Tom Stefan Wyszyński wobec opozycji i oporu społecznego 1945-1981 podejmuje ważne, do tej pory nieprzebadane zagadnienie stosunku księdza, biskupa, a następnie prymasa Stefana Wyszyńskiego do opozycji i wszelkich przejawów oporu społecznego. W tomie znalazły się artykuły kilkunastu historyków, politologów, dziennikarzy i teologów podejmujących tytułowe zagadnienie przy pomocy różnych aparatów badawczych. Autorzy tomu przebadali zagadnienie stosunku Stefana Wyszyńskiego do op...
Lipski to legenda opozycji w PRL. Jan Olszewski nazywał go „naszym Prezydentem”, dla Adama Michnika był mistrzem. Powstaniec warszawski, już od 1945 r. łącznik środowisk opozycyjnych, współzałożyciel KOR. Wybitny badacz literatury i krytyk literacki. W 1959 r. z powodów politycznych usunięty z pracy w PIW. Mistrz konspiracyjnej loży wolnomularskiej „Kopernik”, organizator protestu przeciw cenzurze – Listu 34. Jeden z przedstawicieli polskiej inteligencji, uosabianej figurą he...
Archiwa odgrywają w społeczeństwie szczególną rolę, gromadzą, opracowują, zabezpieczają, przechowują i udostępniają materiały archiwalne ilustrujące i ukazujące historię państwa, narodu, jego kulturę i zmiany zachodzące na przestrzeni wieków. Wraz z tym rozwojem i cywilizacyjnymi zdobyczami, które towarzyszą nam w codziennym życiu, zwiększa się różnorodność nośników, na których nasza historia jest utrwalana. Archiwa zatem gromadzą coraz bardziej zróżnicowane materiały, które ...
Czcigodny Sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński doczekał się właśnie drugiego wydania bibliografii, poprawionego, a także uzupełnionego o wykaz artykułów, druków zwartych i prac naukowych dotyczących najnowszej historii Polski z lat 2006-2017. Tym samym historycy Kościoła w Polsce otrzymują ulepszone narzędzie do prowadzenia swoich badań. Po raz pierwszy zestawione zostały tutaj materiały wykorzystane w przygotowaniu Positio super virtibus. Niewątpliwą zaletą bibliografii jes...
Książka przedstawia historię Radomia w latach wojny i okupacji, we wszystkich możli-wych do przebadania jej aspektach. Otwiera ją rozdział poświęcony miastu w ostatnich latach przed wybuchem wojny. Część kolejna przedstawia wydarzenia w Radomiu we wrześniu 1939 r., m.in. działania militarne oraz szeroko rozumianą sytuację ludności cy-wilnej. Kolejne rozdziały zostały poświęcone strukturom niemieckiej administracji cywil-nej i gospodarczej, formacjom policyjnym oraz szczątkowy...
Niniejsza książka składa się z pięciu rozdziałów ułożonych w sposób tematyczny. Każdy podrozdział został podzielony na dwie części: w pierwszej przeanalizowano dzieła literackie, w drugiej analogicznym badaniom zostały poddane pamiętniki, wspomnienia, reportaże i dzienniki. W rozdziale I została przedstawiona specyficzna sytuacja polityczna, społeczna i kulturalna w Polsce w dobie względnej liberalizacji systemu politycznego. Rozdział II otwiera część pracy zawierającą szczeg...
Prezentowany Czytelnikom tom jest próbą dokonania bilansu sukcesów i porażek czasopisma oraz określenia jego roli w powojennej historiografii polskiej. Autorzy starają się dowieść, że tradycja „Zeszytów Historycznych” jest w środowisku wciąż żywa. Autorami rozdziałów monografii są historycy reprezentujący kilka ośrodków akademickich (Kraków, Lublin, Łódź, Warszawa) i różne specjalności (historia polityczna, dzieje dyplomacji, historia historiografii, metodologia historii). Ni...
Podczas rewolucji „Solidarności” i w trakcie stanu wojennego trwały zarówno żywiołowe, jak i instytucjonalne rozliczenia z ekipą rządzącą krajem w poprzedniej dekadzie. Władze zostały poddane społecznemu naciskowi, aby ujawnić i osądzić przypadki korupcji i nadużywania stanowisk. W wyjaśnianie tych spraw zaangażowały się instytucje partyjne, państwowe oraz sądy, ale efekty ich działań nie były satysfakcjonujące. Książka opowiada o korupcji wśród rządzących w sytuacji braku k...
Ogromna liczba publikacji naukowych i popularnonaukowych o sowieckich obozach i więzieniach, jaka powstała w ostatnim dwudziestoleciu, paradoksalnie sprawia, że nasza wiedza o tym systemie, jako pewnej całości, ulega stopniowemu rozproszeniu. To naturalne, że przedstawiciele narodów represjonowanych w czasach komunistycznego reżimu są przede wszystkim zainteresowani rekonstrukcją losów i cierpień swoich rodaków. Służy temu szereg, stosunkowo niedawno powstałych, narodowych in...
Książka przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Instytutu Badań Politycznych i Narodowościowych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Opublikowano w niej dokumenty dotyczące działań komunistycznych służb specjalnych (w tym także sowieckich) wymierzonych w kierownictwo Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów na terenie powojennej Polski.
Spór o prawdziwą naturę ZSRR i innych reżimów komunistycznych dzielił Francuzów przez całe dziesięciolecia. Zagadnieniu temu poświęcono we Francji wiele opracowań, rzadko jednak wspominano w nich o działaniach polskich emigrantów. Na ogół zapomina się, że świadectwa żołnierzy z armii Andersa były pierwszymi relacjami o rzeczywistości łagrowej, jakie dotarły do Francuzów po zakończeniu II wojny światowej. Niniejsza książka przybliża polskim czytelnikom nie tylko historię polsk...
