Sztuka nagrobkowa Dolnego Śląska jest bogata i różnorodna, ale stosunkowo mało znana i słabo opracowana. Pomniki dziecięce stanowiły zawsze margines zainteresowań historyków sztuki i nie poświęcono im do tej pory żadnego większego opracowania ani w języku polskim, ani w niemieckim. Praca dotyczy tylko jednego ich rodzaju: płyt całopostaciowych, które były jednym z ważnych elementów funeralnej kultury protestanckiej i stanowią swoistą odmianę dawnej sztuki nagrobnej. Terenem b...
Pisarki niemieckie epoki klasyczno-romantycznej pozostawały najczęściej w cieniu mężczyzn. Ich nazwiska łączone są z działalnością pozaliteracką – muz, gospodyń salonów czy towarzyszek życia. Odkrywanie czy przypominanie przez współczesnych badaczy spuścizny literackiej pisarek tworzących na przełomie XVIII i XIX w. pozwala na weryfikację ich miejsca w historii literatury niemieckiej. Szczególnie pozostawione przez nie listy stanowią potwierdzenie ich kunsztu pisarskiego, urz...
Ekscentryczny wędrowny lekarz Filip Bombastus von Hohenheim (znany szerzej pod pseudonimem Theophrastus Paracelsus), który na początku XVI w. podjął próbę radykalnej reformy medycyny, przede wszystkim zaś farmacji, był autorem niezliczonych dzieł i dziełek, nie zawsze ściśle związanych z jego profesją. Znajdujemy wśród nich również wielce osobliwy traktacik O nimfach, sylfach, pigmejach i salamandrach etc., w którym próbował wpisać w rozwijany przez siebie kosmologiczny mode...
Wydana zapewne w drugiej połowie XVII w. anonimowa broszurka Koło ptastwa powietrznego… ma charakter satyry politycznej. Akcja toczy się w królestwie ptaków, którego przedstawiciele gromadzą się, aby wybrać spośród siebie nowego władcę. Rzecz okazuje się niełatwa, górę biorą bowiem własne interesy poszczególnych ptaków, co prowadzi do licznych utarczek, waśni, a w końcu do wielkiej wojny. W ten sposób autor uderzył zarówno w funkcjonujący w I Rzeczypospolitej system wolnej el...
Wiesław Kielar był jednym z pierwszych więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Uwięziony 14 czerwca 1940 roku, przez niemal pięć lat był tylko numerem 290. We wspomnieniach pt. Anus mundi (1966) z bezkompromisową szczerością i bezwzględnością opisuje realia obozowe, złożoność życia i ludzkich postaw w nieludzkiej rzeczywistości. W edycji Dzieł zebranych oddajemy też w ręce Czytelników wspomnienia autora z czasów przedwojennych I nasze młode lata i trzeci, nigdy ni...
Anonimowe greckie dziełko O nazwach rzek i gór oraz o tym, co się tam znajduje (znane też pod łacińskim tytułem De fluviis) powstało na początku epoki rzymskiej. Z niewiadomych względów przypisano je Plutarchowi, autorowi przede wszystkim biografii i tekstów filozoficznych, chociaż ma całkowicie odmienny od jego prac charakter oraz styl. Utwór ten przedstawia w 25 rozdziałach – z których każdy zatytułowany jest nazwą rzeki płynącej w Europie, Azji lub Afryce – zarówno osadzon...
Adresatami dawnych zielników byli przede wszystkim lekarze i aptekarze. Dzieła te były encyklopediami w systematyczny sposób porządkującymi i opisującymi wszystko to, co składało się na ówczesną materia medica. Najwięcej miejsca ich autorzy poświęcali oczywiście ziołom i innym roślinom, przy okazji zajmowali się jednak również substancjami pochodzenia zwierzęcego i mineralnego. Traktujące o tych ostatnich patie najstarszych polskich zielników autorstwa Stefana Falimirza, Hier...
Cédric Villani jest laureatem wielu nagród z matematyki i fizyki, ale pozycję w świecie naukowym zapewnił mu przede wszystkim Medal Fieldsa, który odebrał na Międzynarodowym Kongresie Matematyków w Hajdarabadzie w roku 2010 (ICM 2010). W matematyce światowej otrzymanie medalu można porównać z uzyskaniem Nagrody Nobla. Tak więc Villani jest międzynarodową sławą matematyczną. Książka to swego rodzaju pamiętnik opisujący powstawanie pracy matematycznej, która zdecydowała o przyz...
