jego dorobkiem, bez problemu rozpozna go na zdjęciu, czego nie można powiedzieć chociażby o odkrywcy penicyliny Alexandrze Flemingu czy wynalazcy szczepionki przeciwko wściekliźnie Ludwiku Pasteurze, a przecież obaj zapisali się na trw...

11 września 2024 nakładem RASP ukaże się książka „"(Nie)mój alzheimer. Historie opiekunów” Pauliny Wójtowicz.Ta książka nie jest o chorobie Alzheimera, choć znajduje się ona w centrum historii każdego z bohaterów. To opowieść o tych, którzy sami nie mają objawów otępienia, ale czują je całym sobą, których nikt pod jego kątem nie diagnozował, a są w nim doskonale zorientowani, którzy żyjąc w niewiedzy, co przyniesie jutro, zdają sobie sprawę z jednego: nie będzie lepiej.To por...

Książka o „Kulturze” to wybór, przejrzanych i ponownie zredagowanych, najważniejszych tekstów Andrzeja Mencwela napisanych w ostatnich dekadach o fenomenie miesięcznika „Kultura” i jego znaczeniu w kulturze polskiej i światowej. Publikacja składa się z trzech części: Studium sukcesu. Przykład „Kultury” (1946–1956), Świadectwa (tu m.in. listy Jerzego Giedroycia i wywiad z nim), Nadal aktualne. Tom opatrzył przedmową Krzysztof Pomian. Rozpoczynałem tę pracę ponad trzydzieści l...

Poruszająca opowieść o tych, których nikt nie chce wysłuchać.Straciłam męża. Straciłem syna. Matkę. Babcię. Uczniów. Koleżankę z pracy.Według najnowszych badań każda śmierć samobójcza dotyka 135 osób w otoczeniu człowieka, który odebrał sobie życie. Wśród nich znajdują się rodzina, przyjaciele, koledzy, znajomi. Pytanie „dlaczego?” unosi się w powietrzu – przez dni, tygodnie, miesiące, ale i całe lata po tragicznej śmierci. Spróbujmy choć częściowo na nie odpowiedzieć.Monika ...

KONIEC ŚWIATA I INNE USTROJSTWA to zbiór pięciu komedii Andrzeja Chichłowskiego, które najlepiej opisują poniższe słowa Grzegorza Mrówczyńskiego i Jerzego Kosiewicza: „Komedie Andrzeja Chichłowskiego doświadczonego w wielu dziedzinach twórcy teatralnego – to świetna wiadomość dla polskich scen i nienasyconej dobrą rozrywką publiczności. W Końcu świata i innych ustrojstwach satyrze poddane zostały ważne tematy, z polityką i miłością na czele. Autor nie pobłaża ludzkim słabośc...

Na początku lat trzydziestych XX wieku gwałtownie wzrastająca siła faszyzmu i tendencji nacjonalistycznych postawiła przed Europą wizję lawinowego upadku demokracji w kolejnych krajach. Było w tym czasie niemal pewne, że Mussolini i Hitler wskazali drogę, którą pójdzie legion. Bataille, od początku świadom groźby gigantycznej katastrofy, wiedział, że skuteczne przeciwstawienie się postępom faszyzmu będzie możliwe tylko wtedy, gdy to całkowicie nowe, fascynujące zjawisko zost...

„Nie wszystko, co spotkało mnie w życiu, było złe, kiedyś odbierałam to zupełnie inaczej. Wiele sytuacji wybudowało we mnie zbroję, dzięki której dzisiaj jestem w stanie funkcjonować. Nauczyłam się, że życie polega na efekcie domina: jedna sytuacja tworzy drugą. I chociaż nieraz myślałam, że gorzej już być nie może, to dzisiaj mam wrażenie, że ta myśl przyciągała jeszcze gorsze sytuacje. Moja wiara w drugiego człowieka nieraz była zdeptana, moja miłość zlekceważona, a przyjaź...

