Czego w filmie szukają Anka i Wilhelm Sasnalowie czy Katarzyna Kozyra? Dlaczego Zbigniew Libera nakręcił pełnometrażowe dzieło, które pokazywany ma być w kinach, a nie tylko w przestrzeniach muzealnych i galeryjnych? Czy chodzi wyłącznie o większe budżety? A może zupełnie o coś innego? Kino–Sztuka to nowe zjawisko artystyczne, w ramach którego twórcy z pola sztuki współczesnej, zmieniają się w reżyserów pełnometrażowego kino fabularnego. Kręcą oni narracyjne, operujące emoc...
W historii współczesnej Europy lata 1848–1875, okres opisywany przez Erica Hobsbawma w Wieku kapitału, drugiej części jego wszechogarniającej historycznej tetralogii, były niczym oko cyklonu – spokojne trzydziestolecie odgraniczone z jednej strony przez socjalistyczną rewolucję, której koniec przypadł na rok 1848, a z drugiej przez nadchodzącą rzeź. Ten czas był także złotą epoką dla burżuazji i rodzącego się kapitalizmu. Hobsbawm z wielką uwagą śledzi wszystko to, co było je...
Błyskotliwa obrona moralnego prawa do aborcji i aborcji jako działania na rzecz społecznego dobra, autorstwa znanej amerykańskiej poetki i feministki, wieloletniej felietonistki „The Nation”. Aborcja nie jest złem. Nie jest też dobrem w sensie metafizycznym. To dobro publiczne - zabieg medyczny, który musi być legalny i dostępny, dlatego po prostu, że bywa potrzebny. Sęk w tym, że jest potrzebny wyłącznie kobietom, a żyjemy w świecie rządzonym głównie przez mężczyzn. Zakaz ...
Fascynująca biografia Iwana Franki, ukraińskiego pisarza, historyka i działacza politycznego, to portret postaci pomnikowej, a zarazem dramatycznie uwikłanej w realia swojej epoki. Mikrohistoria wspólnot i środowisk napotyka tu wielkie zjawiska dziejowe – walkę imperiów o wpływy polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej, dążenie narodów do samostanowienia, pracę organiczną warstw wykształconych, walkę powstańczą przeciw zaborcom, wreszcie konflikty klasowe i wielką transformac...
W Roku Stanisława Brzozowskiego Wydawnictwo Krytyki Politycznej przedstawia specjalną edycję jednego z najważniejszych dzieł tego wybitnego myśliciela i pisarza, poprzedzoną przedmową Sławomira Sierakowskiego i zilustrowaną pracami Wilhelma Sasnala. Historia polskich i rosyjskich rewolucjonistów o potężnym ładunku emocjonalnym i ideowym. Napisane w 1908 roku Płomienie nazwane zostały niegdyś „pierwszą polską powieścią intelektualną”. Brzozowski w swej literackiej odpowiedzi ...
Książka Louisa Althussera jest jedną z najważniejszych propozycji teoretycznych, jakie pojawiły się w XX wieku. To nowatorska interpretacja dzieł Marksa. Dzięki pojęciom zaczerpniętych z psychoanalizy i strukturalizmu Althusser zrywa z utrwalonymi interpretacjami pism niemieckiego filozofa. Próbuje wskrzesić marksizm w jego naukowej postaci. Książka spotkała się z niesłychanym jak na dzieło teoretyczne odzewem czytelników. Stała się bestsellerem porównywalnym ze Słowami i rz...
Straszna bajka o miłości w czasach kapitalizmu. Kinga Dunin Marek Polak stoi na szczycie wieżowca, jest człowiekiem, któremu się udało. Przed oczami staje mu dwadzieścia lat polskich przemian ściśniętych w jedną biografię, jego biografię – od mszy za ojczyznę do wojskowych interwencji w ciepłych krajach. Po bardzo dobrze przyjętym debiucie New romantic Michał Zygmunt powraca w wielkim stylu. Lata walk ulicznych to brawurowo opowiedziana historia seksualnego pociągu, jaki poc...
Najpierw zatrzymała tramwaj, a kilka dni później Lecha Wałęsę z tłumem stoczniowców kończących „swój” zwycięski strajk – wszystko to w odruchu solidarności z tymi, którzy latem 1980 roku rzucili wyzwanie całemu systemowi. Henryka Krzywonos, nikomu nieznana motornicza z gdańskiego WPK, tymi gestami sprzeciwu – pod gdańską operą i pod stoczniową bramą – sprawiła, że sierpniowy protest mógł się przerodzić w wielki ruch na rzecz społecznej zmiany. Timothy Snyder, wybitny amerykań...
