Pierwsze i ostatnie, czczone i znienawidzone, święte i czarowniceUtrwalony przez literaturę i kino obraz Sycylijki przywodzi na myśl kobietę ubraną na czarno, zdystansowaną i całkowicie oddaną mężczyźnie – jako wierna żona, matka lub córka. Prawdziwa twarz sycylijskiej kobiety wymyka się jednak temu stereotypowi. Gaetano Savatteri, przyglądając się przez lata marginalizowanym i niesłyszanym mieszkankom wyspy, oddaje im głos. Przybliża biografie prawdziwych oraz fikcyjny...
Trzeci tom Europejskiego kina gatunków kontynuuje prezentację dokonań filmowców Starego Kontynentu tworzących filmy gatunkowe. Tym razem prym wiodą teksty penetrujące kino z naszej części Europy, stale obecne w filmowej produkcji, ale właśnie dziś odkrywane przez filmoznawców i miłośników X muzy. Polskie dzieła science fiction, środkowoeuropejskie horrory, zachodnio- i wschodnioniemieckie ersatz-westerny, filmy wojenne z krajów byłej Jugosławii, czechosłowackie i rosyjskie ob...
Czy to jest przyjaźń, czy to już… Pomyślałem kiedyś, że tomy współredagowane przez kilku autorów rzadko są plonem ich wzajemnej miłości. Postanowiliśmy wraz z Alicją, z którą od wielu lat wędrujemy przez życie, to zmienić. Zakochani redaktorzy zaprosili zatem przyjaciół naszej przyjaciółki do współpracy. Nie chcieliśmy tworzyć kolejnego dzieła „ku pamięci”, bo Grażyna Stachówna jakoś nie planuje zostać pomnikiem. Monografia miłości jest w istocie monografią. Prawdziwą. Chcie...
Kulturowa historia relacji niesłyszenia i techniki opowiadana jest zazwyczaj wedle utartych i wielokrotnie powtarzanych scenariuszy, w których klarownie rozpisano role wynalazców, producentów i konsumentów. W opowieściach tych osoby niesłyszące ? podobnie jak osoby z niepełnosprawnościami w ogóle – nieodmiennie zajmują pozycję konsumentów. Związki niesłyszenia i techniki są jednak bardziej złożone i niejednoznaczne, a zakwestionowanie patologiczności niesłyszenia i uznanie, ...
Monografia Justyny Budzik wprowadza do historii sztuki (nie tylko polskiej) postać nietuzinkową, wyraźnie niedocenioną, skromnie pozostającą poza modnymi nurtami współczesności. Twórczość Elżbiety Wittlin Lipton jest przykładem oddziaływania inspiracji wielokulturowych, interdyscyplinarnych, wyjątkowo złożonych i jednocześnie gotowych do nieustannego dialogu. Dzięki temu dzieła artystki stają się uniwersalne, inspirujące i poruszają wyobraźnię. […] Analizy i interpretacje pr...
Eseje zebrane w książce Włodzimierza Szturca tworzą osobną całość, kontekstualizują się i ramują nawzajem, sugerując nowe, często zaskakujące odczytania. Książka została podzielona na dwie części sygnalizowane w tytule: „Diapazony” i „Fonosfery”. Terminy te, odwołując się do muzyki, ustanawiają oryginalne ramy teoretyczne dla poszczególnych analiz. Autor proponuje performatywne czytania świadectw literackich i filozoficznych, pyta o sprawczość słowa poety czy pisarza, o związ...
Wprowadzona przez Marianne Hirsch kategoria „postpamięci” bardzo szybko stała się jedną z najważniejszych opisujących kondycję powojennej kultury europejskiej. Hirsch opisuje różne sposoby, za pomocą których pamięć mogła być „przekazywana” – od rozmów, przez zachowanie rodziców, które było konsekwencją przeżyć z przeszłości (depresja, obsesje, milczenie), a także ich wpływ na kolejne pokolenie. Postpamięć zwraca uwagę nie tyle na sam transfer pamięci, choć świadomość jego prz...
Ślady teatru. Księga ofiarowana Joannie Walaszek wpisuje się w najlepsze tradycje tomów jubileuszowych i stanowi dowód wielogłosowości polskich badań nad teatrem, widowiskami i sztukami performatywnymi. Powstała spójna, a zarazem utrzymana w dialogicznym duchu całość, dająca obraz współczesnej polskiej teatrologii jako dyscypliny, która nie zapomina o swych tradycjach, a jednocześnie otwiera się na nowe tematy i nowe metodologie. Z recenzji dr hab. Ewy Partygi, prof. IS PAN ...
