Przed i po. Witold Gombrowicz to drugi tom cyklu redagowanego przez Józefa Olejniczaka pod wspólnym tytułem, pierwszy – wydany w ramach serii Granice Wyobraźni redagowanej przez Pawła Próchniaka w 2018 roku poświęcony był twórczości Bruno Schulza. Obszerna monografia zbiorowa poświęcona twórczości Witolda Gombrowicza podzielona jest na cztery części, a tytuł każdej z nich to cytat z dzieła autora Ferdydurke. Pierwsza część (Cóż, obrońcy kultury polskiej?) składa się z siedmi...
Jeśli dobra eseistyka łączy w sobie wyrafinowany, erudycyjny dyskurs z językiem obrazowym i metaforycznym, to książka Nikt nie widzi dobrze znakomicie spełnia te reguły. Tworzące ją szkice lokują się pomiędzy stylem rozprawy naukowej a prywatnym dziennikiem lektur i przemyśleń, między studiami komparatystycznymi a finezyjnie uprawianą sztuką interpretacji, która u swoich podstaw ma dogłębną, budzącą podziw znajomość poezji, prozy, malarstwa, kultury wielu epok i języków, biog...
Prowokacyjny tytuł książki Dariusza Kosińskiego – Uciec z »Wesela« – nie oznacza, że autor proponuje współczesnym czytelnikom rezygnację z lektury dramatów Wyspiańskiego, ani tym bardziej nie namawia do tego, żeby wreszcie zakończyć jego obecność w polskim teatrze. Uciekać trzeba nie przed Wyspiańskim, ale przed interpretacjami, jakie dopadły go już za życia, czyli przed próbą traktowania poety jako autora, który chciałby objąć rząd dusz, jako kogoś, kto nas poucza i wskazuje...
Nakreślona w książce panorama poetyk i tematów pomyślana jest w ten sposób, żeby na pierwszym planie znalazły się dociekania metafizyczne, doświadczenia sacrum, teologiczne roztrząsania prowadzone w języku poezji, wyznania medytacje religijne. Podkreślić należy, iż autorka należy do grona najwybitniejszych znawców wskazanej problematyki. O spoistości cyklu przesądza kilka czynników: wybór istotnych zjawisk poetyckich, konsekwentna metoda lektury, historycznoliterackie i kul...
Gramatyka bieli jest książką porywającą, mocną, wnikliwą i z ogromnym kunsztem – specjalnie używam tego słowa – skomponowaną. Nie bez znaczenia dla zawartych w niej analiz i interpretacji jest „ucho wewnętrzne” autora – ku muzyce zawsze otwarte. Książka zawiera ogromny ładunek spraw poważnych, trudnych, mrocznych – tak, Gramatyka bieli podszyta jest ciemnością – można ja zresztą zobaczyć i czytać jako kontrapunkt, ale też kontynuację Lekcji ciemności tegoż autora. Pod względe...
Powieść Przystań Jorisa-Karla Huysmansa powstała w roku 1887, ale w polskim tłumaczeniu wychodzi drukiem po raz pierwszy. Autor Na wspak przyzwyczaił swoich czytelników do wyszukanego, świetnego literacko stylu i do wyrafinowanych, przenikliwie samoświadomych bohaterów. W Przystani jest podobnie, a pogłębione studium jednostki – wyalienowanej i znudzonej otaczającym ją światem, udręczonej życiem w nowoczesnym mieście, nadwrażliwej – nakłada się tu dodatkowo na studium złożone...
Poezja Zuzanny Ginczanki (Sary Poliny Gincburg) to „twórczość, o której chce się myśleć i rozmawiać, która pozwala na reinterpretacje, ponowne odczytania oraz wielokrotne spojrzenia na utwory i postać poetki”, jak piszą we wstępie redaktorki tomu, Katarzyna Kuczyńska-Koschany i Katarzyna Szymańska. Tom zgromadził artykuły naukowe powstałe z przekonania o potrzebie pogłębiania lektury dorobku tej do niedawna zapomnianej autorki (przywracanej pamięci powszechnej dzięki monogra...
