Największe wyzwanie dla rządów komunistycznych w Europie Wschodniej pochodziło z Polski. W żadnym innym kraju bloku radzieckiego pojałtański porządek nie był tak uporczywie kwestionowany. Powojenne losy Polaków można widzieć jako łańcuch konfrontacji pomiędzy komunistyczną dyktaturą a stawiającymi jej opór obywatelami. Przed powstaniem Solidarności wielkie protesty społeczne miały miejsce pięciokrotnie – w latach 1956, 1968, 1970/71, 1976, 1980. O tych dniach, w których otwar...
Kolejny tom Archiwum „Kultury” przynosi ponad 430 listów wymienionych między Jerzym Giedroyciem i Józefem Wittlinem w latach 1947-1976. Stanowią one nieocenione źródło nie tylko dla badaczy życia i twórczości autora Soli ziemi, ale też dla wzrastającego w ostatnim czasie kręgu jego czytelników. Jednocześnie są kopalnią wiadomości do przyszłego monograficznego opracowania historii Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Ścisłość obserwacji, precyzja myślenia, erudycja, klar...
Listy Jerzego Giedroycia i Witolda Jedlickiego obejmują lata 1959-1982. Witold Jedlicki., socjolog, uczeń Stanisława Ossowskiego, przebywał od 1962 r. w Izraelu i w Stanach Zjednoczonych. Dla Giedroycia był ważnym źródłem informacji o sytuacji w PRL, jego analizy i interpretacje wykorzystywał Redaktor w próbach oddziaływania na środowiska rewizjonistyczne w Kraju. Na podstawie tej korespondencji można z dużą skrupulatnością zrekonstruować strategię, jaką Giedroyc stosował w s...
W książce po raz pierwszy przedrukowano cały zachowany dorobek conradowski wybitnego krytyka i myśliciela Rafała Marcelego Blütha (1891-1939), dotychczas w dużej części rozproszony w prasie międzywojennej. Blüth pytał o psychologiczne powody młodzieńczej decyzji opuszczenia kraju przez przyszłego pisarza, tropił związki jego biografii z twórczością, analizował pesymistyczny, choć wolny od rozpaczy światopogląd Conrada. Szkice Blütha pisane przystępnym językiem, zachowując wal...
Jerzy Stempowski (ur. 10 XII 1893 r. w Krakowie, zm. 4 X 1969 r. w Bernie) eseista, epistolograf, tłumacz, autor licznych szkiców literackich oraz listów do wybitnych postaci swojej epoki.
Tom ułożony został z trzydziestu ośmiu tekstów publikowanych w prasie międzywojennej. Rozsiane po rocznikach trudno dostępnych czasopism, skazane były na zapomnienie tym łatwiejsze, że wiele z nich autor drukował pod pseudonimami i kryptonimami.
Ks. Jan Kaczkowski nie obrażał się, gdy nazywano go onkocelebrytą. Przeciwnie – świadomie wykorzystał swoją chorobę i wiedzę zdobytą przy pracy w hospicjum, aby zwrócić naszą uwagę na rolę medycyny paliatywnej. To dzieło wieńczy książka Żyć aż do końca – rzetelny, ale też pełen ciepła i empatii przewodnik po chorowaniu i umieraniu. Ks. Jan przekazuje w nim solidną dawkę wiedzy cennej dla samych chorych i ich bliskich, jak również lekarzy i personelu medycznego.
Wie, że lektury i pisanie dziennika pochłaniają czas, który należy się pracy zarobkowej, że o tyle pisanie kłóci się z pierwotnym motywem samokontroli. I więcej - że to pisanie, które jest mu niezbędne do życia, zarazem wchodzi w konkurencję z życiowymi potrzebami. I jeszcze więcej: że to pisanie, które miało dopomóc w uporządkowaniu życia, sprzeniewierza się swojej misji i samo przechodzi na stronę życiowego nieładu: "czym może być moja pisanina, jeśli nie zamętem, skoro ja ...
