Mściwoj II był ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Sobiesławowiców, rządzącej w XIII wieku na Pomorzu Wschodnim. Ten syn wojowniczego księcia Świętopełka, pod wpływem kilkuletniego pobytu jako zakładnik u Krzyżaków zmienił ojcowski sposób uprawiania polityki. Pierwszeństwo oddał bowiem działaniom dyplomatycznym, przez co w historiografii przydawano mu często epitety księcia niewojowniczego i dopuszczającego się niezrozumiałych matactw politycznych. Prezentowana monograf...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
„[...] książkę Janusza Tandeckiego i Krzysztofa Kopińskiego należałoby na początku ocenić przede wszystkim z punktu widzenia zapotrzebowania na takie syntetyczne opracowanie przede wszystkim, chociaż nie wyłącznie, wśród historyków. Otóż nie ulega żadnej wątpliwości, że mamy do czynieniami z książką nie tylko wartościową z racji prezentowanych w niej zagadnień, ale przede wszystkim zapełniającą poważną lukę w polskiej historiografii. O ile dysponujemy licznymi, starszymi i no...
Prezentowana monografia przedstawia efekty prac badawczych dr Karoliny Studnickiej–Mariańczyk — adiunkta w Instytucie Historii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Autorka, wykorzystując obszerny materiał źródłowy, ukazała proces formowania domeny należącej do Korabitów Ostrowskich, skupionej wokół maluszyńskiego klucza, omówiła sposób prowadzenia zarządu oraz scharakteryzowała rozwój gospodarstwa rolnego, hodowli zwierzęcej i zakładów przetwórczo–przemysłowych. Najwięk...
Książka to wynik 3–letnich badań terenowych prowadzonych przez pracowników naukowych i studentów w zachodniej Macedonii — kraju zamieszkałym przez egzystujące obok siebie różnorodne społeczności etniczne o odmiennych zwyczajach, językach, wyznające zarówno prawosławie, jak i islam, naznaczonym napięciem politycznym między Macedończykami i Albańczykami. Obserwacje poczynione z perspektywy wspólnoty lokalnej i głównie w kontekście różnych aspektów życia codziennego ukazują, j...
Na zbiorowy tom Sienkiewicz z innej strony złożyły się 24 rozprawy 15 autorów zgromadzone w dwóch częściach: Mały Sienkiewicz i Drobiazgi i pomysły interpretacyjne. Głównym założeniem zbioru była interpretacja tych obszarów twórczości i biografii pisarza, które dotąd nierozpoznane lub słabo bądź fałszywie rozpoznawane, pozostawały w cieniu powszechnie znanej „wielkiej” jego twórczości. „Współczesna wiedza o Sienkiewiczu, mimo jej wielostronności interpretacyjnej i ...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dzieja-mi szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty żmudzkiej) i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały pro-gram został podzielony na dwa etapy: serię pierwszą i drugą. Z seri...
Pokolenie jako kategoria pojęciowa w praktyce interpretacyjnej historyków może prowadzić do uproszczeń, a nawet do nadużyć, gdy oceny postaw oraz działań indywidualnych podmiotów nie dokonuje się z uwzględnieniem ich intencji, kontekstu sytuacyjnego oraz nie poszukuje się subiektywnej racjonalności i nie analizuje motywów działań podejmowanych przez owe podmioty, ale usiłuje się je wtłoczyć w z góry ustanowiony schemat, w którym operuje się kategorią zbiorowej świadomości pok...
Kolejny tom tzw. zielonej serii „Polskie ruchy społeczno–polityczne i życie literackie 1832–1855. Studia i materiały”. Zawarte w nim dokumenty pochodzą głównie z akt wileńskich komisji śledczych, przechowywanych w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie. Znajdziemy tu zeznania członków Stowarzyszenia Ludu Polskiego, Towarzystwa Demokratycznego Franciszka Sawicza, Komitetu Litewskiego oraz tajnego kółka Karola Hildebrandta w Dorpacie, a także akta procesu oficerów ...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dziejami szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty) żmudzkiej i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały program został podzielony na dwa etapy: serię pierwszą i drugą. Z serii ...
Tom składa się z siedmiu artykułów napisanych przez grono specjalistów z Polski, Litwy i Białorusi — historyków, znawców literatury i myśli społeczno–politycznej. Podjęty temat badawczy jest wynikiem interdyscyplinarnej współpracy międzynarodowej w dziedzinie nauk humanistycznych. Dotyczy związków dworu i wsi na Litwie i Białorusi w XIX i na początku XX wieku, kiedy stosunki społeczne ulegały przeobrażeniom, a zachodzące procesy prowadziły do modernizacji społeczeństwa....
Książka jest edycją popisów szlachty czterech jednostek administracyjnych (Księstwa Żmudzkiego oraz powiatów brasławskiego, trockiego i wołkowyskiego) Wielkiego Księstwa, zebranej na pospolite ruszenie w 1621 r. Jest to unikatowe na skalę Litwy źródło, jedyne zachowane z tego czasu, stanowi więc istotną informację o samej instytucji pospolitego ruszenia (obrony ziemskiej), ale przede wszystkim o społeczeństwie tych terytoriów, jego zamożności, mobilności, imiennictwie, uzbroj...
„Herbarz szlachty żmudzkiej” to program badawczy nad dziejami szlachty żmudzkiej, pomyślany jako dzieje poszczególnych osób, rodzin, a wyjątkowo i rodów w określonym czasie. Okres ten zaczyna się w końcu XIV w., kiedy można wyodrębnić zbiorowość bojarów (szlachty) żmudzkiej i trwa aż do końca XIX i początku XX w., kiedy ostatecznie znika szlachta jako grupa społeczna. Ze względu na tak obszerne ramy cały program został podzielony na dwa etapy: serię I i II. Seria I obejmuje c...
