Ludwik Cyran (ur. 1955) wspomina swoje dzieciństwo w wielopokoleniowej śląskiej rodzinie, młodość, kolejne miejsca pracy, narodziny zakładowej „Solidarności”, działalność o charakterze opozycyjnym w czasie stanu wojennego, a wszystko to w śląskiej scenerii Rybnika i okolic. Interesująca jest opowieść o próbie ucieczki przez granicę polsko-czechosłowacką, a także o przedsięwzięciu biznesowym, które stało się przyczyną osadzenia Cyrana w więzieniu. Dzięki zmysłowi obserwacji au...
Książka jest pierwszą częścią siedmiotomowej serii popularnonaukowej, ukazującej różne aspekty życia społecznego i politycznego w okupowanej Warszawie w latach 1939–1945. Poruszono w niej przede wszystkim zagadnienia związane z wybuchem wojny i pierwszymi miesiącami okupacji niemieckiej w stolicy w 1939 r. Publikacja została przygotowana przez zespół historyków z Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie. Lektura całości powinna stanowić p...
Wybory parlamentarne, które odbyły się w czerwcu 1989 r., są jednym z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Wyniki przeprowadzonego 4 czerwca głosowania, zaskakujące zarówno dla PZPR, jak i „Solidarności”, stanowiły moment przełomowy w procesie rozkładu dyktatury komunistyczne nad Wisłą. W prezentowanej pracy, która zawiera dokumenty z województwa poznańskiego, ukazano to wydarzenie z trzech perspektyw: Służby Bezpieczeństwa, Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Z...
Nowe wydanie – rozszerzone o przedmowę Sławomira Cenckiewicza, który tym razem szczególnie podkreśla rolę Ludowego Wojska Polskiego w masakrze Grudnia ’70. Grudzień ’70 – poza buntem robotniczym oraz akcją porządkową milicji i działaniami operacyjnymi bezpieki – był również typową operacją wojskową, kierowaną z pozycji Ministerstwa Obrony Narodowej i dowodzoną przez Sztab Generalny, której nadano kryptonim „Wybrzeże”. Autorski album Sławomira Cenckiewicza to nie tylko nowator...
Tło historyczne Pro memoria z 1962 r. to dwa wydarzenia z jesieni, które na dziejach świata i Kościoła: to rozwiązanie – nie bez pomocy papieża Jana XXIII – niemal w ostatniej chwili tzw. kryzysu kubańskiego. Drugie – inauguracja Soboru Watykańskiego II. Polskim tłem i składową tego pamiętnego roku były dawne i świeże zjawiska na płaszczyźnie relacji państwo–Kościół. Był to pierwszy pełny rok bez nauczania religii w szkołach i pierwszy rok katechizacji w sieci punktów kateche...
21 lipca 1954 r. podpisano w Genewie dokumenty kończące I wojnę indochińską. Do pilnowania zawartych wówczas układów wielkie mocarstwa powołały specjalną międzynarodową komisję, w skład której, obok Indii i Kanady, weszła także Polska, desygnowana przez Moskwę i Pekin. Dla ówczesnych władz PRL było to prestiżowe wyróżnienie, wiążące się jednak równocześnie z poważnymi trudnościami i wyzwaniami. Nikt wówczas nie zdawał sobie także sprawy, że komisja, mająca pierwotnie funkcjon...
Wysoka temperatura to autobiograficzna opowieść o politycznym zaangażowaniu Jana Rulewskiego. W PRL był on działaczem opozycji demokratycznej, a wolnej Polsce posłem na sejm i senatorem. Czytelnik książki poznaje kolejne etapy jego życia obejmujące dorastanie w Bydgoszczy, próbę ucieczki z PRL, pobyt w więzieniach w Czechosłowacji i w Polsce, pracę w „Romecie”, działalność w „Solidarności” na szczeblu regionalnym i ogólnopolskim, internowanie w stanie wojennym, pobyt w areszc...
Po ponad półwieczu ukazuje się drugie wydanie wspomnień Mariana Karczewskiego z lat wojny, przy czym przywracamy w nim fragmenty usunięte podczas ingerencji redaktorsko-cenzorskiej w wydaniu pierwszym. Pomysłodawcą, a zarazem osobą wspierającą inicjatywę wydawniczą, był marszałek Senatu RP, Stanisław Karczewski. Wstrząsające wspomnienia Mariana Karczewskiego są niezwykłym dokumentem wojennych losów mieszkańców naszego kraju. Oddają atmosferę tamtych dni. Są świadectwem tego, ...
W kwietniu 1920 r., w przeddzień wyprawy kijowskiej, Rzeczpospolita Polska zawarła sojusz z Ukraińską Republiką Ludową (Układ Piłsudski–Petlura). Autorzy tekstów poświęconych temu istotnemu w ówczesnych realiach Europy Wschodniej wydarzeniu – historycy z Polski, Ukrainy i Rosji – omawiają znaczenie tego porozumienia, powody, które skłoniły każdą ze stron do jego podpisania, wszechstronnie opisują okoliczności jego zawarcia.
Monografia poświęcona jest środowiskom katolików świeckich w PRL w latach 1956–1989. Książka składa się poniekąd z dwóch części. W pierwszej przedstawiono historię środowisk, w drugiej zaś poszczególnych postaci z nimi związanych, czasami mniej znanych bądź po prostu zapomnianych. Książkę uzupełniają w większości dotąd niepublikowane fotografie pozyskane ze zbiorów prywatnych.
