Nie można bez Chrystusa zrozumieć dziejów Polski – powiedział Jan Paweł II w 1979 r. na placu Zwycięstwa w Warszawie. Zwrócił w ten sposób uwagę na fenomen polskiej historii – szczególną więź polskiego ludu z Kościołem, która ujawniała się zwłaszcza w czasach walki o wolność. Celem zebranych w niniejszej publikacji artykułów jest przedstawienie niektórych osób i wydarzeń związanych z tym zagadnieniem.
Książka "Poland in 1944. The Perspective of Allies and Enemies" jest poświęcona międzynarodowym relacjom politycznym w 1944 r. i znaczeniu, jakie ówczesna Polska miała dla państw względem niej sojuszniczych, wrogich oraz neutralnych.
Celem niniejszej publikacji jest ukazanie sytuacji okupowanych jeszcze ziem Rzeczypospolitej z perspektywy zewnętrznej i przybliżenie tych zagadnień czytelnikowi anglojęzycznemu.
Publikacja przybliża postać Władysława Raczkiewicza (1885-1947), działacza politycznego i społecznego, ministra spraw wewnętrznych w czterech rządach II RP (w latach 1921, 1925–1926, i 1935–1936), senatora i marszałka senatu III kadencji (1930–1935), wojewody nowogródzkiego (1921–1924), wileńskiego (1926–1931), krakowskiego (1935), pomorskiego (1936–1939), prezesa Światowego Związku Polaków z Zagranicy (1934–1939) i prezydenta RP na uchodźstwie (1939–1947). Zawiera blisko 400...
Publikacja pokonferencyjna „Po linii rewizjonizmu zachodnioniemieckiego” to zbiór dziewięciu artykułów oraz zapisu dyskusji między uczestnikami konferencji pod tym samym tytułem, zorganizowanej przez IPN. W centrum poruszanej problematyki znajdują się działania aparatu bezpieczeństwa (UB/SB) w ramach tzw. akcji antyrewizjonistycznej wobec ludności niemieckiej i rodzimej w Polsce, głównie w latach 50.-70. XX w. na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
Autorka na konkretnych przykładach pokazuje charakter i rodzaj represji stosowanych latach 1944–1956 wobec przedwojennych prawników – niemających, zdaniem władz, „należytego stosunku ideowego do nowego ustroju Polski Ludowej” – przez organy bezpieczeństwa publicznego, działające z inspiracji i według instrukcji najwyższego kierownictwa partii komunistycznej: PPR/PZPR.
Przygotowany pod redakcją Ewy Chabros i Agnieszki Klarman drugi tom studiów jest ostatnim ogniwem zamykającym i zarazem podsumowującym działania wrocławskiego IPN w ramach projektu „Kobiety »na zakręcie« 1933/1939–1989”. Praca skłania do zadania pytania, czy dzięki „kategorii płci” lepiej rozumiemy historię społeczną, motywacje ludzi, ich zachowania, mentalność. Wydawca ma nadzieję, że książka pogłębi zainteresowanie świata nauki historią kobiet, zwracając uwagę również na po...
"Prezentowany tom stanowi pokłosie międzynarodowej konferencji „Środowisko studenckie w krajach bloku sowieckiego 1945–1989” zorganizowanej w dniach 29 XI – 1 XII 2016 r. we Wrocławiu. Powyższa problematyka spotkała się z olbrzymim zainteresowaniem badaczy z całego świata, na konferencję nadesłano blisko 80 zgłoszeń. Ostatecznie wzięło w niej udział 58 naukowców z 19 krajów, m.in. Polski, Rosji, Stanów Zjednoczonych, Białorusi, Albanii, Wielkiej Brytanii, Bułgarii i Serbii. T...
Maximilian Becker podjął się przygotowania monografii prezentującej syntetycznie organizację i działalność niemieckich sądów na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy (Pomorze Gdańskie, Wielkopolska, Kujawy, Ziemia Łódzka, Górny Śląsk i północne Mazowsze). Autor skupił się na tych przejawach działalności sądownictwa, które wiązały się z germanizacją ziem polskich wcielonych do Rzeszy: dyskryminacją Polaków i Żydów, represjami politycznymi, wywłaszczaniami i rozwiązywaniem mał...