Najważniejsze nazwiska polskiej kultury pokazane z nieznanej strony, która ma niewiele wspólnego z opowieścią znaną ze szkoły. Nie na postumencie, ale prywatnie, z uwzględnieniem ludzkich dylematów. Nowe wydanie Homobiografii przynosi uzupełnienie życiorysów, ale także prezentację kolejnych postaci. Całość to opowieść o środowisku literackim w czasach, gdy homoseksualizm był tabu. Życie najbardziej znanych twórców polskich XIX i XX wieku jest tak naprawdę nieznane. Zdanie...
Feministka na placu zabaw, niania w Nowym Jorku, intelektualistka wszędzie– a do tego działaczka Kongresu Kobiet i autorka Świata bez kobiet, książki przełomowej dla debaty o Polsce czasów transformacji. Agnieszka Graff, jedna z najbardziej wyrazistych publicystek ostatnich lat, opowiada historię polskiego ruchu kobiecego, pokazuje zderzenie amerykańskiego campusu z wschodnioeuropejskim „patriarchatem po Seksmisji”, rysuje mapę dylematów współczesnego feminizmu. Jestem stąd t...
Francuski pisarz i filozof Julien Benda pisał swój pamflet zafrasowany coraz bardziej gorącymi uczuciami, którymi intelektualiści darzyli stronniczą politykę i ideologie faszyzmu i komunizmu. Postaci takie jak Charles Maurass i organizacje jak jego Akcja Francuska uważał za sprzeczne z oświeceniowymi ideałami i ideami, z którymi do tej pory identyfikowali się klerkowie, czyli jak sam pisał: „klasa ludzi, których działania nie podążają za praktycznym celem i którzy znajdują pr...
Jet lag 1. [wym. dżet leg] «zmęczenie, ból głowy, problemy ze snem itp. po długiej podróży samolotem, wywołane zmianą stref czasowych» 2. «zespół objawów wynikających z nagłego znalezienia się w innej strefie okupacji kulturowej» Jetlag 1. [wym. dżet lag] «powieść, sitcom, pokolenie biurowej klasy średniej i fetyszystów, szukający sensu w bezsensie oraz miłości w czasach nienawiści, głos tych, którzy nie mają nic do powiedzenia, twoje zdanie, które nikogo nie obchodzi» 2. «...
Nieprzejednany i zjadliwy krytyk establishmentu i wszelkich hierarchii, najważniejszy teoretyk anarchosyndykalizmu, swoje Rozważania o przemocy mógłby równie dobrze pisać w dzisiejsze Polsce. Choć minęło blisko sto lat, trapią nas te same problemy. Demokracja jest demokracją tylko z nazwy. Elity, których główną zasługą jest to, że w przeszłości opowiedziały się po słusznej stronie, żywią lęk przed wyobrażonym ciemnym ludem. Nie widzą alternatywy dla obecnego politycznego porz...
Od lat obserwuję pewną słabość Remigiusza Grzeli. Jest to słabość do silnych i dojrzałych kobiet. Wykorzystuje ją, przeprowadzając z nimi wywiady. Jego rozmówczynie to kobiety wolne. Nie w sensie matrymonialnym, ale na pewnym etapie życia są już wolne od lęku przed krytyką, wolne od ciśnienia wzorców, wolne od oczekiwań otoczenia. (Wanda Wiłkomirska jest nawet wolna od muzyki, mimo że to ona wyniosła ją na światowy szczyt sławy). Nie byłoby ich szczerości bez wolności. Mariu...
Czy prozak, zoloft i viagra są w stanie skutecznie uśmierzyć ból psychiczny? Czy można poradzić sobie z nerwicą, łykając tabletki? Nie podważając skuteczności substancji farmaceutycznych, Elisabeth Roudinesco mierzy się z tymi pytaniami i udowadnia, po co jest nam potrzebna psychoanaliza. Mężczyzna, który bierze viagrę bez zastanowienia się nad głębszą przyczyną impotencji… Kobieta, która zażywa antydepresanty, by poradzić sobie z zewnętrznymi trudnościami… To w takich ludz...
„Graff została konserwatystką, odbiło jej od macierzyństwa” – krążyły plotki po mieście, gdy zaczęła rzadziej pojawiać się na feministycznych spotkaniach i pisać felietony o poruszaniu się z wózkiem po mieście. Nie da się ukryć: feminizm ma kłopot z macierzyństwem. To doświadczenie, które podważa nasze przekonania dotyczące woli i podmiotowości. A zwłaszcza o „wyborze”. Pracować czy poświęcić uwagę i czas wychowaniu? – większość kobiet stoi tu wobec konieczności, nie wyboru. ...
