W naszej świadomości historycznej obraz stosunków polsko-szwedzkich zdominowany jest przez słynny „potop” lat 1655-1660. Patrzymy na nie głównie oczyma bohaterów klasycznej powieści Henryka Sienkiewicza. Tymczasem w kolejnych dekadach, aż do upadku Rzeczypospolitej, relacje polsko-szwedzkie były równie istotne i interesujące. Pod wpływem sytuacji międzynarodowej i realiów polityki wewnętrznej obu królestw, zmieniały się one dynamicznie. Szwecja, przez długi czas jeden z najwi...
Naród w niewoli to zbiór artykułów pisanych przez historyków z krakowskiego Oddziału IPN. Przypominają oni niemiecką (Mit niewinnego Wehrmachtu) i sowiecką (Bić polskich panów) agresję na Polskę w 1939 r. Przedstawiają konsekwencje tej agresji: eksterminację obywateli polskich (Czy AK mogła zapobiec wołyńskiej rzezi Polaków ; Krwawa polska jesień; Aresztowanie generała „Grota" Roweckiego), w tym - pod okupacją niemiecką - Żydów (Śmierć nad gettem; W żydowskiej służbie na stra...
Powstała w latach 30-tych XX wieku monografia poświęcona roli, jaką w sowieckiej gospodarce i polityce odgrywało rolnictwo. Jej autor, urzędnik państwowy II RP, został aresztowany przez NKWD w r. 1940. Umieszczony w obozie w Rybniku nad Stryjem, zmarł według niepotwierdzonych do końca informacji 31 grudnia 1940 r. W swej pracy przeanalizował gruntownie ideologiczne, społeczne i ekonomiczne aspekty polityki sowietów wobec wsi i wykazał absurdy oraz katastrofalne skutki ich poc...
A kto chce być wolny… to książka o oporze wobec władzy komunistycznej, podjętym przez środowiska niepodległościowe w PRL i sposobach, jakimi komuniści próbowali ten opór zdławić. Autorzy tomu przedstawiają losy często zapomnianych dziś bohaterów walki o wolność, obalając zarazem wiele stereotypów dotyczących pracy peerelowskiego aparatu represji i działalności ówczesnej opozycji. Artykuły przedstawiają bezkompromisową wersję historii, politycznie niepoprawną i daleką od ideol...
Wybór tekstów jednego z budowniczych polskiego nowoczesnego ruchu narodowego i czołowego autora dyskusji ustrojowych II RP. Lektura jego tekstów przenosi nas w czasy, gdy państwo traktowano poważnie, chcąc poważnie dyskutować o jego ustroju i polityce - tym bardziej, im gorzej wyglądało praktyczne nim się zajmowanie.
Reforma Cerkwi stała się faktem. Paradoksalne zachowanie monarchy – pomazańca i Antychrysta – było skrajnie odczytywane przez Rosjan, lecz nie pozostawało dla nich niezrozumiałym. W kulturze znaczonej raskołem, w zatarciu granic pomiędzy władzą prawdziwą a samozwańczą (Łżedymitr, Łżealeksy), cezura pomiędzy sacrum a profanum, imperium a sacerdotium nie była dla wyznawców prawosławia najistotniejsza. Przyzwolenie na wszechwładzę cara odpowiadało ideałowi chrześcijańskiej pokor...
Książka Władysława Konopczyńskiego o Stanisławie Konarskim to barwna opowieść o życiu znakomitego myśliciela i wielkiego reformatora, do dziś będącego symbolem starań o naprawę Rzeczypospolitej. Wybitny historyk kreśli przy tym erudycyjną panoramę burzliwego okresu dziejów Polski, w którym podejmowano próby ratowania jej przed upadkiem – ale także za sprawą wielu błędów i zaniechań pogłębiano jej kryzys. Poznając kolejne etapy działalności publicznej Konarskiego – jego wysyłk...
Lata 1918-1921 to jeden z najważniejszych i najciekawszych okresów historii Polski – czas walki o niepodległość i urządzania odrodzonego państwa. Ten okres ma niezwykłego kronikarza – prof. Władysława Konopczyńskiego, jednego z najwybitniejszych polskich historyków. Niemal codzienne odręczne wpisy do Dziennika ukazują, często w nowym świetle, wielkie wydarzenia dziejowe, których Autor był świadkiem i uczestnikiem – paryską konferencję pokojową czy mobilizację kraju w czasie w...
