Straż Graniczna (1928-1939) jest najmniej poznaną formacją graniczną II Rzeczypospolitej Polskiej. Jej historia zawsze pozostawała w cieniu Korpusu Ochrony Pogranicza (1924-1939), cenionego przez historyków m.in. za obronę Kresów Wschodnich przed sowiecką dywersją i komunizmem. Straż Graniczna pomimo podobieństwa zadań w zakresie bezpieczeństwa na pograniczu, ze względu na ochronę granic zachodniej, północnej (wschodniopruskiej i morskiej) oraz południowej, podległość pod Min...
Przygotowany pod redakcją Ewy Chabros i Agnieszki Klarman drugi tom studiów jest ostatnim ogniwem zamykającym i zarazem podsumowującym działania wrocławskiego IPN w ramach projektu „Kobiety »na zakręcie« 1933/1939–1989”. Praca skłania do zadania pytania, czy dzięki „kategorii płci” lepiej rozumiemy historię społeczną, motywacje ludzi, ich zachowania, mentalność. Wydawca ma nadzieję, że książka pogłębi zainteresowanie świata nauki historią kobiet, zwracając uwagę również na po...
Grypsy Łukasza Cieplińskiego, pisane przez niego podczas prawie pięciu miesięcy spędzonych w celi śmierci więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, są prawdopodobnie jedynym tak dużym i w swojej treści tak niezwykłym zachowanym zbiorem nieoficjalnych listów osoby skazanej w latach reżimu komunistycznego. To, że dziś można je oglądać i odczytywać, wydaje się graniczyć z cudem. Już samo pisanie ich w celi, zapewne naszpikowanej donosicielami UB, wymagało wiele trudu, aby cał...
Komiks 'Srebrni na szlakach Bitwy Warszawskiej 1920 r.' jest kontynuacją publikacji 'Srebrni na szlakach niepodległej' ukazującej losy trzech kuzynów z rodziny Srebrnych – Mikołaja, Jana i Kacpra. Teraz wspólnie w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego biorą udział w jednej z 18 najważniejszych bitew w dziejach świata, czyli Bitwie Warszawskiej. Każdy z nich służy w innym rodzaju broni, dzięki czemu spotykają oni na szlakach bitewnych amerykańskich pilotów z Eskadry Kościuszk...
Publikacja analizuje kampanię propagującą konsumpcję cukru z lat 1925–1932. Podejmuje wiele wątków badawczych, m.in z dziedziny historii mediów i reklamy, historii gospodarczej, a także historii jedzenia. Głównym celem badań było odtworzenie przebiegu kampanii propagandowej cukrowników na tle społeczno-kulturowej historii samego cukru – jego znaczenia w kontekście społecznym, gospodarczym, a także nauki o żywieniu człowieka.
Komiks "Bitwa Warszawska 1920 r." przedstawia historię jednej z 18 najważniejszych bitew w dziejach świata z perspektywy uczestniczących w zmaganiach warszawskich ochotników. To w większości ludzie bardzo młodzi – uczniowie stołecznych szkół, którzy masowo zaciągnęli się do wojska, by bronić dopiero co odzyskanej wolności. To także historia ich kapelana ks. Ignacego Skorupki, który swoją posługę duszpasterską postrzegał w kategoriach służby w pierwszym szeregu – razem ze swoi...
Książka w istotny sposób wzbogaca stan wiedzy o walkach w dolinie Dunajca w pierwszych dniach września 1939 r. Na szczególną uwagę zasługują rozbudowane aneksy, które bardzo ułatwiają zwiedzanie terenów walk i cmentarzy wojennych, pozwalają także na zapoznanie się w jednym miejscu z interesującym materiałem źródłowym.
Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Losy Polski i jej obywateli w latach II wojny światowej”.
"Bitwa o Warszawę w sierpniu 1920 r. wpisała się w polską tradycję niepodległościową. W historiografii europejskiej batalia nad Wisłą z bolszewikami znana jest jako „osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata”. Symboliczną i legendarną postacią z okresu walk w obronie Warszawy stał się odważny ochotnik – kapelan wojskowy ks. Ignacy Skorupka, poległy w boju pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r., pośmiertnie awansowany do stopnia majora i odznaczony orderem Virtuti Militari klasy ...
