W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym, aż po rozstrzelanie Eleny i Nicolae Ceauşescu w grudniu – Europa Środkowa i Wschodnia przeszła przez burzliwy, choć wyjątkowo mało krwawy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego (totalitarnego). Dziś, ponad 30 lat po tamtych wydarzeniach, wydaje się, iż perspektywa jest wystarczająco odległa, by bez emocji prowadzić badania porówna...
„Jabłoneczka” jest antologią – jak wskazuje podtytuł - polskiej pieśni ludowej ułożoną przez Juliana Przybosia i która pierwszy raz ukazała się w PIW-ie w 1953 roku. Przeszło siedemdziesiąt lat od tej premiery zaskakuje wciąż, w czasie swoistego rewizjonizmu historycznego i ludowej wersji historii Polski, żywość słów, budujących pieśni poruszające najróżniejsze tematy. Jak sam legendarny poeta i teoretyk awangardy napisał we wstępie: „Chciałem ułożyć wybór najlepszych p...
„Niewielu inspirowało innych pisarzy tak jak on” – to najczęściej spotykane podsumowanie twórczości Pera Olova Enquista. Ten wybitny szwedzki pisarz i dramaturg, doskonale znany również polskim czytelnikom, zyskał międzynarodowe uznanie książką, która – co za paradoks! – dopiero teraz ukazuje się w polskim tłumaczeniu. To właśnie „Legioniści” sprawili, że Enquista okrzyknięto „odnowicielem gatunku powieści dokumentalnej”, a sama książka doczekała się ekranizacji. Opowi...
Lu Xun jest powszechnie uznawany za najważniejszego chińskiego pisarza, ojca chińskiej literatury współczesnej. Japoński noblista, Kenzaburo Oe, nazwał go wręcz najwybitniejszym azjatyckim pisarzem XX wieku. Znany przede wszystkim ze swoich opowiadań, pisał również prozę poetycką, eseje, był krytykiem literackim i tłumaczem. Zadebiutował w 1918 r. opowiadaniem „Dziennik szaleńca”, które jako pierwsze zostało napisane potocznym, a nie klasycznym językiem chińskim. Jego t...
Świat „Świętego Leonarda z pól” został zbudowany na granicy mitu i bajki. Marek Stokowski, autor znany m.in. z powieści „Samo-loty”, „Stroiciel lasu” czy wydanego w ubiegłym roku „Lotnicha” oraz humoresek nagranych przez Zbigniewa Zamachowskiego i Adama Woronowicza, do niedawna był kustoszem Muzeum Zamkowego w Malborku. W swojej najnowszej książce nie ogranicza się jednak do realizmu magicznego i bohaterów – niewinnych czarodziejów odpornych na wszelkie choroby wieku. W...
„Tańce nad miastem” to jedna z najpiękniejszych i najbardziej poruszających książek o dwoistej naturze rzeczywistości i tajemnicy pisania. Uładzimier Arłou - jeden z najciekawszych i najpopularniejszych poetów i prozaików białoruskich ostatnich kilku dekad – przenosi nas w świat, gdzie sny przekraczają granicę jawy i dają wytchnienie od grozy rzeczywistości, w której protestujący giną od kul snajperów. Trzy opowieści, rozgrywające się w różnych krajach (i światach...
„Zapomniane” to najnowsza książka często nagradzanego i chętnie przekładanego na różne europejskie języki Rafała Wojasińskiego. W skład tego tomu wchodzą dwie nowele, których głównymi bohaterami są kobiety „znikome”, właściwie „z marginesu”. Można uznać je za jednostki niszowe, ale ich wyjątkowość objawia się w sprawczości werbalnej, w mocy języka, która pozwala im przekroczyć swój własny niepewny i nieszczęśliwy byt. Czytelnik tej książki przejmuje rolę cichego słuchac...
Pierwsze polskie wydanie rozbuchanej językowo, wielorejestrowej powieści gwatemalskiego pisarza i poety, laureata literackiej Nagrody Nobla - Miguela Ángela Asturiasa „Pan Prezydent”. To jedno z wielu dzieł literackich przynależących do nurtu „powieści o dyktatorze”. Głównym atutem „Pana Prezydenta” nie jest jednak to, że podejmuje trudne tematy związane z realiami dyktatury, ale to, w jaki sposób je podejmuje. „Pan Prezydent” ma wymiar uniwersalny, opowiada o ludziach ...