Wybór pism czołowego konserwatywnego polityka i ekonomisty doby zaborów, wykładowcy Uniwersytetu Lwowskiego, prezydenta Austriackich Kolei Państwowych, ministra skarbu Austrii i II RP. W tomie zostały zawarte jego krytyczne analizy polityki krakowskich Stańczyków i ideologii socjalistycznej, a także teksty o pracy kobiet i ekonomii społecznej. Wybór, wstęp i opracowanie: dr Dariusz Grzybek Współwydawca: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ 224 strony, twarda ...
Książka o polskiej polityce wschodniej w latach 1989-2015 – jej uwarunkowaniach, celach, sukcesach i porażkach. Jakie zasady i interesy powinny być podstawą polityki wschodniej Rzeczypospolitej? Czy Polska skutecznie przeciwstawia się wpływom rosyjskim w Europie Wschodniej? Jak ewoluują stosunki Polski z Ukrainą i co decyduje o ich stanie? Jaki powinien być realistyczny plan działania wobec Białorusi? Jakie miejsce w polskiej polityce wschodniej zajmują kraje bałtyckie? Co P...
Tom studiów o miejscu komunizmu w polskiej myśli i praktyce politycznej po 1939 roku. - Jak polskie społeczeństwo oceniało komunistów na progu II wojny światowej? - Jaką wizją Związku Sowieckiego przedstawiała w swej propagandzie konspiracyjna PPR? - Jak przeciwstawiały się działalności komunistów "polskich" Armia Krajowa i podziemie narodowe? - Jaką politykę wobec ZSRS prowadził w trakcie II wojny światowej rząd RP na uchodźstwie? - Co o komunizmie sądziło kierownictwo PZP...
Nieczęsto w historii stosunków międzynarodowych zdarzało się, by za swojego największego wroga dany rząd uznawał państwo odda¬lone odeń o kilka tysięcy kilometrów. Taka sytuacja wystąpiła jednak w przypadku Hiszpanii generała Francisco Franco, która w okresie drugiej wojny światowej prowadziła skrajnie antysowiecką politykę. Moskwa była konsekwentnie traktowana przez Madryt jako niebezpieczeństwo nie tylko dla jego niezależności i dla władzy obozu narodowego, ale także dla d...
Przedstawione w tej książce historie ukazują w wielu wymiarach losy Polaków w czasie II wojny światowej i w pierwszych latach po jej zakończeniu. Uzupełniają, a czasem z odmiennej perspektywy naświetlają obraz jednego z najbardziej dramatycznych okresów w naszych dziejach. To swego rodzaju raport o procesie niszczenia dziedzictwa II Rzeczypospolitej przez nazistów i komunistów. Jednocześnie jest to opowieść tych, którzy przed wojną budowali niepodległe państwo, a po jej wybuc...
Piętnasty tom serii „Z archiwów bezpieki – nieznane karty PRL” przygotowywaliśmy z myślą o tragicznie zmarłym profesorze Januszu Kurtyce. Pracowaliśmy z Nim przez dziesięć lat – od początku istnienia Oddziału IPN w Krakowie. Przez pięć lat był naszym dyrektorem, a następnie naszym prezesem IPN. Swe życie zakończył nagle i niespodziewanie w drodze na obchody 70. rocznicy Zbrodni Katyńskiej. W niniejszym tomie zamieściliśmy artykuły poświęcone zagadnieniom szczególnie bliskim J...
Niewiele kwestii wzbudza tak wielkie emocje w polskim życiu publicznym, jak stosunek do Rosji. Od kilkuset lat to kluczowe zagadnienie nie tylko polskiej polityki, ale i kultury. Wypowiadali się na ten temat – i wciąż to czynią – najważniejsi myśliciele, artyści, politycy. Niektórzy z nich sformułowali wpływowe koncepcje prorosyjskie – i to właśnie one wzbudzają największe kontrowersje. Tom wydany w serii Polskie Tradycje Intelektualne ukazuje najważniejsze z nich. Czołowy ba...
