Tadeusz Bartoś patrzy na kondycję człowieka bez złudzeń. Stara się niczym nie przesłaniać jej nagiej, mało zachęcającej prawdy. Nie niesie nikomu „pocieszenia”. Tytułowa „niemożliwość upadku” to nie „dobra nowina”, ale brutalna rzeczywistość, w której zło się panoszy, a próby totalnego wyrugowania go obracają się w jego intensyfikację. Tej przemożności zła można przeciwstawić jedynie wolne od propagandy i moralnej postulatywności krytyczne myślenie. W swoich esejach Bartoś ...
W światach wymyślonych ulokowana została chimera ładu obdarzonego sensem, ale właśnie w tym, co utopijne i nieosiągalne, poeta czuje się u siebie. Historia i egzystencja to tematy raczej ponure. Nie do uniknięcia ani ominięcia. Jak obłaskawić potwory, jak współżyć z demonami – głowią się poeci. Odesłać rzeczy ponadnaturalne do lamusa to ogłosić artystyczną plajtę, przyznać się do klęski woli, myśli, wyobraźni. Bóg ukryty, umykający, niepojęty, Bóg bliski, opiekuńczy, z lud...
Tadeusz Bartoś patrzy na kondycję człowieka bez złudzeń. Stara się niczym nie przesłaniać jej nagiej, mało zachęcającej prawdy. Nie niesie nikomu „pocieszenia”. Tytułowa „niemożliwość upadku” to nie „dobra nowina”, ale brutalna rzeczywistość, w której zło się panoszy, a próby totalnego wyrugowania go obracają się w jego intensyfikację. Tej przemożności zła można przeciwstawić jedynie wolne od propagandy i moralnej postulatywności krytyczne myślenie. W swoich esejach Bartoś r...
W książce Barbary Sienkiewicz utwory Schulza, Leśmiana, Gombrowicza i Wata przeglądają się w sobie nawzajem. W ponowionej lekturze wybrzmiewają na nowo. Stawiają zasadnicze pytania o świadomość i tożsamość, o granice poznania i granice istnienia, o zło, o jego metafizyczny rdzeń, o cierpienie i formy pograniczności, o spotkanie ludzkiego z nie-ludzkim. I o współistnienie jako obcowanie, jako „zjednoczenie afektywne”. Zaproponowane przez Barbarę Sienkiewicz wykładnie ufundowa...
Wielką zaletą książki jest interdyscyplinarność tych analiz. Autorka posługuje się bowiem nie tylko warsztatem krytyczno-literackim, kiedy np. tropi związki Wojtyły z twórczością Słowackiego czy Zegadłowicza, czy też eksponuje jego znaczenie w kontekście polskiej literatury XX wieku. Równie ważne i przydatne są jej kompetencje filozoficzne, a zwłaszcza teologiczne, by wydobyć rodzaje i funkcje wcale nie tak oczywistych sygnałów biblijnych w twórczości poetyckiej Papieża-pisar...
O czym pamięta słowo poety? I czym jest pamięć o jego słowie? Czy w świecie błaznów i klakierów, w świecie skłama- nym głos poety może jeszcze zabrzmieć mocno i czysto, prawdziwie? Czy może być remedium na szyderstwo z cierpie- nia, na „pomieszanie dobrego i złego”? I co dziś znaczą słowa sprzed lat: „Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta / Możesz go zabić – narodzi się nowy. / Spisane będą czyny i rozmowy. // Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy / I sznur i gałąź pod ciężarem zg...
Dzieło sztuki jest wybrykiem natury. Ekscesem. Nie powinno go być – a jest. W książce stawiam mocną tezę, że w świecie triumfów wąsko i instrumentalnie pojmowanego rozumu, wobec słabnącej siły religii, która do niedawna była głównym depozytariuszem tajemnicy, sztuka jest tą dziedziną, która pozostaje enklawą nieobliczalnego. Wystarczy dostrzec, że wielkie dzieła sztuki wciąż rzucają na nas potężny c z a r. Pojmiemy to lepiej, gdy tylko słowo to uwolnimy od trywialnej semanty...
