Kino na biegunach to nie tyle historia kinematografii niemieckich epoki politycznego podziału Niemiec, ile głównie próba skonfrontowania ze sobą dwóch sąsiednich i jednojęzycznych, a przecież antagonistycznych kultur filmowych RFN i NRD. Zamysł to z dzisiejszego punktu widzenia tym bardziej intrygujący, że jednego z tych państw już nie ma, a drugie nie jest już tym samym, którym było przed zjednoczeniem. Dlatego tak ważne i fascynujące pozostają historie, które filmy te opowi...
George Steiner należy do grona nieprzeciętnych intelektualistów ostatniego półwiecza. To uważny badacz literatury oraz równie przenikliwy obserwator wszelkich przejawów kultury wysokiej – muzyki, malarstwa – ale i polityki, przenikającej świat kultury. Jego eseje poświęcone są znaczącym pisarzom, takim jak Jorge Luis Borges, George Orwell, Thomas Bernhardt, Karl Kraus czy Aleksander Sołżenicyn, ale i autorom zapoznanym, takim jak Salvatore Satta, a także postaciom tyleż niepr...
Jerzy Grotowski, jeden z najwybitniejszych artystów światowego teatru w XX wieku, był człowiekiem spotkań. Można powiedzieć, że jego droga w sztuce realizowała się poprzez spotkania z ludźmi. Książkę wypełniają notatki ze spotkań autora z Grotowskim, listy różnych osób do Zbigniewa Osińskiego, dotyczące Jerzego Grotowskiego, listy Grotowskiego do Osińskiego, a także studium Dzieło Jerzego Grotowskiego jako „przedmiot badań”, w którym autor podejmuje próbę swoistego podsumowan...
Punktem wyjścia szkiców, studiów i rozważań, które składają się na tę książkę, jest to, co autor napotyka na swojej drodze, co widzi, przeżywa, czyta, co fotografuje i co przyciąga jego uwagę, pobudzając myśl i wyobraźnię. Z jednej strony są to miejsca, krajobrazy, ludzie, budowle, dzieła sztuki czy wystawy, a z drugiej – poezja, prądy artystyczne, wydarzenia historyczne, kierunki myślenia, życiorysy i dzieła ważnych postaci. Mimo rozpiętości tematów, miejsc i czasu, teksty t...
Przez długi czas pocałunek był jedynym aktem seksualnym, który można było zobaczyć na amerykańskich ekranach. W latach 60. i 70., pod wpływem rewolucji seksualnej, kino przeżyło bardzo specyficzny okres dojrzewania. Widzowie zrozumieli, że od filmu można wymagać szczegółowych informacji na temat łóżkowych wydarzeń. Linda Williams opowiada zarówno o tym, jak przedstawienia seksu rozwijały się w historii kina, jak i o naszych reakcjach na zmieniające się sposoby reprezentacji. ...
Tezy zawarte w książce Myślenie wzrokowe, po raz pierwszy wydanej w roku 1969, są prowokacyjne i dalekosiężne. Arnheim twierdzi, że myślenie jest ze swej natury percepcyjne. Twierdzi też, że starożytna dychotomia między obserwacją a myśleniem, między odczuwaniem a rozważaniem jest mylna i wprowadza w błąd. Nawet podstawowe procesy postrzegania pociągają za sobą mechanizmy typowe dla myślenia, a myślenie odbywa się za pomocą zmysłu wzroku.
W odniesieniu do prezentowanych w niniejszej książce kolonii i ośrodków artystycznych – Monte Verita, Mathildenhöhe, Hellerau, Goetheanum, Bauhaus – zarówno w szerszym kontekście kulturowym, jak i tylko w zakresie sztuki scenicznej, interesujący wydaje się aspekt stosunku działań ich twórców do tradycji. Ernst Bloch łączy pojęcie tradycji z pojęciem utopii, ustanawiając je na biegunach przeszłość–przyszłość: „Ten strumień z przeszłości […] przepływa przez «teraz» i teraźniejs...
