Antologia niepublikowanych świadectw z okresu grudzień 1981 – grudzień 1982 pochodzących z Archiwum Ośrodka KARTA. Stan wojenny przedstawiony jest w nich z perspektywy życia codziennego – bez patosu i martyrologii. Wśród autorów – ludzie różnych zwodów i pokoleń: uczennica, student, dziennikarka, nauczyciel, żołnierz, emerytka. Pozwala to zobaczyć ówczesną rzeczywistość z wielu odmiennych punktów widzenia – także geograficznych – zebrane świadectwa pochodzą z różnych miast Po...
W listopadzie 1969 dwustu Polaków żydowskiego pochodzenia trafiło na skalistą wysepkę Marstrand na zachodnim wybrzeżu Szwecji, by w czasie zimowego półrocza mieszkać tam i uczyć się szwedzkiego. Niektórzy z nich przeżyli Zagładę, inni zaś dorastali w powojennej Polsce, nieświadomi swoich żydowskich korzeni. 1968 był rokiem, który zmienił wszystko. Sześcioletnia Anna Grinzweig Jacobsson była jedną z osób, które znalazły się wtedy w Szwecji. Była jednak zbyt mała, by zachować w...
Wspomnienia z zesłania na Archangielszczyznę, dokąd autorka trafiła jako siedmiolatka z całą swoją rodziną: rodzicami i czwórką rodzeństwa. Zostali wywiezieni 10 lutego 1940 z Osady Ostrowskiej pod Beresteczkiem na Wołyniu, gdzie ojciec otrzymał ziemię za udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Książka opowiada o życiu na Kresach wschodnich tuż przed wybuchem II wojny światowej, dramatycznym doświadczeniu wywózki, próbach przetrwania i pobycie w domu dziecka w ZSRR. J...
Dorothy Adams (1901–1965) – urodziła się i wychowała w Bostonie. Działaczka Bezpartyjnego Stowarzyszenia Ligi Narodów z Baltimore, które reprezentowała na międzynarodowym kongresie w Warszawie w lipcu 1925. Podczas wizyty w Polsce poznała Jana Kostaneckiego, młodego prawnika i ekonomistę, syna cenionego profesora UJ Kazimierza Kostaneckiego. W 1927 roku wyszła za mąż za Jana i zamieszkała wraz z nim w Warszawie. Towarzyszyła mężowi w jego służbie dyplomatycznej w Genewie i Wi...
Pełna pasji i przygód opowieść o honorze, odwadze i walce za wspólną sprawę. Śmiały i piękny literacko zapis działań bojowych 7 Eskadry Myśliwskiej podczas wojny polsko-bolszewickiej. Książka opowiada o okresie wyprawy na Kijów, walk z armią Budionnego i bitwy pod Lwowem. W Eskadrze w latach 1919–20 służyło 21 ochotników amerykańskich, którzy chcieli w ten sposób spłacić „dług honorowy” za walkę Kościuszki i Pułaskiego w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Historię n...
Dwutomowa, bogato ilustrowana, albumowa publikacja w pięknej szacie graficznej autorstwa Andrzeja Pągowskiego i Magdaleny Błazków, prezentująca historię polskiego stulecia niepodległości 1918-2018. Głosami świadków historii poprowadzona jest opowieść o 60 najważniejszych momentach ostatnich 10 dekad w kontekście kształtu niepodległości Polski. Równoległa opowieść wizualna ukazuje wybór najpiękniejszych i najciekawszych fotografii i elementów ikonograficznych z całego stulecia...
Aleksander Herzog nadał swoim wspomnieniom tytuł „Prokurator”. Odważnie – wiedząc, że słowo torodzi już w III RP złe skojarzenia. Adekwatnie – jako człowiek praworządności, w całej swejniekonformistycznej drodze. Solidarność rozumiał jako upodmiotowione społeczeństwo – stał po jegostronie, także przebywając w peerelowskim więzieniu. Gdy jako dawny opozycjonista (pozbawianypracy, represjonowany) wpłynął wiosną 1990 na odsunięcie od władzy straszącego dotąd bezprawiemgenerała K...
Hédi Fried jako młoda Żydówka z Rumunii ocalała z Zagłady. Po wojnie trafiła do Szwecji i została psycholożką. Przez ponad 30 lat spotykała się z młodzieżą i dzieliła swoimi doświadczeniami, pytana o Holokaust, strach, siłę przetrwania i przebaczenie. W książce Czy bałam się śmierci? Pytania o Zagładę pokazuje, jak ważne jest zadawanie trudnych pytań i szczera odpowiedź na nie, by okrucieństwa historii się nie powtórzyły. To inspirująca lekcja odwagi, odpowiedzialno...
