Prasa

Uchodźców w dom przyjąć 19-letni Ahmad z Syrii marzący o studiach prawniczych, 38-letnia Awin z Iraku, matka pięciorga dzieci, 24-letni Issa, syryjski chrześcijanin, student informatyki… Dzięki niedawnemu reportażowi „Der Spiegla” poznaliśmy imiona i losy większości z 17 osób, które zginęły, próbując przekroczyć granicę polsko-białoruską. O tych ludziach wiemy, ofiar mogło być jednak więcej. Rozmawiając o uchodźcach i migrantach, musimy przede wszystkim pamiętać o konkretn...

Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle mamy...

Oswajanie samotności Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czas i emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew obaw...

W tym roku mija równe dwadzieścia lat od wydarzeń Okrągłego Stołu, zwołania sejmu kontraktowego i wyboru Tadeusza Mazowieckiego na pierwszego premiera wolnej Polski. Dwadzieścia lat - niewiele dłużej trwała Druga Rzeczpospolita, nim wojna światowa skreśliła ją z mapy świata. Te dwie Republiki, w pierwszym spojrzeniu tak odległe, tak różne, okazują się mieć ze sobą zdumiewająco wiele wspólnego. Kłopoty z wolnością odzyskaną w 1989 roku przypominają trudne początki polskiej nie...

Za wyborem i życiem Waga problemu i temperatura sporu, który rozgorzał w polskim społeczeństwie po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r., są oczywiste. Podobnie jak głęboki podział i brak dyskusji między obozami pro- i antychoice. Próba przełamania tego impasu poprzez szukanie szerszych perspektyw i przedefiniowanie dotychczasowych stanowisk stanowiła dla nas motywację do podjęcia tematu. Przyglądamy się więc doświadczeniom innych krajów oraz kobiet zaang...

Świat prosi o ratunek Jak pokazał raport opublikowany w „Nature Climate Change”, po porozumieniach paryskich roczna emisja CO₂ do atmosfery zamiast spadać – wzrastała. Tymczasem na osiągnięcie neutralności klimatycznej mamy coraz mniej czasu. Naukowcy z McGill University przekonują, że wzrost średniej globalnej temperatury może przekroczyć punkt krytyczny (1,5ºC) nie – jak dotąd sądzono – w połowie wieku, ale już w latach 2027–2042. Mimo destrukcyjnych skutków działalności...

Jedzenie przyszłości W obliczu postępującej katastrofy klimatycznej oraz rosnącej liczby ludności temat jedzenia wydaje się jednym z najważniejszych wyzwań współczesności. Z jednej strony marnujemy 1/3 światowej produkcji żywności, a z drugiej – co trzeci człowiek na Ziemi cierpi z powodu głodu bądź niedożywienia. W związku z tym kwestia tego, co pojawia się na naszych talerzach, nie może pozostawać sprawą indywidualnego wyboru, lecz, siłą rzeczy, stanowi część ogromnej siec...

Kim jest Harari i jak pracuje? Co chce nam przekazać? Kiedy skromny historyk stał się nowym intelektualnym guru? I czy można ufać specjaliście od wszystkiego? Harari. Czy możemy mu zaufać? Książki Yuvala Noaha Harariego to fenomen ostatnich lat. Sapiens, Homo deus i 21 lekcji na XXI wiek okazały się bestsellerami. Izraelski historyk znalazł język, którym pisać należy o rzeczach skomplikowanych, by czytał o tym cały świat. Z jednej strony rozpiętość poruszanej przez Hararie...

W pierwszą rocznicę śmierci Zygmunta Baumana pytamy: co zapamiętamy z jego książek? Dlaczego są dziś ważne? Czego uczy nas jego biografia? Skąd wzięła się międzynarodowa popularność Bauman? W Temacie Miesiąca: Wszystkie życia Zygmunta Baumana Mateusz Burzyk, Michał Jędrzejek Świat poróżniony albo mały słownik Baumanowskich opozycji Tomasz Kunz Ankieta: Obywatel świata Odpowiadają: Richard Sennett, Roberto Esposito, Eva Illouz, Thomas Leoncini, Mirosław Bałka Anioł histori...

