Villon François, średniowieczny, paryski poeta, choć ukończył Uniwersytet Paryski i uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych, wybrał życie awanturnika i przestępcy. Burzliwe doświadczenia i liczne pobyty w więzieniu ukształtowały jego wrażliwość, którą wyrażał w poezji, będącej mieszanką rozpaczy i radości, pokory i przekory. „Wielki testament” stanowi jego pożegnanie ze światem i swoisty rachunek sumienia.
Edgar Wallace był angielskim pisarzem, autorem tomu poezji i licznych, bardzo poczytnych powieści awanturniczo-kryminalnych. Mimo trudnego dzieciństwa i braku wykształcenia oraz licznych niepowodzeń ciężką pracą i ciekawymi pomysłami osiągnął olbrzymią popularność. Zostawił po sobie prawie 170 powieści, cieszących się wielkim uznaniem w Polsce okresu międzywojennego, później objętych zapisem cenzury, a następnie wielokrotnie wznawianych. Wiele z nich odwoływało się do kilku...
Monumentalne, klasyczne dzieło autorstwa Publiusza Wergiliusza Marona. Opowiada o losach Trojańczyka Eneasza, legendarnego protoplasty Rzymian. Ma formę poematu epickiego pisanego heksametrem – najstarszym, kanonicznym metrum wierszowym. Zostało wydane w pierwszych latach naszej ery i okrzyknięte nową „Iliadą” i „Odyseją”. Nieprzerwanie od momentu wydania aż do dziś stanowi jedną z najważniejszych lektur.
„Malwina, czyli domyślność serca”, powieść z 1813 roku, uznawana jest za pierwszą polską powieść psychologiczno-obyczajową. Opowiada o relacjach między Malwiną i Ludomirem, ukazując ich życie wewnętrze i motywacje, którymi się w życiu kierują. Autorka, polska arystokratka i księżna, pochodziła z rodu Czartoryskich. Zapisała się w historii jako literatka, ale także organizatorka salonu literackiego w Warszawie i filantropka.
Tłumaczona na wiele języków powieść z roku 1925 autorstwa wybitnego polskiego twórcy Stanisława Ignacego Witkiewicza – malarza, literata i fotografa, eksperymentatora i teoretyka sztuki. Bohaterem powieści jest młody dekadent Atanazy Bazakbal. Jego pełne trudnych doświadczeń dojrzewanie prowadzi do spektakularnego upadku i stanowi przyczynek do rozważań o dekadencji, indywidualizmie i rewolucji.
Józef Bohdan Zaleski to jeden z pierwszych polskich poetów romantycznych, zaliczany do szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu. Nazywany patriarchą poezji polskiej, cieszył się uznaniem młodszego pokolenia, m.in. Adama Mickiewicza, choć inni polscy wieszczowie nie szczędzili mu słów krytyki. Jego poezje odznaczały się charakterystyczną melodyką, co przydawało mu popularności i inspirowało kompozytorów.
„Kirgiz” to romantyczna powieść poetycka, pełna nawiązań do takich dzieł jak mickiewiczowskie „Sonety krymskie” czy „Maria” Malczewskiego oraz twórczości Byrona, Puszkina czy Lermontowa. Stanowi ukazaną w orientalnym kostiumie apologię wolności oraz dychotomię miłości i zemsty. Gustaw Zieliński należał do drugiego pokolenia romantyków polskich i tzw. ukraińskiej szkoły poetów. Był uczestnikiem powstania listopadowego i zesłańcem syberyjskim.
„Roksolanki” to poemat miłosny napisany w 1629 roku przez Szymona Zimorowica z okazji zaślubin brata poety – Józefa Bartłomieja Zimorowica z Katarzyną Duchną Dymidecką. Tematem „Roksolanek” są różne aspekty miłości. Utwór, należący do gatunku sielanki, zwraca uwagę wyszukaną kompozycją. W pieśniach wyśpiewywanych w formule turnieju poetyckiego 69 osób dzieli się swoimi przeżyciami. Pieśni ułożone są w symetryczną strukturę, która kształtuje cały utwór.