Mało który zakon budzi tak duże zainteresowanie i wywołuje tyle emocji, co założone w XVI w. przez św. Ignacego Loyolę Towarzystwo Jezusowe. Życie i działalność jezuitów owiewa mgiełka tajemnicy. Otwiera to czasem pole do snucia sensacyjnych domysłów, a nawet fantasmagorii spod znaku czarnej legendy. Niniejsza książka stwarza okazję do poznania historii jezuitów w Warszawie w pierwszej powojennej dekadzie. Nie tylko zagląda za kulisy – m.in. do „ukrytych dla świata” zakonnych...
Wiosna 1944 r. Nad Bugiem, niedaleko wsi Mężenin, miejscowy dowódca Armii Krajowej Władysław Łukasiuk „Młot” oraz jego żołnierze wyławiają z rzeki prototyp rakiety V-2 – nowej broni mającej odwrócić losy przegranej przez Niemców wojny. Zdemontowane elementy tej broni wywiad AK przekaże aliantom. Wkrótce Niemcy zostają wyparci z Polski przez Armię Czerwoną. Dla tak zasłużonych dowódców jak „Młot” nie oznacza to jednak spokoju. Ścigany przez NKWD Łukasiuk podejmuje walkę w obr...
Lipiec 1944 r. Oddział Armii Krajowej ppor. Mariana Bernaciaka „Orlika" bierze udział w akcji „Burza”. Po wielu udanych walkach z Niemcami żołnierze „Orlika" 25 lipca 1944 r. wchodzą do Ryk, entuzjastycznie witani przez mieszkańców. Tego samego dnia w Rykach zjawia się znany z rozbojów dowódca lokalnego oddziału Armii Ludowej Julian Gransztof, a na przedmieścia miasteczka docierają pierwsze sowieckie czołgi...
W piątek 24 czerwca 1960 r. doszło w Gliwicach do wystąpień wiernych w obronie usuwanego krzyża przy kościele franciszkanów. W wyniku interwencji sił milicyjnych rozproszono tłum, a 37 protestujących zatrzymano. Gliwicki protest, w którym wzięło udział ok. tysiąca osób, był najliczniejszym wystąpieniem przeciwko władzom PRL na terenie województwa katowickiego pomiędzy Październikiem 1956 r. a Marcem 1968 r. Książka składa się zasadniczo z dwóch części o nieco odmiennym charak...
Prezentowana publikacja przedstawia działalność aparatu bezpieczeństwa w powiecie nowosądeckim w latach 1945–1975. Składa się z wprowadzenia, trzech rozdziałów oraz aneksu. W rozdziale pierwszym omówiono proces organizowania aparatu bezpieczeństwa w powiecie nowosądeckim, jego strukturę oraz zmiany, jakim podlegała w kolejnych latach. Przeanalizowano działalność pionów operacyjnych, Referatu Śledczego, pionów pomocniczych oraz komórek nieoperacyjnych. Ponadto przedstawiono fu...
Album zawiera wybór fotografii J. Bryana wykonanych w czasie jego wizyt w Związku Sowieckim w latach 1930–1937, 1946–1947 oraz 1956–1959 ukazujących m.in. życie codzienne w Moskwie, Leningradzie, Kijowie i innych miastach, na wsi oraz na Kaukazie i Syberii. Uzupełniają go teksty Bryana poświęcone jego podróżom do ZSRR i doświadczeniom z fotografowaniem i filmowaniem w tym kraju: „Przygody pośród syberyjskich pasterzy reniferów / Adventures Among the Reindeer People of Siberia...
Roman Gieroń, pracownik Oddziału IPN w Krakowie, podjął próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie: na ile zachowane akta postępowań karnych prowadzonych na podstawie tak zwanego dekretu sierpniowego (1944) są źródłem wiarygodnym i wartościowym w badaniach nad relacjami polsko-żydowskimi na wsi małopolskiej podczas okupacji niemieckiej? Praca, oparta na metodzie analitycznej i syntetycznej, jest w przeważającej części rozprawą źródłową. Wykorzystano w niej przede wszystkim zasob...
W książce opisane są przede wszystkim dzieje NSZZ „Solidarność” w Polskich Kolejach Państwowych na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie w latach 1980-1989. Opisane zostały wszystkie protesty, które miały miejsce na tym terenie, a także działania mające na celu polepszenie warunków płacowych i socjalnych kolejarzy. Narracja nie jest jednak ograniczona do spraw lokalnych, w książce można znaleźć wiele ogólnopolskich kontekstów związanych m.in. z konfliktem na linii władza – kolejarska...
