Zbiór tekstów autorstwa przedstawicieli i przedstawicielek różnych dyscyplin naukowych (filozofia, nauki o zarządzaniu) i artystycznych (sztuki wizualne). Tytułowy lęk staje się przedmiotem wielostronnego namysłu w przeróżnych swych wcieleniach – jako trwoga, jako strach, w związku ze śmiercią, kryzysem klimatycznym, w życiu, polityce, literaturze. W obliczu głębokich transformacji dotychczasowych porządków społecznych być może nic nie jest tak silnie obecne – nawet jeśli nie...
„Dzięki zastosowaniu podejścia interdyscyplinarnego niniejsza monografia tworzy niezmiernie potrzebną platformę wymiany poglądów między teoretykami i praktykami zajmującymi się zagadnieniem ochrony zabytków i opieki nad nimi z perspektywy różnych obszarów badawczych nauki prawa i innych nauk in genere. Ten właśnie element stanowi o unikatowej roli i miejscu publikacji na tle innych prac naukowych. W ramach wspomnianej interdyscyplinarności nie jest zatem możliwe ani...
Jest to przede wszystkim studium o pewnym fragmencie historii filmu dokumentalnego, o tym, jak pod szyldem „kina prawdy” powstało „kino nieprawdy”, o tym, z jaką ostrożnością należy podchodzić do filmów niefikcjonalnych. Pokazuje ono, jak istotna dla ich właściwego odczytania staje się wiedza historyczna, znajomość okoliczności ich realizacji oraz intencji, jakie przyświecały twórcom. Wreszcie to też książka o tym, jak realia życia ludzi żyjących na wsi, uprawiających ziemię,...
Greckie słowo poiesis tłumaczy się na język polski jako „tworzenie”, „wytwarzanie”, „robienie” czegoś nowego; termin autopoiesis oznacza zaś różne systemy i praktyki samotworzące, samozwrotne. Książka Przygody człowieka tworzącego. Poiesis i autopoiesis jest zaproszeniem do podróży w krainę twórczości, do której wiodą te dwa pojęcia. Jej bohaterami są artyści – poeci, prozaicy, malarze, twórcy dziewiętnastowieczni, dwudziestowieczni i współcześni, snujący opowieści o doświadc...
To książka o niezwykłych relacjach ludzi i algorytmów Google i Facebooka. O nowej inkarnacji władzy – władzy społecznych algorytmów. Żyjemy w kulturze algorytmów, w czasach algokracji wpływającej na decyzje polityczne, kariery, na to, co z kim się komunikujemy, co czytamy, oglądamy… Algorytmy społeczne mają wpływ na społeczny dobrostan, mogą kształtować formacje społeczne, oddziaływać kulturowo i bezpośrednio wpływać na indywidualne życie. Kreują dynamiczny przepływ symboli,...
Eseje zebrane przez Kumiko Fujimurę-Fanselow rzucają światło na wyzwania, ograniczenia i niesprawiedliwości, z którymi borykają się kobiety, społeczność LGBTQ+ oraz mniejszości etniczne. Osoby autorskie, mierząc się ze stereotypowym obrazem społeczeństwa japońskiego, prezentują kalejdoskop ludzkich historii: par lesbijskich z początku XX wieku, „kobiet pocieszycielek” czy zapaśniczek zmagających się z obrazem własnego ciała. Przybliżają różne oblicza pracy seksualne...
This book presents an analysis of the foundations organised by the Birla family in India. Several generations were involved in the renovation and establishment of sanctuaries, temples and other sacral buildings. As a result, between 1933 and 1998, nineteen Birla Mandirs were established, mainly in northern and central India. All the temples have the capacity to surprise with their various decorative motifs, not seen in other places, which – apart from their aesthetic function...
Książka pod redakcją Eriki Lehrer i Romy Sendyki jest wynikiem akademickiej interwencji w przestrzeń Muzeum Etnograficznego w Krakowie (MEK). Opisuje pojedynczy projekt, który jednak kryje w sobie wiele wymiarów istotnych dla przeformułowania nie tylko idei muzeum, ale też akademii. Refleksja akademicka ma tu charakter „poziomy”, angażujący studentki na równi z wykładowczyniami, co znajduje swoje odzwierciedlenie również w publikacji – to rzeczywiście działanie kolektywne. Je...
