Antologia Jagody Budzik ma szansę stać się książką ważną, ponieważ w najmniejszym stopniu nie jest egzotyczna. To nie jest tylko literatura izraelska. W wielu aspektach jest środkowoeuropejska, jest polska, jest niemiecka, jest też, oczywiście, palestyńska. Nie chodzi wyłącznie o to, że historia splotła te narody, a sploty uwierają w trzecim już pokoleniu. Chodzi też o podobne (przy wszystkich sprzecznościach) uwikłania w mity, przemilczenia, w klisze. Dramaty zebrane w tej a...
Przygotowana przez Joannę Grądziel-Wójcik i Piotra Łuszczykiewicza książka Bogusława Latawiec. Portret podwojony stanowi wielostronne i przeglądowe kompendium, zarysowujące w pełnym wymiarze horyzonty biograficzne i twórcze poznańskiej pisarki, cieszącej się poczytnością, gronem wiernych czytelników, oddanych krytyków i badaczy literatury, wreszcie także autorki wielokrotnie nagradzanej i tłumaczonej na wiele języków. To pierwsza, obok rozproszonych dotąd w prasie literackiej...
Uniwersalny charakter Boskiej Komedii zasadza się na tym, że jest ona – by odwołać się do słów Ericha Auerbacha – naśladownictwem rzeczywistości we wszystkich jej sferach. Został w niej przedstawiony cały fizykalno-kosmologiczny, etyczny i historyczno-polityczny porządek świata i w tym sensie jest ona niewątpliwie syntezą kultury średniowiecznej, w której kształtowaniu wielką rolę odegrało dziedzictwo antyku, asymilowane przez pisarzy i myślicieli chrześcijańskich – tam, gdzi...
Autorka umieszcza poezję polską w sieci porównań złożonej z przekładów na język bułgarski, a także z twórczości własnej tłumaczy, listów i wypowiedzi metaliterackich. Celowość tego zabiegu służy refleksji nad słowiańskimi przekładami, stanowiąc dowód na podobieństwa i różnice kulturowe w ramach języków blisko spokrewnionych, co podkreśla wagę tożsamości jednostkowych (osób i zbiorowości) w porozumieniu międzykulturowym. Opisy wybranych faktów z historii przekładu poezji polsk...
Niepojęty przypadek. O poezji Wisławy Szymborskiej to książka opisująca fenomen twórczości autorki Końca i początku jako wieloimiennej całości. Każda z kolejnych części tomu: I. Koniec i początek, II. Możność utrwalania, III. Odróżnić od próżni, IV. Z wnętrza gatunku, V. Na wieży Babel, VI. Portret kobiecy, celuje w inny wymiar dzieła i myśli Wisławy Szymborskiej: egzystencjalny, estetyczny, filozoficzny, antropologiczny, wersyfikacyjny, osobowościowy. Wewnątrz zaś rozgrywa s...
W pracy Autorka skupia się na aspektach semiotycznych właściwych niewerbalnym znakom obecnym w komunikacji językowej. Sprawnie przy tym operuje polskim i włoskim materiałem wydobytym nie tylko ze słowników i innych publikacji tematycznie pokrewnych, lecz częściowo także autentycznym, pozyskanym z samodzielnie zaobserwowanych rzeczywistych aktów komunikacyjnych. Eksponowanym sposobem przybliżania zagadnienia jest analiza wariantywności obszarowej i społecznej (związanej z reje...
Na (nie) swojej ziemi. Tożsamość kulturowa i sztuka w Wielkiej Brytanii po 1945 opowiada o wybranych aspektach sztuki brytyjskiej okresu powojnia analizowanych w perspektywie pojęć takich jak tożsamość kulturowa i tożsamość narodowa, angielskość i brytyjskość. Kluczowym jest umiejscowienie tożsamości, to znaczy wskazanie, jak przestrzeń wiejska i miejska stanowiły miejsca znaczące dla konstruowania tożsamości odpowiednio angielskiej i brytyjskiej. W tej perspektywie analizowa...