Biogramy i doświadczenia członków Solidarności Walczącej wykraczają poza historię samej SW. Ich doświadczenia sięgają głębiej, nie tylko w NSZZ „Solidarność” lat 1980-1989 czy opozycję lat siedemdziesiątych. Sami bohaterowie odwołują się także do inspiracji podziemiem niepodległościowym czasów II wojny światowej czy lat stalinowskich, często też w ich wspomnieniach pobrzmiewa tradycja przedwojennych Kresów. Opublikowane wspomnienia mogą być pomocne dla badaczy w ich pracy nau...
"„Doliniacy"" – jedno z największych zgrupowań Armii Krajowej walczące z Sowietami i Niemcami na krańcach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej – w Puszczy Nalibockiej. Ich dowódcą był porucznik cichociemny Adolf Pilch „Dolina"". Po rozpoczęciu akcji „Burza"", w obawie przed likwidacją przez Armię Czerwoną i NKWD, zgrupowanie to zostało zwolnione przez dowództwo AK z udziału w operacji „Ostra Brama"". By uratować oddział i kontynuować walkę o niepodległą Polskę, Pilch zdec...
„Warszawiacy wobec niepodległości” to książka traktująca o społeczeństwie Warszawy jako istotnym czynniku w procesie odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Przedstawia ona wybitne jednostki, instytucje i organizacje społeczne, ich postawy wobec przemian politycznych, a przede wszystkim ich wielką aktywność polityczną, społeczną i kulturalną. Wiąże to zjawisko z zachodzącymi wówczas przemianami modernizacyjnymi, które są dobrze widoczne w środowisku wielkomiejskim. Ukazując...
Publikacja przedstawia relacje polsko-żydowskie w wojsku polskim w XIX i XX wieku. Zakres poruszanych zagadnień koncentruje się na udziale Żydów w regularnych działaniach przeciwko zaborcom w kolejnych zrywach zbrojnych schyłku XVIII i XIX w. oraz na próbach podsumowania nastawienia społeczności żydowskiej wobec polskich powstań narodowych. Najliczniejszą grupę stanowią artykuły dotyczące dwudziestolecia międzywojennego, a dotyczące służby zasadniczej żołnierzy pochodzenia ży...
Postawa amerykańskich placówek dyplomatycznych w Polsce w latach 1980–1981 odzwierciedlała – na zasadzie swego rodzaju sprzężenia zwrotnego – amerykańską politykę wobec PRL w tym okresie. Ambasada (i konsulaty) realizowała jej wytyczne, wykuwane gdzieś w gabinetach Departamentu Stanu, CIA, Białego Domu i powiązanych z nimi instytucji, a jednocześnie sama wpływała na kształt tej polityki, „bombardując” te instytucje raportami, analizami, szyfrogramami itp., sporządzanymi przez...
W tomie zamieszczone zostały dokumenty dotyczące pomocy udzielanej przez Polaków Żydom na terenie dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa. W większości są to protokoły przesłuchań świadków, sporządzone przez pracowników Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce i jej oddziałów terenowych. Towarzyszą im listy kierowane przez ratowników do GKBZHwP, a także relacje ocalonych. Dokumenty dotyczą najróżniejszych for pomocy, począwszy od wsparcia żywnościowego...
"Dokumenty Stasi, przetłumaczone na język polski oraz opatrzone aparatem krytycznym, poddane zostały dodatkowo analizie statystycznej. Miała ona pomóc w wizualizacji i ocenie najważniejszych wątków podkreślanych przez służby NRD w raportach tygodniowych.
W przygotowaniu znajdują się kolejne tomy, dotyczące okresu obowiązywania stanu wojennego (1981–1983), a także sześciu miesięcy po jego zakończeniu (1983 r.)."
Tom zawiera krytycznie opracowane źródła historyczne: autobiografię gen. Władysława Jędrzejewskiego (1863–1940) i teksty wspomnieniowe jego autorstwa dotyczące wojny 1919–1920, a ponadto dziennik 5 Dywizji Piechoty z 1919 roku, której gen. Jędrzejewski był dowódcą. Całość poprzedzona jest obszernym wstępem poświęconym Władysławowi Jędrzejewskiemu – jednej z ważniejszych postaci okresu wojen o wschodnie granice Rzeczypospolitej.