Poradnik dla osób pragnących poświęcić się reżyserii w teatrze. Szulczyński precyzyjnie a nie nachalnie ukazuje rozległość wiedzy niezbędnej w zawodzie reżysera. Pokazuje podstawowe wiadomości z filozofii, historii, kultury, szeroko pojętej sztuki, historii i teorii literatury, oczywiście teatru od antyku do współczesności (uwzględniając premierę sprzed kilku miesięcy). Charakteryzując zwięźle epoki, style gatunki, konwencje, nie traci z pola widzenia wybitnych twórców, szcze...
Lekkość zaproponowanego dyskursu utkanego ze wspomnień odbiorczych uwikłanych w okoliczności oglądania filmów: nastrój, czas czy osoby, które z opisywanymi filmami się kojarzą, sprawia, iż dajemy się ponieść narracji Autora, który uwodzi nas wspominkami, doprowadzając do konkluzji/hipotez naukowych. Pitrus przyjął przemyślaną strategię i napisał książkę zarówno osobistą, jak i intymną. Jest ona bowiem wyrazem osobistych fascynacji Autora, zaś każdy rozdział inspirowany był os...
„Książka Jerzego Jastrzębskiego jest zbiorem artykułów i esejów, które łączy przedmiot refleksji – media, dziennikarstwo i komunikacja społeczna. Wspólną cechą wszystkich tekstów składających się na publikację jest wartka narracja, piękny język oraz liczne odniesienia do bogatej interdyscyplinarnej literatury przedmiotu. Podejmowana w poszczególnych rozdziałach tematyka jest obudowana solidnym i szerokim kontekstem historycznym i kulturowym. Czytelnik dowie się, jakie teorie ...
Prezentowany zbiór esejów Etnologia w erze postludowej zwraca uwagę na osiągnięcie przez rodzime nauki etnologiczne pewnego punktu granicznego. Owa rodzimość z kolei wiąże się z pojęciem ludowości, które przez pokolenia wyznaczało główny zakres przedmiotowy tutejszych nauk o antropologicznie rozumianej kulturze człowieka. Wszelako zasób znaczeniowy tego pojęcia, służącego niegdyś wyodrębnianiu sposobów życia ludzi wedle kryterium etnosu czy klasy społecznej, już się wyczerpał...
"Katarzyna Waligóra pokazuje teatr jako zdarzenie, w którym splata się podmiotowość ludzka i pozaludzka. Oddaje głos rekwizytom, które okazują się ukrytymi sprawcami procesu twórczego; czasem partnerami, innym razem antagonistami aktorów. Interesują ją zarówno przedmioty trywialne i codzienne, jak i przedmioty-palimpsesty, zanurzone w sieci nakładających się na siebie znaczeń; przedmioty, które funkcjonują jako miejsca wspólne zbiorowej wyobraźni, jak strój Konrada z Dziadów....
Teatr, będąc narzędziem wytwarzania obrazu określonej kultury, uczestniczy w dyskursywnym procesie konstruowania związków artystów i odbiorców z miejscem i wspólnotą. Związek ten, jak staram się pokazać, domaga się jednak sproblematyzowania z chwilą, gdy uwzględnimy postulowany przez Stephena Greenblatta w jego Manifeście mobilności kulturowej ruchomy i niepewny status składników kultury oraz ich zmienne funkcje w różnych kontekstach i czasie. Zgodnie zatem z tytułem mojej ks...
Książka zawiera pionierską na gruncie polskiego filmoznawstwa próbę opisu fenomenu europejskiego kina gatunkowego, tworzonego w obrębie najważniejszych kinematografii Starego Kontynentu. Odnajdziemy tu szkice poświęcone niemieckim, skandynawskim, włoskim, hiszpańskim i brytyjskim horrorom, reprezentantom lokalnej odmiany science fiction, sowieckiej komedii muzycznej, polskim kryminałom, jak też gatunkom charakterystycznym dla Europy: spaghetti westernom, giallo, filmom erotyc...
Bohaterowie pracy należą do innych pokoleń, realizują zdecydowanie odmienną estetykę sceniczną i inaczej komunikują się z widzami, nie wystawiają tych samych sztuk i kierują zespołami artystycznymi w innym czasie i w innych miastach. Autorce udało się jednak w bardzo interesujący sposób tak omówić ich stosunek do «wspólnoty narodowej», żeby ukazać historyczną zmienność tego pojęcia, czynniki warunkujące jego performatywną istotę. A ponadto wnikliwie przedstawić skomplikowane ...