Joanna Stingray odkryła dla wolnego świata niezależną muzykę i sztukę, która w latach 80. w ZSRR była zakazana, a jej twórcy często prześladowani lub niedopuszczani na oficjalne sceny. W swoich wspomnieniach Czerwona fala doskonale uchwyciła emocje tamtego czasu – odwagę undergroundowych artystów, ich szalony entuzjazm i niepokorność. Ikony rosyjskiego rocka – Wiktor Coj, Siergiej Kuriochin, Timur Nowikow, Boris Griebienszczikow i inni – są tu ludźmi z krwi i kości....
Podarowana łączy elementy autobiografii, reportażu i rodzinnej kroniki. Autor podejmuje próby odtworzenia losów swojej matki ocalałej prawdopodobnie z rzezi wołyńskiej. Idzie śladami przodków, odwiedza miejsca, gdzie żyli, odsłania swoje trudne dzieciństwo, by zrozumieć własny los i poznać, kim naprawdę jest. Jego opowieść to poszukiwanie korzeni, ale też uniwersalny przekaz pamięci „drugiego pokolenia”.Nie wiem, gdzie są groby moich dziadków. Nie wiem, kim byli. Nic nie wiem...
Wspomnienia Izabelli Horodeckiej z lat 1939–45 obejmują wybuch wojny i niesienie pomocy rannym w szpitalach we wrześniu 1939, przystąpienie do AK oraz pracę wywiadowczyni w oddziale 993/W – udział w przygotowaniu ponad 20 akcji, których celem była likwidacja konfidentów i funkcjonariuszy niemieckiego aparatu represji, walkę w powstaniu warszawskim na Woli i Starówce, wydostanie się z Warszawy i przystąpienie do partyzantki. To opowieść o codzienności konspiracy...
"Dwa narody, obciążone tragiczną przeszłością, przez ostatnich 40 lat starają się odnaleźć wspólną drogę i język porozumienia. „Otwarcie granic” to wyjątkowa książka, która pozwala zrozumieć mechanizmy skomplikowanych relacji polsko-niemieckich od początku rozmów opozycji demokratycznej w Peerelu z władzami RFN do wyzwań, przed którymi stają oba kraje jesienią 2024. Historia tego kluczowego dla współczesnej Europy dialogu opowiedziana została świadectwami źródłowymi: fragment...
Dziewczynka z zamkniętego miasta. Wspomnienia z getta warszawskiego to pierwsze świadectwo historyczne wydane przez Fundację Ośrodka KARTA z myślą o młodszych czytelnikach. Z perspektywy przeżyć Autorki, wtedy dziecka, pokazane są: II wojna światowa, losy Żydów polskich, getto warszawskie, powstanie warszawskie i pierwsze lata powojenne. W opowieści nie ma drastycznych obrazów, jest za to wiele dziecięcych emocji i doświadczeń, takich jak strach, samotność, głód, al...
Jan Lityński (1946–2021) był jednym z najważniejszych polskich opozycjonistów i więźniem politycznym w czasach PRL-u. „Litosfera. Autoportret odczytany” przedstawia drogę człowieka, który, wyrastając w domu o tradycjach komunistycznych, stopniowo dostrzegał kolejne wady panującego ustroju, dojrzewał do coraz aktywniejszego buntu i stał się współtwórcą ruchów społecznych – coraz bardziej zwartej, mocnej grupy ludzi stanowiącej zmianę. Książka zawiera wybór z relacji, wspomnień...
To, co na początku wydawało się niemożliwe, a dla wielu w kluczowych gabinetach władzy wręcz niepożądane, po dekadzie od upadku żelaznej kurtyny stało się faktem. Jak doszło do realizacji życiowych marzeń wielu wybitnych postaci, które wpłynęły na dalsze losy Europy i świata? Opowiadają o tym polscy i światowi przywódcy, politycy z pierwszych stron gazet, dziennikarze, a także drugoplanowi uczestnicy publicznych i zakulisowych zmagań. Oto pasjonująca historia urzą...
„Decyzje «Bora»” to opowieść o życiu pierwszoplanowej postaci w polskiej historii – której losy są wciąż bardzo mało znane szerszej publiczności. Każdy rozdział książki odpowiada kolejnemu etapowi życia Bora-Komorowskiego – pozwala nam poznać go jako kawalerzystę, olimpijczyka, który najpierw sam brał udział w zawodach, a potem prowadził polską drużynę hippiczną; przywódcę konspiracyjnych struktur, dowódcę powstania warszawskiego, a po wojnie ważnego polityka polskiej em...