Jim Poker to literacki pseudonim Juliana Ginsberta. Urodził się on w 1892 roku w Warszawie. Spełniał się na wielu polach: z wykształcenia inżynier, początkowo pracował w wojsku, które porzucił dla działalności literackiej i publicystycznej. Podczas II wojny światowej wcielony do marynarki wojennej, po zwolnieniu ze służby ponownie zajął się pisaniem oraz reżyserowaniem filmów krótkometrażowych. Pisał po polsku i po angielsku, zmarł w Londynie.
Gabrielę Zapolską historia literatury zapamiętała jako przedstawicielkę polskiego naturalizmu i prześmiewczynię moralnej obłudy mieszczaństwa. Zapolska pisała głównie dramaty oraz powieści, a także krótkie formy prozatorskie. Oprócz działalności literackiej zajmowała się też aktorstwem, publicystyką i krytyką artystyczną. Na tom składają się następujące nowele: „Pani Dulska przed sądem”, „Dwie”, „Frania. Szkic”, „Korale Maciejowej. Szkic” i „Ostatni promień. Szkic”.
Zygmunt Krasiński, jeden z trójcy wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu, pisał „Psalmy przyszłości” w Paryżu w latach 1844–1848. Na zbiór składają się: „Psalm wiary”, „Psalm nadziei”, „Psalm miłości”, „Psalm żalu” oraz „Psalm dobrej woli”. Utwory mają charakter historiozoficzny i religijny, odwołują się do ideałów patriotycznych i cnót teologicznych, zawierają też polemikę z Juliuszem Słowackim.
Teofil Lenartowicz (1822–1893) był polskim poetą romantycznym, etnografem, rzeźbiarzem i konspiratorem. Z uwagi na fascynację folklorem z rejonu Mazowsza sam siebie nazywał „biednym Mazurzyną” lub „lirnikiem mazowieckim”. To właśnie ludowość stała się głównym motywem jego twórczości poetyckiej. Tworzył także wiersze patriotyczne i religijne oraz poematy historyczne. Prosty styl, pełen czułości i czarowności, przysporzył mu wielkiej sympatii czytelników.
Powieść poetycka w dwóch pieśniach, dzieło polskiego romantyzmu z roku 1825. Antoni Malczewski jako pierwszy wprowadził gatunek powieści poetyckiej do literatury polskiej. Fabuła odwołuje się do rzeczywistej zbrodni – mordu na Gertrudzie Komorowskiej dokonanego na polecenie przeciwnego małżeństwu teścia. Utwór, którego akcja rozgrywa się na ukraińskich stepach, przesycony jest pesymizmem, atmosferą grozy i tajemniczości, potęgowanymi przez zaburzenia chronologiczne.
Ludwik Marian Kurnatowski (1868–1940) jeszcze przed I wojną światową pracował w służbie śledczej, z czasem jego kariera nabrała rozpędu, wysoko awansował w międzywojennej Policji Państwowej. Prowadził liczne sprawy kryminalne, które stanowiły inspirację dla jego twórczości. W „Tajemnicy Belwederu” opisuje niektóre z nich – historie, które wydarzyły się naprawdę, podane przez ich bezpośredniego świadka i uczestnika.
Urke Nachalnik, właśc. Icek Boruch Farbarowicz, to przedwojenny autor kryminałów pochodzenia żydowskiego. Związany był z przestępczym półświatkiem, skąd zaczerpnął swój pseudonim literacki. Podczas wieloletniego pobytu w więzieniu z powodzeniem przekuwał swoje gangsterskie doświadczenia na literaturę. „Życiorys własny przestępcy” z 1920 roku to powieść oparta na wątkach autobiograficznych. Znalazła ona kontynuację w tomie „Żywe grobowce” z 1934 roku. Pisarską karierę Nachal...
Urke Nachalnik to pseudonim literacki przedwojennego autora kryminałów pochodzenia żydowskiego, które właściwe nazwisko brzmiało Icek Boruch Farbarowicz. Za działalność przestępczą trafił na długie lata do więzienia, gdzie z powodzeniem przekuwał znajomość przestępczego półświatka na literaturę. Po wyjściu z więzienia postanowił bliżej związać się z literaturą. Do wybuchu wojny napisał kilka powieści sensacyjno-kryminalnych, m.in. „Gdyby nie kobiety”.
