Po raz pierwszy wydane w całości – publikowane wcześniej w latach 1954-1969 na łamach paryskiej „Kultury” – Notatniki niespiesznego przechodnia Jerzego Stempowskiego są zbiorem refleksji na różne tematy najwybitniejszego polskiego eseisty XX wieku, mieszkającego od 1940 roku w Szwajcarii. Autor pisze o literaturze, polityce, malarstwie, muzyce, architekturze, motoryzacji, teatrze, balecie, krajobrazach… wykorzystując rozmaite formy literackie: esej, recenzję, dziennik podróży...
„Czym jest nasze życie? Nawijaniem na kawałek tekturki krótkich kawałków nitki bez możności powiązania ich ze sobą. Gdzie mam szukać metryki urodzenia mojego dziadka? Gdzie odnaleźć ślad babki?” – pisał Andrzej Bobkowski w Szkicach piórkiem w 1942 roku. Przy okazji publikacji listów pisarza z lat 1940–1961 do stryja, Aleksandra Bobkowskiego, sięgamy głęboko do korzeni. Odkrywamy część rodzinnych zawiłości, mitów, plotek.
(...) W tej chwili trzeba pamiętać nie tylko o zabezpieczeniu się przed interwencją sowiecką, lecz i o zaufaniu mas, bez którego nie uda się tej interwencji uniknąć, bo będą rozruchy, jeśli nie rewolucja. Na co czołgi naszych przyjaciół tylko czekają. Zbyt mało zaś pamięta się, że każde odstępstwo od demokracji (dodałbym jeszcze, czego nie powiedziałem: każdy kompromis z aparatczykami) - to kryzys zaufania.
3 XII 1956
Po co zbawienie? Po co Kościół? Po co Bóg? Po co człowiek? Po co moralność? Po co sumienie? Po co Kościół światu? Po co świat Kościołowi? Odpowiedzi na te pytania udzielają księża: Andrzej Draguła, Grzegorz Strzelczyk, Alfred M. Wierzbicki i Robert J. Woźniak. W ich ujęciu wielkie tematy teologii okazują się wielkimi egzystencjalnymi pytaniami człowieka.
Jerzy Stempowski (1893-1969) od dzieciństwa mówił po ukraińsku i był doskonałym znawcą kultury ukraińskiej. Jeżeli przez całe życie podkreślał, że jest Europejczykiem wschodnim, to przede wszystkim dlatego, że Ukrainę traktował jako swoją drugą ojczyznę. Tom gromadzi wszystkie znane dziś teksty Stempowskiego traktujące o Ukrainie i stosunkach polsko-ukraińskich. Znajdziemy tu rozmaite formy: artykuły publicystyczne, listy prywatne, eseje, teksty informacyjne, relacje. Teksty ...
Skąd wziął się plan Balcerowicza? Czy w 1989 r. można było wybrać inną drogę transformacji ekonomicznej? Kto wchodził w skład zespołu zmieniającego polską gospodarkę socjalistyczną w rynkową? Dlaczego w 1990 r. tak istotna okazała się cena jaj na targu w Lublinie? Kto pierwszy zakrzyknął „Balcerowicz musi odejść!”? Odpowiedź na te i inne pytania można znaleźć w książce „Dylematy. Intelektualna historia reform Balcerowicza”. To zapis relacji złożonych przez pierwszego i ósmego...
