Opis treści
Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego to dwutomowe dzieło, które powstało w ramach mecenatu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, tj. Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, jako projekt nr 0063/FNiTP/H11/80/2012 pod nazwą: Historia języka i wspólnot komunikatywnych polskich w 50. wykładach. Zmiana tytułu w stosunku do nazwy projektu badawczego ma na celu wyraźną ekspozycję ideowej zawartości i odmienność w stosunku do opublikowanych wcześniej prac innych autorów.
Niniejsze dzieło ma zasadniczo inne rozłożenie akcentów w narracji od kilku wcześniejszych syntez całości dziejów języka polskiego, ale powstało bez zamiaru ich zastępowania.
Pomysł zorganizowania zespołowej pracy nad nowym wykładem ma u podłoża dwie obserwacje: 1. Od czasu opublikowania dzieł Zenona Klemensiewicza (1974) oraz Bogdana Walczaka (1995) dokonały się zmiany w rozumieniu zakresu dyscypliny naukowej, niektóre z nich w jakiś sposób były inspirowane moją aktywnością naukową; 2. Zasadniczo zmieniła się (pogorszyła) sytuacja historii języka polskiego jako przedmiotu zajęć uniwersyteckich, z czym łączy się zmniejszenie rangi dziejów języka w zbiorowej świadomości.
Okolicznością niesprzyjającą twórczości historiograficznej było i jest wprzęganie nauki o dziejach w służbę polityczną (tzw. polityka historyczna) i zawłaszczanie pojęć naród, patriotyzm i pochodnych przez niektóre organizacje polityczne. Tak jak utylitaryzm
zmienia twórczość artystyczną w produkcję transparentów, tak wprzęganie nauki w polityczne konstelacje jest przejawem niezrozumienia tego, że nauka rozwija się tylko wtedy, gdy motywacją jest poznawcza ciekawość. Historia nie ma dawać odpowiedzi na pytania o przyszłość, lecz kształcić wyobraźnię.
[fragment wstępu]
