Co oznacza metafora dopełniaczowa "anatomia stylu", użyta przez Flauberta w liście do Louise Colet z 7 września 1853 roku? Skoro przedmiotem zainteresowania anatomii jest badanie wewnętrznej struktury ciała ludzkiego, składających się na to ciało narządów, ich wielkości oraz położenia, a także tkanek, to przeniesienie tych znaczeń na styl, czyli sposób formułowania wypowiedzi właściwy dla danej epoki bądź wybranego twórcy, sprawia, że styl ten zaczynamy postrzegać jako zbiór ...
Co humanistyka może zaproponować w kwestii zwierzęcej, czego nie umożliwiają ani etologia, ani ewolucjonizm, ani nauki przyrodnicze? Co istotnego oferują badania kulturowe, czego nie wyczerpuje etyka praw zwierząt ani socjologiczne badania ludzko-zwierzęcych relacji? Co wnoszą studia nad zwierzętami, czego brakowało zarówno w dotychczasowym modelu uprawiania nauki, jak i w społecznych ruchach na rzecz zwierząt? Anna Barcz, Dorota Łagodzka - Wstęp
Od śmierci Daniela Paula Schrebera minęło niemal równo sto lat, trudno więc o lepszą okazję, by przyjrzeć się bliżej „najczęściej opisywanemu przypadkowi w historii psychiatrii, człowiekowi cierpiącemu na – jak sam twierdzi – chorobę nerwów, o którym Freud orzekł, że byłby doskonałym dyrektorem zakładu psychiatrycznego, Lacan zaś – że wykazuje się talentem i pasją teologa. „Przypadek Schrebera” to nie tylko fascynujący swoją złożonością system urojeń byłego sędziego, ale równ...
Rozpoznania zawarte w tomie podpowiadają, iż nowa humanistyka, którą można nazwać nową filozofią doświadczenia, afirmuje obecność nieuchronnej nieciągłości w naszym myśleniu, uwalnia od prymatu „rzeczy pierwszych” i od zagadki finalnego znaczenia. Uznaje znakowy charakter doświadczenia, ale i podkreśla jego wymiar afektywny, organizujący naszą psychikę. Wychodzi więc poza tekst zapisujący doświadczenie , kwestionuje post-strukturalistyczne przekonanie, iż „nie ma nic na zewną...
Wyprawę kina „w stronę wirtualności” − w stronę nowych sposobów jego tworzenia, rozumienia i egzystencji w czasach przemian technologii medialnych - śledzić będziemy przede wszystkim przez pryzmat wybranych praktyk artystycznych trojga twórców: Petera Greenawaya (wielokrotnie powtarzającego tezę o „śmierci” tradycyjnego kina i o narodzinach nowego sposobów obrazowania), Lynn Hershman Leeson (amerykańskiej artystki „kina rozszerzonego”) i Mike’a Figgisa, który w swoich autotem...
Tytuł "Teoria – literatura – życie" konotuje dostatecznie pojemne znaczenia, by mogły w nim zmieścić się główne wątki i dylematy zarówno wcześniejszych, jak i najnowszych orientacji badawczych, od hermeneutyki po biopoetykę. Szerokie spektrum metodologiczne nasyciło się wyraźnymi barwami indywidualnych kompozycji, w jakie poszczególni autorzy wpisali opozycje teorii i literatury, literatury i życia, wreszcie życia i teorii. W każdej z prac wymienione kategorie krystalizowały ...
Bjornar Olsen – norweski archeolog, teoretyk i badacz kultury materialnej, jeden z głównych rzeczników „zwrotu ku rzeczom” we współczesnych naukach humanistycznych. Profesor w Instytucie Archeologii Uniwersytetu w Tromso. Obok "In Defense of Things. Archaeology and the Ontology of Objects" (2010), jest również autorem książek "Persistent memories. Pyramiden – a Soviet mining town in the High Arctic" (2010) oraz "Archaeology: The Discipline of Things" (2012). W myśli współczes...
Zamysł książki Znacze//nie wiersza. Apofazy Paula Celana zawiera się w jej tytule. Chodzi tu bowiem o odczytanie poezji Celana, jednego z najwybitniejszych powojennych poetów języka niemieckiego i zarazem Żyda ocalałego z Zagłady, z perspektywy dążącej nie tyle do hermeneutycznego odszyfrowania ukrytych w jego wierszach znaczeń, co raczej do wy-znaczenia atopiczych nie-miejsc utraconej obecności znaczeń i imion w świecie po Szoa naznaczonym radykalną nieobecnością językowych ...
