Twórczość nowelistyczna Henryka Sienkiewicza obejmuje trzy – zazębiające się – kręgi tematyczne: chłopski, antyzaborczo-patriotyczny oraz amerykański. Ten ostatni jest wynikiem obserwacji podjętych w podróży po Ameryce, którą autor odbył w latach 1876–1878. Najczęściej powracającym motywem zbioru „ Nowele i opowiadania ” jest niezawiniona niedola bohaterów: bezradność ciemnego i oszukanego chłopa („Szkice węglem”, „Bartek Zwycięzca”), bezradność krzywdzonego dziecka („Z pam...
W lutym 1876 r. Henryk Sienkiewicz wraz z aktorką Heleną Modrzejewską i grupą znajomych wybrał się w podróż do USA. W owym czasie nie było to czymś powszednim. W Ameryce zatrzymał się dłużej w Kalifornii. Pod wpływem podróży do Stanów Zjednoczonych napisał „ Nowele amerykańskie ” – kilka ważnych dla swej twórczości nowel i opowiadań: „Komedia z pomyłek”, „Przez stepy”, „Orso”, „W krainie złota”, „Za chlebem”, „Latarnik”, „Wspomnienie z Maripozy” i „Sachem”....
„ Na polu chwały ” to romans historyczny, którego akcja toczy się w czasach króla Jana III Sobieskiego, parę miesięcy przed bitwą pod Wiedniem. Na ziemi radomskiej, w majątku Bełczączka, mieszka Gedeon Pągowski ze swoją wychowanką, sierotą, panna Anulą Sienińską. W dziewczynie kocha się mieszkający po sąsiedzku Jacek Taczewski. Pan Gedeon – mimo że starszy od wychowanicy o dobrych kilka lat – także się w niej podkochuje. Co więcej, pragnie pannę Sienińską poślubić. Podstępn...
Akcja utworu „ Bartek Zwycięzca ” toczy się w drugiej połowie XIX wieku. Bartek Słowik jest prostym chłopem mieszkającym we wsi Pognębin w Wielkopolsce. Ma żonę i dziecko. W 1870 roku wybucha wojna prusko-francuska. Bartek jako obywatel Prus zostaje wcielony do wojska i wysłany na wojnę. Wyróżnia się podczas walk odwagą, dzięki czemu zyskuje uznanie pruskich generałów. W czasie jednej z akcji przeciwko partyzantom jego oddział bierze do niewoli grupę jeńców. Dwóch z nich oka...
Dalsza część opowieści o Jance Orłowskiej, głównej bohaterce powieści Komediantka. Akcja powieści „ Fermenty ” rozgrywa się głównie w Bukowcu, miejscowości, w której ojciec dziewczyny pracuje na stanowisku naczelnika stacji kolei warszawsko-wiedeńskiej. Marzenia Janki o karierze artystycznej, o wyrwaniu się z przygnębiającej prozaiczności i pospolitości małego miasteczka prysły. Wydaje się, że nieodwracalnie. Znów spędza całe dnie z ojcem dziwakiem oraz z jego współpracown...
Bohaterką powieści „ Komediantka ” jest 22-letnia córka naczelnika stacji kolei warszawsko-wiedeńskiej w Bukowcu, panna Janina Orłowska. Dziewczyna stoi przed życiową decyzją: czy przyjąć oświadczyny adoratora (szanuje go, ale nie kocha), czy też poświęcić się sztuce (aktorstwu). Janka nie widzi się w roli żony. Scena teatralna wydaje się jej szansą rozwinięcia talentu, ucieczki od szarzyzny, bardziej wartościowym i lepszym życiem. Ojciec, z natury porywczy i nieakceptujący...
Początek XV wieku. Na granicy polsko-krzyżackiej Polacy nękani są przez żądnych nowych podbojów Krzyżaków. Podczas jednego z napadów Jurand, niezłomny rycerz ze Spychowa, ratuje kupców polskich pobitych i okradzionych przez rycerzy zakonnych. W akcie zemsty Zakon pali Spychów i morduje żonę Juranda. Maćko z Bogdańca wraz ze swym bratankiem Zbyszkiem wracają z Litwy. W karczmie w Tyńcu spotykają dwór księżnej Anny Danuty. Wśród dwórek znajduje się piękna Danusia Jurandówna. ...