Historia sygnalistki z Facebooka, która poprzez zwiększenie transparentności i odpowiedzialności gigantów technologicznych pragnie pomóc nam odzyskać kontrolę nad naszym życiem W 2021 roku media rozpisywały się o tzw. „Facebook Papers” – wewnętrznych dokumentach pokazujących skalę wykorzystania Facebooka do dezinformacji i manipulacji przedwyborczych, podsycania mowy nienawiści oraz degradacji zdrowia psychicznego nastolatków. To wtedy Frances Haugen, była pracowni...

Zbigniew Zaporowski - profesor historii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej. Jego zainteresowania naukowe obejmują dzieje najnowsze ze szczególnym uwzględnieniem parlamentaryzmu, mniejszości narodowych oraz historii regionalnej. Znawca rocka, teatru oraz Beskidów. Właściciel kota. Książka jest bardzo osobistym wspomnieniem o ludziach dobrze znanych Autorowi, przeważnie z kręgu naukowego. Niekiedy to są osoby z pierwszych stron gazet, najczęściej związane z ...

„Jeśli tylko czegoś bardzo chcesz, to na pewno to osiągniesz” „Ustaw siebie w centrum świata i nie oglądaj się na innych” „Obudź w sobie wewnętrzne dziecko i idź po swoje” Znasz te hasła? Te i wiele innych, chwytliwych (i często bardzo kosztownych) recept oferuje nam lukratywny przemysł rozwoju osobistego. Zastanów się jednak, w jakim okresie naszego życia tego rodzaju myślenie magiczne jest najczęstsze, niemalże codzienne? W dzieciństwie! (…) Utrzymywanie ludz...

„Siedmiopiętrowa góra” Thomasa Mertona jest jedną z najsłynniejszych książek, jakie kiedykolwiek napisano o poszukiwaniu wiary i pokoju. Jest to niepowtarzalny dokument duchowy człowieka, który odszedł od świata dopiero wówczas, gdy całkowicie się w nim zanurzył. „Miałem – pisze Merton – postawić stopę na brzegu podnóża wąskiej, siedmiopiętrowej góry czyśćca, bardziej stromej i ciężkiej do pokonania, niż mogłem sobie wyobrazić, a nie zdawałem sobie wcale sprawy z...

Intrygi, władza i tuszowane skandale. Watykan to od ponad 2000 lat symbol światowej polityki, ogromnej potęgi i zręcznych manipulacji kościoła katolickiego. Miejsce pełne mrocznych cieni i zarazem oślepiającego światła. To malutkie państewko w samym sercu Rzymu od kilkunastu stuleci ma decydujący wpływ na życie miliardów ludzi na całym świecie. Historia Watykanu to nie tylko kształtowanie całych pokoleń według nauk głoszonych przez Chrystusa. To także – a może przede wszystki...

Kropla na liściu… to debiutancka powieść biograficzna Beaty Hytkowskiej. Pisanie o sobie, obnażanie siebie jest zawsze szczytem odwagi. Tę siłę do opisania swojej drogi życiowej od dzieciństwa do dorosłości autorka w sobie znalazła, wierząc, że zaciekawi ona wielu czytelników. I chyba się nie myliła. Jej życie pełne niespodzianek, zawirowań i odkrywanych na nowo tajemnic czyni tę książkę doskonałą powieścią. Nie brak tu łez, smutku i bólu dojrzewania, ale przede wszystkim jes...

Mozart wyprawił pogrzeb, kiedy odszedł jego ulubiony szpak. Gdyby nie wróbel, nie byłoby ani Jacka Sparrowa z Karaibów, ani Edith Piaf z Paryża. Emily Dickinson w jednym ze swoich wierszy napisała, że nadzieja to "to coś z piórami". Z ptakami łączy nas ponad 50 genów odpowiedzialnych za mowę, muzykowanie i śpiewanie. Nasze włosy i paznokcie zbudowane są z tego samego białka, co ich pióra. Łączy nas też zamiłowanie do patrzenia w niebo, gadania na każdy temat oraz skłonność ...

Według legendy spotkali się na peronie kolejowym w Dartford. Obaj czekali na pociąg o 8.28 do Londynu. Jagger miał ze sobą płyty, a Richards – gitarę. Tak powstał jeden z najważniejszych zespołów w historii rock and rolla. Mit jest piękny, ale prawdziwa opowieść okazuje się jeszcze ciekawsza – Rich Cohen opowiada o kolejnych dekadach działalności grupy, skupia się jednak na pierwszych wspólnych koncertach i złotym okresie Jaggera i spółki, kiedy nagrali swoje najważniejsze pł...

