Na początku było słowo, komentarz przyszedł później. Paweł Próchniak wierny jest temu fundamentalnemu rozpoznaniu. Wcale dziś nieoczywistemu.W swoich odczytaniach nie wychodzi przed szereg, zawsze daje pierwszeństwo słowom. A trzeba dodać, że zajmuje się nimi z nadzwyczajną czułością. Opukuje je, osłuchuje, obraca w palcach, bada skrupulatnie ich semantyczne przydźwięki. Wpuszczając słowa w nieoczekiwane konteksty – patrzy jak znowu zaiskrzą. Uwalnia ich zaskakujące sensy i o...
Uniwersalny charakter Boskiej Komedii zasadza się na tym, że jest ona – by odwołać się do słów Ericha Auerbacha – naśladownictwem rzeczywistości we wszystkich jej sferach. Został w niej przedstawiony cały fizykalno-kosmologiczny, etyczny i historyczno-polityczny porządek świata i w tym sensie jest ona niewątpliwie syntezą kultury średniowiecznej, w której kształtowaniu wielką rolę odegrało dziedzictwo antyku, asymilowane przez pisarzy i myślicieli chrześcijańskich – tam, gdzi...
Wielką zaletą książki jest interdyscyplinarność tych analiz. Autorka posługuje się bowiem nie tylko warsztatem krytyczno-literackim, kiedy np. tropi związki Wojtyły z twórczością Słowackiego czy Zegadłowicza, czy też eksponuje jego znaczenie w kontekście polskiej literatury XX wieku. Równie ważne i przydatne są jej kompetencje filozoficzne, a zwłaszcza teologiczne, by wydobyć rodzaje i funkcje wcale nie tak oczywistych sygnałów biblijnych w twórczości poetyckiej Papieża-pisar...
Marcin Świetlicki zyskał w ostatnim dziesięcioleciu status niekwestionowany, stał się nie tylko odniesieniem dla poetów różnych pokoleń, ale i częstym tematem rozpraw akademickich.W sylleptyczności tego pisarstwa zawiera się jeden z jego najważniejszych i najciekawszych, najbardziej pociągajacych i najtrudniejszych do rozpoznania uroków. Świetlicki bez cudzysłowu i w cudzysłowie, z całym bagażem wykreowanych, performatywnie ustanowionych w polu literackim skojarzeń, ów „Marci...
Autorka wykazuje się doskonałą znajomością prozy najnowszej i jej poszczególnych nurtów. Nie operuje na ograniczonym polu przykładów, dobranych tak, by pasowały do taksonomii, ale stara się ogarnąć duży, reprezentatywny obszar tekstów współczesnej literatury. Wszystko to napisane jest inteligentnie, żywo z punktu widzenia stylistyki i z zastosowaniem godnej podziwu erudycji w dziedzinie opracowań teoretycznych.
Antologia Jagody Budzik ma szansę stać się książką ważną, ponieważ w najmniejszym stopniu nie jest egzotyczna. To nie jest tylko literatura izraelska. W wielu aspektach jest środkowoeuropejska, jest polska, jest niemiecka, jest też, oczywiście, palestyńska. Nie chodzi wyłącznie o to, że historia splotła te narody, a sploty uwierają w trzecim już pokoleniu. Chodzi też o podobne (przy wszystkich sprzecznościach) uwikłania w mity, przemilczenia, w klisze. Dramaty zebrane w tej a...
Przygotowana przez Joannę Grądziel-Wójcik i Piotra Łuszczykiewicza książka Bogusława Latawiec. Portret podwojony stanowi wielostronne i przeglądowe kompendium, zarysowujące w pełnym wymiarze horyzonty biograficzne i twórcze poznańskiej pisarki, cieszącej się poczytnością, gronem wiernych czytelników, oddanych krytyków i badaczy literatury, wreszcie także autorki wielokrotnie nagradzanej i tłumaczonej na wiele języków. To pierwsza, obok rozproszonych dotąd w prasie literackiej...
Uniwersalny charakter Boskiej Komedii zasadza się na tym, że jest ona – by odwołać się do słów Ericha Auerbacha – naśladownictwem rzeczywistości we wszystkich jej sferach. Został w niej przedstawiony cały fizykalno-kosmologiczny, etyczny i historyczno-polityczny porządek świata i w tym sensie jest ona niewątpliwie syntezą kultury średniowiecznej, w której kształtowaniu wielką rolę odegrało dziedzictwo antyku, asymilowane przez pisarzy i myślicieli chrześcijańskich – tam, gdzi...
Autorka umieszcza poezję polską w sieci porównań złożonej z przekładów na język bułgarski, a także z twórczości własnej tłumaczy, listów i wypowiedzi metaliterackich. Celowość tego zabiegu służy refleksji nad słowiańskimi przekładami, stanowiąc dowód na podobieństwa i różnice kulturowe w ramach języków blisko spokrewnionych, co podkreśla wagę tożsamości jednostkowych (osób i zbiorowości) w porozumieniu międzykulturowym. Opisy wybranych faktów z historii przekładu poezji polsk...
Niepojęty przypadek. O poezji Wisławy Szymborskiej to książka opisująca fenomen twórczości autorki Końca i początku jako wieloimiennej całości. Każda z kolejnych części tomu: I. Koniec i początek, II. Możność utrwalania, III. Odróżnić od próżni, IV. Z wnętrza gatunku, V. Na wieży Babel, VI. Portret kobiecy, celuje w inny wymiar dzieła i myśli Wisławy Szymborskiej: egzystencjalny, estetyczny, filozoficzny, antropologiczny, wersyfikacyjny, osobowościowy. Wewnątrz zaś rozgrywa s...