Jan Žižka, czeski bohater narodowy, przywódca antyniemieckiego i antykatolickiego powstania Czechów, które przeszło do historii pod nazwą rewolucji husyckiej, zanim stał się „bożym bojownikiem”, przeszedł iście awanturniczą i pełną zakrętów drogę życiową. Straciwszy za młodu cały majątek i jedno oko, dołączył do raubritterów, czyli trudniących się rozbojem rycerzy, i napadał kupców na drogach. Później także za pieniądze sprzedawał swój miecz i umiejętności bojowe. Jako ...
Pierwszy wydany zbiór wszystkich wierszy poetki i publicystki pochodzenia żydowskiego Loli Szereszewskiej (1895–1943), której twórczość była do tej pory na marginesie recepcji literackiej, a stanowi niezwykły zapis biografii indywidualnej, będącej jednocześnie częścią doświadczenia zbiorowego. Twórczość Szereszewskiej czerpie z poetyki Młodej Polski i grupy Skamander, jednak charakteryzuje się własnym, odrębnym stylem poetyckim. Ważnym elementem jej wierszy jest sensual...
Wspomnienia profesor Barbary Szackiej, socjolożki, obejmują okres od dzieciństwa spędzonego w Kaliszu, przez okupację, kiedy cieniem na życiu rodziny położyla się wieść o zamordowaniu ojca w Katyniu, po czasy PRL, aż do jej upadku w 1989 roku. Autorka obszernie opowiada o swoich wyborach naukowych, ideowych i życiowych, kreśląc obraz środowiska polskiej inteligencji na tle przemian politycznych i społecznych.
Antonio Tabucchi to jeden z najbardziej znanych włoskich pisarzy II połowy XX wieku. Zmarły w 2012, laureat wielu nagród, tłumaczony na wszystkie języki europejskie, ale też japoński i kurdyjski. Mistrz krótkiej formy. W Polsce dość dobrze obecny, ale jego książki, które spotkały z żywą reakcją krytyki i czytelników, od lat są niedostępne. Przypominamy Tabucchiego reprezentatywnym, przekrojowym tomem opowiadań wybranych. W zamyśle autorki wyboru i tłumaczki Tabucchiego, ...
Drugi tom wieloaspektowej i wielowątkowej biografii Franza Kafki pióra Reinera Stacha, w przekładzie Sławy Lisieckiej, obejmuje lata 1910-1915. Wkraczamy w czas decyzji.Bogactwo życia Kafki rodziło się przede wszystkim w sferze psychicznej, w tym, co niewidoczne. Kto znajduje się pod pierwszym wrażeniem lektury "Zaginionego" albo "Zamku", temu trudno będzie zrozumieć, że zawód autora, jego stan rodzinny, zamiłowania i antypatie nie mają prawie nic do rzeczy. Nawet dzien...
Władysław Czapliński (1905–1981), profesor historii, badacz dziejów Polski i powszechnych w okresie nowożytnym i historii krajów skandynawskich. Uznawany za jednego z najwybitniejszych badaczy dziejów nowożytnych, w szczególności polskiego parlamentaryzmu. Zdaniem wielu był twórcą szkoły naukowej, o czym świadczą liczne kontynuacje jego badań. Natomiast wyobraźnię historyczną szerokiego grona czytelników kształtowały jego liczne prace popularnonaukowe, wśród nich Włady...
„Wygnanie i królestwo” to ostatnia książka Alberta Camusa wydana za życia autora. Składa się na nią sześć opowiadań, a tytułowe „Wygnanie” i „Królestwo” opisuje egzystencjalną sytuację bohaterów. Duchowe wygnanie i poszukiwanie wewnętrznego królestwa, w którym człowiek mógłby się odrodzić. Oto Francuzka uwodzona przez odmienność Afryki, okaleczony renegat bliski szaleństwa w obliczu bestialstwa swojego narodu, malarz zagubiony w hipokryzji świata sztuki. Camus planował ...
Najnowsza książka Olgerda Dziechciarza – monumentalny "Zaświatowiec", przypominający jednak swoją lekkością, poczuciem humoru, czy wręcz kpiarstwem, powiastkę filozoficzną – to powieść, w której bohater (nazwisko: Małopolski) jest człowiekiem nieradzącym sobie z rzeczywistością, a ponieważ wszystko bierze dosłownie – nieustannie wpada w kłopoty. Początkowo centralna postać zdaje się być na dobrej drodze do odzyskania zmysłów, ale – jak to w życiu bywa i zgodnie z prawe...