Poruszająca historia kobiety, która nie czuła nic. "Połączenie podcastu terapeutki relacji Esther Perel i skandalicznych wyznań." — San Francisco Chronicle Patric Gagne zdała sobie sprawę, że jest inna, zanim jeszcze zaczęła chodzić do przedszkola. Emocje takie jak strach, poczucie winy i empatia były dla niej obce. W większości przypadków nie czuła nic. I nie lubiła tego uczucia "niczego". Robiła wszystko, aby udawać, że jest jak inni, ale stała presja dostosowa...

Z „Diagnozy przemocy wobec dzieci 2023” przygotowanej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że w Polsce aż 48 proc. dzieci i młodzieży doświadczyło ze strony rówieśników przemocy fizycznej. Niemal tyle samo stało się ofiarą przemocy psychicznej. Przemocy i prześladowania, które doprowadzić mogą do największych tragedii. Przykładów mamy długą listę - Dominik z Bieżunia, Kacper z Gorczyna, Zuzia z Kozienic nie poradzili sobie z nękaniem. Wszyscy popełnili samobó...

Gombrowicz, Witkacy, Miłosz, Iwaszkiewicz, Mrożek czy Boy-Żeleński to pisarze, których zna każdy, a przynajmniej tak się wszystkim wydaje. Istniały jednak osoby, które znały ich naprawdę, były blisko i stawiały czoła wszelkim ludzkim słabościom wielkich artystów. Żony. Ta książka jest nie tylko wspaniałą biografią wybitnych polskich literatów, ale także opowieścią o ich partnerkach. Te wyjątkowe kobiety dbały o sprawy prozaiczne i mierzyły się z problemami codzienności, nierz...

Dzieci, ich miejsce w społeczeństwie i przestrzeni publicznej, metody wychowawcze, rola i odpowiedzialność rodziców – każdy ma ten temat coś do powiedzenia. Wystarczy spojrzeć, ile komentarzy pojawia się pod dowolnym postem czy artykułem o rodzicielstwie. Zakaz gry w piłkę to mocna, polemiczna książka o przedmiotowym traktowaniu dzieci, które często stają się zakładnikami nie tylko domowych, ale także politycznych sporów. Michał R. Wiśniewski przekopuje internet,...

Odkąd Atlético Madryt powróciło do Primera División, a Jesús Gil w 2003 roku zrzekł się stanowiska prezydenta, trenerzy zespołu zmieniali się raz za razem. W ciągu ośmiu lat aż ośmiu kolejnych szkoleniowców próbowało przywrócić Los Colchoneros dawny blask. W pełni udało się to dopiero dziewiątemu. Pod wodzą Diego Simeone Atlético stało się jednym z najlepszych klubów świata. Nie tylko po blisko dwóch dekadach odzyskało mistrzostwo Hiszpanii i dwukrotnie było malutk...

Meandryczny esej, poszukujący formy bardziej pojemnej, pełen dygresji i nawrotów. Obraca się głównie – jak mówi tytuł – wokół milczenia i słów, zapytując o istotę rzeczywistości, status języka, nasz stosunek do słów, czyli tego, z czego zbudowany jest nasz świat. Analizując naturę słów, analizuje również teksty oraz ich przekłady – ponieważ przekład, jak pisze George Steiner, jest wzorcem każdego aktu komunikacji. Zadaje mnóstwo pytań, niekoniecznie dostarczając konkluzywnych...

Artur „Żyd” Pośpiech urodził się i wychował na cieszącej się złą sławą ulicy Brzeskiej na warszawskiej Pradze. W wieku dziewięciu lat zaczął kraść, od tego czasu pnąc się po szczeblach złodziejskiej kariery i wchodząc coraz głębiej w przestępczy świat, by wreszcie na początku lat dziewięćdziesiątych wstąpić w szeregi mokotowskiej mafii. Codzienność kradzieży, włamań, rabunków, wymuszeń i bezwzględnej przemocy przeplatała się z pobytami w więzieniu, które w efekcie p...