Polska ze swym ustrojem politycznym, społecznym i ekonomicznym – zwłaszcza wobec skażenia obyczajów i upadku charakterów – dotąd tylko mogła być groźną dla sąsiadów, dopóki oni sami byli słabi. Stąd druga wojna szwedzka stanowi bodajże najważniejszy moment w jej dziejach. Klęska Karola XII na polach Połtawy to początek potęgi dzisiejszej Rosji. Dopiero po upadku tego bohatera 100 bitew, zwycięski car Piotr poczuł się na siłach i zwraca oczy na zachód – a jego następcy dalej p...
Podczas jednej z przedłużających się kampanii przeciwko Tebom w latach 70-tych IV w. p.n.e., sprzymierzeńcy stracili ochotę do dalszej służby pod rozkazami Lacedemończyków, ponieważ podczas gdy sami wysłali na wojnę licznych żołnierzy, Sparta wystawiła zaledwie garstkę. Król Sparty, Agesilaos, rozkazał więc, by Lacedemończycy i sprzymierzeńcy usiedli na ziemi w dwóch oddzielnych grupach. Następnie herold armii dał sygnał, by wstali wszyscy garncarze, po nich kowale, cieśle, b...
Powstanie tej pracy uzasadnia znaczenie postaci Hermanna von Salzy. W czasie najwyższego politycznego napięcia próbował załagodzić sytuację, aby zapobiec wielkiej katastrofie, jaką dla zachodniego świata musiał oznaczać konflikt między cesarzem a papieżem. Celem pracy badawczej jest wyzwolenie się z kruchego materiału ludzkiego. Być może heroiczna wizja historii wielkiego cesarza Fryderyka II, któremu służył Hermann von Salza, próbuje ponownie dzisiaj wyciągnąć go całkowicie...
Niniejsza książka wyjaśnia zróżnicowany poziom rozwoju wczesnośredniowiecznej taktyki w Europie, której daleko było od popularnego obrazu niezdyscyplinowanych działań. Od początku śledzimy upadek konnicy, jako najważniejszej formacji na polu bitwy w „barbarzyńskich” królestwach, które zastąpiły Cesarstwo Zachodniorzymskie, oraz jej istnienie w armii Cesarstwa Bizantyjskiego. Następnie przechodzimy do odrodzenia jazdy i poruszającej się konno piechoty pod rządami Karolingów (I...
Reedycja polskiego wydania książki napisanej w połowie XIX wieku przez francuskiego autora - Adolphe Thiersa. Zawarł on na łamach swojego dzieła to, co czuły wówczas miliony Francuzów: wspomnienie o potędze i marzenie o niej, tęsknotę za dniami, gdy uwaga całej Europy skierowana była na Paryż, a zwłaszcza za człowiekiem, który poprowadził Francję do najwspanialszych sukcesów w jej dziejach. Thiers bezwarunkowo uznał Napoleona za wodza-geniusza, który nie miał sobie równych na...
W niniejszej książce przedstawiłem pierwszą dokładną i zrozumiałą relację przebiegu wojny o niepodległość Szkocji. Żaden inny okres w dziejach tego państwa nie był dotychczas równie błędnie przedstawiany jak ten; żaden nie ucierpiał tak wiele wskutek niedbalstwa oraz stronniczości autorów prac historycznych; żaden również nie był traktowany w mniej bezstronnym i dociekliwym duchu, który z założenia ma przysługiwać historykowi. Liczne dowody na prawdziwość tych twierdzeń będz...
Chociaż życie Marlborougha zostało opisane wiele razy i w różnym stylu, opisanie go jeszcze raz jest aż nadto uzasadnione. Dwaj i tylko dwaj biografowie potraktowali temat w odpowiedni sposób. Książka archidiakona Coxe’a jest bardzo dokładna, jeśli chodzi o okres po 1702 roku. Książka lorda Wolseleya, która kończy się na tej dacie, zupełnie zdezaktualizowała wcześniejsze rozdziały archidiakona. Łącznie te dwie prace obejmują cały temat. Zebranie wyników żmudnych badań ich au...
Książka prezentuje losy generała Stanisława Fiszera, adiutanta Kościuszki, jednego z twórców Legii Naddunajskiej i szefa sztabu głównego armii polskiej. Autor, w oparciu o materiały źródłowe znajdujące się w kraju (w Krakowie i Warszawie), podjął próbę przybliżenia sylwetki bohatera. Poszerza dotychczasowe ustalenia dotyczące postaci i funkcjonowania głównego inspektoratu piechoty. Sygnalizuje szereg problemów związanych z działalnością sztabu głównego, które stanowią przyczy...
