Czego nam brak? Za czym tęsknimy? Czy ci, których zabiera nam śmierć, są jeszcze z nami? W jakich mieszczą się słowach, przestrzeniach? Dlaczego nasza samotność nikogo nie obchodzi? A człowiek? Gdzie są granice naszego okrucieństwa? Gdzie granice pamięci? Co utrwalamy? Co tracimy? Agata Stawska szuka tych odpowiedzi, ale też trochę o nie, nie dba. Po prostu zapisuje. Jakby wiedziała, że życie toczy się mimo to, między pytaniem a odpowiedzią. Wszystko jest tutaj jasne, rozpozn...
Trzeba jakiejś dozy szaleństwa, trzeba odwagi, żeby — będąc znakomitym profesorem, mającym na swym koncie świetne polonistyczne publikacje — zdecydować się na druk tej książki: poetyckiego pamiętnika, prowadzonego od lat studenckich aż do chwili obecnej. Bo przecież każdy z tych wierszy ma swoją historię, został opublikowany w literackim tygodniku, zdobył uznanie młodych słuchaczy podczas autorskich spotkań. Karl Dedecius zamieścił przekład jednego z liryków Staszka Jaworskie...
Dotyk…, wybór wierszy Lesława Faleckiego, zawiera teksty pisane w latach 1978-2015. Jest to więc dość duża przestrzeń czasowa, pozwalająca czytelnikowi na prześledzenie zasadniczych cech tej poezji. Jednak obecny zbiór różni się od poprzednio wydawanych tomików poetyckich dzięki zgromadzeniu w nim krótkich form, które, jak sądzę, należą do najlepszych wierszy Lesława Faleckiego. Przy zachowaniu ogólnego tonu całej tej poezji, bardzo osobistej i (niekiedy aż za bardzo) emocjon...
Tom szkiców Gabrieli Matuszek zawiera teksty publikowane w ciągu kilkunastu lat i obejmuje bogaty wachlarz zagadnień. Książka składa się z kilku kręgów tematycznych. Pierwszy, zatytułowany Męskość i polityka, najbardziej obszerny, zawiera teksty poświęcone porównawczej analizie ważnych powieści polskich i europejskich, podejmujących istotne tematy społeczne, polityczne i egzystencjalne (M. Houellebecqa, J.M. Coetzeego, G. Grassa, B. Schlinka, H.U. Treichela, S. Chwina, A. Lib...
Dorota Filipczak w swych wierszach eksponuje stronę zmysłową poznania świata, w wypowiedziach poetyckich nie oddziela ciała od intelektu, sięga też po metafory cielesności, a zarazem w oryginalny sposób przywołuje teksty kultury, reinterpretując ich pierwotne sensy — w zderzeniu z własną biografią, relacjami miłosnymi, rodzinnymi opowieściami, opisami afektów, wędrówkami w krainę marzeń, obrotami złej historii. W doświadczeniach ucieleśnionego podmiotu powstaje więc świat szc...
Niepokój na ziemi – to opisują te zwięzłe wiersze, komunikaty, zapisy prozą, które zmierzają do trwożnego milczenia. Jakby rejestrowano głęboką traumę, okaleczone pejzaże i nieszczęśliwych ludzi, czającą się katastrofę, jakby tworzono czy odtwarzano kronikę exodusu, oszczędne zapisy ucieczki nie wiadomo dokąd. Przed sobą? Zresztą i tytuł zbioru, wzięty od nazwy najdłuższej kiedyś autostrady Stanów Zjednoczonych, liczącej blisko 4000 kilometrów, owej Drogi Matki (jak nazwał j...
Almanach Koła Młodych „Sfera 3” jest propozycją wydawniczą przynoszącą wiersze dwudziestu autorów związanych z krakowskim forum młodych przy Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. Tradycja owego forum obejmuje z górą okres półwiecza. Niniejszy zbiór poezji kontynuuje almanachy „Sfera” (1998) i „Sfera 2” (2006). Wyjaśnijmy, że tajemniczo brzmiący tytuł książki powstał ze skróconego w trakcie dyskutowania w Kole słowa „aksjosfera”. Czy można żywić nadzieję, że zebrane wiersze wynika...
Dzieciństwo, doświadczenia szpitalne, freudowskie id, elementy świata, w którym mieszają się postaci z bajek i obrazy biblijne. Wszystko do siebie pasuje jak dobra układanka. Rzeczywistość daje tyle możliwości. Tematy przepychają się jak podróżni w wąskim korytarzu, żeby zaistnieć w wierszach. Głęboko, nisko to debiut znaczący, wypowiedź wybitnie uzdolnionej, niepokornej Poetki. Surrealistyczna, turpistyczna liryka osadzona w miejskim pejzażu. Z posłowia Elżbiety Zechenter-...