ę książkę pisałem w okresie projektowania laboratorium twórczego programowania UBU lab ze świadomością, że tekst nie jest formą docelową. Stanowi jedynie komentarz i powinien być traktowany jako część większego projektu, czyli laboratorium, wykonanych w nim prac, współpracy, zebranego sprzętu, doświadczeń dzieł cyfrowych na natywnych platformach, a zatem aspektów trudnych do opisania jedynie słowami – elementów, które w myśl założeń laboratoryjnego modelu humanistyki pełnią i...
Termin Stilleben, zapożyczony z obszaru sztuk wizualnych, oznacza dosłownie „ciche życie", ale również „martwą naturę". Projekt pod tym tytułem, zrealizowany przez Jakuba Woynarowskiego i Jana K. Argasińskiego w ramach laboratorium twórczego programowania UBU Lab na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, stanowi posthumanistyczną opowieść o domowym wnętrzu, traktowanym nie tyle jako funkcjonalna „maszyna do mieszkania", co raczej niesamowity „gabinet osobliwości". Przyswajaj...
Między hierarchią a anarchią. Teatr – instytucja – krytyka to zbiór tekstów krytycznych i naukowych, wywiadów i recenzji publikowanych przez autorkę w ciągu ostatniej dekady (od roku 2009). To mapa jawnych i zawoalowanych hierarchii, przemocy symbolicznej, ale także procesów emancypacyjnych i strategii oporu. Książka nie tylko o teatrze, ale także o Polsce ostatnich lat. Monika Kwaśniewska ma wyjątkową zdolność do zaglądania pod powierzchnię teatralnego ekosystemu, umiejętnoś...
Cygańska rapsodia stanowi zwieńczenie „romskiej ścieżki” badacza. Prezentuje obraz rzeczywistości społecznej Romów – najpierw w przestrzeni europejskiej, następnie w warunkach Małopolski, a wreszcie w społeczności lokalnej Andrychowa, w której rozegrał się wywołujący szerokie reperkusje społeczne konflikt etniczny. Badania o charakterze psycho-społeczno-kulturowym wykorzystują optykę transkulturową, modyfikując tym samym ujęcia kanoniczne, powszechnie odwołujące się do idei w...
Zarządzanie w sektorze kultury. Między teorią a praktyką podejmuje kwestie teoretycznych i praktycznych analiz dotyczących zarządzania instytucjami i organizacjami sektora kultury. Celem książki jest zaprezentowanie interdyscyplinarnego podejścia do tego tematu, z naciskiem na uwzględnienie tzw. miękkich problemów i kompetencji w działaniach instytucji kultury. Naszym zdaniem dzięki ujęciu zarządzania w sektorze kultury z różnych perspektyw można ujrzeć badany problem wielost...
Praca dotyczy pięciu sezonów teatralnych, które przypadły na przełomowy i burzliwy pod każdym względem czas: w teatrze na placu św. Ducha następowali po sobie trzej ambitni dyrektorzy (Tadeusz Pawlikowski, Lucjan Rydel, Adam Grzymała-Siedlecki), wybuchły wojna światowa i kryzys ekonomiczny, które rzutowały na losy teatru, ważyły się losy zarówno sceny (jej modelu finansowo-administracyjnego), jak i państwa polskiego. Już sama specyfika wspomnianego okresu przemawia za tym, b...
Monografia Bożeny Gierat-Bieroń stanowi niezwykle rzetelne i całościowe opracowanie analizujące genezę włączenia polityki kulturalnej do działań Wspólnot/Unii Europejskiej, debatę nad tą kwestią i proces decyzyjny z nią związany oraz jej realizację i instrumenty temu służące. Praca z pewnością nie powiela ustaleń żadnej polskojęzycznej publikacji poświęconej tej tematyce, a tym samym na pewno zajmie zasłużone miejsce wśród pozycji z zakresu studiów europejskich. Z recenzji dr...