Coraz częściej słyszymy o nieuchronnym nadejściu wojny i o podobieństwie naszych czasów do sytuacji w Europie z lat 30. XX w. Odrodzenie nacjonalizmów i nastrojów ksenofobicznych, kryzys instytucji międzynarodowych, mowa nienawiści i rosnąca przemoc sprzyjają budowaniu napięć i wyobrażeń o wojnie. Nie bez znaczenia są też fantazje o bohaterstwie i niewinne, zdawałoby się, zabawy, które mogą się nam wymknąć spod kontroli. Jaki obraz wojny mają Polacy? Czym jest doświadczenie...

Badania antropologiczne potwierdzają, że nie istnieją ludy zupełnie ateistyczne. Dlaczego skłonność do religijności jest powszechna? Czy to boski zamysł czy efekt uboczny ewolucji? W Temacie Miesiąca: Jesteśmy z natury religijni Paul Bloom Skąd się bierze wiara? Jan Woleński i Jacek Prusak SJ w rozmowie z Mateuszem Burzykiem Spór o powszechność religii Jakub Bohuszewicz Ponadto w numerze: Chodzi o to, żeby silniejszy wyciągnął rękę – Janina Ochojska w rozmowie z Marzeną...

Kim jestem, kiedy podróżuję? O człowieku Zachodu i Wschodu, globalnej Północy i Południu, o granicach, które potrafią łączyć, a także miejscach, których nie można odwiedzić, piszą: Olga Tokarczuk Ćwiczenia z obcości Andrzej Stasiuk Najstarszy pejzaż Natasza Goerke Gościniec Natalia Bloch Relacje wzajemności Mirosław Wlekły Głównie dla podróży Wolfgang Bauer w rozmowie z Błażejem Popławskim Świat, którego nie ma w przewodniku Andrzej Muszyński Donikąd Ponadto w num...

Jeśli uświadomimy sobie, że jeden na pięć gatunków roślin zagrożony jest wymarciem, to pytanie: „Czy rośliny powinny mieć prawa?”, przestaje być nieuzasadnione. Tym bardziej że człowiek to przecież tylko krótki epizod w historii życia Ziemi. Jakie argumenty podają naukowcy na rzecz rewolucyjnego projektu ochrony roślin? W Temacie Miesiąca: Czy rośliny powinny mieć prawa? Michael Marder (tłum. Krzysztof Kornas) Jedna drobna zmiana… Halina Bortnowska w rozmowie z Anną Matej...

Pomysł na rodzicielską bliskość Jak w czasach dystansu zachować w rodzinie bliskie relacje? Dlaczego społeczne oczekiwania wobec matek są większe niż wobec ojców? Czy wiedza na temat rozwoju dziecka zwiększa odpowiedzialność za jego wychowanie? Jak odróżnić społeczną presję od prawdziwych potrzeb? W Temacie Miesiąca: Ucieczka z coraz krótszej smyczy Sylwia Urbańska Dziś już nikt nie musi rodzić Marzena Zdanowska Ludzie wszystko mają, tylko nie ma ich kto przytulić Wojci...

Jak w kulturze nadmiaru zachować umiar? Co utrudnia nam pracę nad sobą? Dlaczego dobry charakter jest ważniejszy niż osobowość? Jaki jest wzór na szczęście? TEMAT MIESIĄCA: Habit nie czyni mnicha, Mateusz Burzyk Gimnastyka duszy, ks. Jacek Prusak w rozmowie z Dominiką Kozłowską Mechanizm cnoty, Mateusz Hohol Ponadto w numerze: Stacja: Literatura: Z doliny, opowiadanie Andrzeja Muszyńskiego zadedykowane ks. Michałowi Hellerowi Mitologia wielkiej płyty: Zwykli ludz...

