Przekazując ten tom w ręce czytelników, mamy nadzieje, że zawarte w nim studia przyczynią się do poszerzenia wiedzy na temat szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W głównym nurcie rozważań znalazły się te sfery życia kulturowego, religijnego i społecznego, w których znaleźć można wyraźne limesy oddzielające od siebie grupy magnacko-szlacheckie. Do takich należy niewątpliwie zaliczyć: postawy narodowościowe; stosunek do innych grup etnicznych i społecznych zamieszk...
Pomimo że Jakub Szela jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych chłopów polskich ? stanowi symbol „krwawego roku” 1846, bardzo mało wiemy o nim jako człowieku. Ten chłop pańszczyźniany z zapomnianej wioski zachodniogalicyjskiej, który przez szmat życia w imieniu swoich ziomków walczył z Boguszami, właścicielami rodzinnej wsi Smarzowy, zyskał rangę ważnego „gracza” dopiero podczas rabacji galicyjskiej. Sylwetka Szeli zasnuta jest jednak gęstą mgłą mitów i legend, do czego przy...
W połowie XIX w. w siedmiu okręgach zachodniej Galicji było ogółem 2315 właścicieli dóbr ziemskich. W większości byli to przedstawiciele polskiej szlachty i arystokracji. Przypadki przenikania do grupy właścicieli dóbr ziemskich osób pochodzących z innych kręgów kulturowych w tym czasie były dość rzadkie. Najwięcej było Żydów, ale najczęściej przejmowali oni niewielkie części wsi lub miast. Większe majątki ziemskie przechodziły niekiedy w ręce osób wywodzących się z niemiecki...
Książka jest obszerną, bogato ilustrowaną monografią złotnika poznańskiego Erazma Kamyna (zm. 1585 r.), jedynego znanego dziś twórcy sztychowych wzorów ornamentalnych z terenów Polski w XVI wieku, uznanego też za autora rycin herbowych, zdobiących dwa zachowane rękopisy tak zwanych Klejnotów Długoszowych. W oparciu o przekazy źródłowe oraz wnikliwe studia nad nowożytnymi wzorami ornamentalnymi, podjęto próbę rekonstrukcji dorobku graficznego Kamyna, a efekty tych starań preze...
Tematem tej książki jest ustrój i działalność sejmiku brzesko-litewskiego (1565–1763). Autorka na podstawie materiału źródłowego, w dużej części dotąd nieznanego, przedstawia podstawy prawne i zasady funkcjonowania sejmiku brzeskiego. Szeroko omawia podobieństwa i różnice między praktykami litewskimi i koronnymi oraz stara się określić miejsce samorządu litewskiego w parlamentaryzmie dawnej Rzeczypospolitej.
Nowe spojrzenie na najważniejsze aspekty społeczeństwa średniowiecznej Polski zaprezentowane przez badaczy z całej Polski oraz Litwy i Niemiec. Próba odpowiedzi z jednej strony na pytanie o kształt struktur społecznych, a z drugiej o kierunki w jakich powinny pójść dalsze badania. Zwrócenie uwagi na sposób przekazu zarówno oralnego, jak też pisarskiego w połączeniu z badaniami genealogicznymi pozwala na próbę odpowiedzi o metody i sposoby poznania przeszłości.
Helena z Wolskich Krukowiecka (1803–1859) — diarystka, matka, znana historykom jako żona Jana Krukowieckiego (1772–1850), gubernatora Warszawy i prezesa Rządu Narodowego w czasie insurekcji listopadowej. Z kart dziennika wyłania się osoba jednocześnie wrażliwa i silna, ważna nie tylko jako towarzyszka życia generała, lecz także jako strażniczka życia domowego, zaradny gospodarz i jako kobieta zmagająca się z trudnościami czasów, w których przyszło jej żyć. Dziennik Krukowiec...
The Volume no 2 of “Colloquia Balkanica” entitled Macedonia: Land, Region, Borderland, produced by an international team of researchers under grant No. NN108 187138, presents a synthetic approach to this territory’s history. The key to the research for this synthesis is connected with the image of Macedonia, a consequence of the premise adopted by all the participants of the grant. The period covered by the present volume begins in the times of the ancient Macedonian state an...