Mirabilia - niezwykłe zjawiska natury oraz osobliwe wypadki o znamionach cudowności - stanowiły przedmiot sporego zainteresowania w dawniejszych epokach kulturowych. Działo się tak z dosyć oczywistych zresztą względów, wśród których naczelne miejsce zdaje się zajmować niewątpliwa sensacyjność owych fenomenów. Nie mniej istotna była też możliwość snucia w toku ich analizy pewnych domysłów co do przyszłości, z którą pozostawały w ścisłym związku. Bibliotheca Curiosa jest konty...
Albertowi Wielkiemu, wybitnemu średniowiecznemu uczonemu, filozofowi i teologowi przypisywano niesłusznie autorstwo całej grupy tekstów, które aż po wiek XVIII cieszyły się w Europie niezwykłą popularnością. Dziełka te, traktujące o rozmaitych kwestiach przyrodniczych, reprezentowały coś, co dawniej nazywano najczęściej magią naturalną. Jej adepci usiłowali systematycznie zgłębiać i wykorzystywać ukryte właściwości (proprietates occultae) wszystkich rzeczy stworzonych, odkr...
Szesnastowieczny utwór o charakterze moralizatorskim, z którego czytelnik ma się dowiedzieć, skąd wzięła się diabelska zawiść do rodzaju ludzkiego i nauczyć się, jak przejrzeć podstępne działania czarta. Przedstawiono w nim procesy, jakie diabeł wytoczył Adamowi i Chrystusowi przed Boskim sądem, wzorując się na znanych od wieków utworach typu Processus Sathanae, oraz opisano zmagania pierwszych ludzi z czartami. Postępek... to również skondensowany traktat demonologiczny będą...
Traktat O snach Synezjusza z Cyreny (ok. 370–413 r.) został podobno napisany w ciągu zaledwie jednej nocy z nakazu bóstwa usłyszanego we śnie. Autor był najpierw filozofem neoplatońskim ze szkoły Hypatii z Aleksandrii, pod koniec zaś życia został chrześcijaninem i biskupem Ptolemais. W napisanym po grecku około roku 404 n.e. dziełku, odwołując się do koncepcji kosmicznej sympatii oraz neoplatońskiej nauki o duszy, Synezjusz starał się dowieść, że wszelkie sny mają znaczenie i...
Zbiór wierszy dla dzieci, bajkowych opowieści, na ogół związanych z okolicami Wrocławia i Obornik Śląskich. Bohaterom bajek zawsze sprzyja szczęście. Żyją z zgodzie i wzajemnie sobie pomagają. No, może tylko sroka pstrokata mija się czasem z prawdą, czego później żałuje, a tłuste świnki sięgają nieraz po nie swoje jedzenie... Czytelnik musi jednak liczyć na poprawę.
Był to kucharz nad kucharze, wszyscy uczestnicy tego spontanicznego zrywu, którego efektem jest ta książka, dają na to parol, czyli ręczą zawodowym honorem. Był znany i ceniony w całej gastronomicznej branży, przez wszystkich kolegów po fachu. I to właśnie oni, pod przewodnictwem Jego syna, Łukasza Kołodzieja, który na potrzeby tej książki przygotował dania według receptur Ojca, składają tutaj hołd wybitnemu szefowi kuchni – Lesławowi Kołodziejowi, tytułowemu Mistrzowi – prez...
Opowieści niezwykłe Antygona z Karystos (III w. p.n.e.) to zbiór 173 paradoksów, czyli fenomenów natury i osobliwych zwyczajów. Autor dziełka żył i tworzył w Atenach i Pergamonie, gdzie zajmował się twórczością literacką, ale również rzeźbą. W swojej pracy gromadzi wiedzę zaczerpniętą z różnych dzieł przyrodniczych, historycznych i geograficznych powstałych w wiekach V i IV, wybiera jednak tylko te fakty, które w jego opinii są jednocześnie prawdziwe i zadziwiające. Celem nad...
