Coraz częściej słyszymy o nieuchronnym nadejściu wojny i o podobieństwie naszych czasów do sytuacji w Europie z lat 30. XX w. Odrodzenie nacjonalizmów i nastrojów ksenofobicznych, kryzys instytucji międzynarodowych, mowa nienawiści i rosnąca przemoc sprzyjają budowaniu napięć i wyobrażeń o wojnie. Nie bez znaczenia są też fantazje o bohaterstwie i niewinne, zdawałoby się, zabawy, które mogą się nam wymknąć spod kontroli. Jaki obraz wojny mają Polacy? Czym jest doświadczenie...
Badania antropologiczne potwierdzają, że nie istnieją ludy zupełnie ateistyczne. Dlaczego skłonność do religijności jest powszechna? Czy to boski zamysł czy efekt uboczny ewolucji? W Temacie Miesiąca: Jesteśmy z natury religijni Paul Bloom Skąd się bierze wiara? Jan Woleński i Jacek Prusak SJ w rozmowie z Mateuszem Burzykiem Spór o powszechność religii Jakub Bohuszewicz Ponadto w numerze: Chodzi o to, żeby silniejszy wyciągnął rękę – Janina Ochojska w rozmowie z Marzeną...
Kim jestem, kiedy podróżuję? O człowieku Zachodu i Wschodu, globalnej Północy i Południu, o granicach, które potrafią łączyć, a także miejscach, których nie można odwiedzić, piszą: Olga Tokarczuk Ćwiczenia z obcości Andrzej Stasiuk Najstarszy pejzaż Natasza Goerke Gościniec Natalia Bloch Relacje wzajemności Mirosław Wlekły Głównie dla podróży Wolfgang Bauer w rozmowie z Błażejem Popławskim Świat, którego nie ma w przewodniku Andrzej Muszyński Donikąd Ponadto w num...
Która miłość jest prawdziwa? Jakie są jej nowoczesne definicje? Czy miłość sprawia, że stajemy się piękniejsi? Jak o niej mówić, by nie popaść w banał? W Temacie Miesiąca: Wszystko, co istnieje Bogdan de Barbaro w rozmowie z Urszulą Pieczek Blizny Erosa Dobrosław Kot Miłość w ponowoczesności Julita Czernecka Co to jest miłość? Stanisław Balbus w rozmowie z Agnieszką Pietruszką Ponadto w numerze: Życie wymusza zmianę. Adam Daniel Rotfeld w rozmowie z Piotrem Kubasia...
Świat chce sprawiedliwości, nie zbawienia Jakie konsekwencje dla współczesnego świata przynosi spotkanie Jezusa i Piłata? W Temacie Miesiąca: Nigdy się nie dowiemy, co zaszło między nimi Tomasz Polak w rozmowie z Michałem Jędrzejkiem i Rafałem Zawiszą Sprawiedliwość po grzechu Bogdan Szlachta w rozmowie z Mateuszem Burzykiem To spotkanie trwa nadal Agata Łukomska Chrystus, Piłat – nie bez reszty Tadeusz Sławek Ponadto w numerze m.in.: Felieton Angeliki Kuźniak pt. ...
O co spierają się transhumaniści i biokonserwatyści? Co zmieniły nowe badania nad redagowaniem genomu Dlaczego lepiej zaufać naturalnej loterii genów niż biotechnologicznemu projektowi? Czy świat bez wad genetycznych byłby lepszy? W Temacie Miesiąca: Dobroczynna prokreacja Julian Savulescu w rozmowie z Kacprem Kowalczykiem. Transhumaniści kontra biokonserwatyści Marta Soniewicka Genowe rewolucje Anna Bartosik Życie to gra zespołowa Marzena Zdanowska Ponadto w nume...
Temat Miesiąca: Wiara bez uprzedzeń. Homoseksualność a Kościół Stosunek Kościoła do społeczności LGBT się zmienia. Dzieję się tak m.in. za sprawą pontyfikatu papieża Franciszka. Wypracowanie odpowiedniego stanowiska wobec osób homoseksualnych pozostaje jednym z najpoważniejszych wyzwań dla Kościoła. Czy Kościół jest miejscem dla wierzących osób homoseksualnych i mogą one liczyć na wsparcie? Jakie jest oficjalne stanowisko Kościoła wobec społeczności LGBT? Z jakimi problem...