Gramatyka bieli jest książką porywającą, mocną, wnikliwą i z ogromnym kunsztem – specjalnie używam tego słowa – skomponowaną. Nie bez znaczenia dla zawartych w niej analiz i interpretacji jest „ucho wewnętrzne” autora – ku muzyce zawsze otwarte. Książka zawiera ogromny ładunek spraw poważnych, trudnych, mrocznych – tak, Gramatyka bieli podszyta jest ciemnością – można ja zresztą zobaczyć i czytać jako kontrapunkt, ale też kontynuację Lekcji ciemności tegoż autora. Pod względe...
Twórczość literacka i plastyczna Brunona Schulza to dzieło wciąż żywe artystycznie i na różne sposoby aktualizowane w literaturze i sztuce współczesnej. Jest też bodaj najczęściej i najchętniej opisywane spośród wszystkich dokonań polskich twórców dojrzałego modernizmu. Monografia "Przed i po. Bruno Schulz" to wielowymiarowa prezentacja dzieła artysty z Drohobycza. Przynosi nowe ustalenia historycznoliterackie, otwiera nowe perspektywy interpretacyjne, proponuje nowe języki ...
Wielki fotograf, prekursor fotografii portretowej, daje tutaj, tym razem słowami, portret jednego z największych poetów europejskich wszystkich czasów i języków, poety progu nowoczesności. Dalej: ta książka – jako sylwa – wyprzedza dzisiejsze serie, gdy pisarze opowiadają o samych sobie („par lui-meme” – niedawno czytaliśmy tak po polsku Rolanda Barthes‘a). Bo tu Baudelaire mówi sam o sobie, na przykład w listach do Nadara. Właściwie mówią o sobie wzajemnie, i choć głównym bo...
Twórcza wyobraźnia Autorki kreuje światy magiczne i mistyczne, swoboda przenikających się obrazów jest budowaniem tajemnicy i umysłowym kalamburem. Nie brak jednak tu rzetelnej refleksji i prawdy psychologicznej o człowieku, jego marzeniach, obawach i nadziejach.
Spotkanie z tą książką to przyjemność i dla wyobraźni i dla ciągle niedoskonałej próby zrozumienia zachowania własnego i zachowania ludzi, z którymi życie nas na dłużej lub krócej łączy.
Krystyna Miłobędzka jest jedną z największych poetek piszących w języku polskim – to fakt rozpoznany, szeroko opisywany, problematyzowany. To także jedna z najważniejszych rodzimych autorek piszących dla teatru dla dzieci oraz o teatrze młodego widza. Główny cel pracy „Skrzydła dla dzieci. Teatr poetycki Krystyny Miłobędzkiej” stanowi próba opisu teatralnej twórczości autorki „Siała baba mak”. Interesowały mnie jej teksty drukowane oraz niepublikowane materiały, któ...
Tomasz Kowalski zwraca uwagę na zjawisko szerzej w Polsce nieznane i niezwykle ciekawe: na powstające licznie (w ostatnim ćwierćwieczu ich różnorodność okazuje się naprawdę imponująca) opracowania naukowe, biografie, monografie i powieści poświęcone życiu Williama Shakespeare’a – a właściwie możliwym jego wersjom. Jedną z podstawowych zalet książki jest jej aktualność. Autor sięga po przykłady najnowsze, nawet te z kilku ostatnich lat, zatem może być ona pierwszą tego typu po...
"Karola Maliszewskiego interesuje poezja jako pierwotne, oryginalne myślenie, w którym myśl stoi bardzo blisko bycia, jest myślą wyrażoną w minimalnej formie, jeszcze nieskażonej teoretycznymi aksjomatami i systemowymi konstrukcjami. Interesuje go też rzecz najważniejsza, najgroźniejsze widmo nawiedzające każdego, kto zajmuje się literaturą i jej opisem: życie. „Okolica” poezji to nic innego, jak życie właśnie wraz z całą zawieruchą przygodnych zdarzeń, ale także i pojęć, kt...