Akcja powieści toczy się w czasach wojen napoleońskich na ziemiach polskich zaboru pruskiego oraz we Włoszech, gdzie walczą polskie legiony, na których czele stoi generał Jan Henryk Dąbrowski. Marek Kwiatkowski i Stanisław Cywiński to para przyjaciół. Marek jest synem ubogiego leśnika, a Stanisław – sierotą pochodzącym ze szlacheckiego rodu (opiekę nad nim i jego majątkiem sprawuje stryj szambelan). Młodzieńcy – mimo młodego wieku – brali przed kilku laty udział w walkach i...
Na tzw. małą trylogię Henryka Sienkiewicza składają się trzy, powstałe w latach 1875-1877, nowele: „Stary sługa”, „Hania” i „Selim Mirza”. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianina tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny, obaj zostają ranni w pojedynku. Po powrocie do zdrowia Henryk dowiaduje się, że Hania...
Trylogia powieściowa „ Rok 1794 ” składa się z części: „Ostatni Sejm Rzeczypospolitej”, „Nil desperandum” oraz „Insurekcja”. Pierwsza część cyklu opowiada o obradach ostatniego sejmu Rzeczypospolitej w Grodnie (1793), których skutkiem było ratyfikowanie postanowień drugiego rozbioru Polski. Druga część przedstawia przygotowania do wybuchu powstania. Trzecie ogniwo trylogii jest obrazem samej insurekcji kościuszkowskiej. Wszystkie części łączy postać głównego bohatera – poru...
„Humoreski z teki Worszyłły” to zbiór nowel Henryka Sienkiewicza, składający się z dwóch utworów zatytułowanych „Nikt nie jest prorokiem między swymi” oraz „Dwie drogi”. Uchodzą za klasyczny przykład piśmiennictwa tendencyjnego. Jest to jednak cenne świadectwo powszechnej praktyki pisarskiej tamtej epoki.
„ Listy z podróży do Ameryki ” to cykl reportaży pisanych podczas pobytu pisarza w Ameryce. Utwory te były wysyłane do kraju w formie listów i publikowane na łamach „Gazety Polskiej” od lutego 1876 r. do grudnia 1878 r. W listach z podróży po USA pisarz błysnął olśniewającym talentem obserwatora i artysty. Zawarł w nich świetne opisy polowań i puszczańskiego życia w Kalifornii, dowcipne scenki z życia Amerykanów, próby szerokich syntez społecznych i obyczajowych, szkice o d...
Akcja tej powieści grozy rozgrywa się na początku XX wieku w Londynie. Zenon – główna postać utworu – jest emigrantem z Polski. Odnosi sukcesy literackie. Szczęści mu się także w życiu osobistym. Właśnie zaręczył się z piękną Betsy. Jego życie komplikuje się niespodziewanie w momencie, gdy za namową przyjaciela postanawia pójść na seans spirytystyczny. Tajemny świat okultyzmu wciąga go bardzo szybko. Podczas jednego z seansów poznaje hinduskiego guru oraz piękną i tajemniczą...
Łódź, lata osiemdziesiąte XIX wieku. Bohaterowie utworu „ Ziemia obiecana ” to trzej młodzi przyjaciele: Karol Borowiecki (Polak, syn szlachcica, inżynier w fabryce), Maks Baum (Niemiec, syn fabrykanta) i Moryc Welt (Żyd, pośrednik) mieszkają w kamienicy Teodora Steigerta przy ulicy Piotrkowskiej 90. Znają się z czasów szkolnych, razem studiowali w Rydze. Ich celem jest zrobienie kariery i zdobycie milionów. Pewnego wieczoru Karol odnawia romans z piękną żoną bogatego fabryk...
Leon Płoszowski pochodzi z bogatej szlacheckiej rodziny. Jest to człowiek inteligentny, utalentowany i wszechstronnie wykształcony. Nie może jednak znaleźć miejsca w życiu. Upływa mu ono bezproduktywnie na rozrywkach, bywaniu w towarzystwie i podróżach po Europie. W swoim dzienniku nieustannie analizuje własne postępowanie i przeżycia. Niespodziewanie poznaje piękną Anielkę. Zakochuje się w niej i zaczyna zabiegać o jej względy. Kobieta odwzajemnia jego uczucie. Leon nie sk...