Fascynująca opowieść o „chorobach z głowy”Shihana odczuwa silny ból ramienia, na skórze pojawiają się siniaki, a palce zwijają się w przykurczu. Lekarze wstrzykują jej więc botoks, dzięki czemu momentalnie odzyskuje władze w ręce. Tyle tylko że na efekt działania botoksu trzeba przeważnie poczekać dwa dni. Z kolei Yvonne początkowo skarży się na silne pieczenie oczu, a potem z dnia na dzień przestaje widzieć. Ale kiedy trafia do szpitala, lekarze zauważają, że podczas ...
Tętniące życiem Miasto Meksyk to chaotyczna mieszanka ludzi, miejsc i rzeczy. Juan Villoro patrzy na nie z czułością jego wieloletniego mieszkańca, ale nie bezkrytycznie. Wędrując, pozornie bez planu, przygląda się z bliska absurdom miejskiej biurokracji, labiryntom ulic, walkom zapaśniczym czy świątyniom przodków. Innym razem z dystansem obserwuje społeczny, kulturalny i polityczny obraz stolicy, by zrozumieć jej wyjątkowość.Barwnie opowiada o historii: od starożytnośc...
Autor monografii przypomniał słynne zdanie Juliusza Osterwy o tym, że „teatr stworzył Bóg dla tych, którym nie wystarcza kościół”, po czym wyjaśnił, że książka poświęcona jest twórcom przekraczającym granice teatru i wkraczającym w „domenę liturgii”, „nawiązującym do szeroko pojętej strefy sacrum, do spraw ostatecznych”. Tom już w punkcie wyjścia przybiera charakter dzieła bardzo osobistego, czego autor nie ukrywa, zwracając uwagę na fakt, że niektóre umieszczone w książce te...
Książka ta stanowi przyczynek do dyskusji nad wykorzystaniem obiektu we współczesnych polskich sztukach choreograficznych oraz wprowadzenie do możliwych ontologii przedmiotu, które wyłaniają się z tych praktyk. Celem autora jest zarysowanie problematyki na przykładzie działań trzech artystek kojarzonych ze sceną tańca współczesnego: Aleksandry Borys, Izy Szostak i Magdaleny Ptasznik. Guzy stwarza adekwatną metodologię, opartą na trendach filozoficznych skupionych na kategoria...
This book offers readers a clear model for reflecting upon works of theater, a summary of twentieth-century knowledge on the subject, and a holistic view of the consequences and achievements of modern theatrical autonomy. Krzysztof Pleśniarowicz draws an antinomy confined exclusively to works of theater: that of illusion/anti-illusion—in contrast to the largely obsolete opposition between a work of literature (drama) and a non-literary work of theater (play). Prof...
Zbiór tekstów Autocenzura i cenzura. Nowe ujęcia obejmuje niezwykle szeroko zakrojony obszar, dla którego hasłem wywoławczym jest pojęcie cenzury. Nie ogranicza się ono do kwestii instytucjonalnych i związanych z zakazami formalno-prawnymi, lecz opisuje złożone mechanizmy ekonomiczne, obyczajowe, społeczne i symboliczne, które regulują przepływ treści kultury ze względu na domyślne interesy jednostek, instytucji, społeczeństwa i państwa. Procesy te mają charakter zarówno uświ...
In his essay-manifesto of 1999, Zenon Fajfer defined liberature – a literary genre encompassing works whose authors intentionally design the shape of the book, so that it matches their textual message. Extending beyond the growing literary research on liberature, this book presents the theatrical contexts of the genre. Grounded in original archival research, it discusses the theatre practice of Zenon Fajfer and Katarzyna Bazarnik (Zenkasi), as well as the post-war British ava...
Podróż zmieniająca życieU schyłku XIX wieku, po długim okresie izolacji, Japonia otworzyła się na wpływy Zachodu. W 1871 roku do Stanów Zjednoczonych wysłano grupę japońskich dziewcząt z misją poznania obcej kultury, by po powrocie mogły przysłużyć się modernizacji ojczyzny. Po trudnym okresie adaptacji trzy z nich odnalazły się w nowej rzeczywistości.Sutematsu Yamakawa, Shige Nagai i Ume Tsuda wychowywały się w tradycyjnych samurajskich domach, ale dorastały już jako ...
