"Termin „zbrodnia pomorska 1939” oznacza eksterminację przez Niemców na terenie przedwojennego województwa pomorskiego, polskiej ludności cywilnej (głównie inteligencji, ale także rolników i robotników), osób chorych psychicznie, a także pomorskich Żydów, której dokonano w pierwszych miesiącach okupacji. Pierwsza monografia zbrodni pomorskiej udziela nowej, pełniejszej odpowiedzi na pytanie dlaczego skala zbrodni niemieckich na terenie przedwojennego województwa pomorskiego b...
Wielu mieszkańców państwa polskiego posiada obecnie podstawowe informacje na temat pomocy udzielanej Żydom przez Polaków. Znikoma jest natomiast wiedza polskiego społeczeństwa o pomocy udzielanej przez organizacje żydowskie Polakom po zakończeniu II wojny światowej. Jedną z organizacji, która udzielała im wsparcia był Centralny Komitet Żydów w Polsce. W podaniach kierowanych do CKŻwP zarówno ze strony polskiej, jak i żydowskiej znajdują się opisy przeżyć ratujących i ich podo...
"„Tego, co się działo na Wołyniu, nie da się opisać” – podobne twierdzenia często pojawiają się w rozmowach z ocalałymi z wołyńskiego ludobójstwa. W jaki bowiem sposób przekazać informacje na temat zbrodni, których dokonali ukraińscy nacjonaliści z OUN i UPA na cywilnej ludności Wołynia oraz Małopolski Wschodniej w latach czterdziestych XX w.? Dla wielu czytelników treści zawarte w niniejszej publikacji będą szokujące i sami zaczną się zastanawiać, jak mogło dojść do tak okru...
Il protagonista di questo libro, il cap. Władysław Drelicharz (1913-1944), era un ufficiale del II Corpo Polacco. Fu uno di questi “soldati-esuli” che i venti di guerra portarono, attraverso il Nordafrica e il Medio Oriente, ai campi di battaglia in Italia: Montecassino, Ancona, Linea Gotica, gli Appennini... Il suo cammino in cerca della “patria perduta”, lungo cinque anni, si interruppe tragicamente nei pressi di Faenza nel novembre 1944.
"Publikacja zawiera dokumenty opisujące zbrodnię pomorską 1939 – czyli eksterminację polskiej ludności cywilnej, pacjentów szpitali psychiatrycznych oraz ludności żydowskiej na terenie 23 powiatów przedwojennego województwa pomorskiego w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej. Tom I dotyczy powiatów: morskiego (z powiatem miejskim Gdynia), kartuskiego, kościerskiego, tczewskiego, starogardzkiego, świeckiego, chojnickiego, tucholskiego i sępoleńskiego. Dokumenty pochodzą p...
Mimo że od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce upłynęło ponad 40 lat, pamięć o nim nadal budzi dyskusje i spory. Tak zapewne będzie jeszcze długo. I nie mogą tego zmienić kolejne publikacje, z których jasno wynika, że stan wojenny nie był – jak jest często określany – „mniejszym złem”. Książka, którą oddajemy Czytelnikom, opisuje wybrane, ciekawsze zagadnienia z lat osiemdziesiątych. Do mniej znanych na pewno należą szokujące okoliczności uchwalenia dekretów stanu wojennego...
Struktura wywiadowcza mjr. Andrzeja Czaykowskiego była jedną z największych po wojnie sieci szpiegowskich wywiadu emigracyjnego rozbitych przez bezpiekę. Czaykowski rozpoczął swoją misję dnia 29 lipca 1949 r. wraz z przybyciem do kraju. Wkrótce po przylocie do Polski zorganizował coraz bardziej rozrastającą się siatkę współpracowników i informatorów.
Niniejszy zbiór artykułów, przygotowany przez autorów różnych profesji, ukazuje los kapłanów więzionych w tzw. obozach specjalnych NKWD i straconych w Katyniu, Charkowie-Piatichatkach, Miednoje i Kijowie-Bykowni. Opiera się na relacjach rodzinnych, wspomnieniach ocalałych oraz dokumentach odnalezionych w jamach grobowych wśród szczątków zamordowanych. Świadectwa te dowodzą, że duchowni, niezależnie od wyznania, wspierali współwięźniów, wzmacniali ich morale, poczucie godności...
