„Worochtarium” to spokojna rozmowa trzech starych przyjaciół. Jest ona tak szczera i trafna, że chciałoby się siedzieć obok pisarzy, słuchać i od czasu do czasu włączyć się w rozmowę lub odwzajemnić uśmiech, będący cichym zrozumieniem. Rozmowę prowadzą Jurij Andruchowycz, Ołeksandr Bojczenko, moderuje Orest Drul. Rozmowy o narodzinach książek, krytyków i nagród literackich, nauczaniu rzemiosła literackiego. O rytmie i poczuciu mowy, o dobrym tekście, o poezji i prozie. O lit...
Opowiadania Miry Ledowskiej skomponowane w zbiór "Zza okna", podyktowane doświadczeniem wykluczenia ze wspólnoty tych, co mieli szczęście "patrzeć wprost", wykraczają poza pewien schemat, których nazwałbym "lamentacyjnym", a polegający na podnoszeniu własnych cierpień do rangi prywatnej martyrologii. Zamiast szachownicy postaci czarno-białych, mamy tu galerię pojedynczych osób, z których każda posiada oryginalne, unikalne rysy, wzorowane na konkretnych, podanych z imienia i ...
„Żywoty” to krótkie opowiadania, odwołujące się do czasu dzieciństwa i dorastania. To swoista próba skreślenia własnej autobiogra?i z przymrużeniem oka. „Kto weźmie do rąk tę niewielką książeczkę, składającą się z ośmiu opowiadań, zapewne nie będzie potrzebował informacji o tym, kim jest jej Autor. Bo będzie wiedział. (…) W tej niewielkiej książeczce czytelnik odnajdzie obraz ulegających erozji stosunków społecznych i rodzinnych, obraz problemów w czasie upadku poprzedniego ...
Niezwykłość tej książki polega na jej różnorodności zarazem. Te ballady, z akcją rozgrywającą się na przestrzeni wieków, przez które przewija się cała plejada postaci historycznych i współczesnych, od kata w rodzinnym Płocku, przez renesansowych artystów z Padwy, Casanovę, po współczesnych ukraińskich poetów, łączy osoba autora - poety i historyka, podróżnika i archeologa własnej duszy. Niemal reportażowy weryzm łączy się z oniryzmem, liryzm przeplata się z ironią i sarkazmem...
Pewnego grudniowego wieczora pijany sędzia śmiertelnie potrąca czarnym BMW żonę głównego bohatera na użhorodzkiej ulicy. Po uniewinnieniu sprawcy wypadku Mark Zadorożny postanawia sam wymierzyć sprawiedliwość i wziąć sprawy w swoje ręce. Nowa powieść Andrija Lubki zapowiada się jako thriller społeczny obnażający korupcje współczesnego państwa ukraińskiego. jednak rozwój fabuły na różnych płaszczyznach czasowych zaskakująco zmienia pierwotną perspektywę. "Moja Ralukę zabił sę...
Zbiór Tu mieszkał Jonasz zawiera wiersze z dotąd wydanych tomów Mariusa Burokasa oraz wiersze nowe, publikowane tylko w prasie literackiej. Odzwierciedla ewolucję stylów poety i prezentuje ważne dla niego tematy. Poezja Mariusa Burokasa to „rentgen do prześwietlania bytu” – rejestruje „stany skupienia” podmiotu i świata, obnaża pęknięcia, luki, blizny. Wiersze są „gojącymi się ranami”, wędrówką od niebycia do „czystego bycia”, „czyszczeniem źrenic”. Poeta czerpie z rodzimego ...
Wilk Jedno Oko nie przegrywa swojego wyścigu ze śmiercią. Jeszcze ni. ale jego sytuacja przedstawia się w dosyć ponurym świetle, by nie rzec - ciemnym świetle. Motyw światła przegrywającego z ciemnością również się powtarza. Jeno oko to pojedyncze widzenie, indywidualna perspektywa, która może być ważna lub nieważna, trafna lub zniekształcona, boska lub zwierzęco prymitywna - ale jest moja. Krzysztof Zajas (z Posłowia) Juris Kronbergs (1946-2020) - łotewski poeta i tłumacz,...
"Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek" to seria opowiadań ułożonych w jedną historię pięciu rodzin, których dzieci spotykają się w szkole 1 września w pierwszym roku niepodległości Ukrainy i pozostają przyjaciółmi na całe życie. "Wtedy wysoka dziewczynka mrugnęła rezolutnie i puściła rękę swojego sąsiada z ławki, który zdążył zapomnieć nawet o swoich wątpliwościach, na tyle wszystko to było dla niego nowe i niepojęte, i przesunęła cienkimi palcami po kołnierzyku Liliczki. Z...
