Prawo do zabijania – z jedzeniem mięsa wiązała się niegdyś wina, którą pozwalał wyrazić i poniekąd zmazać rytuał. Dziś znika nam ona sprzed oczu. Czy mięsożerność przystoi jeszcze współczesnym ludziom? (Siemienowicz, Paziński, Bocheńska, Szyjewski) | Młody Tybet – młode pokolenie Tybetańczyków żyjących na uchodźstwie szuka nowych dróg wyrażania swojej tożsamości. Jaka będzie przyszłość Tybetu? | Ciało: bóg i wróg – dlaczego człowiek nigdy nie zaakceptował swojego ciała? | Pow...

"Temat miesiąca: Apokalipsa dziś - Której z wizji końca świata zawierzyć? W okół której budować naszą duchowość? (Hryniewicz, Woźniak, Mikołołejko) | Debaty: Kryzys Europy - Co dalej z Unią? (Ash) | Działalność harytatywna Kościoła - Jak z dobrych chęci wywieść skuteczne działania? Czy aktywność społeczna jest priorytetem w Kościele? (Wygnański, Sadłoń) | Idee: Teatralny rząd dusz - Jaki wpływ opinie o kryzysie wiary mają na kształt i kierunek teatralnego dyskursu, a jaki na...

Z czego się śmiejemy  Śmiech to – wbrew pozorom – poważna sprawa. Żarty, które opowiadamy, odsłaniają nasze obawy i aspiracje, to, z kim się trzymamy, i to, kogo z naszej „wspólnoty śmiechu” wykluczamy. Do 1989 r. satyra miała często charakter polityczny, była zakamuflowaną krytyką PRL-owskich realiów. Dziś żarty o „Januszach i Grażynach” z klasy ludowej czy„Julkach” – liberalnych nastolatkach – odsłaniają społeczne antagonizmy. Kabarety, memy czy stand-up okazują się d...

„Dlaczego wierzę, wątpię, odchodzę” – taki tytuł nosiła ankieta rozpisana przez „Tygodnik Powszechny” i „Znak” ponad pół wieku temu. Cały numer miesięcznika poświęcono wówczas świadectwom ludzi opisujących swoją duchową drogę: racjom, które uzasadniają ich bycie w Kościele, i argumentom, które sprawiły, że zdecydowali się na odejście. Zebrane głosy stworzyły prawdziwy duchowy atlas Polski.Dziś mimo zmian obyczajowych, politycznych i technologicznych wielu z nas mierzy się z t...

Rozwój nowoczesnych metod obrazowania pozwala coraz lepiej badać budowę i działanie ludzkiego mózgu. Wiemy, że pod wpływem wielu czynników – m.in. wieku, diety czy stylu życia – zmienia się mózg każdego z nas. Na dostosowanie się do nowych, nawet bardzo trudnych warunków, pozwala mu niezwykła plastyczność. Coraz lepiej zaczynamy także rozumieć, jak pracują tzw. nietypowe mózgi, np. osób z zaburzeniami, które doświadczają rzeczywistości w inny sposób, niż osób neurotypowych. P...

Istniejemy „dla oglądania nieba i ładu, jaki panuje w całym Wszechświecie” – powiedzieć miał Anaksagoras pytany o sens życia. Kosmos rozbudza ciekawość, nadaje jednostkowemu życiu właściwe proporcje, a od czasów sputnika i misji Apollo obiecuje przygodę i odkrywanie nowych światów. Jak duży jest Wszechświat? Kiedy człowiek stanie na Marsie? Czego nas uczy kosmiczna perspektywa? Dlaczego chcemy oglądać gwiazdy? 

Franciszek modlący się przed pustym placem św. Piotra to jedna z symbolicznych scen z okresu epidemii. Można było poczuć wzruszenie, widząc samotnego papieża, bez towarzyszących mu zwykle tłumów.Wrażenie, jakie wywołała ta scena, pokazuje, że postać biskupa Rzymu wciąż jest ważna zarówno dla wierzących, jak i niewierzących.Jednocześnie wielu z nas coraz bardziej nie może pogodzić się z tym, że Kościół hierarchiczny jest instytucją władzy absolutnej, w której głos świeckich (w...