Autorki skupiły się na tożsamości trzech pokoleń mieszkańców polskiej Orawy. Swoje badania zbudowały wokół problemu konstruowania i przekraczania granic istniejących w świadomości i praktykach kulturowych jej mieszkańców. W książce pojawiają się treści do tej pory nieopracowane i niepublikowane, oparte na pamięci oraz postpamięci osób uwikłanych w wydarzenia burzliwego dla Orawy XX wieku. Zachowanie i rozpowszechnienie zebranego materiału ma szczególną wartość, gdyż stanowi o...
„Tom Granit i tęcza… stanowi próbę monograficznego ukazania dzieła Józefa Czapskiego oraz samego autora jako malarza, pisarza, myśliciela i organizatora życia kulturalnego na emigracji. Jeśli wziąć pod uwagę fakt, że dzieło to jest opisane do tej pory bardzo fragmentarycznie, to trud zebrania autorów, którzy z różnych stron oglądają i analizują dorobek Czapskiego oraz jego sposób myślenia i komunikowania się ze światem, zasługuje na najwyższe uznanie. Układ poszczególnych czę...
The year 1989 marked the end of one era and the beginning of another—the period of post-communist transformation. Similar processes were taking place in other former Eastern Bloc countries that were declaring free elections, reclaiming full sovereignty, building democracy, and completely changing their economies in favor of free-market capitalism. The several historic months in the latter half of 1989 came to be known as the “Autumn of Nations” and ushered in the total libera...
Książka (Bez)kres romantyzmu to ciekawa inicjatywa młodych krakowskich polonistów. Zaletą publikacji jest przede wszystkim podjęcie problemu trwania („bezkresu”) paradygmatu romantycznego po romantyzmie; sprawa zdaje się szczególnie aktualna właśnie dzisiaj, kiedy możemy obserwować kolejną odsłonę tego paradygmatu, regularnie powracającego na „swoje” miejsce w historii Polski od dwustu lat. Warto także zwrócić uwagę na dokonujące się w tomie spotkanie wielu pokoleń badaczy ro...
„Nie ukrywam, z niejaką zazdrością, że sam chciałbym napisać taką książkę, ale i z satysfakcją, że ktoś to wreszcie znakomicie zrobił. Mogę chyba nieskromnie (jako pomysłodawca i redaktor) powiedzieć, że To nie jest sztuka, panie profesorze będzie znakomitym dopełnieniem Klasycznych dzieł sztuki nowych mediów (2015) (Andrzej Pitrus był jednym z autorów tej pracy zbiorowej), które będzie wykorzystywane, także przeze mnie i, jestem przekonany, wielu innych nauczycieli akademick...
To opowieść o cywilizacyjnym procesie przemiany książki pod wpływem mediów cyfrowych. Do skonstruowania narracji wybrano sześć polskich utworów powstałych od 1975 do 2013 roku, które potraktowano jako dzieła charakterystyczne dla opisywanej doby późnego druku. Wszystkie one mają jedną wspólną cechę: są hybrydami rozpiętymi między medium analogowym i cyfrowym, kartką i ekranem. Wychodząc z założenia, że do badania tych utworów niewystarczająca jest lektura filologiczna, litera...
„Zdarzyło mi się mieszkać w domu, w którym straszy” – tymi słowami autor rozpoczyna książkę o japońskich duchach yurei. Przejmujące dreszczem czerwone ślady dziecięcych rączek i stóp na suficie miesiącami wyprowadzały z równowagi jego i jego żonę, a tajemnicze, prowadzące donikąd drzwi, których gospodarz zakazał im otwierać, napawały ich lękiem. Dla japońskich znajomych sytuacja była oczywista. Rozglądali się chwilę, po czym z przekonaniem mówili: Aaaa... yurei ga deteru („Tu...