W książce podjęto próbę weryfikacji rozmaitych półprawd, uproszczeń i stereotypów pojawiających się w obiegowych opiniach i utrwalanych w wielu wciąż bezkrytycznie przytaczanych pracach naukowych. Zamiarem autora było ukazanie złożoności osiemnastowiecznej debaty dotyczącej czarownictwa, dowiedzenie, że nie da się jej sprowadzić do oświecania ciemnogrodzian czy też walki z „ponurym zabobonem”, zakończonej triumfem nauki nad ignorancją.
Książka jest próbą pierwszej kompletnej monografii Władysława Hasiora, jednego z najwybitniejszych artystów polskich drugiej połowy dwudziestego wieku. Poza faktami biograficznymi zawiera analizę dzieł i próby ich interpretacji. To magiczna podróż do świata mitów, archetypów, legend i wątków kultury narodowej, zaklętych we współczesnym tworzywie. Książka ukazuje jak za pomocą starych przedmiotów, poszarpanych struktur i odpadków cywilizacyjnych artysta przedstawiał wzniosłe i...
Autorka prezentuje w książce krzyż przedołtarzowy z Kacchi. Ten wspaniały zabytek gruzińskiej sztuki średniowiecznej, dekorowany z przodu srebrnymi, pozłacanymi reliefami, zawiera cykl dwunastu głównych wydarzeń ewangelicznych, tzw. Wielkich Świąt, oraz temat starotestamentowy Trójcy Świętej (Gościnność Abrahama). Szczegółowa analiza tych przedstawień pozwala na zmianę datacji krzyża z Kacchi i innych związanych z nim stylistycznie dzieł na okres rządów królowej Tamary (1184-...
Na przestrzeni wieków przyczyny lęków bywały różne, inaczej też je przeżywano i różne były ich skutki. Prezentowana książka pokazuje lęki towarzyszące człowiekowi w wiekach XVI i XVII, a mianowicie: lęk wywołany klęskami elementarnymi, chorobami, strachem przed karą Bożą, przesądami, wiarą w czynienie zła przez czarownice, diabły i inne istoty.
Tom I obejmuje trzy utwory renesansowe, powstałe na Krecie pod panowaniem. Wenecji: epicką katabazę do podziemi pióra Bergadisa pt. Utrudzony, anonimową sielankę Piękna Pastereczka oraz dramat religijny Ofiara Abrahama, autorstwa najwybitniejszego twórcy greckiego tego okresu, Witsendzosa Kornarosa. Tom II zawiera obszerną antologię nowogreckiej pieśni gminnej, wybór z przebogatej, żywej jeszcze w początkach XX wieku, twórczości ludowej, która zachwyciła europejskich badaczy ...
Niniejsza publikacja jest pierwszym z trzech tomów monumentalnej edycji epistolografii Elżbiety Sieniawskiej i kręgu osób pozostających w zasięgu jej wpływów, powiązanych z kasztelanową najrozmaitszymi zależnościami. Wydanie stanowi pionierskie przedsięwzięcie w historiografii polskiej, jak dotąd bowiem nie edytowano tak dużego i zwartego materiału źródłowego z czasów saskich, a korespondencja Sieniawskiej znana była jedynie z wydań pojedynczych zespołów. Tom pierwszy zawier...
Książka stanowi zbiór dwudziestu sześciu artykułów autorstwa historyków z państw Europy Środkowej i Wschodniej (polskich, czeskich, słowackich, ukraińskich i rosyjskich), poświęconych funkcjonowaniu znaków i symboli w przestrzeni publicznej. W swojej istocie tworzą one ważną komponentę ikonosfery, będącej jednym z filarów kultury europejskiej. Geneza wielu z nich sięga okresu średniowiecza (m.in. herb, znak notarialny) lub czasów jeszcze odleglejszych (m.in. pieczęć), stąd wy...
Niniejsza publikacja, będąca pracą doktorską autora, napisaną pod kierunkiem dr. hab. Wojciecha Mrozowicza i obronioną na Uniwersytecie Wrocławskim, to studium źródłoznawcze poświęcone Johannesowi Frobenowi oraz opracowanej przez niego kronice Namysłowa „Annales Ioannis Frobenii ab anno 1347”. Johannes Froben żył na przełomie XV i XVI w. Pochodził z Jeleniej Góry i studiował w Krakowie. W latach 1495–1503 i 1509–1510 był pisarzem miejskim i notariuszem w Namysłowie. ...
Upamiętnienie I wojny światowej trudno sobie wyobrazić bez przypomnienia postaci Józefa Piłsudskiego. Od 1901 do 1918 r. jego działalność polityczna i wojskowa związana była w dużym stopniu z Galicją, wchodzącą w skład monarchii habsburskiej. Piłsudski był pragmatykiem. Odnosił się wrogo do państw zaborczych, co nie wykluczało czasowej współpracy z państwami centralnymi. Nawet liberalną Austrię potraktował jako narzędzie do realizacji najwyższego celu — niepodległej Polski. W...
Czwarty tom nie domyka „Historii Polski w wieku XIX”. On ma otwierać nowe dyskusje nad tymi historiami, nad ich znaczeniem w wielu istotnych, rzadko dotąd wydobywanych kontekstach. Najlepsi w skali światowej specjaliści zapraszają tutaj do refleksji nad miejscem i rolą dziejów Polski XIX stulecia w historii Żydów (Theodore Weeks), w rozwoju nowych „projektów narodowych” Ukrainy, Białorusi i Litwy (Rimantas Miknys), w kontekście przemian Europy Środkowej czy „habsburskiej” (Ma...