W pracy Autorka skupia się na aspektach semiotycznych właściwych niewerbalnym znakom obecnym w komunikacji językowej. Sprawnie przy tym operuje polskim i włoskim materiałem wydobytym nie tylko ze słowników i innych publikacji tematycznie pokrewnych, lecz częściowo także autentycznym, pozyskanym z samodzielnie zaobserwowanych rzeczywistych aktów komunikacyjnych. Eksponowanym sposobem przybliżania zagadnienia jest analiza wariantywności obszarowej i społecznej (związanej z reje...
Na (nie) swojej ziemi. Tożsamość kulturowa i sztuka w Wielkiej Brytanii po 1945 opowiada o wybranych aspektach sztuki brytyjskiej okresu powojnia analizowanych w perspektywie pojęć takich jak tożsamość kulturowa i tożsamość narodowa, angielskość i brytyjskość. Kluczowym jest umiejscowienie tożsamości, to znaczy wskazanie, jak przestrzeń wiejska i miejska stanowiły miejsca znaczące dla konstruowania tożsamości odpowiednio angielskiej i brytyjskiej. W tej perspektywie analizowa...
Książka interpretuje przykłady współczesnej sztuki wizualnej dotyczącej zagadnienia tożsamości osobowej, poszukując w nich obecności intuicji i śladów metafizycznej idei człowieczeństwa. Dzięki metodzie hermeneutycznej odnajduję je w grze różnorakich doświadczeń zmysłowych i wewnętrznych z doświadczeniem estetycznym w dziełach sztuki i ich interpretacji. Tytuł zawiera świadomą aluzję do książki Patrząc Józefa Czapskiego, której autor, wrażliwy na obecność wartości uniwersalny...
Monografia Viatoris. Który pokonuje drogę. Ponowoczesny romantyzm Piotra Jargusza jest zebraniem wieloletnich obserwacji artystycznych działań Piotra Jargusza, które sam twórca obejmuje projektem życia zatytułowanym Viatoris. Eseistyczny charakter wywodu celowo zbliża się często do stylu pisarskiego opisywanego artysty, co wynika z uczestniczenia w jego działaniach. Ostatecznie zawsze jednak wpisuje działania w postawy, nurty, style i zjawiska artystyczne, szczególnie takie j...
Oto obraz przedstawiający malarza przy pracy nad obrazem. W dodatku widzimy kolejne etapy życia autorki, jej dojrzewanie do tematów, zmiany perspektywy, a przy tym Grupińska ani na chwilę opowieści „nie zasłania własnym mówieniem”. Można więc być w cudzej opowieści i pokazywać w ten sposób, czym może być cudza opowieść w twoim życiu, czym może być wszelka rozmowa. W szkicach o Ance Grupińskiej ta myśl wydaje mi się bardzo ważna. Ona uczy jak pytać, jak słuchać, jak mysleć – ...
Książka Gabriele Vacisa Awareness. Dziesięć dni z Jerzym Grotowskim to jedno z najciekawszych źródeł dotyczących ostatniego okresu twórczości wielkiego polskiego artysty. Źródło tym cenniejsze, że jego autorem jest wybitny artysta włoski, tworzący teatr pozornie daleki od tego, nad czym pracował Grotowski, ale zarazem potrafiący zrozumieć i na własny sposób skomentować jego idee i propozycje praktyczne. Dzięki temu Awareness to nie tylko źródło ważnych a wciąż mało znanych wi...
Szkice do Wojaczka to książka poniekąd okolicznościowa. Powstała w 70. rocznicę urodzin poety, w kontekście ponownego, głęboko odmienionego zainteresowania jego twórczością. Mówiąc w skrócie: dzisiaj mniej zajmuje nas życie Wojaczka, bardziej zaś oryginalna wielopostaciowość dzieła. Do meandrów i dramatów biografii autora Sezonu nie mamy już dostępu, lub inaczej – po wielu próbach uporania się z jego legendą, wiemy lepiej, iż najpewniejsza, być może jedyna droga do życia wied...
Tematem książki jest specyficzna sytuacja instytucjonalna włoskiego środowiska szeroko rozumianych teatrów poszukujących a tytuł książki nawiązuje do okresu, kiedy narracja na temat znaczenia twórczości artysty dla włoskiego teatru poszukującego nie była jeszcze uprawomocniona jego późniejszymi działaniami na terenie Włoch.
Dzieło sztuki jest wybrykiem natury. Ekscesem. Nie powinno go być - a jest. W książce stawiam mocną tezę, że w świecie triumfów wąsko i instrumentalnie pojmowanego rozumu, wobec słabnącej siły religii, która do niedawna była głównym depozytariuszem tajemnicy, sztuka jest tą dziedziną, która pozostaje enklawą nieobliczalnego. Wystarczy dostrzec, że wielkie dzieła sztuki wciąż rzucają na nas potężny czar. Pojmiemy to lepiej, gdy tylko słowo to uwolnimy od trywialnej semantyki n...
Jest to wędrówka wśród poetyckich znaczeń, skojarzeń w bogactwie literackiej tradycji, powiazań filozoficznych i teologicznych. Powolne rozgryzanie i smakowanie ziarnka kawy (jeśli ktoś ją lubi) – tak można by określić analizę, jaką funduje nam Zarębianka – wszechstronny i kompetentny przewodnik. Jaka teologia wyłania się z jej studium? Przeważa teologia nieśmiała, wydobywająca się ze zwątpienia, głęboko ukrytej tęsknoty, chwili przelotnego doświadczenia, a zatem taka, która...