Oddany do rąk czytelników tom poświęcony jest zagadnieniu pomocy udzielanej Żydom na terenie przedwojennego województwa stanisławowskiego. Zasadniczym celem, jaki postawił przed sobą autor, jest całościowe omówienie tego zagadnienia oraz przybliżenie skali i zasięgu tego zjawiska na badanym obszarze. W orbicie zainteresowania znajdują się zarówno przypadki pomocy indywidualnej udzielanej przez ludność nieżydowską, jak i te przybierające formę zorganizowanego i instytucjonalne...
Prezentowany zbiór 296 dokumentów przedstawia udział Obwodu VI Praga Okręgu Warszawa AK w powstaniu warszawskim 1944 r. Funkcjonująca w prawobrzeżnej Warszawie formacja była jedną z największych terenowych jednostek dowództwa Okręgu Warszawa AK, któremu podlegało formalnie ponad 9 tys. zaprzysiężonych żołnierzy wywodzących się głównie ze środowiska robotniczego. Mimo to jego udział w powstaniu warszawskim do dziś pozostaje słabo rozpoznany, a tym samym traktowany jest margina...
Tom zbiorowy poświęcony Józefowi Mackiewiczowi, jednemu z najwybitniejszych polskich pisarzy XX w. Dzieła Mackiewicza, począwszy od fundamentalnej książki o Katyniu po powieści – emigracyjne bestsellery – były wydawane również w oficynach zachodnich. Jednak w konsekwencji poruszania niełatwych tematów pisarz spotkał się z falą nienawiści i oskarżeń formułowanych nie tylko w komunistycznej Polsce, ale i w części polskiej emigracji. Jego pisarstwo nadal czeka na prawdziwe odkry...
Od 6 grudnia 1942 r. do prawdopodobnie 15 marca 1943 r. w części Kreis Starachowice (Generalne Gubernatorstwo) obejmującej gminy Chotcza, Ciepielów, Iłża, Lipsko i Solec nad Wisłą Niemcy przeprowadzili akcję pacyfikacyjną mającą na celu fizyczne unicestwienie „bandytów” – ludzi posiadających broń, Żydów szukających ocalenia, a także tych, którzy zamiast poinformować niemieckie władze o „przestępcach”, wspomagali ich schronieniem i żywnością. Niemieccy żandarmi zamordowali bli...
Kreowanie negatywnego wizerunku papieża Piusa XII stanowiło ważny element propagandy antykościelnej w Polsce po II wojnie światowej. Biskupa Rzymu przedstawiano jako sympatyka faszyzmu i nazizmu, germanofila, antypolskiego rewizjonistę, sojusznika „anglo-amerykańskiego imperializmu”, orędownika kapitalizmu, nepotystę, wroga robotników i chłopów, a także reakcjonistę w dziedzinie nauki, wiary i moralności. Ataki pod adresem Piusa XII i Watykanu wybrzmiewały m.in. podczas przem...
Często zdarza się, że wielkie postacie z historii – kiedy przyłożymy lupę – tracą swój urok, czasem wartość. Lotnicy polscy z czasów II wojny światowej stanowią chlubne tego zaprzeczenie. Zdecydowana większość walczących wówczas pilotów pomyślnie zdała egzamin z patriotyzmu i człowieczeństwa. Odważni, lojalni, koleżeńscy, ze szczyptą pikantnej brawury, zdobyli nieśmiertelną sławę,
Niniejsza publikacja stanowi znacznie rozszerzoną wersję książki, która ukazała się w roku 2021 i cieszyła się dużym powodzeniem. Przedstawia ona sytuację, w jakiej znalazły się polska kinematografia i scena teatralna w okresie II wojny światowej, zarówno na ziemiach okupowanych, jak i na uchodźstwie. Ukazuje strategie polityki okupacyjnej Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego wobec polskich artystów filmowych i scenicznych. Wskutek terroru, będącego immanentnym składnikie...