Książka jest pierwszą tego typu analizą organizacji PZPR, skupia się bowiem nie na sprawach polityki czy ideologii, ale na rozpoznaniu wewnętrznej struktury partii, zależności pomiędzy poszczególnymi jej jednostkami i komórkami organizacyjnymi, kompetencji funkcjonujących organów – formalnych i nieformalnych. Wszystko to z uwzględnieniem zmian dokonujących się w czasie. Innym istotnym zagadnieniem poruszonym w książce są sposoby oddziaływania PZPR na instytucje państwowe, spo...
Monografia WUBP w Olsztynie w latach 1945–1956. Praca została podzielona na pięć rozdziałów w układzie problemowym, przy zachowaniu chronologii wewnątrz poszczególnych rozdziałów. W kolejnych częściach autor omawia: powstanie, struktury i kadry komunistycznego aparatu represji na Warmii i Mazurach, udział WUBP w walce o kształt nowego ładu politycznego, udział WUBP w procesie kształtowania stosunków narodowościowych i społecznych, działania UB wobec sfery gospodarczej, dział...
Publikacja Pontyfikat wielu zagrożeń. Jan Paweł II w świetle dokumentów sprawy „Kapella” 1979–1990 to unikatowy zbiór dokumentów jednej z operacji sowieckiego wywiadu, prowadzonej pod nadzorem Moskwy przez I Wydział KGB Litewskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Stanowi interesujący przyczynek do zbadania relacji między ZSRS a Stolicą Apostolską i ważne źródło informacji, dotyczących wiedzy i wyobrażeń KGB na temat poczynań Jana Pawła II.
Bitwa pod Grunwaldem jest głęboko zakorzeniona w świadomości historycznej Polaków, Litwinów i Białorusinów – dla tych narodów jest to szczególnie ważne miejsce pamięci. Niniejsza książka jest owocem pierwszych porównawczych badań nad tym, jak kształtował się i z biegiem czasu zmieniał historyczny obraz bitwy pod Grunwaldem w pamięci zbiorowej narodów zamieszkujących Europę Środkowo-Wschodnią.
Książka uzupełnia obecną w nauce polskiej lukę w zakresie opracowań dotyczących ukraińskiego nurtu chrześcijańskiego związanego z biskupem stanisławowskim Grzegorzem Chomyszynem. Ukazuje jego funkcjonowanie oraz zasięg oddziaływania w życiu politycznym Ukraińców. Prezentuje rolę, jaką w nim odegrał duchowny, a także działalność organizacji i partii chrześcijańskich, które wspierał. W książce przedstawiono m.in. proces powstawania tych ugrupowań oraz przybliżono ich oblicze id...
Publikacja jest relacją ze strajku studenckiego w Łodzi, zorganizowanego w styczniu i lutym 1981 r. Jadwiga Kowalczyk, wówczas studentka czwartego roku Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej, opisuje rzeczywistość, której doświadczali studenci tej uczelni. Jest to tym bardziej cenne, że dotychczas w większym stopniu uwaga badaczy skupiała się na protestach organizowanych na Uniwersytecie Łódzkim.
Niniejszy tom pokonferencyjny poświęcony jest młodzieżowemu oporowi antykomunistycznemu w okresie Polski Ludowej, które to zjawisko zaprezentowane zostało w sposób przekrojowy. Wśród dwunastu tekstów składających się na publikację znajdują się szkice poświęcone działalności wybranych tajnych organizacji młodzieżowych, jak również represjom grożącym młodym konspiratorom ze strony totalitarnego państwa. Publikację uzupełniają dwa indeksy oraz aneks ikonograficzny.
Badania nad prasą oficjalnie wydawaną w PRL w ostatnich latach zamarły. Na rynku wydawniczym pojawiały się ledwie jeden-dwa tytuły na ten temat raz na jakiś czas, a gazety czy tygodniki publikowane w tamtym okresie zazwyczaj stanowiły wdzięczny temat do obśmiewania lub ilustrowania innych książek. Nadszedł czas, aby to zmienić i przywrócić właściwe proporcje, gdyż w dobie radia i często raczkującej telewizji to prasa stanowiła główne źródła kształtowania świadomości społeczeń...
Zebrane w książce teksty przedstawiają problemy archiwalnych systemów informatycznych w trzech aspektach: teoretycznym, praktycznym i technicznym. W części teoretycznej zostały ukazane zależności między archiwalnym systemem informacyjnym a archiwalnym systemem informatycznym, zwrócono też uwagę na rolę organizacji obiegu informacji i jej wykorzystanie. W kontekście spożytkowania danych omówiono metody badań potrzeb informacyjnych użytkowników. W części poświęconej praktyce pr...
W szóstym tomie serii „Symposia Archivistica” opublikowano materiały sympozjum naukowego „Problemy wyszukiwania informacji w polskich archiwach” zorganizowanego w dniach 25–26 października 2018 r. w Warszawie przez Instytut Pamięci Narodowej, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Studia i materiały oparte na konferencji „Od PRL do III RP” (28 listopada 2019 r.). Tematyka publikacji oscyluje wokół historyczno-prawnych aspektów polskiej transformacji ustrojowej, ze szczególnym naciskiem na dziedzictwo II RP i legalistyczną ciągłość uosabianą przez władze RP na uchodźstwie.
W książce, będącej swoistym zbiorowym konterfektem łódzkich bohaterów, zawarto dziewiętnaście artykułów biograficznych dotyczących nietuzinkowych oficerów. Pochodzili oni z różnych środowisk, lecz wychowani byli w patriotycznym przekonaniu o konieczności walki o suwerenną Polskę. Wszyscy uczestniczyli w latach 1918–1920 w wojnach o granice Odrodzonej Polski, walcząc na różnych jej frontach.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