Tylko walcząc zaczepnie, czyli prowadząc natarcie, można osiągnąć zwycięstwo. Jednakże w pierwszym okresie natarcia, tj. zanim nastąpi zbliżenie umożliwiające walkę na broń białą, nacierający znajduje się w sytuacji mniej korzystnej niż obrońca. Podczas gdy ten drugi, wygodnie ukryty i osłonięty, zasypuje go ogniem nacierający, dążąc do najszybszego pokonania dzielącej go od obrońców przestrzeni, wystawiony jest na strzały, na które jedynie rzadko i mniej celnie może odpowi...
Niniejszy tom stanowi rezultat badań młodych naukowców zafascynowanych dziejami Stanów Zjednoczonych Ameryki, a prowadzonych głównie na Uniwersytecie w Białymstoku. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj przede wszystkim praca członków Koła Naukowego Amerykanistów (dawnej Sekcji Amerykanistycznej SKNH) działającego od grudnia 2012 r. na Wydziale Historyczno-Socjologicznym UwB. Wskazana monografia (już trzecia z kolei) to tylko jeden z licznych przykładów pracy i zaangażowania c...
Głównym zadaniem niniejszej publikacji było scharakteryzowanie w miarę możliwości wszelkich aspektów życia Łodzi w dobie Wielkiej Wojny (1914-1918), które były ze sobą nierozerwalnie związane. Najważniejszym problemem badawczym, wymagającym wyjaśnienia, było przystosowanie się miasta i jego mieszkańców do szybko zmieniającej się sytuacji politycznej i wojskowej w związku z ewakuacją administracji carskiej oraz z początkiem i trwaniem okupacji niemieckiej. Po zajęciu miasta pr...
Marek Wilczyński ur. w Krakowie w 1959 r. studia na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończył w 1982 r., stopień doktora (1991 r.) i doktora habilitowanego (2001 r.) uzyskał pracując w obecnym Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. W roku 2013 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Najważniejsze publikacje to Zagraniczna i wewnętrzna polityka afrykańskiego państwa Wandalów, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1994, Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e. Studium his...
W pracy obecnej wykorzystywałem dostępne mi źródła Biura Historycznego Sztabu Generalnego, Archiwum Wojskowego i oddziału archiwalnego Ministerstwa Spraw Zewnętrznych. Starałem się przedstawić przebieg walk od kwietnia do lipca 1919 r. w Małopolsce i na Wołyniu w ramach wyższych jednostek, a jako pierwszy, traktujący historię tych wypadków, nawiązać treścią do wydanych już przez innych autorów pamiętników z czasów poprzedzających. Na uchylenia od tej kierowniczej myśli pozwol...
Już od grudnia 1655 r. Toruń znajdował się w rękach szwedzkich i był strzeżony przez silną załogę. Gdy żywiołowe powstanie całego narodu polskiego przekonało „rozbójnika Europy”, króla Karola Gustawa, że ze swymi weteranami z trzydziestoletniej wojny nie jest w stanie utrzymać w uległości całej Rzeczypospolitej, wytrącony w ten bolesny sposób z „protektorskich” marzeń, musiał zaspokoić swój nienasycony apetyt tylko częścią zawojowanego w pierwszym zapędzie państwa. Powrócił...
Historia reform skarbowych w Polsce, której nie należy identyfikować z historią samej skarbowości, wiąże się z natury rzeczy z dziejami reform wewnętrznych Rzeczypospolitej. Łączność ta zupełnie jest zrozumiałą i konieczną, bo przecież rola skarbu zawiera się bez reszty w całokształcie funkcji organizmu państwowego, a przy tym jest to funkcja jedna z najważniejszych. Dlatego też historię reform skarbowych podzielić możemy – śladem epok wewnętrznych reform Rzeczypospolitej – n...
Jerzy Mirosław Płachecki – urodzony w 1949 r. absolwent Państwowego Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. Od 1968 r. do chwili obecnej czynnie związany z jeździectwem, członek Kadry Narodowej w latach 1988 -1989 odznaczony Honorową Złotą Odznaką Polskiego Związku Jeździeckiego. Propagator tradycji i kultury hipicznej, wieloletni współpracownik miesięcznika „Koń Polski”, w którym publikował artykuły o tematyce histor...