Kosmopolici Cesarstwa, komuniści Wszystkich Krajów, demokraci Europy Środkowej, intelektualiści polscy, żydowscy, czescy, rosyjscy – bunty pokoleniowe i tradycja zaangażowania wyznaczały rytm inteligenckich przygód z Historią, Nowoczesnością, ideologiami i polityką w XX wieku. Marci Shore, amerykańska badaczka znana z głośnej książki Kawior i popiół, z pełną rozmachu erudycją i wnikliwą empatią pokazuje losy ludzi, środowisk i całych pokoleń radykalnych inteligentów naszego ...
Ludwika Wujec w rozmowie z Michałem Sutowskim opowiada o dzieciństwie wśród komunistów – na sowieckim Uralu, w powojennej Łodzi i w Warszawie – i o dorosłości w gronie demokratycznej opozycji, która ruszając robotnikom na pomoc, rzuciła wyzwanie machinie autorytarnego państwa. Mówi o swoich żydowskich korzeniach w katolickiej Polsce i o tym, jak poprzez tytułowe „związki przyjacielskie” trafiła w sam środek Wielkiej Historii, która zmieniła świat. Jedna z matek-założycielek p...
Życie świętego to ciężka praca. Ani ze znajomymi nie wyjdziesz do klubu, ani z dziewczynami nie poflirtujesz. Nie można nawet potańczyć bez narażenia się wiernym. Nic tylko siedzieć i uzdrawiać. A przecież święty też człowiek. Gdy wziętemu brand managerowi dużej międzynarodowej korporacji ukazuje się Matka Boska, nie jest zachwycony. Ale nie przewiduje nawet części kłopotów, jakie go czekają w związku z tym, że został boskim wybrańcem. Nie dość, że jego dziewczyna tego nie ak...
Gdzie szukać obrazu Polski po 1989 roku? Oczywiście w filmach dokumentalnych. Nigdy nie były one „obiektywnym” zapisem zjawisk i problemów – chcąc nie chcąc stawały się stroną w polskich sporach. Dokumenty zabierały głos w najważniejszych debatach ostatnich dwudziestu lat – opowiadały o emigracji zarobkowej, cynizmie postpolityki, podziemiu aborcyjnym w Polsce czy metodach działania wielkich korporacji. Wzbudzały kontrowersje i wywoływały skandale. O żadnym filmie fabularnym ...
Wanda Jakubowska (1907-1998) – zwana „matką polskiego kina”, jest jednocześnie postacią niewygodną, wypartą i wciąż na nową lustrowana. Była jedną z pierwszych kobiet, które stanęły za kamerą; premiera jej debiutu fabularnego, adaptacji Nad Niemnem według Elizy Orzeszkowej, miała się odbyć 5 września 1939 roku... Po wojnie odniosła spektakularny sukces filmem obozowym Ostatni etap, który zapewnił jej nieśmiertelność i tytuł „matki wszystkich filmów o Holokauście”. Ciągle bard...
Powodzie, susze, głód i nędza miliardów ludzi. Czy to scenariusz kolejnego hollywoodzkiego filmu katastroficznego? Niestety nie. Takie mogą być skutki zmiany klimatu, jeśli nie zmniejszymy emisji gazów cieplarnianych w atmosferze. Walka z globalnym ociepleniem ściśle łączy się z gospodarką. Nicholas Stern, wybitny teoretyk ekonomii rozwoju, wylicza ogromne koszty naszych ekologicznych zaniechań. Dowodzi, że model gospodarczy oparty na eksploatacji zasobów i przerzucaniu kosz...
Już ponad dwieście lat temu ojciec nowoczesnej ekonomii politycznej przewidywał, że podbijane przez Zachód terytoria wyrosną na równe kolonizatorom mocarstwa. Proroctwo Smitha zdaje się wypełniać: najbogatsze na świecie jeszcze w XVI wieku, a później brutalnie zdegradowane Chiny stoją dziś przed nową szansą przebudowy systemu światowego handlu i zmiany globalnego układu sił. Zdaniem Giovanniego Arrighiego, rozpoczęty wraz z rewolucją przemysłową model zachodniego kapitalizmu ...
Zgodnie z zaleceniem MEN-u Każdy uczeń oraz rogal, Aby nie marnować tlenu, Ma być czymś na kształt pieroga. Sama słodycz, garnir z krost, Jedna waga, jeden wzrost, Pulchne lico, grzbiet garbaty, W środku pulpa i opiaty. W poznańskim liceum trwają przygotowania do Dnia Niepodległości. Czyja koncepcja zwycięży? Kółko historyczne domaga się patriotycznej akademii. Zespół kabaretowy woli skecze o rogalach świętomarcińskich. Tymczasem szesnastoletnia Tosia ma na głowie poważniejsz...