„Solidarność” – jeden z największych fenomenów XX wieku – swą siłę w latach 1980–1981 czerpała m.in. ze swego wewnętrznego zróżnicowania. Tworzące ją środowiska nawiązywały bowiem do różnych idei politycznych i tradycji walki o wolną Polskę, mogąc dzięki temu mobilizować Polaków o odmiennych poglądach, a nie sympatyków tylko jednego z nurtów opozycyjnych. W niniejszym tomie historycy z krakowskiego oddziału IPN przedstawiają kolejne etapy polskich zmagań z totalitaryzmem, bez...
"Żyjemy w czasach, w których próbuje się zrywać ciągłość kulturową i cywilizacyjną. Dla wielu ludzi punktem odniesienia nie są osoby, które poświęciły życie dla niepodległej Polski, a są nim ci, którzy trzymali ją lojalnie w ramach sowieckiego imperium. Relatywizowanie przeszłości oraz zmiana sensu podstawowych pojęć (np. honoru czy patriotyzmu) służą zakłamywaniu dziejów państwa i narodu, pozwalają zdrajcom chodzić z podniesionym czołem, a byłym dziennikarzom reżimowym oraz ...
Polityka realna: Zarys działalności i programu stronnictwa petersburskich realistów (1859-1906) to książka przedstawiająca działalność i doktrynę jednego z najważniejszych polskich stronnictw mieszczących się w nurcie ugody wobec Rosji. Odgrywało ono istotną rolę zarówno w wymiarze praktyki politycznej, jak też w formułowaniu i upowszechnianiu lojalistycznych koncepcji ideowych. Budziło przy tym wielkie kontrowersje: konsekwentne trwanie przy opcji prorosyjskiej przysparzało ...
Położone na Sądecczyźnie Tęgoborze nie jest szerzej znane poza Małopolską. Sceptyk mógłby zatem powątpiewać, czy opowieść o losach jego mieszkańców – a także okolicznych miejscowości – w latach 1939-1953 może znacząco wzbogacić pamięć o wydarzeniach z czasów II wojny światowej i powojennej instalacji systemu komunistycznego w Polsce. Nie miałby jednak racji. Ta lokalna wydawałoby się historia zmagań z okupacją niemiecką i sowiecką oraz peerelowskim aparatem represji w mikrosk...
Bartosz Kaczorowski, Wojna Salazara. Polityka zagraniczna Portugalii w okresie drugiej wojny światowej „Portugalia w II wojnie światowej udziału nie wzięła. Leżące na peryferiach europejskiego kontynentu państwo w latach 1939-1945 odegrało jednak znacznie ważniejszą rolę, niż mogłoby to wynikać z powszechnej opinii na ten temat. Mimo swojej neutralności udzieliło bowiem szerokiej pomocy aliantom, w kilku przypadkach wywierając kluczowy wpływ na przebieg wojny w rejonie Morza ...
Rosja wczoraj i dziś. Studium historyczno-polityczne jest najważniejszym dziełem Włodzimierza Bączkowskiego (1905–2000), wybitnego sowietologa i twórcy polskiej myśli wschodniej. Książka ukazała się w lutym 1946 r. w Jerozolimie, gdy zaczynała się konfrontacja Związku Sowieckiego z Zachodem. Dokładnie w tym samym czasie George Kennan wysłał swój słynny „długi telegram”, który dał podstawę pod zimnowojenną strategię Stanów Zjednoczonych wobec Moskwy. Książka Bączkowskiego, po ...
Polska a Turcja 1683-1792: misje dyplomatyczne, zakulisowe intrygi, akcje militarne – wydarzenia, które zaważyły na losach nie tylko Polski i Turcji, ale i całej Europy, w mistrzowskiej analizie prof. Władysława Konopczyńskiego (1880-1952), jednego z najwybitniejszych badaczy polskiej historii. Ukazuje on niesłusznie zapomniany – nawet przez wielu zawodowych historyków – fragment dziejów I RP, gdy część elit pogrążonej w kryzysie wewnętrznym i coraz bardziej ulegającej zewnęt...
Książka ukazująca stanowiska najważniejszych polskich myślicieli politycznych okresu PRL, od nieprzejednanych przeciwników komunizmu po autorów, którzy zdecydowali się na kolaborację z systemem. „Pytanie „czym był PRL” stawiano sobie – zwłaszcza w ostatnich latach, po jego upadku – bardzo często. Spór o państwowość PRL jest dziś istotnym elementem debaty publicznej w Polsce. Często próbuje się oddzielić w nim materię „czysto historyczną” od „politycznej”, tak jakby uznawano,...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
