"Katarzyna Waligóra pokazuje teatr jako zdarzenie, w którym splata się podmiotowość ludzka i pozaludzka. Oddaje głos rekwizytom, które okazują się ukrytymi sprawcami procesu twórczego; czasem partnerami, innym razem antagonistami aktorów. Interesują ją zarówno przedmioty trywialne i codzienne, jak i przedmioty-palimpsesty, zanurzone w sieci nakładających się na siebie znaczeń; przedmioty, które funkcjonują jako miejsca wspólne zbiorowej wyobraźni, jak strój Konrada z Dziadów....
Teatr, będąc narzędziem wytwarzania obrazu określonej kultury, uczestniczy w dyskursywnym procesie konstruowania związków artystów i odbiorców z miejscem i wspólnotą. Związek ten, jak staram się pokazać, domaga się jednak sproblematyzowania z chwilą, gdy uwzględnimy postulowany przez Stephena Greenblatta w jego Manifeście mobilności kulturowej ruchomy i niepewny status składników kultury oraz ich zmienne funkcje w różnych kontekstach i czasie. Zgodnie zatem z tytułem mojej ks...
Książka zawiera pionierską na gruncie polskiego filmoznawstwa próbę opisu fenomenu europejskiego kina gatunkowego, tworzonego w obrębie najważniejszych kinematografii Starego Kontynentu. Odnajdziemy tu szkice poświęcone niemieckim, skandynawskim, włoskim, hiszpańskim i brytyjskim horrorom, reprezentantom lokalnej odmiany science fiction, sowieckiej komedii muzycznej, polskim kryminałom, jak też gatunkom charakterystycznym dla Europy: spaghetti westernom, giallo, filmom erotyc...
Bohaterowie pracy należą do innych pokoleń, realizują zdecydowanie odmienną estetykę sceniczną i inaczej komunikują się z widzami, nie wystawiają tych samych sztuk i kierują zespołami artystycznymi w innym czasie i w innych miastach. Autorce udało się jednak w bardzo interesujący sposób tak omówić ich stosunek do «wspólnoty narodowej», żeby ukazać historyczną zmienność tego pojęcia, czynniki warunkujące jego performatywną istotę. A ponadto wnikliwie przedstawić skomplikowane ...
W tomie, który jest rezultatem wieloletnich kwerend i studiów Redaktorek, po raz pierwszy zaprezentowana została polskiemu czytelnikowi panorama literatury polsko-żydowskiej powstającej w latach 1861–1918 – twórczości dotąd niewznawianej, mało znanej i rzadko badanej. Panorama ta ma kilka istotnych wymiarów. Po pierwsze, otrzymujemy obraz środowiska polsko-żydowskich literatów publikujących swe utwory na łamach prasy żydowskiej w języku polskim, wydawanej w różnych zab...
Stary wspaniały świat jest pracą z zakresu historii gatunku utopii literackiej. Traktuje ona o wybranych najważniejszych utopiach pozytywnych (Utopia Thomasa More'a, Miasto Słońca Tommasa Campanelli, Nowa Atlantyda Francisa Bacona, Christianopolis Johanna Valentina Andreae) oraz negatywnych (My Jewgienija Zamiatina, Nowy wspaniały świat Aldousa Huxleya, Rok 1984 George'a Orwella). Książka przedstawia nowe spojrzenie na charakterystyczne cechy obu odmian tego gatunku, wskazują...
Mimo bogatej, istniejącej już literatury, książce udaje się podjąć problematykę nowych mediów z zupełnie nowej i dotychczas pomijanej strony. To ich swoista teoria, która opisuje najnowsze technologie informatyczne jako skutek uprzednich założeń poznawczych, zakorzenionych w cywilizacji zachodniej od czasów Oświecenia, przeżywających kryzys wraz z pojawieniem się refleksji metamatematycznej z końcem wieku XIX i dalej gwałtownie przeobrażających się z początkiem wieku XX. Komp...
Karolina Czerska omawia ważne z jej punktu widzenia aspekty twórczości Maurice’a Maeterlincka i Tadeusza Kantora paralelnie, nie sugerując tak zwanych wpływów. Koncentrując się na tematach tragizmu codzienności, koncepcji postaci i aktora, dramaturgii dźwięku oraz kategorii „teatru niewidzialnego”, autorka dyskretnie podsuwa czytelnikowi możliwość samodzielnego dostrzeżenia pokrewieństw w twórczości obu artystów. Na szczególną uwagę zasługują kompetentne, szczegółowe analizy ...