W tym zbiorze wierszy Zofii Zarębianki, siódmym z kolei, poprzedzonym przez tomik Tylko na chwilę (2012), od razu zauważamy przedłużenie linii tematycznych, a także konsekwencję w zakresie wyborów i realizacji artystycznych. Na plan pierwszy wybijają się rozważania eschatologiczne – o finalnych przeznaczeniach, śmierci przeżytej świadomie, obdarzonej religijnymi oraz egzystencjalnymi sensami, o rzeczach aktualnych skierowanych ku przyszłości, kiedy nastąpi przekroczenie grani...
Najnowszy tomik prozatorski Anny Wojnarskiej-Maińskiej zawiera mikroopowiadania, nieco surrealistyczne, z lekka bajkowe, trochę realistyczne. Autorka stwarza tu artystycznie spójny świat, pełen uroku, istniejący na granicy rzeczywistości i wyobraźni. Każde opowiadanie niesie jakąś historyjkę, niekiedy metaforyczną bądź paraboliczną, czasem zwyczajnie zabawną. Kim są tytułowi Cykliści, jeźdźcy kierujący się mapami marzeń, różni od przyziemnych Rowerzystów, którzy wloką ze sob...
Tomik Włodzimierza Dulemby o przewrotnym opartym na grze słów tytule Post i moderna różni się od jego wcześniejszych zbiorów, gdyż – tym razem krakowski poeta wykroczył poza konwencje liryczne – wyznania, dialogu czy ironicznej niezgody, poszerzył spectrum stylów, przeniósł w obszar literatury obrazy i techniki filmowe, mocniej, niż dotychczas, ujawnił postawę kpiącą, sięgając nawet po narzędzia satyry. Oczywiście nie należy przyjmować, iż Dulemba radykalnie zerwał z uprawian...
Bogdan Rogatko, znany krakowski krytyk, niedługo po świetnej książce Czas zbliżeń wydaje kolejną – Kraków literacki. Impresje i listy do poetek. Jej tytuł jest niezobowiązujący, sugeruje szkicowość, impresyjność zapisów, fragmentaryczność, teksty raczej otwierające niż domykające. Nic bardziej mylnego. Ta książka przynosi o wiele więcej niż zapowiada. Znajdziemy tu nie tylko skrótowe relacje z lektur, pisane w formie recenzji bądź felietonów dla pism literackich, ale także po...
Aż trudno uwierzyć ileż cudowności w tej alternatywnej, subiektywnej wizji rodzinnego miasta, którą poetka nazywa „apokryfami krakowskimi”. […] Ewa Elżbieta Nowakowska stworzyła oryginalny i czuły przewodnik po królewskim mieście, ale to też pamiętnik własnej, nigdy nie kończącej się przygody z tymi zachwycającymi, świętymi, tajemniczymi miejscami. Poetka harmonijnie odsłania sensowny świat rzeczy, działań, właściwości i powiązań, spokrewniających epoki, ludzi i przedmioty. P...
O książce: Z dramatami Pawła Bitki Zapendowskiego widzowie mieli okazję zetknąć się podczas czytań performatywnych na scenie Domu Literatury w Warszawie w 2023 roku. Czytania te w pełni odsłoniły ich potencjał, wzmocniony przez grę aktorów, ich interpretację i drobne zabiegi reżyserskie. Wraz z tą książką oddajemy w ręce czytelników trzy inne sztuki krakowskiego dramaturga, z przekonaniem, że wybrzmią one z równą siłą w głowach odbiorców jak te, czytane przez artystów scen ...
No… popatrzcie, kobitki, na świat z męskiej perspektywy. Z perspektywy Ławskiego albo Krzysztofa Beśki. Wiecie, że oni też są zdolni do uczuć wyższych? Może następnym razem nie zapytacie, jakim jeździ autem. Albo dlaczego nie zapłacił rachunku. Gwiazda? To zła kobieta była… A ja świetnie się bawiłam! Joanna Jagiełło Miłośnicy kryminałów Krzysztofa Beśki mogą poczuć się zawiedzeni tą książką, bo zamiast kolejnej sensacyjnej fabuły otrzymują powieść o miłości. Jej bohater, tz...