Ta prowadzona przez niemal 50 lat kronika białostockiej wsi to jedyny w swoim rodzaju taki zapis historii lokalnej. Opowiada m.in. historię Pomygaczy od XIV wieku, podaje wierzenia ludowe, miejscowe obyczaje, gwarę, opisuje codzienne życie mieszkańców i jej Autora. Michał Więcko – chłop, filozof samouk, ludowiec, społecznik – był również postacią nietuzinkową. Spis jego zasług dla lokalnej społeczności zająłby wiele stronic, dość że otrzymał za nie 17 odznaczeń państwowych, w...
Wspomnienia rosyjskiego biologa – oskarżonego o sabotaż, więzionego i zesłanego do łagru na Wyspach Sołowieckich na Morzu Białym – to porażająca opowieść o absurdalnych zarzutach, śmierci przyjaciół wymordowanych po sfingowanych procesach, metodach pracy sowieckich organów bezpieki, pobycie w więzieniu i łagrze. Nakładem KARTY ukazały się również wspomnienia jego żony Tatiany Czernawiny "Żona „szkodnika”. Mój los to zwykła historia rosyjskiego naukowca, specja...
Wspomnienia żony aresztowanego w sfingowanym procesie rosyjskiego inteligenta. Tatiana Czernawina opisuje urągające ludzkiej godności warunki życia w Rosji bolszewickiej, pobyt w więzieniu i ucieczkę przez zieloną granicę wraz z mężem i synkiem. Nakładem KARTY ukazały się wspomnienia jej męża Władimira Czernawina Zapiski „szkodnika”. To nie jest polityczna rozprawa, lecz opowieść o sowieckim losie kobiety w czasach terroru. Nie sądzę, aby ktokolwiek z rządzący...
Christiane Hoffmann (ur. 1967) – niemiecka dziennikarka, córka dwójki uchodźców. Dorastała w Wedel w Szlezwiku-Holsztynie, gdzie trafiła rodzina jej ojca, która od XIII wieku do stycznia 1945 mieszkała we wsi Rosenthal na Dolnym Śląsku (dziś Różyna w województwie opolskim). Rodzina jej matki pochodziła z Prus Wschodnich. Studiowała slawistykę, historię i dziennikarstwo. W latach 1999–2012 publikowała w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (jako korespondentka zagraniczn...
Książka to historia Polaków, którzy mieszkają za wschodnią granicą Polski, opowiedziana ich własnymi głosami. Jest ona montażem fragmentów wybranych z relacji nagranych w jednym z największych w Polsce projektów dokumentacyjnych historii mówionej – w latach 2006–12 podczas wyjazdów do następujących państw: Łotwy, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Rosji i Kazachstanu udało się zapisać i zarchiwizować historie blisko 1100 osób. Nagrani opowiadają o miejscach, w których mieszk...
Ivan Jablonka (ur. 1973), francuski pisarz i historyk, wykładowca akademicki, wyrusza w podróż śladami swoich żydowskich dziadków, którzy wychowali się i poznali w Parczewie; tam także podjęli działalność w nielegalnej Komunistycznej Partii Polski (KPP). Kolejne dokumenty znalezione w archiwach polskich oraz francuskich, a także rozmowy z członkami rodziny, pozwoliły autorowi zrekonstruować historię dziadków, którzy po kolejnych odsiadkach w polskich więzieniach za działalnoś...
Nowa – poszerzona o dodatkowy zapis, dotyczący okresu II Rzeczpospolitej – edycja dzienników i wspomnień Zygmunta Klukowskiego, niezwykłego kronikarza Zamojszczyzny.Zygmunt Klukowski nie był pisarzem, nie tworzył świata słowami. Odwrotnie – starał się jedynie oddać to, co postrzegał. Czasem, jak w 1942 roku, tych słów mu brakowało. Notował na gorąco historię Zamojszczyzny i jej mieszkańców: rozwój II Rzeczpospolitej, ale też narastający w niej antysemityzm, okupację niemiecką...
Po raz pierwszy w Polsce publikujemy wyjątkowe świadectwo ostatniego Ambasadora II RP w Turcji. Jest to osobista opowieść o polityce międzynarodowej w latach II wojny światowej i miejscu Polski w tej polityce, widzianym ze szczególnej perspektywy – tureckiej stolicy. Tu, gdzie krzyżowały się polityczne interesy, trwała gra wywiadów i odbywały dyplomatyczne rozgrywki, przez całą II wojnę działał i zapisywał swoje obserwacje Michał Sokolnicki. Jego dziennik – wydany na emigra...