Książka Katarzyny Fazan to ważne osiągnięcie w dziedzinie badań nad twórczością Tadeusza Kantora. Publikacja tomu wydaje się niezwykle aktualna, zważywszy na zbliżającą się w grudniu 2020 roku 30. rocznicę śmierci artysty. Praca ta nie tylko stanowi podsumowanie dorobku autorki, która od wielu lat zajmuje się dziełem Kantora, ale także otwiera pole nowych odczytań jego sztuki, próbuje pokazać odmienne sposoby jej recepcji i zwrócić uwagę na jej radykalne znaczenia. Proponowa...
Tematem przewodnim książki Marty Stańczyk są przemiany, jakie zaszły w kinie w ostatnich latach. Choć autorka skupia się na nurcie nazywanym przez krytyków slow cinema – czyli filmach, które akcentują powolność i trwanie, różne sposoby przeżywania czasu – to nie przeciwstawia ich utworom gatunkowym, lecz zmierza do podważenia myślenia w kategoriach opozycji binarnych. Źródłem inspiracji jest dla niej przede wszystkim fenomenologia egzystencjalna, ale do pewnego stopnia równie...
W roku 1991 prof. Zbigniew Raszewski pisał o potrzebie podjęcia badań nad ikonografią teatralną i opracowania jej dokładnej dokumentacji. Studium Alicji Kędziory stanowi rzetelną realizację tego postulatu, ale przekracza tradycyjnie pojmowane granice dokumentacji. Zjawisko ikonografii zostało rozpatrzone – zgodnie z dyrektywami historyków sztuki – z różnych punktów widzenia, m.in. technologicznego, ekonomicznego, informacyjnego, kulturowego, socjologicznego, artystycznego. P...
W roku 1991 prof. Zbigniew Raszewski pisał o potrzebie podjęcia badań nad ikonografią teatralną i opracowania jej dokładnej dokumentacji. Studium Alicji Kędziory stanowi rzetelną realizację tego postulatu, ale przekracza tradycyjnie pojmowane granice dokumentacji. Zjawisko ikonografii zostało rozpatrzone – zgodnie z dyrektywami historyków sztuki – z różnych punktów widzenia, m.in. technologicznego, ekonomicznego, informacyjnego, kulturowego, socjologicznego, artystycznego. P...
Teksty zawarte w tomie (Nie)widzialne kobiety kina pod redakcją Małgorzaty Radkiewicz oraz Moniki Talarczyk są poświęcone różnym wymiarom widzialności kobiet w kulturze filmowej, wychodzącym daleko poza fenomen filmowego aktorstwa. Tytuł przekornie proponuje podwójną perspektywę „(nie)widzialności”, zmuszając do dostrzeżenia postaci twórczych kobiet i ich dorobku, a tym samym do przepisana na nowo historii kina. Autorzy poszczególnych tekstów analizują wybrane przykłady inklu...
Amerykanie, od dziecka nauczeni rywalizacji i przedsiębiorczości, do późnej dorosłości pozostają zależni od swoich rodziców. Tymczasem uważani za wiecznych pesymistów Finowie przodują w rankingach innowacyjności… I co ma z tym wspólnego nordycka teoria miłości? Pochodząca z Finlandii dziennikarka przeprowadza się za narzeczonym do Ameryki. Nowa rzeczywistość różni się jednak nie tylko od życia w jej ojczyźnie, ale także od mitu american dream. Opierając się na własnych doświa...
W grudniu 2013 roku w Katedrze Scenografii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych z inicjatywy Katedry Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki UJ odbyto się spotkanie praktyków i badaczy zainteresowanych scenografią pod hasłem: Odsłony polskiej scenografii między XX i XXI wiekiem. Idea powołania forum i prowadzenia dialogu wynikała z dwóch zasadniczych powodów: poczucia, że scenografia jest tematem zaniedbanym w badaniach teatrologicznych, oraz z potrzeby intelektualnej wymiany po...