Powieść Wasyla Słapczuka to spojrzenie w głąb ludzkiej egzystencji oraz próba uporządkowania świata, ponownego określenia, czym dzisiaj jest dobro i zło, wytyczenia granic, po przekroczeniu których jednostka traci swoje człowieczeństwo i staje się agresywnym, niebezpiecznym zwierzęciem. Główny bohater, pisarz i weteran wojny w Afganistanie, w wyniku kryzysu wieku średniego decyduje się na wyjazd do sanatorium. Nowe znajomości tam zawarte oraz przebyte doświadczenia zmuszają g...
Poetycka opowieść o losach młodej Węgierki z Zakarpacia, na której życiu cieniem położyły się burzliwe dzieje regionu, naznaczone wkroczeniem Rosjan w końcu II wojny światowej oraz deportacjami węgierskiej ludności do Związku radzieckiego - tzw. "maleńkij robot". Zhańbiona przez sowieckich żołnierzy i wzgardzona przez wiejską społeczność Eszter postanawia - wbrew obawom i lękowi - urodzić nieślubne dziecko i zawalczyć o miłość swojego życia. Zoltán Mihály Nagy (ur. 1949 r. ...
„Wiedząc, że Dzielnica D jest w znacznej mierze książką autobiograficzną, szukałem w niej początków Artema jako człowieka i jako pisarza. W jakiej atmosferze i w jakim środowisku się wychowywał? Jacy ludzie i jakie wydarzenia miały na niego wpływ? Wszystko to znalazłem. Raz z humorem, raz ze smutkiem autor maluje nam zbiorowy portret kilkudziesięciu mieszkańców swojej, jak już wspomniałem, nie najładniejszej, to znaczy beznadziejnej, to znaczy całkiem zwyczajnej i typowej dzi...
Zbiór autobiograficznych opowiadań Marketer jest chronologiczną kontynuacją wydanych przez Warsztaty Kultury Żywotów Ołeha Sencowa (2019). 11 opowiadań, które złożyły się na ten tom, powstały w ciągu 11 dni w zakładzie karnym za kołem podbiegunowym, gdzie autor był więziony przez putinowski reżim. W tych opowieściach ukraiński filmowiec wraca do czasu młodości i studiów, opowiada o kształtowaniu wartości i hartowaniu charakteru, wiernie oddając realia społeczno-obyczajowe na ...
Riki i drogi to opowieść o czternastoletnim chłopcu, który ma zdiagnozowany zespół Aspergera (całościowe zaburzenie rozwoju, mieszczące się w spektrum autyzmu). Główny bohater ucieka do lasu, żeby odnaleźć „siebie”. W 2019 roku książka została wyróżniona przez szwajcarską Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych jako jedna z najlepszych powieści o dzieciach o wyjątkowych potrzebach. „Książka jest w dużej mierze biograficzna, musiałem wrócić do trudnych momentów w mojej rel...
Jurij Pietrowicz Gudz (Jurko Gudź, 1956–2002) poeta, prozaik, dramaturg, eseista, pisarz, artysta i filozof. Był członkiem Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy. Założyciel „Ukraińskiej Rekonkwisty”. Barykady na Krzyżu to ostatni poemat Jurka Gudzia. Zrodzona w okresie stagnacji późnych lat dziewięćdziesiątych apokaliptyczna wizja starcia na barykadach w centrum ukraińskiej stolicy urzeczywistniła się w wydarzeniach kijowskiego Majdanu zimą 2013–2014 roku. Poemat podejmuje ...
Zbiór opowiadań Piret Raud zaliczyć można do nurtu magicznego realizmu. Estońscy krytycy słusznie nazwali je doliną grozy, mieszają się tu bowiem fantastyka i realność, a pozorna absurdalność ujawnia drugie dno. W centrum większości historii mamy do czynienia z konfliktem między indywidualnością i zbiorowością a niemożność pogodzenia tych opozycji dodaje opowiadaniom fatalistycznego wydźwięku
Wydany w Litwie w roku 2007 zbiór tekstów Herkusa Kunčiusa opowiada o ludziach zaślepionych, którzy z wierności ideologii, czasem ze zwykłej głupoty, robią okropne rzeczy. Estoński żołnierz dzielnie spełniający internacjonalistyczny obowiązek podczas Praskiej Wiosny. Prokurator walczący ze zwyrodnieniem współczesnych artystów. Litewscy partyzanci wspominający z łezką w oku gwałty i okrucieństwo. Przemoc w rodzinie i przemoc na świecie łączą się tu w potworną, pełną grozy mies...