"Przygody Simplicissimusa" to słynna powieść łotrzykowska z 1669 roku, postrzegana jako najważniejsze siedemnastowieczne dzieło w obrębie tego gatunku. Jest ona również uważana za jedną z pierwszych powieści przygodowych z motywami autobiograficznymi. Grimmelshausen opublikował "Simplicissimusa" pod pseudonimem German Schleifheim von Sulsfort, co – podobnie jak nazwisko protagonisty Melchiora Sternfelsa von Fuchshaima – jest anagramem prawdziwego nazwiska autora (Christ...
Heikki Kännö – uznawany za jednego z najznakomitszych współczesnych pisarzy fińskich, z wykształcenia artysta malarz – stworzył w „Wyspie Snów” niepokojącą, na poły magiczną opowieść o demonach cudzej przeszłości, egzorcyzmowanych dziełem pisania. Potężne dzieło wyobraźni zasilają tu autentyczne postacie i wydarzenia, lecz nad wszystkim unosi się duch realizmu magicznego. Oto pisarz, Izaak Severin, jest owładnięty potrzebą spisania dziejów rodziny Bergerów – rodziny nie...
Książka będzie się składać ze stu biogramów drugo- i trzecioplanowych postaci z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów z czasów panowania Zygmunta Augusta i królów elekcyjnych do 1668 roku. Zamysł polega na zobrazowaniu wielokulturowości i wielowyznaniowości dawnej Rzeczypospolitej, spojonej przez zasadę obywatelskiej odpowiedzialności. W książce znajdą się życiorysy osób pochodzenia polskiego, ruskiego, litewskiego, żydowskiego, ormiańskiego, tatarskiego, niemieckiego w wyd...
Kim jest Wojciech Chmielewski? Pisarzem z Warszawy, który debiutował w 2003 roku na łamach „Nowej Okolicy Poetów", autorem kilku zbiorów opowiadań, laureatem Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego (2017) oraz Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida (2018), ale przede wszystkim – jak zauważa Jakub Beczek w swoim posłowiu – „Jest Wojciech Chmielewski uważnym obserwatorem realności. Odkrywa ją, rejestruje i utrwala. Potrafi też przywołać i zatrzymać to, co minione – przeżyć prz...
Kontusz to inaczej polski strój narodowy, odzienie specyficzne, po którym przez wieki rozpoznawano przedstawicieli Rzeczpospolitej. I nie zmieniły tego ni rozbiory ni ciemne lata PRL. Ten elemenet dorobku rodzimej kultury ma swoją barwną i ciekawą historię powstawania, ewolucji, wreszcie symbolikę. Książka jest pierwszą, bardzo udaną próbą syntetycznego opisania tego symbolu kultury polskiej, a opisowi towarzyszy wspaniały zestaw ilustracji dobranych ze znawstwem i smakiem. A...
"Sorrowful Songs. Pieśni żałosne" to polski debiut tłumaczonej na wiele języków francuskiej poetki i krytyczki literackiej, Déborah Heissler (ur. 1976). Jej wiersze to swoisty dialog m.in. z poezją Phillippe`a Jaccotteta i Yvesa Bonnefoy. Wydany we Francji w 2015 roku tomik nawiązuje swoim tytułem do "Symfonii pieśni żałosnych" Henryka Mikołaja Góreckiego, stąd jego trójdzielna forma, smutny ton, wolne tempo poetyckiej opowieści o stracie ukochanej. Podmiot liryczny lub narra...
Jeśli „w stuleciu kłamstwa prawda niekiedy podnosiła głowę i wybuchała śmiechem”, to właśnie za sprawą osób takich jak Simon Leys. Posługujący się tym pseudonimem belgijski sinolog Pierre Ryckmans był jednym z najwybitniejszych współczesnych myślicieli – pisarzem, tłumaczem, krytykiem literackim, historykiem sztuki, miłośnikiem kaligrafii, żeglarstwa i małych rybek. Oddał nieocenione zasługi dla sinologii – nie tylko jako wybitny tłumacz chińskiej klasyki, ale też ten, który ...
Po znakomitym tomie rozpraw i materiałów do biografii Stanisława Ignacego Witkiewicza – Witkacego portrecie wielokrotym – papieża witkacologii prof. Janusza Deglera przedstawiamy drugi zbiór jego tekstów, stawiający gmach biografii i dziejom recepcji twórczości Witkacego. Autor nie unika odpowiedzi na pytania typu: Kogo pochowano na Pęksowym Brzyzku w kwietniu 1988 roku? czy Kto zacz i skąd przychodzi Puczymorda?, zwierza się edytora, jakim była monumentalna edycja Witkacowsk...