Autor książki, którą oddajemy do rąk Czytelników, postawił sobie za cel ukazanie polskiego uchodźstwa cywilnego w latach II wojny światowej. Jego dzieje nie doczekały się dotąd odrębnego opracowania.
Książka niniejsza jest pracą popularnonaukową ukazującą w ogólnym zarysie chronologię, zasięg geograficzny i organizację życia wychodźców z Polski w krajach europejskich i na innych kontynentach. Wszystko zostało opisane na tle dramatycznych wydarzeń II wojny światowej.
Niniejsza monografia jest drugim tomem w serii „Pomoc Żydom na Ziemiach Polskich podczas Okupacji Niemieckiej” powstającej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917–1990”. Prezentowane opracowanie ukazuje rozmaite aspekty działalności podejmowanej przez mieszkańców polskiego Górnego Śląska w latach 1939–1945 na rzecz ludności żydowskiej.
Obraz Górnego Śląska w 1945 r. jest niepełny bez uwzględnienia roli i sytuacji kolei, która była kluczowa dla funkcjonowania lokalnego przemysłu, dojazdów do pracy i powojennych migracji. Dokumenty prezentowane w niniejszym tomie pozwalają poznać polityczne i społeczne tło pracy kolejarzy, którzy często byli prawdziwymi pionierami.
Przekazywana do rąk czytelników edycja źródłowa prezentuje postać Józefa Kellera – początkowo duchownego diecezji łódzkiej, wykładowcy i profesora KUL, informatora, a następnie tajnego współpracownika o pseudonimach: „Ostrożny”, „Adam Piotrowski”, od 1957 r. kościelnego apostaty, pracownika naukowego Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, a także marksistowskiego religioznawcy. Książka składa się z dwóch części. W pierwszej w syntetyczny sposób przybliżono życiorys Kellera ora...
Sukcesy Wehrmachtu na froncie podcinają we Wrześniu ’39 ewakuacyjną lawinę. Cywilni uciekinierzy zaludniają wtedy drogi i bezdroża II RP. Uciekają wszyscy bez względu na płeć, wiek, wykształcenie. Setki tysięcy osób paraliżują ruchy wojska i szerzą panikę przerażającymi świadectwami o niemieckim terrorze. Czy przed wojną da się jednak uciec? Ta oto książka przybliża jedno z najmniej rozpoznanych zjawisk pierwszego miesiąca II wojny światowej.
"Wieczorem 1 marca 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Dziś rocznica ich śmierci obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Kiedy we wrześniu 1939 r. Łukasz Ciepliński, młody oficer Wojska Polskiego, stawał do walki w obronie Polski, nie przypuszczał, że będzie ją prowadził aż do końca swojego życia. Nie pogodził się z utratą niepodległości kieru...
Od kilku lat - dzięki publikacji biogramów 46 200 internowanych, aresztowanych i deportowanych do ZSRS Górnoślązaków – wiemy już „kto”. Teraz przyszedł czas na kolejne pytania: „dlaczego?”, „po co?”, „dokąd” i „w jaki sposób?”. Celem niniejszego opracowania jest kompleksowe omówienie zjawiska aresztowań i mobilizacji grupy 46-48 tys. mieszkańców Górnego Śląska, którzy pod koniec II wojny światowej zostali deportowani do ZSRS. Byli to w zdecydowanej większości mężczyźni, którz...
Zanim w 1944 r. doszło do otwartej walki z Niemcami w Warszawie, wcześniej za broń chwycili powstańcy polscy na Wołyniu, Wileńszczyźnie, w Galicji. Potem także na Rzeszowszczyźnie, Lubelszczyźnie, w Białostockiem i wielu innych regionach. W tak szerokim kontekście historycznym można dopiero właściwie ocenić skalę, zasięg i rezultaty walki podjętej wtedy przez dziesiątki tysięcy żołnierzy i działaczy cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego. Praca przedstawia genezę, strukturę,...