Książka interpretuje przykłady współczesnej sztuki wizualnej dotyczącej zagadnienia tożsamości osobowej, poszukując w nich obecności intuicji i śladów metafizycznej idei człowieczeństwa. Dzięki metodzie hermeneutycznej odnajduję je w grze różnorakich doświadczeń zmysłowych i wewnętrznych z doświadczeniem estetycznym w dziełach sztuki i ich interpretacji. Tytuł zawiera świadomą aluzję do książki Patrząc Józefa Czapskiego, której autor, wrażliwy na obecność wartości uniwersalny...
Monografia Viatoris. Który pokonuje drogę. Ponowoczesny romantyzm Piotra Jargusza jest zebraniem wieloletnich obserwacji artystycznych działań Piotra Jargusza, które sam twórca obejmuje projektem życia zatytułowanym Viatoris. Eseistyczny charakter wywodu celowo zbliża się często do stylu pisarskiego opisywanego artysty, co wynika z uczestniczenia w jego działaniach. Ostatecznie zawsze jednak wpisuje działania w postawy, nurty, style i zjawiska artystyczne, szczególnie takie j...
Oto obraz przedstawiający malarza przy pracy nad obrazem. W dodatku widzimy kolejne etapy życia autorki, jej dojrzewanie do tematów, zmiany perspektywy, a przy tym Grupińska ani na chwilę opowieści „nie zasłania własnym mówieniem”. Można więc być w cudzej opowieści i pokazywać w ten sposób, czym może być cudza opowieść w twoim życiu, czym może być wszelka rozmowa. W szkicach o Ance Grupińskiej ta myśl wydaje mi się bardzo ważna. Ona uczy jak pytać, jak słuchać, jak mysleć – ...
Książka Gabriele Vacisa Awareness. Dziesięć dni z Jerzym Grotowskim to jedno z najciekawszych źródeł dotyczących ostatniego okresu twórczości wielkiego polskiego artysty. Źródło tym cenniejsze, że jego autorem jest wybitny artysta włoski, tworzący teatr pozornie daleki od tego, nad czym pracował Grotowski, ale zarazem potrafiący zrozumieć i na własny sposób skomentować jego idee i propozycje praktyczne. Dzięki temu Awareness to nie tylko źródło ważnych a wciąż mało znanych wi...
Szkice do Wojaczka to książka poniekąd okolicznościowa. Powstała w 70. rocznicę urodzin poety, w kontekście ponownego, głęboko odmienionego zainteresowania jego twórczością. Mówiąc w skrócie: dzisiaj mniej zajmuje nas życie Wojaczka, bardziej zaś oryginalna wielopostaciowość dzieła. Do meandrów i dramatów biografii autora Sezonu nie mamy już dostępu, lub inaczej – po wielu próbach uporania się z jego legendą, wiemy lepiej, iż najpewniejsza, być może jedyna droga do życia wied...
Książka zbiorowa, Aforyzm europejski to propozycja interesująca i ważna. I to z kilku powodów. Po pierwsze dlatego, że proponuje wieloaspektowe ujęcie fenomenu aforyzmu i aforystyki – bowiem pomieszczono w tomie prace o charakterze zarówno językoznawczym, jak i teoretyczno- i historycznoliterackim. Po drugie, stanowi zajmującą próbę zestawienia różnorodnych „aforystycznych” światów wielu autorów, należących do tak odmiennych czasów i estetyk, jak antyk, romantyzm czy współcze...
Tematem książki jest specyficzna sytuacja instytucjonalna włoskiego środowiska szeroko rozumianych teatrów poszukujących a tytuł książki nawiązuje do okresu, kiedy narracja na temat znaczenia twórczości artysty dla włoskiego teatru poszukującego nie była jeszcze uprawomocniona jego późniejszymi działaniami na terenie Włoch.