Urke Nachalnik to pseudonim literacki przedwojennego autora kryminałów pochodzenia żydowskiego, które właściwe nazwisko brzmiało Icek Boruch Farbarowicz. Karierę zawodową rozpoczął jako... złodziej, a z przestępczego półświatka wziął swój pseudonim. Wiele lat spędził w więzieniu, gdzie zajął się literaturą. „Miłość przestępcy” to jego powieściowy debiut z 1920 roku.
Na tom, wydany po raz pierwszy w 1809 roku, składają się pieśni historyczno-patriotyczne. Wyłania się z nich wyidealizowana wizja przeszłości Polski. Tom w całym wieku XIX wznawiany był kilkanaście razy. Pieśni opatrzone były zapisami nutowymi i komentarzami historycznymi. W zamierzeniu autora zbiór przeznaczony był głównie dla młodzieży, której wychowaniu miał służyć.
Uznawany za czwartego polskiego wieszcza romantycznego, niezrozumiany za życia, zapomniany po śmierci. Ponownie odkrył go dopiero Zenon Przesmycki-Miriam w okresie Młodej Polski. Zajmował się wieloma dziedzinami sztuki: pisał poezje, formy prozatorskie, dramaty, eseje, był też grafikiem, rzeźbiarzem, malarzem i filozofem. Na tom składają się następujące utwory: „Pamiętnik podróżny”, „Cywilizacja. Legenda”, „Ad leones”, „Menego. Wyjątek z pamiętnika”, „Czarne kwiaty”, „Białe...
Novalis to pseudonim niemieckiego poety i prozaika, jednego z najważniejszych przedstawicieli wczesnego romantyzmu. Studiował on prawo, filozofię i nauki przyrodnicze, pracował jako urzędnik. W poglądach przeciwstawiał się racjonalizmowi, wartości upatrywał w uczuciowości i wierze. W twórczości literackiej stosował charakterystyczną dla późniejszych okresów kompozycję otwartą, stąd często nazywano go wielkim artystą fragmentu. „Henryk Ofterdingen” zalicza się do powieści ed...
Uznawany za czwartego polskiego wieszcza romantycznego, niezrozumiany za życia, zapomniany po śmierci. Ponownie odkrył go dopiero Zenon Przesmycki-Miriam w okresie Młodej Polski. Zajmował się wieloma dziedzinami sztuki: pisał poezje, formy prozatorskie, dramaty, eseje, był też grafikiem, rzeźbiarzem, malarzem i filozofem. „Quidam” ma formę przypowieści osadzonej w starożytności, pełnej wieloznacznych odniesień do literatury, religii i kultury.
Powieść Elizy Orzeszkowej, przybiera formę listownego dwugłosu – korespondencji między Seweryną Zdrojowską oraz Tomaszem Rodowskim. Listy Tomasza pisał początkowo Tadeusz Garbowski, jednak nie ukończył swojej części – Orzeszkowa sama dokończyła dzieło. Korespondencja dotyczy sporów światopoglądowych – bohaterowie prezentują różne stanowiska w kwestii religii, moralności czy stosunku do świata. W tle rysuje się też wątek miłosny.
Opowieść podróżnicza, podczas której ważniejsze od pokonywanej drogi okazują się doświadczenia, wrażliwość i przygody. Ossendowski zabiera czytelnika na tereny Chin i Rosji z początku wieku XX. Nie jest biernym obserwatorem czy badaczem, staje się pełnoprawnym uczestnikiem zdarzeń. Zagłębia się w kulturę i zwyczaje, o których z werwą i pasją opowiada na kartach tej emocjonującej historii.
Tę rozprawę polityczną wydano anonimowo w roku 1800 w Paryżu, ze względów konspiracyjnych podając w publikacji fałszywe miejsce wydania. Rzeczywiste autorstwo, przypisywane wcześniej błędnie m.in. Tadeuszowi Kościuszce, udało się ustalić ponad wiek później. Józef Pawlikowski był prawnikiem, publicystą jakobińskim i pamiętnikarzem epoki rozbiorów, na emigracji – sekretarzem i bliskim współpracownikiem Kościuszki. Na postawione w tytule pytanie odpowiada warunkowo.
