Opis treści
Epoka rządów Sewerów (193235 r.) ostatniej dynastii pryncypatu, cieszy się niezmiennie dużym zainteresowaniem czytelników (i badaczy) ze względu na jej przełomowe znaczenie w dziejach Rzymu. Utrwalany od czasów Augusta (przez kolejnych princepsów) porządek państwa oparty był na zasadzie współpracy cesarza z senatem i dogmacie ekspansji terytorialnej. Realizacja tych standardów zapewniała cesarzowi obwołanie go dobrym princepsem (princeps bonus) i deifikację, natomiast ich niewypełnienie groziło uznaniem cesarza za złego (princeps malus) i pośmiertnym skazaniem go przez senat na damnatio memoriae. W administracji państwa dominującą rolę odgrywali przedstawiciele elity społeczeństwa, czyli członkowie stanu senatorskiego, w drugiej zaś kolejności stanu ekwickiego. Relacje princepsów z senatem pogorszyły się wraz z uzurpacjami i wojnami domowymi, które były niemal stałym elementem za rządów Sewerów. Cesarze z tej dynastii władzę sprawowali dzięki współpracy z armią, w której dowódcami byli zarówno senatorowie, jak i ekwici. Znamienne były słowa wypowiedziane przez Septimiusa Severusa do synów, Caracalli i Gety, na łożu śmierci: Żyjcie w zgodzie, wzbogacajcie żołnierzy, a całą resztą pogardzajcie (Cassius Dio 77, 15, 2). Relacje Sewerów z senatem tylko okresowo można było uznać za dobre, choć princepsi cały czas wprowadzali do niego swoich protegowanych, próbując przekształcić ten organ w posłuszne sobie narzędzie. Rządy władców tej dynastii można tym samym uznać za przełomowe, a ich samych za prekursorów dominatu.