Kultura we współczesnym świecie rozwija się w niespotykanym wcześniej tempie, a poznanie i zrozumienie nowych dzieł sztuki może wydawać się wręcz niemożliwe. Na szczęście zarówno osoby studiujące historię znanych twórców muzyki i teatru, jak i pragnące zgłębić nowe formy sztuki znajdą odpowiednie dla siebie pozycje wśród najpopularniejszych książek o fascynującym świecie sztuki i kultury. Stanowią one bezcenne źródło wiedzy, nie tylko omawiając najważniejsze dzieła znakomitych artystów, ale też pozwalając na bliższe poznanie ich biografii i sposobu myślenia. Najciekawsze książki o kulturze i sztuce lat 90., piękne albumy o malarstwie, a może biografie najważniejszych postaci polskiej sztuki? Na Woblink znajdziesz najlepsze publikacje na każdy z tych tematów autorstwa takich znawców jak Janusz Górski, Światosław Lenartowicz, czy Dorota Folga-Januszewska. Coś dla siebie znajdą tu zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej.
Czy historię sztuki tworzą wyłącznie twórcy i ich dzieła? „Złota dama. Gustav Klimt i tajemnica wiedeńskiej Mona Lisy" Anne-Marie O'Connor przybliża sylwetkę jednej z najważniejszych kobiet w życiu malarza, jego mecenaski i modelki, Adeli Bloch-Bauer. Choć dla wielu znana z jest głównie ze stworzonych przez Klimta portretów, jej salon stanowił miejsce spotkań elit wspaniałego świata sztuki wiedeńskiego międzywojnia, a życie osobiste pełne było zawirowań i osobistych tragedii. Pozycja pozwala poznać zarówno biografię samej „złotej damy", jak i perypetie jej słynnego pierwszego portretu aż do czasów obecnych. Sylwetki kobiet związanych ze sztuką poznamy także dzięki książce Whitney Chadwick „Artystki i surrealizm”. To fascynująca analiza roli kobiet w ruchu surrealistycznym, który zdominował sztukę XX wieku. Pozwala czytelnikowi poznać bliżej nie tylko życiorysy i najważniejsze dzieła sztuki powszechnie znanych artystek, takich jak Frida Kahlo czy Dorothea Tanning, ale także mniej znanych, a równie utalentowanych twórczyń. Bliższe nam czasy przedstawia „Ekstaza. Lata 90. Początek” autorstwa Anny Gacek, książka poświęcona kulturze okresu, który dla świata sztuki był wręcz wybuchowy. Książka przedstawia najważniejsze zjawiska dekady, skupiając się na kulturze popularnej, jak muzyka, kino i telewizja. Autorka przybliża najważniejsze nurty łącząc je z szerszym kontekstem geopolitycznym, co sprawia, że książka jest nie tylko źródłem wiedzy dla osób pragnących poznać historię sztuki czasów najnowszych, ale również poszerzyć swoją wiedzę na temat wydarzeń tamtych lat.
Dzięki niezwykłym albumom o malarstwie nawet najwięksi wielbiciele znanych artystów mogą odkryć najważniejsze dzieła sztuki na nowo. Wśród nich jest „Caravaggio. Zbliżenia" autorstwa Stefano Zuffiego. Autor przenosi nas do epoki baroku, ukazując nie tylko wybitne dzieła sztuki mistrza, ale również kontekst historyczny i symbolikę obecną w jego malarstwie. Zuffi z pasją i drobiazgowością bada techniki malarskie Caravaggia i jego niesamowite umiejętności posługiwania się kontrastem światła i cienia, ukazując niepowtarzalną dynamikę jego obrazów. Idealnie dobrane reprodukcje uczą nas nie tylko o geniuszu malarza, ale również o sile narracji, którą w swoich obrazach potrafił wykorzystać. Natomiast album „Stryjeńska" ze wstępem Światosława Lenartowicza odkrywa przed nami fascynujący świat Zofii Stryjeńskiej. Prace tej wybitnej polskiej malarki oraz ilustratorki emanują bogactwem kolorów i form głęboko osadzonych w polskiej kulturze. Omawiane przykłady stanowią kompleksowy przekrój jej twórczości, ukazując zarówno dobrze znane obrazy wykorzystujące motywy ludowe, jak i bardziej intymne dzieła. To nie tylko historia obrazów artystki, ale również próba uchwycenia duchowości i więzi Stryjeńskiej z polską tradycją. Nie można też zapomnieć o współczesnym świecie sztuki - seria albumów „Beksiński" z przedmową Wiesława Banacha to wyjątkowe publikacje, które wprowadzają nas w mroczny, ale i fascynujący świat jednej z kluczowych postaci polskiego malarstwa. Każda z książek przedstawia najważniejsze dzieła Zdzisława Beksińskiego, w tym także wcześniej niepublikowane. Czy można znaleźć bardziej idealny prezent dla miłośnika sztuki?