Jakie są – jeśli w ogóle są – granice muzycznego romantyzmu? Czy można mówić o romantyzmie bez granic? Pytania nabierają szczególnej wagi przy założeniu – co jest tezą naczelną tych szkiców i czego prawdziwości usiłują one dowieść – że muzyka jest tą sztuką, którą duch romantyzmu przeniknął najgłębiej i poruszył najsilniej. Ona właśnie, ze wszystkich sztuk najżywsza, stanowi gorące centrum romantyzmu; w niej też romantyzm przejawia się – historycznie rzecz biorąc – najwcześni...
Korespondencja Tymona Terleckiego i Józefa Wittlina jest kopalnią wiedzy o samych autorach oraz o życiu literackim emigracji w Anglii i w Stanach Zjednoczonych. Ponadto wiele fragmentów przynosi informacje o czasach międzywojennych oraz o okresie II wojny światowej. W tle pojawiają się postaci wielkich twórców światowej kultury, z którymi zetknęli się polscy pisarze oraz ich rodziny, np. Arturo Toscanini, Mieczysław Horszowski. Ta wiedza wzbogacona jest szczegółowymi przypisa...
Sztuka buntownicza i niezależna czy ukryty flirt z władzą? Czym była działalność kulturalna po Październiku 1956, jakie oblicze przyjął w niej demon totalitaryzmu? Stawiając sobie te pytania, Andrzej Werner przygląda się twórczości takich artystów, jak: Tadeusz Borowski, Jerzy Andrzejewski, Andrzej Wajda, Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz i Zbigniew Herbert. Powstał w ten sposób fascynujący dokument epoki następującej po Październiku, a także wciąż żywy i inspirujący opis ówc...
Pisma Bolesława Micińskiego zajmują ważne miejsce w nurcie XX-wiecznych obrachunków humanizmu europejskiego z własnymi błędami, zagrożeniami totalitarnymi oraz z poczuciem bezsensu istnienia. Miciński stanowczo przeciwstawia się nihilizmowi, nie akceptuje elementów destrukcyjnych w kulturze, dając wyraz klasycystycznej, zrównoważonej wizji świata i dążenia do opanowania chaosu.
Czy cierpienie da się wyrazić? To pytanie cały czas towarzyszy nam, gdy razem z Wojciechem Kudybą podążamy ścieżkami wyznaczonymi przez wiersze Joanny Pollakówny. Życie tej poetki i historyka sztuki naznaczone zostało bólem i chorobą, która przykuła ją do wózka. Ślady tego doświadczenia odnajdujemy w jej twórczości, jednak analizy Kudyby ukazują także obecne tam światło i nadzieję.
Trzy tomy korespondencji Giedroycia i Mieroszewskiego są kontynuacją serii wydawniczej Archiwum „Kultury” upowszechniającej źródłowe badania związane z dziejami paryskiej „Kultury” oraz Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Ta niezwykle żywa i przykuwająca uwagę wymiana listów między Redaktorem i czołowym publicystą „Kultury” jest źródłem informacji na temat kształtowania się i ewolucji poglądów, starć ideowych i klimatu opinii dominujących w kręgu „Kultury”. Daje nam mo...
Tomasz Łubieński, świetny pisarz historyczny i dramaturg, znawca francuskiego teatru, literatury i języka, w pięciu błyskotliwych esejach o Don Juanie, Świętoszku i Mizantropie opowiada o molierowskich postaciach, które stały się ikonami europejskiej kultury. Demaskując pułapki konwencji, w jakie uwikłane są te zniewalające osobowości, dowodzi, że sprawdzają się one w każdej epoce, także w czasach nam współczesnych.
Jerzy Giedroyc i Teodor Parnicki w latach 19461968 wymienili łącznie 625 listów. Dokumentują one niemal cały okres pobytu autora „Nowej baśni” w Meksyku.Stanowią nieocenione źródło nie tylko dla badaczy jego życia i twórczości , ale też dla wzrastającego w ostatnim czasie kręgu jego czytelników. Jednocześnie są kopalnią wiadomości do przyszłego monograficznego opracowania historii Instytutu Literackiego w Maisons Laffitte. Na ich podstawie można z dość dużą skrupulatnością zr...