Danuta i Zbigniew Benedyktowiczowie pokazują etnograficzne zaplecze figury domu oraz pracę tego symbolu w konkretnych analizach tekstów kultury. Pokazują również, że symbol wciąż daje do myślenia, a jego moc opisu i interpretowania ludzkiej rzeczywistości nie uległa wyczerpaniu. Zadomowienie i bezdomność – kluczowe kwestie Symboliki domu – to doświadczenia leżące u fundamentów naszego bycia w świecie. Na wiele sposobów zakorzenione w tradycji i uobecniane w sztuce łączą ludz...
Joseph Roth, najlepiej znany z Marsza Radetzky’ego, niemal epickiej wizji umierającego imperium cesarstwa Habsburgów, był również – co może wydawać się paradoksem – znakomitym reportażystą i felietonistą, bystrym i wnikliwym, obdarzonym socjologiczną intuicją analitykiem zjawisk społecznych. Także z zebranych w tej książce tekstów Roth wyłania się jako pisarz pełen paradoksów. Odwrócony w stronę przeszłości, kultywujący mit monarchii austro-węgierskiej, pozostaje głuchy na ...
Przed i po. Wisława Szymborska to książka otwierająca nowe perspektywy badawcze i hermeneutyczne. Sytuuje poezję autorki Soli w nowym, dramatycznym horyzoncie zdarzeń. Wyrasta z poczucia, że dzieło literackie żyje w swoich odczytaniach i stanowi depozyt powierzony kulturze jako szczególny aksjologiczny kapitał. Humaniści dobrze jednak wiedzą, że nie można tego kapitału pozostawić na pastwę losu, że należy o niego aktywnie dbać, by nic, co w nim cenne, nie uległo zaprzepaszcze...
Szczeliny czasu traktują o czasowości ludzkiego istnienia, która w ujęciu autora nie sprowadza temporalności życia do chronologii i chronometrii, ale daje możliwość opisywania przedziwnych rozbłysków czasu. W nich właśnie to, co minione, okazuje się nagle teraźniejszym, a doraźna chwila rozświetla się ciemnym światłem epoki dawno zapadłej w pozorną niepamięć. " W swoich esejach, poprzez uważne i troskliwe myślenie o tekstach i obrazach, Dariusz Czaja pragnie przywrócić nam u...
Symbolika domu to poprawione i uzupełnione wznowienie książki Dom w tradycji ludowej – pozycji klasycznej na gruncie polskiej antropologii kultury i etnografii, ale istotnej także dla pogłębionego myślenia o literaturze i ważnej dla artystów. Danuta i Zbigniew Benedyktowiczowie pokazują etnograficzne zaplecze figury domu oraz pracę tego symbolu w konkretnych analizach tekstów kultury. Pokazują również, że symbol wciąż daje do myślenia, a jego moc opisu i interpretowania ludzk...
Blask ciemnieje to książka autora nie tylko znanego, lecz także niepowtarzalnego, łączącego najwyższą jakość merytoryczną z tonem osobistym. Harmonijnie współgrają tu wartości poznawcze i walory estetyczne; elegancja wywodu i dramatyzm stawianych pytań fundamentalnych. Jest to książka serio (w głębokim, Norwidowskim znaczeniu tego słowa), książka poszukująca metafizycznych fundamentów pustki i ogołocenia, niewiary i rozpaczy, utraconej obecności Boga. Jacek Leociak Już w Lek...
Na początku było słowo, komentarz przyszedł później. Paweł Próchniak wierny jest temu fundamentalnemu rozpoznaniu. Wcale dziś nieoczywistemu. W swoich odczytaniach nie wychodzi przed szereg, zawsze daje pierwszeństwo słowom. A trzeba dodać, że zajmuje się nimi z nadzwyczajną czułością. Opukuje je, osłuchuje, obraca w palcach, bada skrupulatnie ich semantyczne przydźwięki. Wpuszczając słowa w nieoczekiwane konteksty – patrzy jak znowu zaiskrzą. Uwalnia ich zaskakujące sensy i...