Paweł Mościcki stworzył książkę trudną do zaklasyfikowania. Z jednej strony jest to monografia twórczości Charlesa Chaplina, omawiająca całokształt jego przedsięwzięć, włącznie z kilkoma niezrealizowanymi projektami filmowymi czy próbkami literackimi. Z drugiej strony jest to rozprawa z antropologii obrazu, podejmująca wątki związane z teorią kina, kulturą wizualną czy historią kultury. Wreszcie jest to także książka ze wszech miar filozoficzna, której naczelnym tematem jest ...
Od Banjo Patersona do Meliny Marchetty to kolejny tom w serii poświęconej adaptacjom filmowym literatur narodowych. Autorzy niniejszego zbioru analizują wybrane utwory literatury australijskiej – zarówno klasycznej, z przełomu XIX i XX wieku, jak i tej bardziej współczesnej – oraz ich filmowe lub telewizyjne adaptacje. Znalazło się tu miejsce zarówno dla powieści Oko cyklonu noblisty Patricka White’a, jak i dla Ptaków ciernistych krzewówColleen McCullough, największego sukces...
Łacińska Rozprawa o scenicznym wykonaniu (1727) bawarskiego jezuity Franza Langa to przede wszystkim jeden z pierwszych europejskich podręczników „koniecznej i szlachetnej sztuki” – gry aktorskiej. Ale nie tylko – problematykę aktorstwa osadzono bowiem w ramach poradnika dla nauczycieli odpowiedzialnych za przygotowanie przedstawień szkolnych od początku, tj. napisania tekstu sztuki, do finału, jakim był spektakl. W świetle dużej mobilności nauczycieli szkół jezuickich i kosm...
W Anglii pod panowaniem Tudorów i Stuartów rozwinęła się nowa odmiana wypowiedzi publicznej – mowa pożegnalna skazańca. Z początku wymuszane przez władzę, schematyczne i skonstruowane według określonego wzorca, z czasem ewoluowały, zaspokajając zapotrzebowanie odbiorców na sensacyjne informacje lub dostarczając wiadomości o skazańcu i okolicznościach przestępstwa. Mowy te, wpierw odnotowywane przez świadków egzekucji w prywatnych dziennikach, pamiętnikach lub korespondencji, ...
„Książka Małgorzaty Kozubek jest pierwszym w polskiej literaturze przedmiotu naukowym opracowaniem zagadnienia filmoterapii. […] Przesłanki tej metody autorka analizuje w rozległym kontekście kultury terapeutycznej, a także w ramach problematyki stricte filmoznawczej, związanej z percepcją filmu”. Tadeusz Szczepański „Małgorzata Kozubek zadaje pytanie o możliwości teoretyczne, a także o szanse praktycznej skuteczności wykorzystania filmu do psychoterapii, a zwłaszcza do psy...
„Ta książka to bezcenny dar od największego reżysera szekspirowskiego naszych czasów, którego inscenizacje na zawsze zmieniły nasze rozumienie sztuk tak różnych, jak Miarka za miarkę, Król Lear, Burza, Tytus Andronikus czy Sen nocy letniej. Z każdej stronicy przebija geniusz, skromność i błyskotliwość Brooka”. James Shapiro
Książka Bożeny Kudryckiej, złożona z ośmiu analityczno-interpretacyjnych studiów twórczości Bernarda Bertolucciego (Kostucha, Przed rewolucją, Partner, Strategia pająka, Konformista, Ostatnie tango w Paryżu, Ostatni cesarz, Pod osłoną nieba), w istocie rzeczy jest pierwszą polską monografią włoskiego reżysera, skoncentrowaną na kulturowej genezie jego dzieł. Autorka, uwzględniając rozliczne konteksty literackie, plastyczne, operowe i filmowe, ukazuje niezwykłą erudycję jedneg...
Czy warto przekładać szmirę? Jak brzmi dziesięć przykazań tłumacza? Czy przekład ma być wierny, czy piękny? Czy opłaca się być tłumaczem? Czy tłumaczenie to zajęcie dla paranoików? Czy tłumacz może poprawiać autora? Czy jest rzemieślnikiem, twórcą czy artystą? Jaka jest jego pozycja w Polsce i na świecie? Osiemnastu tłumaczy i siedemnaście rozmów, między innymi z Małgorzatą Łukasiewicz o W.G. Sebaldzie, z Dariuszem Żukowskim o Susan Sontag, z Anną Węgleńską o Astrid Lindgren...
W.H. Auden, jeden z najwybitniejszych poetów i eseistów XX wieku, w swoim najważniejszym zbiorze szkiców poświęcił Szekspirowi odrębną część, Szekspirowskie miasto, którą niniejszym prezentujemy jako książkę. Z siedmiu składających się na nią tekstów aż pięć ukazuje się po polsku pierwszy raz. Są to rzeczy najwyższej próby literackiej i krytycznej: na wskroś oryginalne odczytania Otella i Kupca weneckiego, prowokujące do refleksji syntezy oraz omówienia powieści amerykańskiej...
Napisać, że adaptacje to jeden z największych tematów filmoznawstwa, byłoby truizmem – do dziś najwięcej scenariuszy filmowych powstaje na podstawie już istniejących źródeł, choć współcześnie (w dobie adaptacji komiksów, gier komputerowych, a nawet budowania fabuł wokół zabawek) nie jest już oczywistością, że będzie to beletrystyka. Sięganie po inspiracje literackie było jednak naturalną strategią twórców filmowych już od początków kina, a powieści, opowiadania i dramaty (a t...
Drugi okres działalności twórców direct cinema (1963–1970) to okres ich dojrzałości i arcydzieł, które przeniknęły nawet do popkultury. Filmy takie jak Gimme Shelter czy Woodstock znają nawet ci, którzy nie mają świadomości, że należą one do nurtu kina bezpośredniego. W kolejnych rozdziałach autor omawia kwestię wyczerpania się twórczego potencjału Drew Associates, przygląda się obrazom konserwatywnej Ameryki w filmach Richarda Leacocka i obrazom amerykańskiej kontrkultury w ...
„Książka ta nie zajmuje się wyłącznie filmem niemieckim jako takim; celem jej jest raczej wzbogacenie, i to pod specyficznym kątem, naszych wiadomości o Niemczech przedhitlerowskich. […] Analiza filmów niemieckich pozwoli na ujawnienie głębokich prądów psychologicznych, panujących w Niemczech w okresie od 1918 do 1933 roku, które wpłynęły na bieg wypadków i których nie wolno pominąć przy ocenie okresu pohitlerowskiego”. (Z przedmowy)
Chociaż w Polsce studiuje się dzieła Corneille’a, Moliera i Racine’a, mało znane pozostają czytywane przez tych autorów podręczniki dramatopisarskiego rzemiosła. Funkcję tę pełniły traktaty poetyki pochodzące z czasów panowania Ludwika XIII oraz jego ministra, kardynała Richelieu, wybitnego mecenasa teatru. To w tych tekstach – dwadzieścia lat przed Nicolasem Boileau – dokonał się proces krystalizacji nowego, racjonalistycznego systemu reprezentacji. Równocześnie, lektura sie...
Książka ukazuje związki niemieckiego kina z ekspresjonizmem. Autorka przybliża najważniejsze prądy myśli krytycznej tamtego okresu i przygląda się dziełom największych reżyserów, takich jak Fritz Lang i Friedrich Wilhelm Murnau, ale również dorobkowi scenarzystów, operatorów filmowych i scenografów. Ekran demoniczny wzbogaca naszą wiedzę o filmowym ekspresjonizmie, ale pozwala także rozszyfrować zbiorową podświadomość Niemców u progu II wojny światowej. Współczesny czytelnik ...
Bogumił Kobiela był aktorem, który posiadał niezwykłą umiejętność tworzenia walorów ze swoich mało atrakcyjnych cech psychofizycznych. Słaby, pobrzmiewający falsetem głos pogłębiał charakter jego postaci, wyolbrzymiając cechy takie jak tchórzostwo, słabość, nieśmiałość czy porywczość. Wydatny nos, „puste oko”, wąskie usta rozciągnięte w fałszywym najczęściej uśmiechu maksymalizowały samobójczy charakter jego komizmu. Komizmu niebanalnego, trudnego, niewygodnego, który nadawał...