Głód nie oznacza braku żywności, ale brak etyki i uwikłania polityczne. Dlaczego ludzie na świecie głodują? Jakie są związki głodu z polityką i władzą? Co symbolizuje głód? Jak pamiętać o ofiarach klęsk głodowych? W Temacie Miesiąca: Cena optymizmu David Rieff (tłum. Krzysztof Kornas) Głód. Mało charyzmatyczny skandal Karolina Brzuzan w rozmowie z Szymonem Maliborskim Algorytmy głodu Oksana Zabużko w rozmowie z Urszulą Pieczek Transnarodowa historia strajków głodowych Ja...

W 70. urodziny miesięcznika „Znak” postanowiliśmy zadać pytanie: Czy religia ma przyszłość? O odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy wybitnych intelektualistów, będących reprezentantami różnych środowisk religijnych. Swój głos w Temacie Miesiąca zabrali: Tahar Ben Jelloun - jeden z najbardziej znanych żyjących autorów piszących po francusku, autor wielu książek m.in. Co to jest islam? Książka dla dzieci i dorosłych Tariq Ramadan - europejski muzułmański teolog, filozof i ...

Choć nie ma obiektywnej miary dla moralnego postępu ludzkości, wielkie religijne i świeckie utopie niosą nadzieję na wyeliminowanie z ludzkiego życia chciwości, nienawiści i przemocy. Czy skala przemocy się zmniejsza w historii? Jakie są kryteria postępu i kto je ustanawia? Co czyni nas lepszymi ludźmi? Co wiemy o ewolucji i moralności mózgu? Dlaczego moralność potrzebuje duchowości? W Temacie Miesiąca: Czy nadejście idei postępu było przejawem postępu? Jacek Dukaj Coraz w...

W poszukiwaniu piękna Skąd wiemy, że coś jest piękne? Jak reaguje na to nasz mózg? Czy tylko rzeczy piękne są pożądane? W Temacie Miesiąca: Piękno jest najważniejsze Semir Zeki w rozmowie z Mateuszem Hoholem i Łukaszem Kwiatkiem Należy sobie zaufać Anda Rottenberg w rozmowie z Łukaszem Białkowskim „Czym jednak jest piękno, tego nie wiem” Anna Arno Jak Galatea Narcyzem się stała Zygmunt Bauman Ponadto w numerze: Nowy cykl literacki ZNAKU: Filip Zawada Rozdeptałem ...

Wszyscy odczuwają go podobnie, jest wrodzony, choć jego skala podlega relacjom społecznym. Dlaczego się wstydzimy? Jakie są reprezentacje wstydu w kulturze? Kiedy zaczęliśmy go odczuwać? Czy wstyd jest piętnem? Co znaczy wstydzić się za kogoś? Co łączy wstyd i wstręt? W oparach wstydu Zbigniew Mikołejko O wstydzie monologi bezwstydne Bartłomiej Dobroczyński, Mira Marcinów Nadmiarowość Anna Zawadzka Zagrożenie dla ludzkiej godności: powrót wstrętu i wstydu do prawa Mart...

Kto ma rację w sporze o Franciszka? Dlaczego Polacy mają kłopot z papieżem? Czy można być katolikiem i nie chcieć przyjmować uchodźców? Skąd konflikt o komunię dla rozwiedzionych? W Temacie Miesiąca odpowiadają: Dlaczego popieram Franciszka Tomáš Halík (tłum. Karolina Ćwiek-Rogalska) Dlaczego mam kłopot z Franciszkiem Russell Ronald Reno w rozmowie z Mateuszem Burzykiem i Michałem Jędrzejkiem Polski spór o Franciszka Teologia ludu Pierre de Charentenay SJ (tłum. Piot...

O co spierają się transhumaniści i biokonserwatyści? Co zmieniły nowe badania nad redagowaniem genomu Dlaczego lepiej zaufać naturalnej loterii genów niż biotechnologicznemu projektowi? Czy świat bez wad genetycznych byłby lepszy? W Temacie Miesiąca: Dobroczynna prokreacja Julian Savulescu w rozmowie z Kacprem Kowalczykiem. Transhumaniści kontra biokonserwatyści Marta Soniewicka Genowe rewolucje Anna Bartosik Życie to gra zespołowa Marzena Zdanowska Ponadto w nume...