Sztuka użytkowa towarzyszy nam na każdym kroku - czemu więc nie poznać jej bliżej? „Dizajn na co dzień" to idealna propozycja dla każdego, kto chce zanurzyć się w tajnikach wzornictwa. Co mamy na myśli mówiąc o sztuce użytkowej? Czemu przyglądają się projektanci przedmiotów codziennego użytku? Jak oddzielić ambicje projektanta od wygody użytkownika? Don Norman, amerykański psycholog i projektant, odpowiada na te pytania, przybliżając nasze relacje z przedmiotami i wyjaśniając, na czym opiera się dobry dizajn. Natomiast o tym, jak pozornie zwykłe rzemiosło może stać się pełnoprawną formą sztuki opowiada „Tkanina. Sztuka i rzemiosło" Katarzyny Jasiołek. Często określane jako niższa forma sztuki, tekstylia są potężnym środkiem wyrazu artystycznego, który od kilkudziesięciu lat przeżywa odrodzenie. Autorka przybliża udział wybitnych dzieł sztuki autorstwa polskich twórców i twórczyń, którzy położyli podwaliny pod nowe spojrzenie na tkactwo, pochylając się nad trendami i technikami obecnymi od czasów międzywojennych aż po współczesne. Po lekturze „niższa forma sztuki" nigdy nie będzie dla was już taka sama! Nie można także zapomnieć o książkach poświęconych projektowaniu graficznemu. „The Art of Polish Poster" autorstwa Doroty Folgi-Januszewskiej, bada fenomen polskiego plakatu, stanowiącego ważny element naszej kultury wizualnej. Autorka dogłębnie przedstawia zarówno historyczne konteksty, jak i wkład wybitnych projektantów w jego rozwój, umożliwiając czytelnikom poznanie nie tylko estetyki, ale także zaangażowania społecznego, które często wiązało się z polskim plakatem na przestrzeni stuleci.
Książki poświęcone kulturze nie tylko omawiają najważniejsze dzieła i artystów, pomagając zgłębić historię sztuki - to także pozycje pisane przez samych twórców, umożliwiające poznanie ich filozofii, zainteresowań i procesu twórczego od podszewki. Jedną z takich pozycji są „Spekulacje o kinie" Quentina Tarantino. Reżyser, znany ze swojego unikalnego stylu i miłości do klasyków, dzieli się tu z czytelnikami swoimi ulubionymi filmami oraz wpływami, które kształtowały jego twórczość. Pełna wnikliwych spostrzeżeń, książka stanowi doskonały przewodnik po tworzeniu filmów i odkrywa subtelności, które sprawiają, że kino jest tak niezwykłą formą sztuki. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp.
Dla pasjonatów architektury pozycją obowiązkową jest „Pełnia architektury", nowe wydanie kultowej książki Waltera Gropiusa zbierającej jego eseje dotyczące tej dziedziny sztuki. Założyciel Bauhausu przybliża w niej swoją wizję nowoczesności otwartej i demokratycznej, odrzucając techniczną wizję modernizmu i postulując, aby nie tylko architektura, ale sztuka i kultura w ogóle były nakierowane w szczególności na człowieka. Wielbicieli modernizmu z pewnością zainteresuje również „Ballada o dziewczynie", wywiad Janusza Górskiego z Ewą Frysztak. Graficzka, projektantka okładek i plakatów okresu PRL-u, choć na Zachodzie wciąż doceniana, w Polsce jej nazwisko jest obecnie praktycznie nieznane. Książka pozwala poznać zarówno fascynujący świat sztuki Ewy Frysztak, jak i jej bogatą biografię, kreśląc barwny portret jednej z najwybitniejszych polskich twórczyń grafiki i pozwalając zajrzeć za kulisy jej rzemiosła. Kilkaset barwnych reprodukcji pomaga przystępnie zgłębić historię sztuki użytkowej PRL.
Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”.