Długo trzeba było czekać na publikację o tak wielkim znaczeniu nie tylko dla polskiego literaturoznawstwa, ale dla polskiej humanistyki w ogóle. Pojawia się w bardzo szczególnym momencie historycznym, w chwili, kiedy tyle jest jałowych dyskusji wokół nauk humanistycznych, ich znaczenia społecznego, wpływu na kulturę i także na szeroko pojętą codzienność. Jest on ogromny - to niekwestionowana oczywistość, a Wiek teorii utwierdza w tym przekonaniu. _x000D_ Na pracę składa się ...
Że z lektury antologii i pokrewnych jej propedeutycznych gatunków pedagogicznych (podręczników, encyklopedii, słowników) można wyciągnąć wiedzę o całych epokach i kulturach, wiedział dobrze Norbert Elias, który z nich właśnie wyprowadził przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. Analizując takie źródła, Elias wydobył także mechanizmy powstawania norm, które uchodzą za naturalne – zinstynktywizowały się, przeszły w habitus i trwałą dyspozycję. Krótko mówiąc: uległy ontologiza...
Ogląd dorobku naukowego poświęconego Irzykowskiemu skłania przede wszystkim do pytania o aktualność tego pisarza, krytyka i myśliciela._x000D_ Czy poświęcone kulturze polskiej pisma stanowią nadal źródło inspiracji, czy przynależą już raczej do modelowych ujęć problematyki odległej, osadzonej w określonym kontekście historycznym?_x000D_ Czy Irzykowski, człowiek sporu i niezliczonych literackich agonów, pozostaje nadal postacią sporną, czy – jak chciał Stefan Kisielewski – „ma...
Książka Justyny Kowalskiej-Leder jest książką ważną, odważną, a i nowatorską. Widać to na tle wielu znaczących przecież publikacji dotyczących Zagłady wydanych w Polsce w ostatnich latach, a może właśnie dopiero na tle tychże prac. Stanowi świetną i niezwykle sumienną rekapitulację, ale i rewizję ustaleń dotychczasowych. Autorka wskazując na złożoność relacji pomocowych proponuje perspektywę badań do tej pory na gruncie polskim nie podejmowaną. Zwraca uwagę na nieoczywistość ...
Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie podejmują wysiłek zmapowania – choćby cząstkowego – poludobójczej przestrzeni dzisiejszej Polski. Książka prezentuje studia dziewięciu przypadków: lokalizacji przeszłej przemocy – zagłady Żydów i Romów oraz konfliktów etnicznych – które nie zostały przekształcone w miejsca pamięci. Są to: Radecznica w woj. lubelskim, okolice Miechowa k. Krakowa, Bielcza i Borzęcin w woj. małopolskim, las Dębrzyna koło Przeworska, Sukowice w woj. opolskim...
Baltasar Grácian y Morales (1601–1658) – jeden z najwybitniejszych pisarzy europejskiego baroku i manieryzmu, aforysta, powieściopisarz, teoretyk literatury, filozof, jezuita. Jego powieść filozoficzna El Criticón, jak dotąd nietłumaczona na polski, uchodzi, obok Don Kichota i Guzmána de Alfarache, za najwybitniejsze dzieło prozatorskie hiszpańskiego Siglo de Oro. Na świecie, w tym w Polsce, zasłynął jako autor wspaniałych konceptystycznych maksym moralnych wydanych jako Wyro...
Universum… jest kolekcją artykułów oraz studiów na temat różnych aspektów i przedmiotów wyobraźni poetyckiej Słowackiego. Jarosław Ławski wydobywa jej główne cechy, poruszając się w obszarze wczesnych dzieł poety (1828–1838), ukształtowanych podobnie jak dzieła niesamowitej, transgresyjnej, „szalonej” i frenetycznej szkoły zwanej ukraińską. Pisze więc o wyobraźni Słowackiego w okresie, gdy ona formuje się, rozwija, sama siebie bierze w nawias i sama siebie ocala jako dojrzała...
Analiza kazań, artykułów z „Monitora” oraz Uwag, pozostających nieco na marginesie twórczości Księcia Biskupa, a tym samym również poza obszarem najintensywniejszego zainteresowania badaczy, pozwoliła rzucić nowe światło na dwie bardzo istotne kwestie – sposób przekonywania czytelników stanowiący ważny składnik relacji nadawczo odbiorczych oraz zespół przekonań i opinii pisarza, składających się na przekazywany w całej twórczości XBW obraz świata. Badane zagadnienia ukazują K...