Charakter tych opracowań jest zróżnicowany, tak jak różne pod względem formy, treści i wyrazu są ich podmioty – zbiory wierszy. I jak różni są ich twórcy, mieszkający zarówno w Warszawie, jak i w innych, niekiedy dość odległych od stolicy miejscach: w Bydgoszczy, na Dolnym Śląsku czy Podkarpaciu. Łączy te teksty jedno: próba wnikliwej analizy twórczości poetyckiej piątki autorów z SPP, ujrzenia i opisania jej z perspektywy literaturoznawczej, pokazania na szerszym tle, z wszy...
O książce: Spilnomowa, czyli wspólna mowa to projekt, którego owocem jest tomik dwujęzyczny stwarzający rzadką okazję do porównań translatorskich. Oto czytając krótkie teksty poetyckie (jakże aktualne, bo pisane często teraz przy okazji dramatycznych wydarzeń za wschodnią granicą), możemy przekonać się, jak bardzo nasze języki są podobne, a jedyną barierą może być i czasem jest… alfabet. 75% wyrazów w obu językach jest wspólnych, stąd łatwo zrozumieć, że ukraińskie „І пульсу...
„Wybór wierszy. Być może nie ostatni” to przegląd twórczości Szczęsnego Wrońskiego z różnych okresów jego życia. Wroński przeczuł tragiczne wydarzenia – swoją nagłą chorobę. Są w jego wierszach takie wyraźne intuicje. Lecz wykreowany poetycki świat nie jest jednowymiarowy – to nie tylko spisana wiwisekcja trudnych życiowych doświadczeń. Zakorzeniła się w tekstach poety dobra nadzieja. Pomiędzy wersami możemy znaleźć światło.
Choróbka to tytuł wieloznaczny. Na wskroś realistyczny obraz, dokument wręcz, a jednocześnie metafora. Kojarzyć się może z chorobą ustroju, słusznie minionego. Ślady jak po ospie nosi Polska i jej mieszkańcy uwiecznieni, jeszcze w fazie ostrej, na kartach prozy Strękowskiego. Dziś czytelnik nieznający historii, realiów lub niepamiętający tych czasów odbiera taką prozę jako fantazję, przerysowanie czy absurdalny utwór humorystyczny, a tak przecież było naprawdę. To nie jest zw...
Onichimowska umie pisać o życiu zagadkowo, metaforycznie i zaskakująco. Gdy w nijakie, przewidywalne życie małżeństwa Hugona i Lucii wkracza kobieta pachnąca siarką, która namiętnie opowiada o jednorożcach, z niedowierzaniem przyglądamy się, jak to, co nierzeczywiste, odsłania rzeczywistość. Ale jednocześnie rzeczywistość zostaje zabarwiona taką dawką baśniowości, że nie wiemy, ku czemu to zmierza. Puenta nas zaskoczy – jestem tego pewna. Małgorzata Strękowska-Zaremba Przypa...
Nigdy nie spotkałam Marty Zelwan, ale wiem, że jest niezwykle twórczą osobą. Swoją kreatywnością obdarzyła dwie twórcze persony. Najpierw jako Krystyna Sakowicz zajmowała się snami, teraz jako Marta Zelwan pokazuje, że właściwie całe współczesne życie jest rodzajem snu. Niemiejsce to termin w humanistyce, wprowadzony przez francuskiego antropologa Marca Augé i stosowany do opisu przestrzeni zdepersonalizowanych (lotniska, super- markety, autostrady). Ta książka pokazuje, że ż...
Nowy tom Zygmunta Ficka to wiersze o zmartwychwstaniu, o powinowactwie śmierci i snu, o przechodzeniu z mroku w światło, z niepamięci w obecność. To synchronizacja własnego oddechu z oddechem ziemi. Tu namacalna, ruchliwa rzeczywistość dzieje się w doświadczanej przez podmiot ponadczasowej nieruchomości. Tu rzeka płynie i w nieskończonym morzu rozpływa się bez lęku; dźwięki trąbki zwiastują odrodzenie - wibrują, wirują na tle okien jak liście, piórka, płatki śniegu, płatki kw...
Po wielu latach pisania utworów, które w uproszczeniu można by nazwać wierszoprozami, zapragnąłem od tej dogodnej dla mnie formy odpocząć. Przygoda z oktostychami trwała od lutego do października 2022 roku, napisałem ich pięćdziesiąt trzy. Jedenasto- i trzynastozgłoskowce. Oktostychy wybrałem nie dlatego, żeby sprawdzić, czy im sprostam; ich forma i to, jak w ogóle mi się pomyślały, otwierały jeszcze jedną możliwość zdawania sprawy o świecie i moim w nim uczestnictwie. Przemy...