"Monografia przybliża dzieje władzy komunistycznej w Polsce w latach 1943–1970, ukazując działania, postawy i dążenia Władysława Gomułki, Jakuba Bermana oraz innych decydentów PPR i PZPR. Autor wskazuje na uwikłania i uwarunkowania, którym zostali poddani przez Kreml komuniści rządzący Polską Ludową, ale i które oni sami jednocześnie współtworzyli. Monografia przybliża dzieje władzy komunistycznej w Polsce w latach 1943–1970, ukazując działania, postawy i dążenia Władysława G...
Pamiętnik Wandy Kociuby dotyczący deportacji na Syberię, ewakuacji z armią Andersa do Iranu, nauki w Isfahanie, a następnie pobytu w Libanie. „Pamiętnik Wandy Kociuby jest źródłem historycznym do odtwarzania losów młodego pokolenia Polaków idących tym samym co autorka szlakiem. Są tu informacje o życiu codziennym, pożywieniu, ubraniach, warunkach mieszkaniowych, nauce, pracy harcerskiej, o życiu religijnym i kulturalnym na tułaczych szlakach. Jest też ta trudno uchwytna w of...
"Zakulisowe rozmowy przywódców polskich na uchodźstwie, polityków sowieckich, brytyjskich i amerykańskich, konflikty interesów między głównymi siłami sceny politycznej czasów II wojny światowej, nieporozumienia na szczeblu dyplomatycznym, błędna interpretacja faktów oraz słów adwersarzy ? i wreszcie powstanie w 1941 r. Armii Andersa oraz jej ewakuacja do Iranu w 1942 r. Temu właśnie poświęcona jest książka Sławomira Kalbarczyka. Gdy na frontach toczyła się wojna, w gabinetac...
W okresie II wojny światowej na terenie powiatu łańcuckiego funkcjonował konspiracyjny Obwód SZP, ZWZ-AK. Był on jednym z 14 obwodów Podokręgu AK Rzeszów. Wyróżniał się największą liczbą zaprzysiężonych zarówno w skali Inspektoratu AK Jarosław, jak i całego Podokręgu AK Rzeszów. Widoczna była jego aktywność na różnych polach organizacyjnych, żeby wymienić tylko działania dywersyjno-sabotażowe, produkcję granatów czy wydawanie konspiracyjnej prasy. To na terenie p...
"Seria wydawnicza: Monografie, tom 151 Autor poddaje analizie funkcjonowanie terenowych komórek operacyjnych Oddziału II SG, które działając w ramach Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX oraz Korpusu Ochrony Pogranicza, prowadziły rozpoznanie kontrwywiadowcze na pograniczu wschodnim RP w okresie międzywojennym. Celem jego badań było nie tylko zdiagnozowanie działalności kontrwywiadu wojskowego realizowanej w ówczesnych warunkach, ale również wykazanie stopnia skuteczności podejmo...
Prymas Stefan Wyszyński należy bez wątpienia do najważniejszych postaci polskiego Kościoła katolickiego nie tylko XX w. Jego życiorys, spuścizna duchowa, przesłanie społeczno-religijne czy funkcjonowanie w realiach komunistycznego państwa są wciąż przedmiotem refleksji teologów, historyków, socjologów i specjalistów z innych dyscyplin naukowych. W niniejszej publikacji autorzy skupili się na przedstawieniu relacji, jakie łączyły Górny Śląsk z abp./kard. Stefanem Wyszyńskim w ...
Tom Powroty minionego czasu. Zagnieżdżone w pamięci stanowi zapis wspomnień księdza profesora Zygmunta Zielińskiego. Ten wybitny historyk dzieli się z czytelnikiem refleksjami dotyczącymi okresu od drugiej wojny światowej do współczesności. Autor opisuje m.in. swój pobyt w seminarium duchownym, próbę werbunku przez UB, posługę kapłańską czy wieloletnią pracę na KUL. Wspomnienia ks. Zielińskiego zostały poprzedzone wstępem i opatrzone aparatem naukowym przygotowanym przez Rafa...
Misją Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN jest „poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie państwa polskiego, a zwłaszcza tych, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych lub czystek etnicznych (…)”. Ten ustawowy zakres działań zawierający w sobie trud i zaangażowanie zespołu Biura oraz wolontariuszy został udokumentowany w albumie „Prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji ...