Temat „trzeciego pokolenia” po Zagładzie, mimo iż na Zachodzie opisywany już od dłuższego czasu, jest wciąż słabo rozpoznany na gruncie polskim. Nieliczne krajowe teksty, omawiające owo zagadnienie, oscylują przede wszystkim wokół kwestii psychologicznych skutków Zagłady i jej wpływu na generację wnuków ocalałych. […] Książka pod redakcją Jagody Budzik ma inne cele, co zostało oddane nie tyko na poziomie treści poszczególnych rozdziałów, ale w ogóle w całej strukturze, a nawe...
Na początku było słowo, komentarz przyszedł później. Paweł Próchniak wierny jest temu fundamentalnemu rozpoznaniu. Wcale dziś nieoczywistemu.W swoich odczytaniach nie wychodzi przed szereg, zawsze daje pierwszeństwo słowom. A trzeba dodać, że zajmuje się nimi z nadzwyczajną czułością. Opukuje je, osłuchuje, obraca w palcach, bada skrupulatnie ich semantyczne przydźwięki. Wpuszczając słowa w nieoczekiwane konteksty – patrzy jak znowu zaiskrzą. Uwalnia ich zaskakujące sensy i o...
Uniwersalny charakter Boskiej Komedii zasadza się na tym, że jest ona – by odwołać się do słów Ericha Auerbacha – naśladownictwem rzeczywistości we wszystkich jej sferach. Został w niej przedstawiony cały fizykalno-kosmologiczny, etyczny i historyczno-polityczny porządek świata i w tym sensie jest ona niewątpliwie syntezą kultury średniowiecznej, w której kształtowaniu wielką rolę odegrało dziedzictwo antyku, asymilowane przez pisarzy i myślicieli chrześcijańskich – tam, gdzi...
Wielką zaletą książki jest interdyscyplinarność tych analiz. Autorka posługuje się bowiem nie tylko warsztatem krytyczno-literackim, kiedy np. tropi związki Wojtyły z twórczością Słowackiego czy Zegadłowicza, czy też eksponuje jego znaczenie w kontekście polskiej literatury XX wieku. Równie ważne i przydatne są jej kompetencje filozoficzne, a zwłaszcza teologiczne, by wydobyć rodzaje i funkcje wcale nie tak oczywistych sygnałów biblijnych w twórczości poetyckiej Papieża-pisar...
Marcin Świetlicki zyskał w ostatnim dziesięcioleciu status niekwestionowany, stał się nie tylko odniesieniem dla poetów różnych pokoleń, ale i częstym tematem rozpraw akademickich.W sylleptyczności tego pisarstwa zawiera się jeden z jego najważniejszych i najciekawszych, najbardziej pociągajacych i najtrudniejszych do rozpoznania uroków. Świetlicki bez cudzysłowu i w cudzysłowie, z całym bagażem wykreowanych, performatywnie ustanowionych w polu literackim skojarzeń, ów „Marci...
Autorka wykazuje się doskonałą znajomością prozy najnowszej i jej poszczególnych nurtów. Nie operuje na ograniczonym polu przykładów, dobranych tak, by pasowały do taksonomii, ale stara się ogarnąć duży, reprezentatywny obszar tekstów współczesnej literatury. Wszystko to napisane jest inteligentnie, żywo z punktu widzenia stylistyki i z zastosowaniem godnej podziwu erudycji w dziedzinie opracowań teoretycznych.
Antologia Jagody Budzik ma szansę stać się książką ważną, ponieważ w najmniejszym stopniu nie jest egzotyczna. To nie jest tylko literatura izraelska. W wielu aspektach jest środkowoeuropejska, jest polska, jest niemiecka, jest też, oczywiście, palestyńska. Nie chodzi wyłącznie o to, że historia splotła te narody, a sploty uwierają w trzecim już pokoleniu. Chodzi też o podobne (przy wszystkich sprzecznościach) uwikłania w mity, przemilczenia, w klisze. Dramaty zebrane w tej a...