Tematem projektu jest pojęcie widma, stanowiące jedno z kluczowych pojęć dla zrozumienia źródeł i zasad nowoczesnych teorii i praktyk artystycznych. Program badawczy obejmuje zarówno analizę epistemologicznej prawomocności i struktury filozoficznych dyskursów nowoczesnych i późnonowoczesnych, jak i konkretnych zjawisk kulturowych (literatury, muzyki, teatru, sztuk wizualnych). W ramach projektu zostanie przedstawiony odmienny od aktualnie istniejących sposobów myślenia o mode...
Można czytać tę książkę jako monografię myśli Giorgio Agambena, jednego z najważniejszych filozofów ostatnich lat. Wówczas prezentowałaby ona pewien punkt widzenia na całą jego twórczość, jej rozmaite konteksty, inspiracje i echa. Można również czytać ją jako pracę poświęconą pewnej szczególnej kategorii w jego refleksji, jednocześnie centralnej i stale nie dość opracowanej. Pojęcie potencjalności byłoby wówczas osobliwym kluczem do interpretacji myśli Agambena, ponieważ obja...
Andrzej Leśniak – adiunkt w Katedrze Kultury Współczesnej UJ. Magister filozofii (UJ, 2003), doktor historii sztuki (UW, 2008). Redaktor (wraz z Magdaleną Ziółkowską) trzytomowej publikacji "Tytuł roboczy: archiwum" (2008-2009). Autor dwóch książek: "Obraz płynny. Georges Didi-Huberman i dyskurs historii sztuki" (2010) oraz "Topografie doświadczenia: Maurice Blanchot i Jacques Derrida" (2003). Zajmuje się historią myśli o obrazie. Teoretyczna słabość historii sztuki i poznawc...
Ryszard Nycz – teoretyk i historyk nowoczesnej literatury i kultury, profesor w UJ i IBL PAN. Autor książek: "Sylwy współczesne" (1984, 2 wyd. 1996), "Tekstowy świat" (1993, 2 wyd. 2000), "Język modernizmu" (1997, 2 wyd. 2002), "Literatura jako trop rzeczywistości" (2001, 2 wyd. 2012).W książce "Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura" zarysowuję pewną koncepcję literatury oraz propozycję jej badania w sposób, który – w założeniu – respektować ma wielorakie ...
Do literatury młodzieżowej zaliczają się książki pisane dla nastoletnich czytelników oraz tak zwanych młodych dorosłych (Young Adult). W literaturze dla młodzieży najczęściej poruszane są tematy i problemy ważne dla osób wkraczających w okres dojrzewania. Autorzy książek zaliczanych do literatury młodzieżowej piszą o pierwszych związkach i rozstaniach, miłości, porzuceniu, przyjaźni, a także o używkach, seksualności czy samobójstwie. Jedną z pozycji w tej kategorii, która podejmuje próbę zmierzenia się z wieloma problemami charakterystycznymi dla okresu dojrzewania, jest na przykład kontrowersyjna powieść „13 powodów” Jaya Ashera, w oparciu o którą powstał głośny serial pod tym samym tytułem (wyprodukowany przez platformę Netflix). Warto pamiętać, że wiele powieści uważanych obecnie za młodzieżowe w przeszłości było adresowanych do starszych czytelników. Dopiero po późniejszych adaptacjach były akceptowane jako powieści dla młodych osób – tak było w przypadku utworów pisanych przez Juliusza Verne’a. Znaczna część jego powieści powstała jako teksty dla dorosłych, jednak zyskały one popularność również wśród młodszych czytelników z uwagi na atrakcyjną formę. Dlatego też powieści Verne’a takie jak „20 000 mil podmorskiej żeglugi” czy „W 80 dni dookoła świata” znajdują się w kategorii „Dla młodzieży”. W tej kategorii odnaleźć można zarówno powieści zaliczane do fantastyki, horroru, kryminału czy thrilleru, jak i romanse, powieści obyczajowe, a także pozycje będące połączeniem dwóch lub więcej gatunków. Do takich należą powieści „Ponad wszystko” Nicoli Yoon, „Fanfik” Natalii Osińskiej, cykl „Buntowniczka z pustyni” Alwyn Hamilton, „Eleonora i Park” oraz „Fangirl” Rainbow Rowell, a także cykl Victorii Aveyard „Czerwona królowa”. Nie zabrakło tu również kultowej i międzypokoleniowej serii „Jeżycjada” Małgorzaty Musierowicz, powieści o Harrym Potterze J. K. Rowling, a także publikacji zaliczanych do klasyki literatury dla młodzieży („Mała księżniczka” Frances Hodgson Burnett, „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery).