Jak szukać jedności w podzielonym Kościele? Jak być katolikiem współczesnym, krytycznym, a zarazem ortodoksyjnym? Redaktor naczelny „Więzi” szkicuje w swej książce mapę polskich katolicyzmów. Angażuje się w spory ideowe, wskazuje błędy i zaniedbania polskiego Kościoła, nie pomija jednak spraw, które uważa za pomyłki własnego środowiska. Afirmując otwartość Kościoła, przypomina, że katolicyzm otwarty nie może stanowić wewnątrzkościelnej frakcji. Książka zawiera zarówno wybrane...
Po raz pierwszy wydany zbiór tekstów wybitnego krytyka literackiego i publicysty politycznego Rafała M. Blütha (1891 – 1939), które stanowią przejaw głębokiej myśli antytotalitarnej, zachowującej do dzisiaj moc inspirującą. „Świetnie napisane są ważnym dokumentem postaw polskiej inteligencji piłsudczykowskiej i zarazem katolickiej wobec ZSRS w międzywojniu, wiele z nich ma walor aktualności” – napisał o nich Maciej Urbanowski.
Listy Jerzego Giedroycia i Jana Józefa Lipskiego z lat 1957-1991 stanowią nieocenione źródło nie tylko dla badaczy życia i twórczości obu autorów, ale też dla zainteresowanych najnowszą historią polityczną, dziejami opozycji demokratycznej w Polsce po II wojnie światowej (Klub Krzywego Koła, Komitet Obrony Robotników). Jednocześnie są kopalnią wiadomości do przyszłego monograficznego opracowania historii Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Na ich podstawie można zrekon...
Nieznany dotychczas blok listów dwóch powojennych emigrantów: wybitnego eseisty J. Stempowskiego (1893-1969) i świetnego krytyka i tłumacza T. Terleckiego (1905-2000). Wiele się możemy z nich dowiedzieć o życiu intelektualnym emigracji, o jej wzlotach i upadkach. To świetne źródło historyczne, ale również dokument biograficzny, zapis losów i myśli dwóch wybitnych Polaków i Europejczyków na wychodźstwie służących kulturze narodowej.
Byli jednymi z wielu, którym los przyniósł w tamtej epoce doświadczenie fałszywych oskarżeń, okrutnego fizycznie i psychicznie śledztwa, a potem wieloletnią niezasłużoną karę. Stalinowskie więzienie bez wyjątku oznaczało brutalne odarcie z wszelkiej intymności, rujnowało zdrowie psychiczne i fizyczne. Ratunkiem mogła być bliskość drugiej osoby, wspierającej, współodczuwającej i współczującej. Listy Zofii i Kazimierza Moczarskich są takim właśnie obustronnym świadectwem bezwa...
W czasie zimnej wojny rząd Stanów Zjednoczonych, wschodnioeuropejskie diaspory oraz miłośnicy publikacji zakazanych przez władze komunistyczne masowo przemycali książki i czasopisma przez żelazną kurtynę. Operacją kierował z Nowego Jorku George Minden.
Autor niniejszych szkiców ruszył śladami jego sekretnych zapisków do Londynu, Paryża, Wiednia, Rzymu i innych miejsc. Książka zaciekawi nie tylko zawodowych historyków.
Leon XIV z bliska – kim jest człowiek, który dziś prowadzi Kościół?
Jaki prywatnie jest nowy papież? Jakie cechy go wyróżniają, co go ukształtowało? Damian Jankowski rozmawia z o. Wiesławem Dawidowskim, augustianinem, od ponad 25 lat zakonnym współbratem Leona XIV. To opowieść o dystansie do samego siebie, o Kościele w świecie kryzysów i o wierze, która nie traci pokory.
Zaiste, jest autor niniejszych wspomnień wolnym strzelcem w dosłownym tego słowa znaczeniu, przez całe swoje życie wymykającym się z kleszczy i uwikłań najrozmaitszych – szeroko pojętych – nadzorów. Bo jest człowiekiem odważnym. Bo wolność to jego najważniejszy imperatyw artystyczny i życiowy. To przy tym wszystkim człowiek prawdziwie renesansowy, o rozlicznych a niezwykłych zainteresowaniach. Spotykał na swojej drodze wielkich i największych tego świata – nie tylko artystycz...