Akcja utworu toczy się we Włoszech. Przedstawia perypetie blisko pięćdziesięcioletniego Polaka, artysty malarza Świrskiego. Mężczyzna zakochuje się w trzydziestopięcioletniej wdowie Helenie Elzen. Kobieta przyjmuje jego oświadczyny malarza, mimo że ma wielu wielbicieli. Wkrótce Świrski przekonuje się, jaką egoistką jest jego wybranka. Porzuca ją i wiąże się ze swoją modelką, Marynią, Włoszką polskiego pochodzenia.
W 1890 r. 40-letni wówczas Henryk Sienkiewicz wyruszył w podróż do Afryki. Była to wyprawa myśliwska na południe Czarnego Lądu. Pisarz zapowiedział cykl korespondencji z podróży. Wiadomość ta spotkała się z wielkim zainteresowaniem czytelników. Sienkiewicz wyruszył z Neapolu 25 grudnia 1890 r. Zaopatrzony był w liczne listy polecające, m.in. od lorda Roberta Arthura Salisbury’ego, wybitnego polityka angielskiego, kardynała Lavigerie, prymasa Afryki, i Arthura Silva White’a,...
Akcja powieści „ Chłopi ” rozgrywa się pod koniec XIX wieku. We wsi Lipce trwają jesienne prace polowe. Najbogatszy gospodarz we wsi, Maciej Boryna, zamierza się ożenić, mimo iż jego dzieci domagają się rozdzielenia między nich ziemi. Decyduje się starać o rękę najpiękniejszej panny w Lipcach – Jagny Paczesiówny, córki Dominikowej. Jagna bezwolnie godzi się na ślub z Boryną, ponieważ we wszystkim słucha matki. Antek Boryna, syn Macieja, buntuje się jednak przeciw temu małże...
Akcja powieści „ Przygoda Stasia ” rozgrywa się na polskiej wsi w drugiej połowie XIX wieku. Kilkumiesięczny Staś jest synem kowala Józefa i jego żony Małgorzaty. W wyniku bójki w karczmie Józef popadł w konflikt z miejscowym organistą. Konflikt ten ciągnie się już długi czas. Kiedy organista zwraca się do kowala z prośbą o pożyczkę na zakup gruntu, żona Józefa, Małgorzata stanowczo się temu sprzeciwia. Chce też namówić swego ojca, bogatego młynarza, żeby także nie udzielał...
Humoreska „ Przeklęte szczęście ” została napisana przez Bolesława Prusa podczas jego współpracy z satyrycznymi pismami „Mucha” oraz „Kolce”. Bolesław Prus - polski powieściopisarz, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu. Jest autorem siedmiu powieści oraz kilkunastu nowel i opowiadań. Jego twórczość prozatorska należy do największych osiągnięć literatury polskiej. Popularność przyniosły mu powieści realistyczne „Placówka”, „Lalka” i „Emancypantki” oraz powieść historyczn...
„ Pojednani ” to humoreska napisana przez Bolesława Prusa podczas jego współpracy z satyrycznymi pismami „Mucha” oraz „Kolce”. Bolesław Prus - polski powieściopisarz, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu. Jest autorem siedmiu powieści oraz kilkunastu nowel i opowiadań. Jego twórczość prozatorska należy do największych osiągnięć literatury polskiej. Popularność przyniosły mu powieści realistyczne „Placówka”, „Lalka” i „Emancypantki” oraz powieść historyczna rozgrywająca ...
Przejmujące losy wiejskiego biedaka, któremu na imię Michałko. Okoliczni mówią o nim „durny Michałko”, bo zwraca na siebie uwagę, a do tego nie potrafi poradzić sobie w życiu. Po zakończeniu pracy na budowie nieopodal rodzinnej wsi Michałko nie miał dokąd wracać. Postanowił więc udać się do Warszawy. Bohater ma specyficzne wyobrażenie o wielkim mieście: „Choć go nazywali «durnym», tyle przecie rozumiał, że na świecie mniej przymiera się z głodu i łatwiej o nocleg aniżeli na...
Pan Tomasz – z zawodu prawnik – mieszkał w pięknym domu, który potem zamienił w galerię sztuki ze względu na miłość do kobiet. Nie miał jednak do nich szczęścia. Próbował nawiązywać znajomości z różnymi panienkami, lecz po kilku nieudanych próbach zalotnych postanowił przez całe życie zostać sam. Prawnik kochał cały świat – przyrodę, różne zjawiska, muzykę... Była jednak rzecz, która wprawiała w gniew uznawanego w świecie sądowym człowieka – katarynka. Nie mógł znieść dźwię...
