Opis treści
Książka to historia Polaków, którzy mieszkają za wschodnią granicą Polski, opowiedziana ich własnymi głosami. Jest ona montażem fragmentów wybranych z relacji nagranych w jednym z największych w Polsce projektów dokumentacyjnych historii mówionej – w latach 2006–12 podczas wyjazdów do następujących państw: Łotwy, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Rosji i Kazachstanu udało się zapisać i zarchiwizować historie blisko 1100 osób. Nagrani opowiadają o miejscach, w których mieszkali i zdarzeniach, w których bezpośrednio uczestniczyli: życiu codziennym w okresie dwudziestolecia międzywojennego, deportacjach Polaków w głąb ZSRR z terenów, które już przed wojną nie leżały w granicach II RP, okupacji sowieckiej, deportacjach po 1939 roku, okupacji i represjach niemieckich, Zagładzie miejscowych Żydów, zmianach granic po zakończeniu wojny w 1945 roku, powodach zostania na miejscu, codziennym życiu: rodzinnym, religijnym, nauce, pracy (w tym zakładaniu kołchozów) w nowych republikach powstałych po rozpadzie ZSRR w 1991 roku. Książce towarzyszą wybrane zdjęcia z albumów rodzinnych rozmówców oraz obszerne posłowie kreślące kontekst historyczny dotyczący Polaków na opisywanych terenach (przed 1939 rokiem oraz po wybuchu wojny do dnia dzisiejszego), a także charakteryzujące sposób zbierania i nagrywania relacji, które stanowią źródłową podstawę książki. Książka, głosami swoich bohaterów, w przejmujący i mało dotyczas znany sposób, daleki od sentymentalnej nostalgii za utraconym światem, opowiada historię Polaków, którzy pozostali na Wschodzie.