Monografia reprezentuje studium, antologia – punctum. Ich stowarzyszone funkcjonowanie pozwala połączyć dwa tryby lektury: „z daleka”, który ogarnia panoramę, i „z bliska”, który uwidacznia detal. Dlatego przedkładana antologia powtarza kompozycję monografii. Została uporządkowana wedle tych samych zasad, krzyżujących układy problemowy i chronologiczny. Pierwszy układ wyznaczają tzw. „tematy kulturowe”, drugi – przemiany, jakie się w ich ujęciach dokonywały w trójfazowym rytm...
Piotr Śniedziewski czyni z pisarskich narzędzi Flauberta kanwę dla przejmującej opowieści o byciu pisarzem, który całą swoją egzystencję chciał sprowadzić do gestu zaczerniania białej kartki. Flaubert - w poszukiwaniu opowieści ukazuje złożoność tego gestu, jego obsesyjne rozgrywanie w listach, ale i w powieściach. Opowiadając o piórze czy kałamarzu, Śniedziewski daje fascynujące świadectwo o tworzeniu, jakiego już nie uświadczymy - o tym, kim był Flaubert jako archetyp pisar...
Jan Borowicz -kulturoznawca i psychoterapeuta psychoanalityczny, pracownik Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się teorią psychoanalityczną i badaniami polskiej pamięci. Autor książki Nagość i mundur. Ciało w filmie Trzeciej Rzeszy (2015) i współautor książki Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej (2017). Pamięć perwersyjna. Pozycje polskiego świadka Zagłady to książka, z którą warto dyskutować i rozmowa ta jest pasjonująca, a jej stawka...
Nowe, krytyczne wydanie "Nocy i dni" w opracowaniu, ze wstępem i komentarzami prof. Ewy Głębickiej. Czterotomowa powieść Dąbrowskiej ukazuje się w niniejszej edycji w trzech wolumenach, w następującym układzie: Vol. 1: Tom I - Bogumił i Barbara, Tom II - Wieczne zmartwienie; Vol. 2: Tom III - Miłość; Vol. 3: Tom IV - Wiatr w oczy. Każdy z tomów zawiera również wkładkę z kolorowymi zdjęciami z dworku Marii Dąbrowskiej w Russowie....
Już sam wykaz tematów sprawia, że trzeba koniecznie sięgnąć po książkę Józefa Olejniczaka. Badacz mierzy się bowiem z zagadnieniami fundamentalnymi dla dyskursu literaturoznawczego (m.in. status literatury i literaturoznawstwa, granice interpretacji, sens i miejsce teorii literatury). Nie są to problemy nowe i nie w tym tkwi siła publikacji Olejniczaka, lecz w indywidualnym podejściu do nich. Indywidualne nie oznacza: subiektywne i niemożliwe do zweryfikowania. Szkice zgromad...
Tom Afektywne historie sytuuje afekt jako pojęcie kluczowe, skupiające różne perspektywy, które przełamują racjonalne formy poznawania rzeczywistości. Autorzy odsłaniają mnogie oblicza teraźniejszości postrzeganej przez pryzmat afektywnego pojmowania historii, często traumatycznej czy niesamowitej (unheimlich). W jaki sposób nastroje, emocje, czy namiętności odciskają się na kształcie wspólnotowych ram pamięci? A może uchylające się świadomości (lecz poniekąd konstytuujące ją...
Krytyczne wydanie „Pism zebranych” Stefana Żeromskiego pod redakcją Zbigniewa Golińskiego zaczęło ukazywać się w roku 1981 nakładem SW "Czytelnik". Edycja została zaplanowana na 39 tomów podzielonych na sześć serii: trzy serie utworów literackich (nowele, powieści, dramaty – łącznie 23 tomy), serię utworów publicystycznych (3 tomy), dzienniki (7 tomów) oraz listy (6 tomów). W latach 1981-1996 ukazało się kilkanaście tomów „Pism”; w latach późniejszych – w wyniku najpierw prze...