Agnieszka Kaczmarek - antropolog i kulturoznawca, prof. UAM dr hab., wykładowca w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Opublikowała książki "Nowoczesna autentyczność. Charles Taylor wobec dylematów współczesności" (2010), "Od milczenia do opowieści. Kulturowe dyskursy o umieraniu i śmierci " (2016), współredaktorka m.in. tomów: "Imperium Rolanda Barthes'a" (2016), "Kurs na Ferdinanda de Saussure'a" (2017), "Claude Levi-Strauss: struktura i...
„Poetyka ekstremalna” to książka literaturoznawcy. Jest rzeczowa i stonowana, uważna w oglądzie, oszczędna w wysłowieniu. Wyszła spod pióra badacza, ale tworzące ją szkice nie godzą się na jałową samozwrotność naukowego dyskursu. Szukają rezonansu ze światem poza akademią. Akcentują egzystencjalny wymiar myślenia i pisania o literaturze. Pokazują, że istniejemy w czytaniu, w ruchu lektury. Przypominają, że źródłowym żywiołem ludzkiego świata jest interpretacja.„Jerzy Madejski...
Jerzy Grotowski spędził ostatnie lata życia właśnie we Włoszech. Tam realizował wieńczące dorobek jego życia przedsięwzięcie,,Sztuka jako Wehikuł”. My w Polsce mamy ,,swojego Grotowskiego”. Ale jak postrzegali go Włosi? Jak odnosili sie? do jego pracy? Jak czytali jego teksty? To naprawdę fascynujące pytania. Katarzyna Woźniak dokonała wyboru najważniejszych tekstów dotyczących dzieła Grotowskiego, które ukazały się po włosku. Zgromadzone nazwiska autorów budzą szacunek. Z je...
Książka ta przywraca nam Tadeusza Nowaka, budzi apetyt na jego dawno nie wznawianą poezję i prozę. Anita Jarzyna zebrała w niej rozproszone w czasopismach i gazetach szkice i wywiady z pisarzem.
Otwiera mu drzwi do naszego świata, któremu potrzebny jest jego głos. Nowak mówi prosto i wprost, serio i ironicznie - o sobie, o sytuacji pisarza pochodzącego ze wsi, szuka odpowiedzi na pytania: czym jest poezja, czym jest proza?
Katarzyna Kuczyńska-Koschany nie obawia się patosu, uwikłania osoby czytającego w tekst i samo czytanie, przechodzenia na stronę literatury, fikcji, idiosynkrazji, obawia się jedynie obojętności i zdawkowości. Jej czytanie jest namiętne, wyrafinowane i ryzykowne, a przy tym – najzwyczajniej – uważne.
„„Nienazwana teraźniejszość” Roberto Calasso to wyjątkowo istotny głos w debacie nad kondycją współczesnego człowieka i świata. Zredagowany przez Dariusza Czaję tom jest jedyną w swoim rodzaju próbą zadośćuczynienia temu przekonaniu. Z wielu powodów próba ta jest niezwykle udana: teksty wnikliwe i dociekliwe, chwilami przewrotne i prowokacyjne, pełne intelektualnej pasji współtworzących ją autorów. Choć książka stanowi dogłębną analizę i interpretację eseju włoskiego autora, ...
Krzysztof Brenskott jako przedmiot swych rozważań wybrał trudne zagadnienie krzyżowania się i oświetlania wzajemnego trzech tradycji religijnych – gnostycyzmu, kabały i buddyzmu w utworach Czesława Miłosza. Te trzy różne typy doświadczenia duchowego, wykraczające poza myśl chrześcijańską, według autora, w praktyce twórczej noblisty jednoczy kategoria „wewnętrznej dialogiczności”. Współistnienie wymienionych kręgów kultury i religii, komplementarne bardziej niż sprzeczne, zdec...