Niniejszy zbiór zawiera wybór wierszy na temat Galicji, na temat zmieniających się, częściowo niezwykle tragicznych, losów regionu. Ten los regionu jest w twórczości Szubera mocno spleciony z losem jego własnej rodziny, która od pokoleń zamieszkiwała okolice Sanoka. Toposem galicyjskich utworów Szubera są jego przodkowie, krewni, przyjaciele i znajomi (Do Ryszarda Schramma, Kuzynka Wanda, Jednodniowa księżna), ale też przedmioty i sprzęty domowe z przełomu XIX i XX wieku (189...
Bohater książki, współczesny 30-latek, po kilku latach pracy w agencji reklamowej na Manhattanie decyduje się wrócić do rodzinnej Polski. Wybiera drogę okrężną, postanawiając zatrzymać się w kilku miejscach na świecie, które zawsze chciał odwiedzić, Wszędzie jednak, gdzie zawita, nie może otrząsnąć się z Warszawy. Jest to historia ucieczki i powrotu, napisana ze swadą i humorem opowieść, lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce wyjechać na wakacje z plecakiem, a także dla t...
Kontakty polsko-niemieckie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturalnej żywe były już od czasów średniowiecza. Niemcy stały się celem polskiej emigracji w XVIII w. Początkowo miała ona charakter elitarny (działacze polityczni, artyści, studenci). Po 1870 r. do uprzemysłowionych regionów Niemiec zaczęły przy bywać za chlebem dziesiątki tysięcy polskich migrantów zarobkowych tak ze wschodnich prowincji Prus, jak i z zaboru rosyjskiego, a nawet austriackiego. Obecność...
Istnieją dwie podstawowe wersje opowieści. Pierwsza: w roku 1322 Sir John Mandeville, angielski rycerz z St. Albans, wyruszył z pielgrzymką do Ziemi Świętej, a następnie przez lat z górą dwadzieścia przewędrował całą Azję, docierając do Indii, Chin oraz Indonezji, po powrocie zaś opisał po francusku wszystko, co zobaczył. Wersja druga: pewnego dnia człowiek, który najprawdopodobniej nie nazywał się Sir John Mandeville, wybrał się do najbliższej klasztornej biblioteki, gdzi...
Jeżeli wierzyć niektórym dawnym pisarzom, Adam i Ewa zostali wygnani z Raju niemal natychmiast potem, jak Bóg ich do niego wprowadził (zdarzali się i tacy, którzy utrzymywali, że nastąpiło to tego samego dnia). Pobyt w ogrodzie Eden był zatem dla nich tylko krótkim (chociaż bardzo istotnym i brzemiennym w skutki) epizodem. Pozostałe 960 lat swojego niezwykle długiego życia spędzili na wygnaniu, zaludniając ziemię licznym potomstwem i „czyniąc ją sobie poddaną”. Księga Rodzaju...
Nie tylko w pierwszym dziesięcioleciu twórczości Bernhard uważał się przede wszystkim za poetę. Tylko pozornie odwrócił się od liryki na kolejne dwadzieścia lat, gdyż nadal pracował nad dawnymi wierszami, których trzy tomy wznowił w latach osiemdziesiątych. Niestety, przeszły one bez echa, utrwalając wizerunek autora, który zaistniał dzięki powieściom i krótkiej prozie. O Bernhardzie poecie już zapomniano. Niesłusznie. Jak pisali krytycy, „zmierzwione mroki prozy Thomasa Bern...
Kim był i co zdziałał Jan Czochralski (1885-1953), że jego nazwisko jest najczęściej na świecie wymienianym w publikacjach naukowych nazwiskiem Polaka? Czy tytuł „praojca elektroniki półprzewodnikowej” jest uzasadniony? Czy znamy kulisy współpracy z polskim wywiadem wojskowym? W książce przedstawiono nie tylko życie uczonego i role jego najważniejszego odkrycia (tzw. metoda Czochralskiego otrzymywania monokryształów) w rozwoju naszej cywilizacji opartej na kryształach krzemu,...
Pierwsza książka w edycji Dzieł zebranych Wiesława Kielara, jednego z pierwszych więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (numer 290), to jedna z najciekawszych relacji z codziennego życia w Jarosławiu lat 30., ogłoszona drukiem przez autora po sukcesie Anus mundi (1966) – wspomnień z pobytu w obozie koncentracyjnym.