"Teologowie i uczeni od wieków pisali, że istnieją dwie Księgi, w których Bóg objawia się człowiekowi: Pismo Święte i Natura. Echa tej metafory słyszymy do dziś, gdy mowa o „odczytywaniu” ludzkiego genomu. Wizja „dwóch Ksiąg” może być piękną ilustracją zbieżnych dążeń wiary i nauki, ale i świadectwem tego, jak obchodzono dawną kościelną cenzurę – odważne poszukiwania długo trzeba było osłaniać religijną metaforyką. Jak wyglądają dziś relacje między nauką a religi...

Mądrość stoicka Przepisu na wewnętrzny spokój i szczęście coraz częściej poszukujemy nie we współczesnym coachingu i modnych nurtach psychologii, ale w wypracowanych przed wiekami praktykach i zasadach. Jedną z nich jest stoicyzm. Kojarzony najczęściej z wyważoną postawą i trzymaniem nerwów na wodzy, obejmuje całość ludzkiego doświadczenia, tworząc prawdziwą sztukę życia. Skąd bierze się współcześnie popularność stoicyzmu? Jaką drogę do harmonii i szczęścia on propo...

Niedawno media obiegła wieść, że kościelna hierarchia chce „zamknąć usta” ks. Tomašowi Halíkowi – jednemu z najbardziej uznanych europejskich teologów. Ostatecznie został on jedynie upomniany przez arcybiskupa Pragi. Wciąż jednak kościelne władze nakazują milczenie odważnym teologom i teolożkom czy wyrazistym księżom obecnym w sferze publicznej. Kto jest w Polsce księdzem wyklętym? Dlaczego kobiety nie mówią w Kościele pełnym głosem? Co budzi dziś ko...

Coming out, czyli ujawnienie nieheteronormatywności, to wielka próba dla relacji z bliskimi. Rodzice najczęściej nie są przygotowani na wiadomość o odmienności ich dziecka. Proces akceptacji stanowi trudną drogę, która weryfikuje spojrzenie na potomka oraz relacje rodzinne. Wsparcie udzielone dorosłym już dzieciom bywa jednak nieocenione.Jak reagować na coming out dziecka? Dlaczego niezbędna jest mu Twoja akceptacja? W jaki sposób radzić sobie z agresją ludzi Kościoła? Gdzie ...

W obliczu postępującej katastrofy klimatycznej oraz rosnącej liczby ludności temat jedzenia wydaje się jednym z najważniejszych wyzwań współczesności. Z jednej strony marnujemy 1/3 światowej produkcji żywności, a z drugiej – co trzeci człowiek na Ziemi cierpi z powodu głodu bądź niedożywienia. W związku z tym kwestia tego, co pojawia się na naszych talerzach, nie może pozostawać sprawą indywidualnego wyboru, lecz, siłą rzeczy, stanowi część ogromnej sieci produkcji i dystrybu...

Prawicowy populizm, który odnosi sukcesy w Polsce, na Węgrzech czy w USA, do perfekcji opanował sztukę „narzucania swojej narracji”. Z jednej strony imponują medialna sprawność i słowotwórcza inwencja prawicy, z drugiej niepokoją konsekwencje tego języka: tworzenie podziałów, wykluczanie niektórych grup społecznych, zwalniające z myślenia etykietowanie rzeczywistości. W tym numerze proponujemy więc, by uważniej przyjrzeć się retorycznym trikom prawicowych polityków, publicyst...

"1 października 2018 r. wchodzi w życie nowa ustawa o szkolnictwie wyższym. Mimo iż była ona długo konsultowana, dyskusjom w Sejmie towarzyszyły ostre protesty na uczelniach. Spór o ustawę skłania do szerszego spojrzenia i pytania o przyszłość samej instytucji uniwersytetu. Czy uniwersytet to forma życia? Jaka jest jego rola w przestrzeni publicznej? Jak oceniać najnowsze zmiany w polskim szkolnictwie wyższym?"  

Sto lat temu, a dokładnie 28 listopada 1918 r., kilkanaście dni po odzyskaniu niepodległości, na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego Polki otrzymały prawa wyborcze. Spór o ustawę skłania do szerszego spojrzenia i pytania o przyszłość samej instytucji uniwersytetu. Czy uniwersytet to forma życia? Jaka jest jego rola w przestrzeni publicznej? Jak oceniać najnowsze zmiany w polskim szkolnictwie wyższym? 