Publikacja w sposób wielostronny ukazuje wpływ kobiet na kształtowanie się rzeczywistości przełomu wieków oraz ich rolę w zachowaniu dziedzictwa i pielęgnowaniu wartości ponadczasowych. Bohaterkami książki są kobiety, które pochodzeniem, pracą bądź sercem związane były z Kresami Wschodnimi. Czytelnik odnajdzie w publikacji odkryte na nowo postaci, obecne już na kartach historii, a także kobiety nieco mniej znane, o których pamięć jest żywa wyłącznie w społecznościach lokalny...
Książka — wpisująca się w nurt badań prozopograficznych — stanowi próbę wyznaczenia i opisania wspólnej dla całej zbiorowości szlacheckich posesjonatów cechy, jaką była mobilność, zarówno w ujęciu społecznym, jak i terytorialnym. Wykorzystując niedoceniane metody badawcze i słabo znane dotąd źródła, autor stara się odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. wpływu migracji na skład stanu uprzywilejowanego województwa chełmińskiego po wojnie trzynastoleniej oraz czynników społecz...
Książka Stolica świata... stanowi próbę zarysowania obrazu osiemnastowiecznego Londynu jako centrum życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego w Wielkiej Brytanii. Najpierw zostały przedstawione główne formy komunikacji społecznej w kulturze i życiu umysłowym tej metropolii w epoce Oświecenia — kawiarnie i kluby, Royal Society (Królewskie Towarzystwo Naukowe) i loże wolnomularskie oraz czasopiśmiennictwo na przykładzie „Spectatora”. Następnie dokonano próby ogólnej char...
Kto był pierwszym właścicielem Warszawy? Skąd wywodzi się herb stołecznego miasta? Jak wyglądała pierwsza siedziba książęca w Warszawie? Prezentowana książka poszukuje odpowiedzi na te i inne trudne pytania, dotyczące słabo znanych początków stolicy Polski na tle dziejów Mazowsza. W kolejnych tekstach Autorzy, historycy i archeolodzy, mimo niezwykle skąpej bazy źródłowej, mierzą się z takimi problemami, jak m.in.: granice podziałów Mazowsza w XIV w., tytulacja pierwszych ksi...
„Lata 1945–1948 są w historii Słowacji momentem przełomowym, w którym większa część społeczeństwa została zmuszona do po-rzucenia idei Państwa Słowackiego oraz ponownego ułożenia stosunków z dominującymi gospodarczo oraz kulturowo Czechami. [...] W pracy skupiono się przede wszystkim na analizie stosunków słowacko-czeskich w odniesieniu do ówczesnych umów polityczno-prawnych zawieranych pomiędzy Pragą a Bratysławą. [...] Punktem wyjścia do badań stały się obietnice złożone Sł...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dziejami szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty) żmudzkiej i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały program został podzielony na dwa etapy: serię pierwszą i drugą. Z serii ...
Na tom drugi korespondencji Elżbiety Sieniawskiej, kasztelanowej krakowskiej — Informatorzy i urzędnicy — złożył się wybór listów kilku zaledwie osób, reprezentujących dwie kategorie korespondentów — informatorów przekazujących jej m.in. informacje polityczne oraz urzędników związanych z jednym obszarem dóbr kasztelanowej. Wśród prezentowanej w niniejszym tomie spuścizny epistolograficznej sporą część stanowią też listy ekonomiczne pisane lub dyktowane przez kasztelan...
Jedenasty zeszyt słownika biograficznego Ziemianie polscy XX wieku zawiera 87 życiorysów osób reprezentujących kilkadziesiąt rodzin ziemiańskich. Szczęśliwie udało się zgromadzić w tym tomie sylwetki ziemian wywodzących się prawie z całego obszaru dawnych ziem Rzeczypospolitej w granicach przedrozbiorowych.
