Fatum pilnującym tego losu byli oczywiście hitlerowcy, którym jednak na wyrost przypisywano wszechobecność i wszechwiedzę. W tej sytuacji każda forma pomocy była z góry skazana na klęskę i karę (śmierci). Funkcją tego wyobrażenia, przekazywanego później dziesiątkami lat, na przykład w edukacji, jest ukrycie powszechnego braku empatii wobec Żydów, niechęci udzielania im pomocy, i wszechobecnego donosicielstwa. Keff, czytając literaturę polską dekad powojennych, analizuje ...