W jakie relacje wchodzimy z żydowskimi rzeczami? Co skrywa muranowska ziemia? Jak materialność pomaga przepracować trudną pamięć? Czym jest i po co nam doświadczenie Auschwitz-Birkenau? W Temacie Miesiąca: Okruchy pamięci Beata Chomątowska Uobecniona Zagłada Marta Duch-Dyngosz Dotknąć Auschwitz Piotr Cywiński w rozmowie z Martą Duch-Dyngosz Większa czułość Monika Sznajderman w rozmowie z Agnieszką Rzoncą Ponadto w numerze: Janusz Poniewierski komentuje dokument KEP o ...
Mózg może się uzależnić od wszystkiego – nie tylko od narkotyków, ale także od wykonywania określonych czynności. Wśród naukowców trwają dyskusje na temat przyczyn uzależnień, a również właściwych sposobów ich leczenia i odpowiednich rozwiązań prawnych. Jak uzależnia się mózg? Czym są nałogi behawioralne? Jaki jest związek między traumą a uzależnieniem? Dlaczego środowisko ma wpływ na ich rozwój? W Temacie Miesiąca: „Trauma, stres i biologia uzależnień” Gabor Maté (tłum. Mar...
Jak żyć w ciałopozytywnym świecie Nowe diety, spersonalizowane treningi, skomplikowane zabiegi medycyny estetycznej – sposobów, by pracować ze swoim ciałem i je ulepszać, jest dziś coraz więcej. Wszystkie te metody sprowadzają jednak ciało do jednego wymiaru: ma dobrze wyglądać, być ładnym obrazkiem. Tymczasem by zbudować z nim zdrową relację, trzeba spojrzeć głębiej. Tam, niestety, napotykamy często kompleksy i frustracje, wywołane albo prywatnymi doświadczeniami, albo obse...
Daj chłopaka, takiego chłopaka „Toksyczność, machismo, incele” – te określenia dobrze pokazują stan rozważań dotyczących współczesnej męskości. Męskość jest traktowana jako przywilej i zagrożenie, ale choć walka z patriarchatem rozpoczęta przez ruch feministyczny trwa, to dopiero od niedawna podnoszone są głosy, że jego ofiarą padają również sami mężczyźni. Bagatelizujemy doniesienia o znacznie większej liczbie przypadków samobójstw wśród mężczyzn, mało uwagi poświęcamy prob...
Rytuały Jak zwolnić i żyć uważniej Antropolog Dimitris Xygalatas nazywa rytuały „pozornie bezsensownymi czynnościami, które nadają życiu sens”. Rytuałami mogą być msza święta czy wieczerza wigilijna, ale także ceremonialne picie herbaty, codzienna medytacja, wspólne śpiewanie hymnu na stadionie piłkarskim albo zestaw gestów, które wykonuje słynny tenisista Rafael Nadal, gdy przed każdym serwisem w identycznej sekwencji dotyka kilka razy nosa i uszu. To powtarzalne czynnośc...
W listopadowym numerze Miesięcznika ZNAK Cieszyć się kruchością życia Przez wieki żyliśmy w kulturze, w której tematy przemijania i śmierci były postrzegane przez pryzmat chrześcijańskiej wyobraźni religijnej. Wizja życia po śmierci miała niemal powszechną siłę oddziaływania. Religia dostarczała też zbiorowych rytuałów, które pomagały radzić sobie z utratą bliskich i przeżywaniem żałoby. Postępująca sekularyzacja mocno podważyła te wyobrażenia. Nie wypra...
Kościół bez patriarchatu To uderzający paradoks, że choć kobiety są często znacznie bardziej zaangażowane w wiarę i jej przekazywanie niż mężczyźni, to jednocześnie nie mają w Kościele udziału we władzy czy w podejmowaniu decyzji. Jak pisała Natalia de Barbaro w jednym z numerów „Znaku”: gdybyśmy wyobrazili sobie restaurację, firmę bądź szkołę, gdzie kobieta nie może pełnić funkcji kierowniczych, omijalibyśmy te miejsca szerokim łukiem. Wielu z nas godzi się jednak na Kośció...
Co z ciebie wyrośnie Jeszcze niedawno uważano je za relikt przeszłości. Dziś pojęcie „klasy społeczne” znów jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Trzy czwarte Polaków uważa się za przedstawicieli klasy średniej, a jednak widzimy dysproporcje w jej obrębie. Klasa wyższa mierzona majątkiem nie idzie w parze z inteligenckim wykształceniem, pochodzenie nie determinuje już tak mocno jak dawniej. Obserwujemy historie awansów dokonywane po 1989 r. oraz dramatyczne sytuacje tyc...
Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotr...
Tu mówi Ukraina Jakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie – towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną „przewiną” jest fakt, że ich językie...
Neuronauka i neurobzdury Co roku ukazuje się w Polsce kilkanaście książek z mózgiem w tytule. Obok prac popularnonaukowych dużo jest też rozmaitych „instrukcji obsługi”: jak usprawnić działanie swego mózgu, przeprogramować go, a nawet „włamać” się do niego. Neuronauka detronizuje psychologię jako dyscyplina, która mówi, jak żyć: podpowiada, w jaki sposób zmniejszyć stres, usprawnić pamięć, efektywniej pracować, osiągnąć szczęście… Niekiedy jednak zamiast rzetelnych wyników ...
Rebecca Solnit. Głos oporu i nadziei Książki Rebekki Solnit to lektury obowiązkowe: rezonujące z przeżywanym czasem i potrzebami czytelników. Nadzieja w mroku należała do najważniejszych tytułów ostatnich lat. Zarówno dodawała otuchy, jak i dostarczała przykładów, że drobne działania mogą zainicjować wielkie zmiany. Termin „panjaśnianie”, nazywający doświadczenia wielu kobiet bezpodstawnie pouczanych przez pewnych siebie mężczyzn, wszedł do codziennego języka. Zew włóczęgi s...
Uchodźców w dom przyjąć 19-letni Ahmad z Syrii marzący o studiach prawniczych, 38-letnia Awin z Iraku, matka pięciorga dzieci, 24-letni Issa, syryjski chrześcijanin, student informatyki… Dzięki niedawnemu reportażowi „Der Spiegla” poznaliśmy imiona i losy większości z 17 osób, które zginęły, próbując przekroczyć granicę polsko-białoruską. O tych ludziach wiemy, ofiar mogło być jednak więcej. Rozmawiając o uchodźcach i migrantach, musimy przede wszystkim pamiętać o konkretn...
Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle mamy...
Oswajanie samotności Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czas i emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew obaw...
W tym roku mija równe dwadzieścia lat od wydarzeń Okrągłego Stołu, zwołania sejmu kontraktowego i wyboru Tadeusza Mazowieckiego na pierwszego premiera wolnej Polski. Dwadzieścia lat - niewiele dłużej trwała Druga Rzeczpospolita, nim wojna światowa skreśliła ją z mapy świata. Te dwie Republiki, w pierwszym spojrzeniu tak odległe, tak różne, okazują się mieć ze sobą zdumiewająco wiele wspólnego. Kłopoty z wolnością odzyskaną w 1989 roku przypominają trudne początki polskiej nie...
W kategorii prasa znajdują się różnego rodzaju czasopisma – miesięczniki, kwartalniki i wydania specjalne topowych polskich periodyków. Na Woblink.com wśród najciekawszych tytułów znaleźć można miesięcznik „Znak” – magazyn o tematyce społeczno-kulturalnej, który wydawany jest, z krótką przerwą, od 1946 roku. Wśród stałych działów „Znaku” znajdują się: Temat miesiąca, Społeczeństwo i Świat, Idee oraz Ludzie–Książki–Zdarzenia. Do pisma regularnie piszą najciekawsi polscy felietoniści i pisarze oraz stawiają tam swoje pierwsze dziennikarskie kroki autorzy młodego pokolenia. Innym tytułem wartym wyróżnienia jest miesięcznik „W drodze” przeznaczony dla czytelników zainteresowanych codziennym życiem według wzorców chrześcijańskich. Pismo nie boi się trudnych tematów takich jak wiara i ekologia, kryzys wiary wśród sióstr zakonnych i księży czy ludzka seksualność. Dla miłośników muzyki na Woblinku znajdują się archiwalne numery pisma „Jazz Press”. Za darmo do pobrania są także archiwalne numery pisma „Book Up!” – bezpłatnego cyfrowego magazynu o książkach i kulturze, który powstał z inicjatywy portali Woblink oraz Lubimy Czytać. Ponadto znajdą w tej kategorii coś dla siebie miłośnicy kultury, polityki i spraw społecznych – „Res publica nowa” to kwartalnik, który „daje do myślenia”. To pismo prowadzone przez Fundację Res Publica im. Henryka Krzeczkowskiego, która zajmuje się też organizowaniem debat i wydarzeń dotyczących rozwoju i jakości kultury.