Książka obejmuje bardzo rozległą tematykę - od dominujących zagadnień polityczno-wojskowych i parlamentarnych, poprzez kwestie wyznaniowe, społeczne i prawnoustrojowe, aż po wątki odnoszące się do szeroko pojętej biografistyki. Elementem spajającym jest Wielkie Księstwo Litewskie w epoce nowożytnej, przedstawione w studiach i przyczynkach 24 autorów - specjalistów w tej problematyce. Zabrakło wśród nich Prof. Andrzeja Rachuby, ale to Jemu właśnie prezentowany tom dedykowali „...
To siódmy tom serii, której założeniem jest udostępnienie w języku polskim zawartości ksiąg wpisów Metryki Koronnej czyli produktu działalności centralnego organu władzy wykonawczej króla. Metryka to źródło podstawowe do dziejów Polski późnośredniowecznej i czasów nowożytnych. Tom obejmuje m.in. okres wyprawy Zygmunta III do Szwecji. Jest zaopatrzony w indeksy: rzeczowy, osób, miejscowości i nazw geograficznych.
W powszechnej opinii, także naukowej, Ćwierczakiewiczowa to przede wszystkim kucharka, autorka książek kucharskich i «herod–baba», terroryzująca otoczenie. (…) Dr Wodzińska zwróciła m.in. uwagę na niedocenioną dotychczas działalność publicystyczną i społeczną Ćwierczakiewiczowej, a także pokazała ją jako osobę mającą ogromny wpływ na ówczesną opinię publiczną, co skutkowało zmianą podejścia do kształcenia dziewcząt, do zachowań higienicznych, do nawyków żywieniowych itp. Z re...
Książka niekonwencjonalna. Tak najbardziej lapidarnie scharakteryzować można zastosowaną niej metodologię oraz poznawcze wyniki analiz i interpretacji kilkudziesięciu pozycji książkowych autorstwa 23 publicystów z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Krzysztof Stępnik potraktował te pozycje jako utwory, w których liczą się nie tylko wypowiedziane treści, ale i forma ich artykulacji oraz sposób prowadzenia dyskursu. Wziął pod uwagę książki służące celom walki i polemiki pol...
Celem książki jest próba wyjaśnienia procesów nauki języka obcego. Wyniki tej nauki są uwarunkowane wieloma czynnikami, z których duża rola przypada motywacji do komunikowania się w języku obcym. Książka podzielona jest na dwie zasadnicze części. Część pierwsza zawiera wybrane zagadnienia związane z uczeniem się języka, a więc koncentruje się na uczniu, część druga zaś dotyczy nauczania języka, czyli w centrum rozważań jest nauczyciel. Przy tym ostatnim założeniu można uznać,...
Antropologia - jako jedna z niewielu dziedzin nauki - już dawno uznała film za ważny komponent praktyki. Choć pozwoliła mu zaistnieć, to jednak stale ma z nim kłopot... Potoczna definicja utrzymuje, że "film etnograficzny jest długi i nudny". Autor przełamuje ten stereotyp i pokazuje, że współczesny film antropologiczny może być zarówno znakomitym świadectwem etnograficznym, prezentacją wyników badań, jak i przestrzenią do dalszych twórczych dyskusji. Praca Sławomira Sikory w...
Pięć lat spędzonych przez Andrzeja Zebrzydowskiego (1496-1560) na stolicy biskupiej we Włocławku stanowiło w jego życiu okres kluczowy. Czas ten, przypadający na przełomowy w dziejach XVI-wiecznej Rzeczypospolitej moment zmiany na tronie po śmierci Zygmunta I, okazał się prawdziwym sprawdzianem umiejętności i talentów politycznych ordynariusza włocławskiego. Podejmowane wówczas działania zadecydować miały o dalszych losach hierarchy i jego miejscu na scenie politycznej za pan...
O różnorodnych problemach rodzących się w relacji między pacjentem a jego terapeutą, ukazanych w szerokiej perspektywie historycznej. Przedstawione zostały relacje nawiązywane z osobą leczoną (uzdrawianą) przez księdza, egzorcystę, szamana, hipnotyzera i lekarza, od epoki średniowiecznej i nowożytnej aż po czasy współczesne, także refleksje teoretyczne dotyczące tej problematyki, ujmowane z perspektywy filozofii, etnologii i nauki o komunikacji społecznej. Książka dostarcza t...
