Opis treści
Stanisław Maksimiec to autor znany czytelnikom zainteresowanym problematyką przebiegu kampanii 1939 roku na Lubelszczyźnie. Owocem jego dotychczasowych zainteresowań była zarówno Armia „Lublin” (2006), jak i jedna z jej jednostek – Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa (2019). Obecnie autor ten przekazuje do rąk czytelników swe najnowsze studium historyczno-wojskowe poświęcone improwizowanemu w ogniu walk wyższemu związkowi operacyjnemu, jakim był Front Północny dowodzony przez gen. dyw. Stefana Dęba-Biernackiego. Jest to pierwsza w polskiej historiografii próba całościowego przedstawienia okoliczności utworzenia i działań tego wyższego związku operacyjnego.
Autor przedstawił zarówno genezę powstania Frontu Północnego w ramach reorganizacji wojennego systemu dowodzenia na początku drugiej dekady września 1939 r., wcześniejsze działania wojsk, które miały wejść w jego skład, a przede wszystkim działania prowadzone w dniach 12-29 września 1939 r., zakończone ostatecznym rozbiciem wojsk Frontu Północnego. Autor ukazał tragiczny w swej wymowie obraz zmagań improwizowanych w większości zgrupowań, które w większości wypadków nie były w stanie nawiązać równoważnej walki z dysponującym przewagą techniczną nieprzyjacielem. Druga bitwa tomaszowska w dniach 21-25 września 1939 r. była punktem kulminacyjnym działań prowadzonych przez wojska dowodzone przez gen. dyw. Stefana Dęba-Biernackiego.
Docenić należy benedyktyński trud autora w konfrontowaniu zamiarów i rozkazów z faktycznym przebiegiem działań, odtwarzanych na podstawie setek nierzadko sprzecznych relacji, zderzanych z nielicznymi zachowanymi dokumentami niemieckimi. Zaskakuje ogromna i bogata, licząca ponad trzysta pozycji literatura przedmiotu wykorzystana przez autora. (…) Przejrzysty układ chronologiczno-problemowy przyjęty przez autora, który prezentację działań w kolejnych dniach rozpoczyna od decyzji podejmowanych w dowództwie Frontu Północnego, następnie przedstawia przebieg działań poszczególnych zgrupowań taktycznych wchodzących w jego skład, następnie działania sąsiadów, a na końcu działania nieprzyjaciela, czyni opracowanie przystępnym i ułatwia czytelnikowi orientację w położeniu wojsk i nadmiarze wydarzeń. Oceny autora są trafne i zwięzłe, jak przystało na oficera, a przy tym wyważone, wolne od poszukiwania taniej sensacji i modnych ostatnio rozważań alternatywnych.
Z recenzji płk. dr. hab. Juliusza S. Tyma, prof. ASzWoj
