Mimo że od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce upłynęło ponad 40 lat, pamięć o nim nadal budzi dyskusje i spory. Tak zapewne będzie jeszcze długo. I nie mogą tego zmienić kolejne publikacje, z których jasno wynika, że stan wojenny nie był – jak jest często określany – „mniejszym złem”. Książka, którą oddajemy Czytelnikom, opisuje wybrane, ciekawsze zagadnienia z lat osiemdziesiątych. Do mniej znanych na pewno należą szokujące okoliczności uchwalenia dekretów stanu wojennego...
Sukcesy Wehrmachtu na froncie podcinają we Wrześniu ’39 ewakuacyjną lawinę. Cywilni uciekinierzy zaludniają wtedy drogi i bezdroża II RP. Uciekają wszyscy bez względu na płeć, wiek, wykształcenie. Setki tysięcy osób paraliżują ruchy wojska i szerzą panikę przerażającymi świadectwami o niemieckim terrorze. Czy przed wojną da się jednak uciec? Ta oto książka przybliża jedno z najmniej rozpoznanych zjawisk pierwszego miesiąca II wojny światowej.
"Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie. Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i świat...
Edycja listów Kornela Makuszyńskiego (1884–1953), dzisiaj znanego przede wszystkim jako autor bestsellerowych książek dla dzieci i młodzieży. Listy pisarza pisane są lekkim piórem, skrzą się dowcipem i roją się od anegdot z epoki. Są tym ciekawsze, że pisarza otaczała plejada znanych osób ze świata malarstwa, muzyki, literatury, teatru, a także polityków i społeczników.
Kolejny tom serii "Biblioteczka Szlaków Nadziei" jest poświęcony historii 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Jednostka była przygotowywana z myślą o wykorzystaniu bojowym w Polsce, faktycznie zaś użyto ją w największej operacji powietrznodesantowej w II wojnie światowej, znanej pod kryptonimem „Market-Garden”.
Autor publikacji podjął próbę interpretacji stosunku biskupa polowego Józefa Gawliny do Żydów w świetle ówczesnych warunków dziejowych. Dzięki przeprowadzonym badaniom udało się wskazać, że bp Gawlina był oddanym polskim patriotą, który pomimo antyżydowskich (a nie antysemickich) poglądów uratował wielu Żydów w czasie II wojny światowej.
Niniejsza publikacja przedstawia harcerstwo w Polsce w latach 1945–1989 z perspektywy ogólnokrajowej i regionalnej – wielkopolskiej. Prezentuje też dzieje harcerstwa w filmie, literaturze i źródłach archiwalnych. Przywołuje wspomnienia, relacje i wybrane próby zarysu historii hufców Chorągwi Wielkopolskiej ZHP. A wszystko wzbogacone pamiątkowymi fotografiami ze zbiorów prywatnych i z Archiwum IPN.
Kolejny tom serii "Biblioteczka Szlaków Nadziei" poświęcony jest historii Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, utworzonej w 1940 r. pod nazwą Brygada Strzelców Karpackich, a w 1942 r. rozwiniętej w 3 Dywizję Strzelców Karpackich. Wsławiła się ona udziałem w obronie Tobruku – twierdzy o znaczeniu strategicznym dla zmagań w Afryce Północnej, oraz udziałem w bitwie pod Gazalą w grudniu 1941 r. – pierwszym pełnym zwycięstwie polskiego wojska od września 1939 r.
Die vorliegende Publikation enthält eine Expertise über das Dulag 121 Pruszków, das während des Warschauer Aufstandes (1. August – 3. Oktober 1944) und nach seiner Niederschlagung bestehende größte Durchgangslager für die vertriebene Bevölkerung Warschaus und umliegender Ortschaften. Die Expertise wurde auf Antrag des Dulag-121-Museums Pruszków in den Jahren 2020–2021 vorbereitet mit dem Ziel, den ehemaligen Häftlingen des Lagers die ihnen gebührenden Verfolgtenrechte z...
Hiszpańska wojna domowa to jedno z bardziej zmitologizowanych wydarzeń XX wieku. Choć po obu stronach konfliktu walczyli Polacy, większość z nich służyła w armii republikańskiej, głównie w XIII Brygadzie Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego. Przez wiele lat dąbrowszczaków postrzegano jako „ochotników wolności”. Zmieniło się to po roku 1989, kiedy zaczęto ich uważać za narzędzie komunistycznej ekspansji. W Polsce spór ten odżył po wprowadzeniu w 2016 roku tzw. ustawy dek...
Niniejsza publikacja stanowi kontynuacją rozważań zamieszczonych w dwu tomach – pierwszy z nich ukazał się w 2019, a drugi w 2020 r. W artykułach zawartych w tomie trzecim znalazły się teksty w różnorodny sposób ujmujące zagadnienie współpracy duchowieństwa z opozycją. Zaprezentowano w niej sylwetki poszczególnych kapłanów, opisy parafii, a także portrety zbiorowe.
2. Korpus Polski dowodzony przez gen. Andersa miał znaczący udział w kampanii włoskiej 1944–1945. Niniejsza publikacja przedstawia jego organizację i działania. Bilans szlaku bojowego 2. Korpusu to zwycięstwa o wymiarze operacyjnym (pod Monte Cassino, Ankoną i Bolonią) i szereg mniejszych o znaczeniu taktycznym – okupione dotkliwymi stratami osobowymi.
W prezentowanej książce Czytelnik zapozna się z obszernym zagadnieniem odbudowy naczelnych władz cywilnych i wojskowych oraz szeregów Wojska Polskiego we Francji jesienią 1939 r. Dowie się o poufnych zabiegach Francji wspierającej przejęcie władzy przez gen. Władysława Sikorskiego, podstawach prawnych odbudowy władz i wojska na terenie sojusznika, możliwościach organizacyjnych, mobilizacyjnych, procesie organizacji i szkolenia powstających oddziałów WP, a także o problemach z...
Słowacki 535 pluton powstał w 1943 r. Jednostka ta, mimo że została włączona w struktury AK, zachowała odrębny status z własnym sztandarem i opaskami naramiennymi w barwach słowackich. Podczas powstania warszawskiego pluton, składający się z kilkudziesięciu przedstawicieli różnych narodowości, wraz z dowódcą ppor. Mirosławem Iringhiem, walczył w rejonie nazywanym wówczas Czerniakowem (obecny Solec).
Biografia ks. Henryka Hlebowicza, jednego ze 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej, teologa i profesora Uniwersytetu Stefana Batorego, duszpasterza młodzieży, niezłomnego kaznodziei pod litewską, sowiecką i niemiecką okupacją Wilna, zamordowanemu przez Niemców. Zawiera wspomnienia ukazujące duchownego jako jedną z ważniejszych postaci przedwojennego Wilna, teksty jego kazań głoszonych z narażeniem życia w latach 1940‒1941 oraz dokumentalne zdjęcia.
Książka popularnonaukowa „Na szlakach pustynnego losu. Armia Polska na Wschodzie w latach 1942–1944” przedstawia losy polskich żołnierzy, którzy w okresie od 1942–1944 znajdowali się na Środkowym Wschodzie, gdzie organizowane i szkolone były jednostki wojskowe do walk przeciwko wojskom niemieckim. Ten okres obfitował w wiele interesujących, ale również tragicznych wydarzeń.
Książka stanowi podsumowanie kilkunastoletniej pracy badawczej autora poświęconej tematyce konspiracji niepodległościowej na Rzeszowszczyźnie po 1944 r. Opisuje wybrane momenty historii podziemia od momentu, gdy latem 1944 r. pełni wiary w zwycięstwo żołnierze AK ruszyli na pomoc powstaniu warszawskiemu, aż po lata pięćdziesiąte, kiedy ostatni „wyklęci” byli zaciekle tropieni przez komunistyczny aparat represji. Czytelnik spojrzy na konspirację z różnych perspektyw, porówna p...
Zbiór artykułów, dotyczących zbrodni sowieckiej popełnionej na polskich jeńcach wojennych i więźniach w 1940 r. Zakres tematyczny zbioru obejmuje również reperkusje zbrodni katyńskiej sięgające teraźniejszości. Opracowanie stanowi pokłosie zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej w 2021 r. Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Zbrodnia katyńska – nowe aspekty”.
Autor przedstawia krótkie, lecz dramatyczne dzieje województwa stanisławowskiego, leżącego na południowo-wschodnich kresach II Rzeczypospolitej, graniczącego z Rumunią i Czechosłowacją. Terytorium to, określane mianem Małopolski Wschodniej i stanowiące do 1918 r. część Austro-Węgier, należało scalić z odradzającą się Polską. Proces ten komplikowała różnorodność kultur, tradycji i obyczajów oraz tlący się od początku konflikt narodowościowy zaostrzany przez ukraińskie roszczen...
"Termin „zbrodnia pomorska 1939” oznacza eksterminację przez Niemców na terenie przedwojennego województwa pomorskiego, polskiej ludności cywilnej (głównie inteligencji, ale także rolników i robotników), osób chorych psychicznie, a także pomorskich Żydów, której dokonano w pierwszych miesiącach okupacji. Pierwsza monografia zbrodni pomorskiej udziela nowej, pełniejszej odpowiedzi na pytanie dlaczego skala zbrodni niemieckich na terenie przedwojennego województwa pomorskiego b...
Wielu mieszkańców państwa polskiego posiada obecnie podstawowe informacje na temat pomocy udzielanej Żydom przez Polaków. Znikoma jest natomiast wiedza polskiego społeczeństwa o pomocy udzielanej przez organizacje żydowskie Polakom po zakończeniu II wojny światowej. Jedną z organizacji, która udzielała im wsparcia był Centralny Komitet Żydów w Polsce. W podaniach kierowanych do CKŻwP zarówno ze strony polskiej, jak i żydowskiej znajdują się opisy przeżyć ratujących i ich podo...