Funkcjonujemy w rzeczywistościach równoległych. Z jednej strony zasypują nas coraz to nowe poradniki o tym, jak osiągnąć dobrostan, żyć w zgodzie ze sobą i otoczeniem, zamieniać nałogi na zdrowe nawyki, z drugiej – w przestrzeni publicznej spotykamy się z gestami przemocy, mową nienawiści, wywołującymi strach zachowaniami. Dobro, troska, przyzwoitość coraz częściej kojarzą się z zajmowaniem naiwnej pozycji wobec świata. Co jest potrzebne dla dobrych relacji z bliskimi? W jak...

Książki Michela Houellebecqa cieszą się niesłabnącą popularnością. We Francji miesiąc po premierze najnowszej Serotoniny konieczny był dodruk. Poprzednia powieść, Uległość, rozeszła się tam w 800 tys. egzemplarzy. Także w Polsce trafiła na listę bestsellerów. Być może nie ma dziś innego pisarza, na którego nowe powieści czeka z zapartym tchem cała Europa. Houellebecq nie tylko opowiada ciekawe historie, ale także prorokuje, jak potoczą się losy Zachodu i stawia publicystyczn...

4 czerwca obchodzimy 30-lecie wyborów parlamentarnych zakończonych spektakularnym zwycięstwem solidarnościowej opozycji. To kres PRL-u i symboliczny początek nowego państwa – III Rzeczypospolitej Polskiej. Świętowanie w tym właśnie dniu – podobnie jak niegdyś wybór 11 listopada 1918 r. jako momentu odzyskania niepodległości – jest konsekwencją decyzji z zakresu polityki historycznej, określającej nasze myślenie o przeszłości i wartości, którymi kierujemy się w bieżącym życiu ...

Moc literatury tworzonej przez Olgę Tokarczuk polega przede wszystkim na sile opowieści. Pisarka uważa literaturę za „wyrafinowany, głęboki sposób komunikacji międzyludzkiej”. Krytyka już od czasów debiutu powieściowego w 1993 r. ma kłopot z klasyfikowaniem i opisywaniem twórczości autorki Biegunów. Pisano o realizmie magicznym, powieści psychologicznej, porzuceniu tradycyjnej narracji, literaturze środka czy tzw. małych ojczyzn. Werdykt Akademii...

Raport CBOS-u z 2017 r. Sens życia wczoraj i dziś pokazuje, że w ciągu ostatnich 10 lat znacznie wzrosła liczba Polaków, którzy zwracają uwagę na znaczenie przyjaźni w ich życiu. W czym tkwi siła przyjaźni? Czym przyjaźń różni się od miłości? Jak zmienia się jej rozumienie? Czy przyjaciele mogą zastąpić rodzinę?  

Reporter wojenny nie tylko jest autorem pokazującym za pomocą pióra czy kamery rzeczywistość krajów opanowanych konfliktami, lecz także, wybierając ten zawód, przyjmuje misję: odpowiedzialne, ale i trudne zadanie odkrywania prawdy. Obecnie – ze względu na łatwość w udostępnianiu informacji w medialnym świecie i szerzenie się fake newsów – jest to zadanie tym trudniejsze, wymagające nieustannej czujności. Jak wygląda praca reportera wojennego? Którzy korespondenci ukształtowal...

Harari. Czy możemy mu zaufać? Sprawdzamy, co ma do powiedzenia autor światowych bestsellerów: Sapiens, Homo deus i 21 lekcji na XXI wiek. Analizujemy jego drogę do sukcesu i naukową rzetelność.Kim jest Harari i jak pracuje? Co chce nam przekazać? Kiedy skromny historyk stał się nowym intelektualnym guru? I czy można ufać specjaliście od wszystkiego?Ponadto w numerze:Franciszek i jego wrogowie - Trwa walka z papieżem, której stawką jest przyszłość KościołaŚmierć, medycyna...

Planeta Śląsk Śląsk wymyka się łatwemu szufladkowaniu. Choć dziś znajduje się na mapie Polski, przez wieki wiązał się z innymi państwowościami. Narracja o „ukrytej opcji niemieckiej” rywalizuje z tą o „odwiecznej polskości”, a zarówno pierwsza, jak i druga z opowieści, nie oddają prawdy.  Z perspektywy Krakowa, Warszawy czy Poznania Śląsk nadal stanowi temat obcy i peryferyjny, a przecież, jeśli kierować się miarą spisu powszechnego sprzed dziesięciu lat, żyje nim n...

Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle ...