Sztuka i życie Marka Rothki (1903–1970), jednego z najsłynniejszych ekspresjonistów abstrakcyjnych, zostają pokazane na nowo w książce napisanej przez jego syna. Łącząc rygorystyczną krytykę z osobistymi anegdotami, Christopher Rothko oferuje unikalne spojrzenie na mistrza sztuki współczesnej. Autor czerpie z intymnej znajomości dzieł artysty i bada, w jaki sposób poprzez formę, kolor i skalę wpływają one na powstawanie głębokiej więzi między widzem i malarzem. Omawia słynne...
Jerzy Jaworowski (1919–1975) – wybitny grafik czasu PRL-u, projektant książek, ilustrator. Pracował głównie dla wydawnictwa Czytelnik, ale też PIW-u, Iskier, Więzi. Mało kto wiedział, że w zaciszu domowym tworzył rysunki prywatne – i właśnie im poświęcona jest ta książka. Każdego dnia powstawała kolejna praca wykonywana jedną z autorskich technik na bazie tuszy rozcieńczanych acetonem. Pośmiertna wystawa, na której zaprezentowano tę twórczość, zachwyciła publiczność i kryt...
Ciało moje […] jest fizyczną formą kontaktu pomiędzy źródłem problemu i jego kreacją. […] Jest przedmiotem mych badań i zaprzeczeń, drogą w kierunku pojmowania znaczeń i ich rozumienia. Praktyka artystyczna Teresy Tyszkiewicz opiera się na procesie i organiczności. Wyrasta z cielesnego doświadczenia i fascynacji materią. W sposób radykalny przekracza granice „życia” i „formy”. Otwarcie manifestuje kobiecość i przekształca zastane wzorce jej przedstawiania. Realizuje się w ru...
[…] my body is a physical form of contact between the source of the problem and its creation. […] It is the subject of my studies and contradictions, the path towards comprehending meanings and their understanding. Teresa Tyszkiewicz’s artistic work is based on organic process. It stems from a bodily experience and a fascination with matter. It crosses the boundaries of “life” and “form” in a radical way. It openly manifests femininity and transforms the traditional conventi...
Czytelnicy twórczości Gombrowicza od lat czekali na tę książkę. Publikowane przez kilkanaście lat szkice i artykuły Boleckiego o Gombrowiczu należą bowiem do głównego nurtu badań twórczości tego pisarza, ale pozostawały dotąd rozproszone. Pod prowokacyjnym tytułem „Czy Gombrowicz miał oczy?” Bolecki w sposób spójny i wszechstronny przybliża twórczość pisarza, który niezmiennie przyciąga dziś uwagę krytyków na całym świecie. Zebrane w tym tomie szkice wyróżnia różnorodność, wi...
Mózgi elektronowe wielkie jak wieżowce, robotyczni zabójcy, cyfrowe homunkulusy, pralki podszywające się pod ludzi, elektropoeci oraz ośmiopiętrowy kalkulator z liliowymi narożnikami i deseniem na froncie, który uważa, że dwa razy dwa równa się siedem. To tylko niektóre z nie-ludzkich istot pojawiających się w Intelektronice Stanisława Lema. Książka obejmuje – zróżnicowane gatunkowo i napisane w różnych okresach – teksty poruszające problem sztucznej inteligencji i pozaludzk...
Stefan Zweig, urodzony w zamożnej żydowskiej rodzinie w Wiedniu, w latach trzydziestych XX wieku stał się najczęściej tłumaczonym żyjącym autorem na świecie. Jego powieści, opowiadania i biografie były rozchwytywane, a o jego hojności i koneksjach krążyły legendy. W 1934 roku, po dojściu Hitlera do władzy, Zweig wyjechał z Wiednia do Anglii, następnie do Nowego Jorku, by w końcu trafić do Petrópolis, na przedmieścia Rio de Janeiro. Jego dawny świat uległ zniszczeniu, a on czu...
Książka niniejsza, chociaż wpisuje się w szeroki nurt refleksji nad starością, pozostaje jednak na jego obrzeżu. Nie jest kolejnym przyczynkiem do rozległej historii starości i ludzi starych. Mówi o sztuce. O sztuce wobec starości, o ich wzajemnych relacjach. O sztuce, której w różnych okolicznościach starość niespodzianie staje na drodze. Wypierana lub przyjmowana z rezygnacją, starość może ponaglać albo obezwładniać, wywoływać panikę albo bunt, napawać przerażeniem albo spo...
Śląska grupa Oneiron, do której należeli Andrzej Urbanowicz, Urszula Broll, Antoni Halor, Zygmunt Stuchlik i Henryk Waniek, kojarzona jest z surrealizmem, mistyką, ezoteryką, oniryzmem i psychologią Junga. Słynie przede wszystkim z twórczości plastycznej swoich członków. Niniejsza książka dotyczy jednak innej pasji oneironautów: literatury. Przedstawiciele grupy byli nie tylko czytelnikami, lecz także pisarzami, poetami, prozaikami, eseistami, tłumaczami, krytykami, redaktora...
Połączone w jeden tom „Memè Scianca” i „Bobi” to ostatnie książki Roberta Calassa, których wydanie nadzorował autor. „Memè Scianca” to opowieść ojca, który przybliża dzieciom pierwsze dwanaście lat swojego życia. Calasso snuje historię o czasach sobie bliskich, lecz młodszym pokoleniom – odległym. Pierwszy przebłysk wojny uchwycony z okna tajnego strychu w centrum Florencji. Stara willa San Domenico, w której pewnego ranka po zabójstwie Giovanniego Gentile’a ojciec Calassa z...
Wszystko w rozpadzie? Pawła Kłoczowskiego to ostatnia część autobiograficznej trylogii intelektualnej jednego z najciekawszych polskich myślicieli politycznych (poprzednie tomy to: Prawidłowa kolejność rzeczy, 2012, i Rewolucja kartezjańska i inne szkice, 2017). Na książkę składa się dwanaście esejów, które łączą refleksję filozoficzną i polityczną.
Opowiadanie o doświadczeniu niepełnosprawności jest ważnym narzędziem emancypacji. Narracje niefikcjonalne, takie jak autobiografie, reportaże, autoetnografie czy eseje, to nie tylko przedstawienia indywidualnych doświadczeń autorów i autorek, lecz także źródła krytyki społecznej, wykorzystywane do wzmacniania ruchu na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami. Klaudia Muca przygląda się współczesnym działaniom emancypacyjnym na rzecz doświadczenia niepełnosprawności, realizowa...
Publikacja Kolekcja i tożsamość. Kolekcjonerstwo warszawskiej burżuacji i inteligencji pochodzenia żydowskiego jako wyraz identyfikacji kulturowo-narodowej (1880-1939) została poświęcona kolekcjom przedstawicieli szczególnej, w dużej mierze zapomnianej warstwy – warszawskiej burżuazji i inteligencji pochodzenia żydowskiego. Jest to praca wielowymiarowa (można by ją nazwać „rozprawą dygresyjną”), w której kolekcjonerstwo – mimo że stanowi główną oś refleksji – jednocześnie jes...
Kotka Eponina o manierach dobrze wychowanej panienki, pies Zamore oddający się ukradkiem swojej tanecznej pasji, kot opiumista Zizi, zbyt ładny, by pracować, szczurza rodzina żyjąca w przyjaźni z kocią dynastią – to tylko niektórzy reprezentanci intymnego zwierzyńca Théophile’a Gautiera. Pater familias tej menażerii opisuje ją z wnikliwością badacza, a zarazem czule – choć nigdy czułostkowo – tworząc humorystyczną i autoironiczną refleksję na temat relacji ludzi i zwierząt. W...
Wznowienie słynnych esejów o sztuce Michała Rusinka. Książka stanowi próbę odczytania obrazu za pomocą narzędzi wypracowanych przez retorykę – rozumianą jako teorię dyskursu, skoncentrowaną na perswazji, topice i figuratywności. Można też rozumieć ją na odwrót: jako próbę potraktowania struktur dyskursywnych tak, jakby to były struktury obrazowe. Mówi więc ona zarazem o obrazie – językiem literaturoznawstwa, jak i o słowie – językiem teorii sztuk plastycznych: nosi tytuł Ret...
Trzecia edycja kultowej książki Agnieszki Taborskiej Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm wpisuje się w obchody stulecia powstania ruchu. W 2024 roku minął bowiem wiek od ukazania się Manifestu surrealizmu André Bretona. Spiskowcy opisują „odkrycie” surrealistek w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia oraz przywrócenie wagi technikom bardziej efemerycznym od malarstwa czy rzeźby: kolażom, rysunkom automatycznym, fotografii i tworzeniu przedmiotów. Jubileuszowa edycja Spis...
W Narodzić się Luce Irigaray – jedna z czołowych filozofek współczesnych, której myśl wykładana jest na uniwersytetach na całym świecie – proponuje nowy sposób rozumienia tego, kim jest człowiek. W swoim namyśle nad istotą człowieczeństwa skupia się w szczególności na pytaniu o początki i pochodzenie. Przełamuje tym samym paradygmat ustanowiony przez androcentryczną tradycję filozoficzną Zachodu, dla której dominującym punktem odniesienia jest przeważnie śmierć. Tymczasem wed...
Beata Koper w swojej książce przygląda się literaturze polskiej powstałej po roku 1989, aby zbadać język, w którym wyraża się doświadczenia z obszarów zagarniętych przez medycynę. Analizując między innymi teksty Jolanty Brach-Czainy, Anny Nasiłowskiej, Manueli Gretkowskiej, Justyny Bargielskiej, Jacka Baczaka, Andrzeja Szczeklika, Małgorzaty Baranowskiej, Jakuba Małeckiego, Dominiki Dymińskiej, Joanny Bator czy Izabeli Morskiej, pisze o chorobie i leczeniu, o starości i śmier...
Tematem tej książki są zęby. Zęby Mickiewicza, zęby Słowackiego oraz wojna, którą poeci z nimi toczą. Zęby, chociaż czasem widoczne w literaturze, znacznie częściej zostają przeoczone lub przemilczane. Dentomachia wpisuje się w nurt studiów nad związkami ciała i pisania. Ale kiedy somatopoetyka staje się stomatopoetyką – nabiera ostrości i drapieżności. Co o twórcach mówią nam ich zmagania z dentystami? Jak obecność zębów manifestuje się w utworach? Jak świadomość posiadania...
W tym tomie staram się pokazać, że ustalenia pochodzące z pierwszego tomu Tekstów zebranych poświęconego interpretacji zachowują swoją moc także wówczas, gdy zaczynamy mówić o polityce. Interpretując, dokonujemy wyborów dotyczących tego, jak widzimy rzeczywistość, albo jak chcemy, by była ona odczytywana. Wybory te są w moim rozumieniu ostentacyjnie polityczne, albowiem wierzymy w to, że gdyby inni myśleli tak, jak my, świat byłby znacznie lepszym miejscem do życia. Nie chodz...
Zamieszczone w tej książce teksty pochodzą z rozmaitych odległych i bliższych czasów. Sąsiadują tu ze sobą drobne szkice-przyczynki z zarysami biograficznymi o szerszej problematyce, zarówno egzystencjalnej, jak i wskazującej na związki z prywatną powszedniością autora, a także kierującej uwagę na proces magicznego przeobrażania się zaściankowej prowincji w Universum Światów i Zaświatów. […] Zestawiony zbiór jest summą moich schulzowskich plonów, trofeów i znalezisk, cząstkow...
Badanie dotychczas pomijanych zjawisk mówi więcej o naszej kulturze i historii, niż myślimy. Opowieści powstałe po katastrofach elektrowni w Czarnobylu i Fukushimie pokazują, jak koncepcje kulturowe determinują postrzeganie środowiska oraz ich wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności. Przyjrzenie się procesom zachodzącym w obu strefach skażenia oraz sposobom ich opisu uzmysławia, jak dotychczasowe podziały na przestrzenie warte ochrony i zdegradowane przestają być oczy...
Publikacja Chcemy całego życia jest kontynuacją wystawy pod tym samym tytułem w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Książka i wystawa – zainspirowane tytułowym postulatem pisarki Zofii Nałkowskiej (1884–1954) – prezentują sztukę stanowiącą materialny dowód międzypokoleniowej solidarności feministycznej. Odnosząc się do współczesnych feministycznych praktyk artystycznych, definiują „całe życie” jako współistnienie, wymianę i współzależność. Publikacja ma za zadanie zapoznać c...
Działalność misji chrześcijańskich z przełomu XIX i XX wieku spowodowała w społeczeństwie dzisiejszego Malawi fundamentalny rozłam, dotyczący zarówno życia religijnego, jak i społecznego. Przez pryzmat tego rozłamu Piotr Cichocki bada współczesne praktyki głosowe stosowane w kościołach chrześcijańskich oraz lokalnych zwyczajach religijno-medycznych (vimbuza). W praktykach tych ujawniają się (lub zostają upozorowane) rozmaite podmiotowości wiernych. Dźwięki stanowią bowiem nie...