Stany Zjednoczone to kraj emigrantów, którzy przywożą za ocean swoje historie, tradycję, wizję przeszłości. Historycy polscy to szczególny, ale przecież nie jedyny przykład takiego właśnie transferu tradycji historiograficznej na grunt amerykański. Nie był on bezbolesny. Bohaterowie tej książki, czerpiąc z amerykańskiego, a szerzej anglosaskiego dziedzictwa historiograficznego, w istotny sposób przyczyniali się do modernizacji polskiego sposobu myślenia o przeszłości, wprowad...
Jak twierdził wybitny polski archiwista Kazimierz Konarski, „akta pozbawione inwentarza są ciałem martwym”. Stąd też opracowanie tej niezbędnej w każdym archiwum pomocy ewidencyjnej jest bardzo ważne. Zapewnia ona nie tylko integralność przechowywanych w nim zbiorów, ale umożliwia również odnalezienie informacji poszukiwanej przez osoby korzystające z jego zasobów. Prezentowana praca to pierwszy inwentarz archiwalny wydany przez Instytut Pamięci Narodowej, opisujący część zgr...
W 35. rocznicę podpisania w Szczecinie porozumienia przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, na czele z Marianem Jurczykiem, oraz Komisję Rządową, kierowaną przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, oddajemy w Państwa ręce publikację, która nie jest rozprawą naukową – tych powstało już wiele. Proponujemy relację z indywidualnych doświadczeń, zapisaną w retrospektywnych przekazach uczestników wydarzeń gorącego lata 1980 r. oraz osób, które następnie włączyły się w budowę o...
Przez cały okres PRL Wrocław był ważnym ośrodkiem formowania się postaw opozycyjnych i miastem, w którym odnotowano różne formy oporu społecznego, zwłaszcza w okresie kryzysów w latach 1956, 1968 i 1980 oraz na mniejszą skalę w 1970 i 1976 r. Wrocław jako stolica regionu oddziaływał zarazem na mniejsze miejscowości Dolnego Śląska. Również w drugiej połowie lat siedemdziesiątych, gdy w Warszawie tworzyły się po raz pierwszy od wielu lat grupy zorganizowanej opozycji polityczne...
W ostatnich dekadach XX i na początku XXI w. możemy zauważyć wzrost zainteresowania historyków problematyką ludności żydowskiej w Polsce po II wojnie światowej. Powstało zatem wiele prac o losach Żydów w tym okresie, przede wszystkim w skali całego kraju lub regionów, nieco gorzej jest natomiast z przedstawieniem sytuacji ludności żydowskiej w mniejszych ośrodkach, zwłaszcza na Dolnym Śląsku, a przecież ze względu na traktowanie tego regionu przez ocalałych z Holocaustu jako ...
Niniejsza książka po raz pierwszy w polskiej historiografii opisuje historię osiedlenia się i działalność poszczególnych męskich zgromadzeń zakonnych w diecezji chełmińskiej w okresie międzywojennym. Główna narracja skupia się jednak na losach zakonników przebywających w placówkach zakonnych w momencie wybuchu II wojny światowej: franciszkanów w Gdyni, jezuitów w Gdyni i Grudziądzu, księży misjonarzy i pallotynów w Chełmnie, michalitów i redemptorystów toruńskich, misjonarzy ...
Ppor. Zdzisław Badocha „Żelazny” to jeden z najbardziej rozpoznawalnych żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego po 1944 r. Jego pogodny wizerunek zachowany na dziesiątkach fotografii budzi niemal natychmiastową sympatię i zachęca do poznania jego historii. Książka jest próbą uporządkowania i usystematyzowania stanu wiedzy o jednym z najlepszych żołnierzy mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. W sposób naukowo udokumentowany autor przedstawił szczegółowo cały życior...
Monografia ukazuje dzieje Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, największej, obok Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, organizacji polskiego podziemia antykomunistycznego. NZW było bezpośrednią kontynuacją konspiracji narodowej z okresu okupacji niemieckiej. Skupiało ok. 40 tys. żołnierzy. Najliczniejsze struktury działały na Białostocczyźnie, Północnym Mazowszu i Podkarpaciu – tam też walczyło najwięcej oddziałów leśnych, liczących ponad 7 tys. żołnierzy. W 1945 r. narodowa part...
Polskie Radio Szczecin uruchomiono w grudniu 1945 r. jako pierwszą rozgłośnię na ziemiach zachodnich i północnych w Polsce. Książka „Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989” opisuje historię tego lokalnego medium w okresie, kiedy Polska była krajem rządzonym autorytarnie i podporządkowanym Związkowi Radzieckiemu. W takim systemie środki masowego przekazu stają się ważnym narzędziem propagandowym w rękach przywódców politycznych. Książkę należy odczytywać n...
Niniejszy tom stanowi zbiór studiów omawiających różnorodne aspekty amnestii ogłaszanych przez komunistyczne władze w latach czterdziestych – poczynając od sowieckich wzorów organizowania tego rodzaju przedsięwzięć, zastosowanych rozwiązań prawnych, działalności operacyjnej UB oraz stosunku do tej akcji różnych struktur podziemia niepodległościowego. Autorzy omawiają okoliczności, przebieg i wyniki amnestii w poszczególnych regionach Polski, w tym także na terenie anektowanej...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