Bogusław Radziwiłł, ostatni męski potomek kalwińskiej linii książąt na Birżach i Dubinkach, należy do figur bardzo niepochlebnie opisanych w historii ojczystej. Porównując do innych figur historycznych mogłoby się nawet zdawać, iż był sądzony ze szczególną surowością. Co do usposobienia był chyba lepszy od innych: nie miał oburzającej, złej wiary Opalińskiego, nie miał nikczemności Radziejowskiego, nie miał mściwej duszy swego bliskiego krewniaka, Janusza Radziwiłła. Odegrał ...
Oddajemy do rąk czytelników pracę Gustave’a Schlumbergera poświęconą dwunastowiecznym ekspedycjom militarnym króla Jerozolimy Amalryka I do Egiptu (1164-1169). Praca francuskiego historyka została opublikowana na początku XX wieku (1906) i chociaż od tego momentu minęło już sto lat, to jest ona wciąż cytowana przez współczesnych badaczy krucjat. Nic dziwnego, gdyż Schlumberger należał do grona wybitnych, wszechstronnie wykształconych historyków, którzy tworzyli francuską szko...
Wielu spośród setek tysięcy żołnierzy Wielkiej Armii (często nie należących do grona wykształconych), przewijających się przez jej szeregi w latach 1804-1815, wpadło na szczęśliwy pomysł: chwytali za pióro (zazwyczaj wyrwane z jakiegoś ptactwa) maczając je z braku atramentu w mieszaninie wody i prochu – aby zanotować na gorąco to, co zdarzyło się i co przeżyli danego dnia. Najbardziej skromni z tych pisarzy z przypadku redagowali swoje pamiętniki bez żadnego innego celu, jak...
Ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania genezą, przebiegiem czy konsekwencjami wojny polsko-tureckiej w latach 1683-1699, toczącej się w ramach zmagań zbrojnych Imperium osmańskiego z państwami Ligi Świętej, mianowicie Rzeczypospolitą, Cesarstwem i Wenecją, a w przyszłości także z Rosją. Wystarczy przypomnieć m.in. nowe monografie kampanii żwanieckiej w 1684 r. czy wyprawy bukowińskiej w 1685 r. oraz wznowienia opracowań dotyczące dwóch wypraw mołdawskich Jana III w 1...
„Tym, którzy wystawiają Ci żydowskie zagrożenie, odpowiedz atakiem na kapitał jakiegokolwiek rodzaju, żydowski czy chrześcijański. Kapitał bez określników. Tym, którzy chcą, byś krzyczał «Precz z Izraelem!» , odpowiedz «Precz z kapitałem! Precz z własnością!» i nie posuwaj się dalej; nie pozwól, by odciągnęli cię z Twej drogi ludzie, którzy chcą impasu, co do niczego nie doprowadzi. Finanse, spekulacje, kapitał, własność, jednym słowem wszyscy Twoi wrogowie nie są Żydami; są ...
Dzieło, którego pierwszy tom niniejszym przekazujemy w ręce czytelnika, będzie przedstawiał udział austro-węgierskich sił zbrojnych w wojnie światowej 1914-1918. Dążyliśmy, by swoje zadanie wykonać bardzo rzeczowo, bez egzaltacji, bez upiększania, bez zaciemniania tego, co się wydarzyło, a także bez zawiści. W ten sposób oferujemy przede wszystkim kompetentną, pozbawioną tendencyjności, historyczną i naukowo-militarną wiedzę. Jednocześnie tworzymy ostatni pomnik gigantycznych...
W historiografii ustalił się podział dziejów Europy na dwie połowy: dzieje Wschodu i dzieje Zachodu. Wzajemne przeciwieństwo tych dwóch części świata wyrażało się w ciągu wieków rozmaicie; w postaci etnicznej, wyznaniowej, kulturalnej, państwowej, i do dziś dnia zachowało się w postaci tzw. sprawy wschodniej. Ale czy podział ten i stanowisko w dziejach wyczerpują cały zakres pytań, związanych z rozwojem geograficzno-historycznym Europy? Niekoniecznie, gdyż obok sprawy wsc...
W niniejszych studiach została zaprezentowana architektura militarna osiemnastowiecznych fortec europejskich, ich uzbrojenie i garnizony, działania zbrojne w których brały udział oraz funkcje pozawojskowe. Twierdze te miały kilka podstawowych zadać. Przede wszystkim osłaniały mobilizację wojsk w głębi kraju, a następnie stanowiły podstawę operacyjną działań ofensywnych lub zasadniczy element linii obronnych, dzięki czemu niejednokrotnie wpływały na przebieg ówczesnych konflik...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