Ta książka to poetycki autoportret autorki, która mieszka na wygnaniu, wędrując po różnych miastach Europy. Bohaterka prowadzi rozmowy z żywymi i umarłymi, z krewnymi i obcymi, z roślinami i ze zwierzętami, z ulicami i miastami. Przede wszystkim zaś z samą sobą – dziewczynką z poleskiej wsi, której znana jest trucizna i słodycz wilczych jagód i której przypadło urodzić się w czasach zmian. Studentką, która odkrywa dla siebie świat w zniewolonym kraju. W końcu dorosłą kobietą,...
Wyobraźmy sobie, że po zwycięstwie w wojnie z bolszewicką Rosją w 1920 roku Ukraina pokonała wszystkich wrogów zewnętrznych i wewnętrznych, wyrastając na światową potęgę. Co roku w stolicy Ukraińskiej Republiki Robotniczo-Chłopskiej, kraju budującego narodowy komunizm, odbywa się Proletariacki Karnawał. Do miasta zjeżdżają politycy, pisarze, artyści, szpiedzy i zamachowcy. Wśród gości karnawału są Leni Riefenstahl i laureatka Nagrody Nobla Olha Kobylanska, Ernest Hemingway i ...
Co możemy bez namysłu powiedzieć o feminizmie? Pamiętamy o sufrażystkach, o Simone de Beauvoir i Drugiej płci, wiemy o pierwszej, drugiej, a nawet trzeciej fali feminizmu, ale już pytanie, jaki wkład w rozwój feminizmu zrobili Ukrainki i Ukraińcy każdego może przyprzeć do muru. Można się zastanowić: po co nam taka wiedza? W sytuacji, gdy idea równości płci wciąż pozostaje pięknym marzeniem, a temat walki o prawa kobiet i równouprawnienia jest marginalizowany i sprowadzany do ...
Wieloznaczność i wielowarstwowość tej książki widać już na poziomie tytułu. Wania i Mariczka żyją razem swoim rytmem, aż pewnego razu Wania znika w niecodziennych okolicznościach… To przedstawiona z dwóch różnych perspektyw opowieść o miłości i rutynie, o tym, jak się ze sobą komunikujemy, oraz o wyczerpaniu dotychczasowych strategii narracyjnych. Czytanie tego tekstu wymaga nie lada skupienia: liczne nawiązania do dzieł kultury są w nim niczym nieoznakowane dziury i pęknięci...
W Lublinie od wieków przenikały się wpływy zwyczajów, odmiennych tradycji i nowych idei, mieszkających tu na równi przedstawicieli różnych narodowości. Dużą rolę w kulturalnym obrazie miasta odegrali również Czesi. Dokonania czeskich artystów miały istotne odzwierciedlenie w wystroju architektonicznym lubelskich obiektów i do tej pory widoczne są w przestrzeni miejskiej. Ślady działań solidarnościowych w szerzeniu wspólnoty myśli niepodległościowej odnajdujemy w bogatych zbio...
Historia białoruskiego teatru przełomu XX i XXI wieków czeka jeszcze na swojego kronikarza, który podejmie próbę syntetycznego spojrzenia na to, co wydarzyło się w białoruskim teatrze w trzydziestoleciu względnej wolności: od rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku i powstania niezależnego państwa Republika Białoruś do roku 2020, kiedy w wyniku represji całkowicie zniszczono niezależną kulturę Białorusi i znacznie ograniczono prawa funkcjonowania kultury oficjalnej. Ta książ...
Polskie tłumaczenie zbioru opowiadań wydanego na Ukrainie w 2016 roku i nominowanego do ukraińskiej nagrody Książka Roku BBC 2016. Zbiór opowiadań, którego głównym bohaterem autor uczynił pusty pokój. Każda z opowiadanych historii to odrębne studium samotności i smutku. Metaforycznie pusty pokój oznacza po prostu melancholię, która dopada w hotelu, opuszczonym domu, cerkwi, budynku sierocińca, ale też na słonecznej plaży. Bohaterowie opowiadań Lubki wskrzeszają romantyczny s...