Prezentowany tom został przygotowany z okazji setnej rocznicy zawarcia umowy polsko-ukraińskiej, nazywanej układem Piłsudski-Petlura. Zebrano w nim źródła przedstawiające przebieg poprzedzających to porozumienie negocjacji od ich rozpoczęcia w sierpniu 1919 r. aż do podpisania układu politycznego i towarzyszącej mu konwencji wojskowej. Na tom składa się 121 polskich i ukraińskich dokumentów oraz innych źródeł (listy, artykuły prasowe, relacje i wspomnienia) obrazujących bezp...
Książka Podziemna sieć społeczna. Casus z dziejów konspiracji solidarnościowej jest monografią jednego z najważniejszych środowisk opozycyjnych lat osiemdziesiątych. Uformowało się ono wokół kilku inicjatyw: niezależnego pisma „Wola”, Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność”, Grupy Politycznej „Wola” oraz Duszpasterstwa Ludzi Pracy „Wola”. Jan Olaszek, rekonstruując dzieje tego środowiska, wykorzystał źródła archiwalne, prasę i relacje uczestników wydarze...
W tomie zebrano najważniejsze dokumenty dotyczące działań operacyjnych i represji wobec działaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego, a po jego przejęciu przez komunistów, wobec niezależnych działaczy chłopskich. Jest to kompendium najważniejszych źródeł ukazujących kierunki działań bezpieki, a także metod jej działania wobec niepodległościowych działaczy ludowych w pierwszej dekadzie „ludowej” Polski. Edycja zawiera 57 dokumentów, poprzedza je szczegółowa analiza naukowa.
Zasadniczym przedmiotem dociekań prowadzonych w książce jest zjawisko przemocy, warstwą ilustracyjną zaś wydarzenia, które miały miejsce na terenie powiatu sanockiego w latach 1944–1947. Przemoc starano się ukazać z różnych stron. Doszukiwano się jej m.in. w charakterystyce łączących ludzi relacji. Dostrzeżono dynamikę przemocy. Osią wykładu nie stali się w tej książce typowi dla historii bohaterowie (ludzie, narody), ale określona sytuacja, a w zasadzie sekwencja sytuacji pr...
Latem 1946 r. na Strażnicy WOP w Konarach (Dolny Śląsk) doszło do zbiorowej dezercji żołnierzy pod dowództwem por. Jana Kajdy. Przez kilka kolejnych miesięcy na obszarze ziemi kłodzkiej trwały obławy za uciekinierami i poszukiwania operacyjne prowadzone przez wojskowe i cywilne organy bezpieczeństwa. Dezercję poprzedziło kilka wydarzeń, które w różny sposób miały pośredni lub bezpośredni wpływ na ucieczkę ze strażnicy WOP. Zwłaszcza, że tłem tego zdarzenia stały się procesy s...
Ideologia komunistyczna i ustrój będący jej odwzorowaniem nie przestają być przedmiotem rozważań historycznych. Z różnych perspektywy można oglądać te zjawiska. Potrzebne są studia wokół dziejów myśli sowietologicznej, ale nie tylko. Za wprost niezbędne uznać trzeba opracowania zapatrywań rozmaitych kierunków i przedstawicieli myśli politycznej wobec idei komunistycznej jako projekcji teoretycznej, jak i wobec systemu sowieckiego jako prawzoru rządów totalitarnych. Tom Polski...
W badaniach historycznych na temat polityki okupacyjnej Rzeszy Niemieckiej na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej istotną rolę odgrywają różne aspekty aktywności tzw. policji granatowej – powołanej przez Niemców do życia na terenie Generalnego Gubernatorstwa w grudniu 1939 r. Tych zagadnień dotyka również oddawany do rąk Czytelników tom zatytułowany: Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945, pod redakcją Tomasza Domańskiego i Edyty Majcher-O...
Niniejsza książka jest pierwszą pełną monografią w języku polskim poświęconą Telekiemu. Czytelnik polski zyskuje tym samym okazję, aby w całej pełni poznać to szczególne życie, balansujące na granicy nowoczesności i tego, co przednowoczesne – biografię, która ukazuje niezwykłą złożoność historii Węgier i Europy w pierwszej połowie XX w. Pál Teleki (1879–1941) jest jednym z polityków węgierskich XX w. najczęściej – oprócz przywódcy Węgier międzywojennych Miklósa Horthyego – w...