Mając nadzieję, że ta próba otworzy pewne nowe ścieżki badawcze, chcę w mojej książce raczej zaproponować nowy język opisu i nowe metafory. W miejsce języka zakorzenionego w reprezentacjonizmie, który rządził opisem tradycyjnych mediów audiowizualnych (w tym także cyfrowych), takich jak film, wideo, telewizja czy wczesny etap internetu, oferuję pojęcia wskazujące na odmienny sposób wiązania obrazów z rzeczywistością. Podstawowa różnica polega na tym, że te obrazy są w nią czę...
Książka podejmuje temat instytucjonalnych oraz indywidualnych przygotowań do spektaklu w trzech stałych teatrach polskich: Warszawy, Lwowa i Krakowa w XIX i na początku XX wieku. Wyobraźmy sobie teatr, w którym nie ma wielomiesięcznej „magii prób” i rządzącego nią demiurga – nowoczesnego reżysera, a główni wykonawcy wchodząc na deski sceniczne są już w połowie, jeśli nie u końca drogi do stworzenia postaci. Obracają się w obszarze wspólnym: warsztatu, estetyki, obyczaju, pozo...
Reportaże radiowe Bogusława Nierenberga, które składają się na niniejszą książkę, przywołują interesujące, często wstrząsające i tragiczne historie zwykłych ludzi sprzed lat (bo przecież najlepsze reportaże to te o zwykłych ludziach), wprowadzają i oddają klimat walk o niepodległość Polski (reportaże historyczne, m.in. Listy z Górnego Śląska, Zwyczajny orzełek polski, z lat wojny i okupacji: Łambinowickie cmentarze, Pierwszy dzień wolności; czy z lat siedemdziesiątych i osiem...
Przedstawiamy Państwu dwadzieścia esejów poświęconych filmowym adaptacjom różnych utworów literackich powstałych na subkontynencie indyjskim. Ich wybór był prawdziwym wyzwaniem ze względu na liczbę dzieł, które w ciągu wieków napisano w Indiach, oraz języków, w jakich je stworzono. Wyznajemy samokrytycznie, że stał się on wypadkową wielu subiektywnych czynników, wśród których niepoślednią rolę odegrały sympatie redaktorek oraz zainteresowania Autorów. Zdajemy sobie doskonale ...
Zbiór studiów Włodzimierza Szturca jest wyrazem świadomości, że w dramacie ludzkiego życia najważniejsza staje się „scena ostatnia”. Autor z uwagą i wrażliwością przygląda się różnym tekstom artystycznym, by śledzić tropy zmagań z tanatycznym wyzwaniem. Pozostaje w kręgu swoich bliskich: książka ma charakter intymny. Poświadcza własną biografię przez doświadczenie i lekturę, tworzy przestrzeń spotkania z Księgą (Biblią, mitologiami, tradycjami teologicznymi i filozoficznymi) ...
Tom jest antologią dziewięciu esejów poświęconych wybranym aspektom nowoczesnej i ponowoczesnej literatury brytyjskiej. Oparta na idei E pluribus unum koncepcja „odsłon" z jednej strony sugeruje bogactwo całości, czyli literatury Wysp Brytyjskich w XX i XXI wieku, niemożliwe do ujawnienia w jednej prezentacji, a z drugiej wskazuje na fascynującą różnorodność tematyczną i formalną tej całości oraz uzasadnia wielość możliwych spojrzeń i perspektyw badawczych. Eseje dotyczą prz...
Autorka podjęła się teoretycznej, a także empirycznej analizy jednego z głównych tematów w ramach nauki o mediach, ekonomiki mediów oraz zarządzania mediami. Jak dotąd nie można stwierdzić, że występuje dostatecznie wiele opracowań dotyczących zarządzania w obszarze mediów elektronicznych. W dalszym ciągu problematyka ta jest niezbyt często podejmowana przez badaczy mediów, zwłaszcza z uwzględnieniem podstawowej kategorii odbiorczej tych treści, czyli studentów i doktorantów,...
Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880 to książka o fascynujących latach w dziejach teatru polskiego, nazywanych „epoką gwiazd". Korzystając z metody rzetelnej dokumentacji oraz fenomenu wyobraźni, autorka proponuje stopniowe odkrywanie historii dzisiejszego Teatru Narodowego porównane do pracy kamery filmowej, która najpierw śledzi życie niegdysiejszej Warszawy, a następnie plac Teatralny i gmach teatru. Wjeżdża do wnętrza, fotografując poszczególne sale - Teatr Wie...