Tematem niniejszej antologii nie jest obłęd rozumiany w duchu Nervala. O nim traktowała w dużej mierze książka wydana w pierwszej serii „Biblioteki Romantycznej” – Ciemne drogi szaleństwa Aliny Kowalczykowej. Autorami tekstów zamieszczonych tutaj są wyłącznie ci, którzy „posługują się tym słowem «choroba»”. Najczęściej lekarze – twórcy rozpraw naukowych, opisów przypadków, ocen sądowych. Ale nie tylko. To również urzędnicy państwowi, autorzy ustaw dotyczących funkcjonowania s...
Czyja dzisiaj jest Zagłada? Marty Tomczok jest w moim pojęciu książką świetną, znakomicie napisaną, inspirującą i pobudzającą poznawczo, otwierającą ciekawe ścieżki literaturoznawczej refleksji. W kontekście stanu badań nad reprezentacjami Zagłady w polskiej prozie współczesnej jest pracą wnoszącą nowe, oryginalne rozpoznania interpretacyjne. […] tytułowe pytanie książki brzmi dramatycznie w kontekście końca ery pamięci i ery świadków. Mamy do czynienia z gwałtowną i niekontr...
Luigi Dei jest rektorem Uniwersytetu Florenckiego, profesorem zwyczajnym chemii i znanym na całym świecie naukowcem w dziedzinie chemii materiałów. Ma na swoim koncie wiele publikacji naukowych w międzynarodowych czasopismach. Oprócz działalności badawczej jest też zaangażowany w popularyzację nauki. Dei pisze również książki z gatunku, który sam stworzył i nazwał „naukowym fantasy” (science fantasy). Sięgając po elementy fantastyczne i odwołując się do wyobraźni, jego dzieła...
Alchemia rękopisu składa się z trzech części. Filologiczny wstęp Marka Troszyńskiego, zatytułowany tak jak całe dzieło, ukazuje burzliwe edytorskie dzieje dramatu i sposób, w jaki podejmowane przez wydawców decyzje wpływały na podstawowe kategorie interpretacyjne. Część druga to faksymile zachowanego autografu dramatu Juliusza Słowackiego Samuel Zborowski; jego brakujące zakończenie uzupełniono trzema stronami kopii Januszewskiego. Korzystanie z rękopisu ułatwia transliteracj...
Bardzo wpłynęliście na mnie, na mój „rozwój” czy osobowość przez samo swoje istnienie. Z tego wniosek, że nic nie ginie, że żadna wdzięczność nie ginie. Macie wobec mnie moralne zasługi, niezamierzone i tym cenniejsze, wynikające z tego, że realizowaliście siebie.
CZESŁAW MIŁOSZ DO TADEUSZA BYRSKIEGO, 15 GRUDNIA 1957 R.
Ronald Stuart Thomas (1913-2000) był walijskim poetą tworzącym w języku angielskim i pastorem kościoła anglikańskiego w Walii. Wydał 26 zbiorów poezji, nie licząc wydań okolicznościowych czy wierszy zebranych. Został uznany, obok Dylana Thomasa, za najwybitniejszego przedstawiciela tzw. poezji anglowalijskiej XX wieku i stał się jednym z ważniejszych współczesnych poetów brytyjskich. Był wielokrotnie nagradzany, a zainteresowanie jego poezją nie słabnie. Niniejsza książka jes...
Jako tom 26. „Pism zebranych”, wydawanych początkowo pod redakcją prof. Zbigniewa Golińskiego, a obecnie pod red. prof. Zdzisława Jerzego Adamczyka, ukazała się „Publicystyka 1920–1925” Stefana Żeromskiego. W tomie znalazło się 28 utworów publicystycznych autora „Przedwiośnia” (artykuły, przedmowy, listy otwarte, recenzje), między innymi tak znane teksty, jak „Na probostwie w Wyszkowie” lub „Snobizm i postęp”. Publikacja zawiera także dwa aneksy – w jednym znajdziemy dwa teks...
Teksty, które złożyły się na tom zbiorowy zatytułowany „Kariera pisarza w PRL-u”, cechuje merytoryczna dojrzałość i interpretacyjna odkrywczość. Różnorodność perspektyw badawczych uwyraźnia przeglądowy charakter tomu , zbliżający go do ujęcia monograficznego. Poszczególne artykuły poszerzają wiedzę o pomijanych wcześąniej obszarach badawczych lub przypominają o zjawiskach usuwanych dziś z głównego nurtu badań historycznoliterackich. Współczesne dążenia do marginalizowania zja...
